Қытай мен Қазақстан дипломатиялық қарым-қатынастары

Кіріспе

Пән: Халықаралық қатынастар
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 7 бет
Таңдаулыға:

Қытай мен Қазақстан дипломатиялық қарым-қатынастар орнатылғаннан
бүгінгі күнге дейін екі мемлекет арасында қабылданған бірлескен
декларацияларда анық көрсетілген. Бүгінде олардың саны төртеу: 1)1993 жылы
18 қазанда қабылданған Қазақстан Республикасы мен Қытай Халық Республикасы
арасындағы достық қарым-қатынастардың негізі туралы бірлескен декларация;
2)1995 жылы 11 қыркүйекте қабылданған Қазақстан Республикасы мен Қытай
Халық Республикасы арасындағы достық қарым-қатынастарды одан әрі дамыту
және тереңдету туралы бірлескен декларация; 3) 1996 жылы 5 шілдеде
қабылданған Қазақстан Республикасы мен Қытай Халық Республикасының
бірлескен декларациясы; 4) Қазақстан Республикасы мен Қытай Халық
Республикасы арасындағы жиырма бірінші ғасырда жан-жақты ынтымақтастықты
одан әрі нығайту туралы бірлескен декларация.
1995 жылдың қыркүйек айындағы Қазақстан президенті Н.Ә.Назарбаевтың
Қытайға екінші ресми сапары кезінде қабылданған Қазақстан Республикасы мен
Қытай Халық Республикасы арасындағы достық қарым-қатынастарды одан әрі
дамыту және тереңдету турылы бірлескен декларацияда тараптар саяси
қатынастар саласы бойынша екі ел арасындағы қатынастарды сапалы деңгейге
көтеруге бекем бел байлап, мынадай шешімге келді: “Бейбіт қатар өмір
сүрудің бес принципін негізге ала отырып, екі ел арасындағы ұзақ мерзімді
тату көршілік пен достықтың өзара қатынастардың батыл және ұдайы сақтау мен
дамыту, өзара түсіністік пен сенімді нығайту, әр түрлі деңгейлерде үдемелі
және жан-жақты диалогты қолдау, жалпы қабылданған халықаралық құқық
нормаларының негізінде риясыздық, тілектестік, өзара мүдделерді ескеру
рухында туындаған проблемаларды шешу; өз аумағындағы кез-келген ұйымның
және күштердің екінші Тарапқа қарсы бағытталған сепаратистік қызметіне жол
бермей, ұлттық сепаратизмнің қандай түріне болса да қарсы шығу”. Сонымен
қатар тараптар халықаралық қатынастар саласында да мынадай уағдаластыққа
қол жеткізді: ”Барлық елдер, мейлі үлкен немесе кіші, күшті немесе әлсіз,
бай немесе кедей болмасын тең құқықты ынтымақтастықты жүргізуін,
халықаралық істерде кемсітушіліксіз қатысуын жақтау, гегемонизм мен күш
саясатына қарсы іс-қимыл жүргізу”.
Орталық Азия мемлекеттерінің Азия-Тынық мұхит аймағындағы елдермен көп
қырлы байланыстарын дамытуға жәрдемдесу, сол арқылы Азия-Тынық мұхит
аймағындағы қауіпсіздік пен ынтымақтастық ісіне үлес қосу. Осы айқындаманы
негізге ала отырып, Қытай жағы Қазақстанның президенті Н.Ә.Назарбаевтың
Азиядағы өзара іс-қимыл мен сенім шаралары жөніндегі Кеңесті шақыру туралы
бастамасын белсенді түрде қолдайды, Азия-Тынық мұхит аймағындағы барлық
елдермен бірге шынайы қауіпсіздік пен тең құқықты ынтымақтастыққа тиімді
жолдарды іздестіруге әзір.
Екі мемлекет, үкімет басшыларының, саяси, әскери ведомстволары
басшыларының өзара сапарлары Орталық Азия мен Қытай арасындағы саяси,
әскери, қауіпсіздік салаларындағы ынтымақтастықтың іргетасын қалады. 1993-
2000 жылдар аралығында Қытайда Қазақстанның қорғаныс министрлері
С.Нұрмағанбетов, А.Қасымов, Бас штаб бастығы Б.Ертаев, С.Тоқпақбаев,
әділет, ішкі істер, білім, транспорт және комуникациялар министрліктерінің,
