Туристік аудандардың қалыптасуының алғы шарттары. аумаққа рекреациялық баға берудің әдістемесі

Туристік – рекреациялық ресурстар дегеніміз туристік-экскурсиялық қыжметке және емдеу, спорттық-сауықтыру, танымдық туризмге жарайтын, табиғаттың және адамдардың күшімен салынған объектілер мен қоршаған ортаның құбылыстарының жиынтығы. Барлық туристік-рекреациялық ресурстардың жинағын үлкен екі топқа бөлуге болады; табиғи және әлеуметтік-экономикалық (мәдени-тарихи).
Л.Н. Багрова, Н.В. Багров, В.С. Преображенскийлердің (1977) /8/ анықтамасы бойынша, «табиғи-рекреациялық ресурстар – бұл рекраециялық іс-әрекеттер үшін комфорттық қасиеттерге толы, белгілі бір уақыттарда демалыс және сауықтыру жұмыстарын ұйымдастыруға болатын табиғи және табиғи-техникалық геожүйелер, денелер мен табиғаттың құбылыстары». «Әлеуметтік-экономикалық рекреациялық ресурстарға» тарихи-мәдени объектілері (ескерткіштер және атақты жерлер, мұражайлар т.б.) және құбылыстар (этнографиялық, саяси, өндірістік т.б.) жатады. Бұл ресурстар бір жағынан материалдық және рухани болып жіктелсе, екінші жағынан қозғалатын және қозғалмайтын болып жіктеледі.
Материалдық жағы өндірістік әдістерді және басқа да қоғамның материалдық бағалы заттарының жинағын, оның тарихи даму сатысын қамтыса, рухани жағы – қоғамның жетістіктерін білім, ғылым, өнер, әдебиет жағынан қамтиды.
Қозғалмайтын ресурстар тобын құрайтындар мыналар; тарихи ескерткіштер, қалалар және сәулет өнерінің нышандары, археология және монументтік өнер.
Қозғалмалы ресурстар тобына жататындар; өнер ескерткіштері, археологиялық ізденістен табылған заттар, минералогиялық, ботаникалық және зоологиялық коллекциялар, деректі ескерткіштер және басқа заттар – оңай қозғауға болатын қандай да бір объектілер.
Тарихи және мәдени ескерткіштер негізгі белгілеріне байланысты бес негізгі түрге жіктеледі; тарих, археология, сәулет өнері және қала құрылыстары, өнер, деректі ескерткіштер.