Қытайдағы 1905-1911 жылдардағы революциялық қозғалыстар

Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .2.3

Негізгі бөлім

І.Қытайдағы 1906.1908жж. Революциялық
қозғалыстар барысындағы
Сунь Ятсеннің ролі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .3.8

ІІ. 1908.1910 жылдардағы
революциялық және оппозициялық
ұйымдардың құрылуы және
Сунь Ятсеннің қызметі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..8.10

Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 11

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .12

Тақырыптың өзектілігі. Тәуелсіздігіміздің алғашқы жылдарынан бастап-ақ еліміз шетелдің дамыған және өркениетті мемлекеттерімен экономикалық, саяси қарым-қатынас ұстауды алдына негізгі мақсат етіп қойған. Соның ішінде көршілес жатқан мемлекеттермен тығыз байланыс ұстау маңызды болып отыр. Сондықтан олардың тарихын, экономикалық саяси дамуын және бүгінгі күнгі дәрежесіне жету жолын жан-жақты зерттеу біз үшін өзекті деп есептейміз. Осындай көршілес мемлекетердің бірі - Қытай. Қытайдың бүгінгі күнгі дәрежесінің іргетасы 1906-1908, 1908-1910, 1911-1913 жылдардағы революциялар нәтижесінде қаланды. Бұл революциялардың «әкесі» және негізгі қайраткері – Сунь Ятсен. Оның революция жылдарындағы ролі жоғары болды. Сунь Ятсен халқын үндеулер арқылы төңкеріске шақырып, елін жатжерліктерден азат етуде аянбай қызмет етті. Осыған байланысты Сунь Ятсеннің революция жылдарындағы атқарған қызметі мен ролін жан жақты қарастырып, Қытайдың даму тарихын зерттеу өзекті.
Өркениетті елу елдің қатарына Қытай кіреді. Елбасы Н.Ә. Назарбаев өз Жолдауында осы елдер қатарына қосылуға бағыт алуды мақсат етіп қойды. Сол себептен де мұндай өркениетті елдердің тарихын зерттеу және олар қандай жолмен дамыған мемлекеттер қатарына қосылғанын жан-жақты зерделеу, одан үлгі алу маңызды деп санаймыз.
Жұмыстың мақсаты Қытайдағы 1905-1911 жылдардағы революциялық қозғалыстарды жан-жақты зерттеп, милитаристер мен жатжерліктерге қарсы құрылған ұйымдардың қызметін сипаттап, оның басшысы - Сунь Ятсеннің ролі мен қызметін көрсету. Осы мақсат тұрғысынан алға мына міндеттер қойылады:
- Сунь Ятсеннің саяси бағдарламасының маңызын ашу;
- 1906-1908 жылдардағы Қытайдағы революциялық қозғалыстарды қарастыра отырып, Сунь Ятсеннің қызметін көрсету;
- 1908-1910 жылдардағы революциялық және оппозициялық ұйымдардың құрылуындағы Сунь Ятсеннің ролін айқындау;
- 1911-1912 жылдардағы буржуазиялық революция нәтижесінде құрылған Қытай республикасының алғашқы президенті – Сунь Ятсеннің қызметіне сипаттама жасау.
Зерттеудің хронологиялық шеңбері Қытайдағы 1905-1912 жылдардағы революция кезеңін қамтиды
Жұмыстың методологиялық негізіне историзм принципіне сүйеніп, жалпы ғылыми әдістер алынды. Жүйелеу, салыстыру, функционалды құрылымдық әдістер бойынша талдау жасауға тырыстық.
Тақырыптың зерттелу деңгейі. Қазіргі таңда Қытай тарихын зерттеп, тереңдеп баруда көп тарихшылардың еңбектерінен көруге болады. Соның ішінде халық мойындаған - Сунь Ятсен ерекше тұлға болып, зерттеушілердің еңбектерінен ойып тұрып орын алады. Кең зерттеу, ізденіс барысында С.Л. Тихвинский Сунь Ятсеннің өмірі күреспен өткендігін нақтылай түседі []. Революционердің көзқарастарына көп мән беріп, халықтың революцияға шығуына республиканың құрылуына әсер еткендігі туралы мәселелерді ашып көрсетті. Сонымен қоса, іргелі зерттеушілердің Г.В.Ефимовты да айтуға болады. Г.В.Ефимов Қытайдағы революция және Сунь Ятсеннің ролін жоғары деңгейде ашып көрсетеді []. Кеңес үкіметімен жақсы байланыста болған Сунь Ятсеннің Ленинмен жазысқан ашық хаттары мен оның маңызын зерттеп көрсетеді. И. Ермашев пен М. Маньянда өз еңбектерінде жоғарыда аталған мәселелерге мән беріп, өз көзқарастарын айтқан []. Жоғарыда көрсетілген авторлардың барлығы Сунь Ятсенді және оның революциялары мен реформаларына, іс әрекеттеріне және елде орнаған өзгерістерге тоқталып, зерттеген болатын. Қазіргі кезге дейін Сунь Ятсеннің реформалары мен революциялық қозғалыстарын жан-жақты қарастырып, елдің әр саласындағы өзгерістерге көңіл бөліп қарастыру болашақ ғалымдардың меншігінде.

1. И. Ермашев Сунь – Ятсен -М.: 1964.

2. СЛ.Тихвинский Сунь Ятсен Внешнеполитические

воззрения и практика. –М.: 1964.
3. Сунь Ятсен Избранные произведения. – М.: 1985.

4. М. Маньян В стране Мао Цзэ – дуна. – М.: 1953.

5. История Китая: Учебник \под ред. А.В. Меликсетова

6. Тихвинский С.Л. Завещание китайско революционера:

Сунь Ят- Сен: жизнь, борьба и эволюция политических
взглядов. –М.: 1986.
7. Г.В.Ефимов Буржуазная революция в Китае и Сунь
Ят – Сен (1911- 1913гг.) –М.: 1974.