Ресей Федерациясының конституциялық соты

Кіріспе
Негізгі бөлім
1) Ресей соттарының жүйесіндегі Ресей Федерациясының Конституциялық соты.
2) Ресей Федерациясының субъектілеріндегі конституциялық әділет: Ресей құрамындағы Республикалардың Конституциялық соттары, Федерацияның басқа да субъектілерінің конституциялық соттары.
3) Ресей Федерациясының Конституциялық сотының федерация субъектілерінің конституциялық /жарғылық/ соттарымен арақатынас нысандары.
Қорытынды
Қолданылған әдебиеттер

Конституциялық Сот Ресейдің конституциялық бақылау органы болып табылады. Ол 1991 жылы қазан айынан бастап Ресей Федерациясында жұмыс істейді, яғни сот билігінің әрекет етуші органы болып табылады. Сонымен қатар Конституциялық Сот бір уақытта сот жүйесінің анықталған буыны болып табылады.
Конституциялық Соттың тарихында екі кезеңді қарастыруға болады:
1) 1991 жылғы РФСФР-ң Конституциялық соты табылады бірінші заңның қабылдануынан бастап 1993жылы желтоқсан айында Ресей Федерациясының Конституцияның қабылданған уақыт аралығы;
2) Ресей Федерациясының Конституцияның жарияланып әрекет етуінен бастап және оның негізінде сәйкес Ресей Федерациясының Конституциялық Соты табылады жаңа Федерацияны Конституциялық заңның қабылдануынан қазіргі уақытқа дейін.
1-кезеңде 1978 жылы қабылданған Конституцияның мәтініне өзгертулер енгізілді.
2-кезеңде мемлекеттің негізгі жаңа заңның қабылдануы.
Ресейде Конституциялық Сотты құру ойы заңгерлер арасында-құқықтық мемлекеттің негізгі принциптерінің конституцияның бекітілген биліктің бөлінуі жүзеге асыруымен байланысты. Бұл Ресейде құқықтық мемлекет құру үшін үлкен алға басу болды.

1) Конституционное право зарубежных стран СНГ Н.А. Михалева Москва 1998г.
2) Эбзеев Б.С. Конституция. Правовое государство. Конституционный Суд. Москва 1997г стр. 150.
3) Гаджиев Г.А., Кряжков В.А Конституционная юстиция в РФ: становление и проблемы Государство и право 1993г № 7 стр. 5.
4) Кряжков В.А. Органы конституционного контроля субъектов РФ: проблемы организации и деятельности Государство и право 1995г № 9 стр. 128.
5) Филиппов В. Из опыта работы Конституционного Суда Республики Саха (Якутия)
6) Ведомости Съезда народных депутатов РФ и Верховного Совета РФ 1993г № 2 стр. 55.
7) Ведомости Съезда народных депутатов РФ и Верховного Совета РФ 1992г № 51 стр. 3011.
8) Вестник Конституционного Суда РФ 1993г № 1 стр. 2.
9) См: Ведомости Съезда народных депутатов РСФСР и Верховного Совета РСФСР 1990г № 29 стр. 395.
10) Собрание актов Президента и Правительства РФ 1993г № 41стр. 3921
11) Собрание законодательство РФ 1994г № 13 стр. 1447.
12) Ведомости Съезда народных депутатов РСФСР и Верховного Совета РСФСР 1991г № 30 стр. 621.
13) Ведомости Съезда народных депутатов РФ и Верховного Совета РФ 1992г № 20 стр. 1084.
14) Собрание законодательство РФ 1995г № 17 стр. 1455.
15) Вестник Конституционного Суда РФ 1996г № 4 стр. 34-47.
16) Вестник Конституционного Суда РФ 1996г № 1 стр. 48-52.
17) См: Вестник Конституционного Суда РФ 1993г № 1 стр. 2-10.
18) Судебная система России. Стр. 70-111.
19) Правоохранительные органы РФ стр. 250-260.

Пән: Құқық, Криминалистика
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 21 бет
Таңдаулыға:

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
Е.А Букетов атындағы Қарағанды Мемлекеттік Университеті

Қылмыстық және
криминалистика
кафедрасы

Курстық жұмыс

Ресей Федерациясының Конституциялық соты

Орындаған: Ю-20 тобының студенті

Есмагамбетов А.М
Қабылдаған: аға оқытушы
Султанбекова Г. Б

Қарағанды 2005

Жоспар
Кіріспе
Негізгі бөлім
1) Ресей соттарының жүйесіндегі Ресей Федерациясының
Конституциялық соты.
2) Ресей Федерациясының субъектілеріндегі конституциялық әділет: Ресей
құрамындағы Республикалардың Конституциялық соттары, Федерацияның
басқа да субъектілерінің конституциялық соттары.
3) Ресей Федерациясының Конституциялық сотының федерация
субъектілерінің конституциялық жарғылық соттарымен арақатынас
нысандары.
Қорытынды
Қолданылған әдебиеттер

Ресей соттарының жүйесіндегі Ресей Федерациясының Конституциялық
соты.