Бас прокуратураның делегациялары барып қайтты. Қазақстан мен Қытайдың
қорғаныс ведомстволары арасындағы делегациялар алмасу жұмысы қалыпқа
келтірілді. 1995 жылдың наурыз айында және 1996 жылдың мамыр айында
Қазақстанға Қытай Халық Азаттық Армиясы Бас штабының бастығы мен оның
орынбасары бастаған делегациялардың, 1997 жылы Қытай Қорғаныс министрінің
сапарлары болды.
1992 жылы Қазақстан мен Қытай арасында шекара мәселесі туралы
консультациялар басталады. Сол жылдың ақпан айындағы Қазақстан премьер-
министрі С.Терещенконың Қытайға сапары кезінде ҚХР-дың ресми адамдары
шекара сызығының белгіленуі туралы әртүрлі пікірлердің пайда болуына
байланысты жан-жақты өркениетті консультациялар жүргізуді бастау туралы
ұсыныс жасады.
Қазақстан-Қытай шекара мәселесін шешудегі алғашқы нақты қадам ретінде
Қытай премьер-министрі Ли Пэннің 1994 жылдың сәуір айындағы Қазақстанға
сапарында қол қойылған Қазақстан Республикасы мен Қытай Халық Республикасы
арасындағы Қазақстан-Қытай мемлекеттік шекарасы туралы келісім-шартты
атауға болады. Бұл келісім 1995 жылдың 11 қыркүйегінде күшіне енді. Аталмыш
келісім бойынша “тараптар бүгінгі қазақстан-қытай шекарасы туралы келісім
негізінде, халықаралық құқықтың жалпыға ортақ ережелеріне сәйкес, тең
дәрежедегі консультациялар, өзара түсіністік пен өзара ыңғайға көну
рухында, сонымен бірге шекара мәселелері туралы келіссөздер барысында қол
жеткізген уағдаластықтар негізінде Қазақстан мен Қытай арасындағы тарихтан
қалған шекара мәселелерін одан әрі тиімді түрде шешуге және екі мемлекет
арасындағы шекара сызығын анықтап, белгілеуге келісті”. 1994 жылы шекара
сызығының бірнеше учаскелері бойынша толық уағдаластыққа қол
жеткізілмегендіктен, келісімнің 3-ші бабы келіссөздерді әрі қарай
жалғастыру қажеттігін атап көрсетті: “Уағдаласушы тараптар Қазақстан мен
Қытай арасындағы он бесінші шекара нүктесінен он алтыншы шекара нүктесіне
дейін, қырық сегізінші шекара нүктесінен қырық тоғызыншы шекара нүктесіне
дейінгі мемлекеттік шекара сызығының өтуі туралы мәселелерді осы келісімнің
1-ші бабына сәйкес шешу үшін келіссөздерді жалғастыру керектігімен
келісті”. Бұл құжат Талдықорған облысындағы Сарышілде өзені аймағы мен
Семей облысындағы Шаған Оба деген жерден басқа бүкіл шекара сызығының өтуін
белгілеген болатын. Тараптар паритеттік бастама негізінде бірлескен
демаркациялық комиссия құруды және сол комиссияға шекараны демаркациялауды
жүзеге асыруды шешті: шекаралық тау жоталарындағы суайрықтары мен шекаралық
өзендердің ортасының немесе негізгі сағаларының нақты жағдайын анықтау, осы
келісімнің 5-ші бабына сәйкес шекаралық өзендердегі аралдардың тиістілігін
анықтау, шекара белгілерін орнату, шекараны демаркациялау туралы
құжаттардың жобасын дайындау, нақты демаркациялық карталарды құру, сонымен
қатар жоғарыда аталып өткен міндеттерді орындаумен байланысты әртүрлі нақты
мәселелерді шешу.
1995 жылдың ақпан айында Қазақстан премьер-министрінің бірінші
орынбасары Н.Есенғариннің ҚХР-ға сапары болды. Сапар барысында 1995 жылға
сауда айналымы туралы меморандумға қол қойылып, келіссөздер қорытындысы
бойынша Протокол құрылды. Қытай үкіметі Қазақстанға қауіпсіздік
кепілдіктерін беру туралы мәлімдеме жасады. Осы ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.