Конституциялық Сот Ресейдің конституциялық бақылау органы болып
табылады. Ол 1991 жылы қазан айынан бастап Ресей Федерациясында жұмыс
істейді, яғни сот билігінің әрекет етуші органы болып табылады. Сонымен
қатар Конституциялық Сот бір уақытта сот жүйесінің анықталған буыны болып
табылады.
Конституциялық Соттың тарихында екі кезеңді қарастыруға болады:
1) 1991 жылғы РФСФР-ң Конституциялық соты табылады бірінші заңның
қабылдануынан бастап 1993жылы желтоқсан айында Ресей Федерациясының
Конституцияның қабылданған уақыт аралығы;
2) Ресей Федерациясының Конституцияның жарияланып әрекет етуінен бастап
және оның негізінде сәйкес Ресей Федерациясының Конституциялық Соты
табылады жаңа Федерацияны Конституциялық заңның қабылдануынан қазіргі
уақытқа дейін.
1-кезеңде 1978 жылы қабылданған Конституцияның мәтініне өзгертулер
енгізілді.
2-кезеңде мемлекеттің негізгі жаңа заңның қабылдануы.
Ресейде Конституциялық Сотты құру ойы заңгерлер арасында-құқықтық
мемлекеттің негізгі принциптерінің конституцияның бекітілген биліктің
бөлінуі жүзеге асыруымен байланысты. Бұл Ресейде құқықтық мемлекет құру
үшін үлкен алға басу болды.
РФСФР-ң Конституциялық Соты 1990жылы 15 желтоқсанда РФСФР
Конституцияна толықтырулар мен өзгертулер енгізу туралы заңның негізінде
орнатылған. Бұл заңға сәйкес РФСФР Конституцияның 119 бабында: РФСФР-ң
Конституциялық Соты РФСФР-ң халық депутаттарының съезімен сайланады. РФСФР-
ң Конституциялық Сотының сайлануы және қызметі РФСФР-ң Конституциялық Соты
табылады РФСФР-ң заңымен анықталады.
1991 жылы 24 мамырынан РФСФР Конституцияға толықтырулар мен
өзгертулер енгізу туралы РФСФР-ң заңы Ресейде Конституциялық Соттың пайда
болуына қатысты мынандай іс- әрекет жасалды: Конституцияның 2-бөлімінің 163
бабында Конституциялық Сот РФСФР сот жүйесінің бір бөлігі болып табылады
ереже мазмұндалған. Ал 1-бөлімінде 165 бабында:РФСФР-ң Конституциялық Соты
жоғарғы Конституциялық бақылау органы болып табылады және ол сот билігін
Конституциялық Соттың құрылу нысанында жүзеге асырылады РФСФР-ң
Конституциялық Соты 15 судьядан құрылады.
РФСФР-ң халық депутаттарының 1992 жылы 21 – сәуірде VI съезінде
Конституцияға толықтырулар мен өзгертулер енгізу туралы заң қабылданды.
Мұнда Конституцияның I бөлімінде 165 – бабы жаңадан жазылды. Яғни, мұнда
Ресей Федерациясының Конституциялық соты – Конституциялық құрылымды
қорғаудағы жоғарғы сот билігінің органы болып табылады Ресей
Федерациясының Конституциялық соты 15 судьядан құралады. Ресей
Федерациясының Конституциялық сотын ұйымдастыру, оның құзыреті мен сот
құрылымдарының конституциялық тәртібі Ресей Федерациясының Конституциялық
соты туралы заңмен орнатылған. Осы заңмен Конституцияның ІІ бөлімінің 165 –
бабына толықтыру енгізулер, яғни Конституциялық соттың құзыреті
көрсетілген. Конституциялық сот туралы заңға қатысты соттың құзыреті
кеңейтілді. Оның Конституциялық саяси партиялық және қоғамдық бірлестіктер
туралы істерді қарастыруға, сонымен қатар мемлекеттік органдар арасындағы
өкілеттілік туралы дауларды шешуге құқықтары бар.
1992-жылы 9-желтоқсан Ресей Федерациясының халық депутаттарының
VII-съезімен Конституцияға толықтырулар мен өзгертулер туралы тағы да бір
заң қабылданды. Бұл толықтыруға сәйкес Ресей Федерациясының Жоғарғы сотының
Ресей Федерациясының Президенті үкімдер мен өкімдері конституциялығына
байланысты Конституциялық сотқа Жоғарғы қаралу құқығын берді.
Конституциялық сот туралы бірінші заң әрекет етуші, Жұмыс істеді және
Конституциялық соттың бірінші құрамы оның негізінде көптеген істі шешті.
Конституциялық Соттың РФСФР-ң халық шартының конституциялануы туралы
істі қарастыру құзіреті болды және Конституциялық Сот заң күшіне енген
халықаралық келісімдердің Конституцияға сәйкестілігі туралы қорытынды бере
алады (74 бап II бөлім) Конституциялық сот туралы заңның 1бөлімі 74 бабында
сәйкес сот РФСФР Президентінің лауазымынан кету шешімдерінің және іс-
әрекетінің Конституцияға сәйкестілігі қорытынды беру өкілеттігіне ие.
РФСФР-ң халық депутаттары мен Жоғарғы Кеңесінің съезінде
Конституциялық сотқа заң шығару құқығы берілді.
Конституциялық Соттың ең басты қызметі нақты істерді қарастыру бойынша
жұмыстар, ертеде Ресейде мұндай бір уаққытта билік органы және сот болатын
орган болған жоқ.
Ресей Федерациясының Конституциялық соттың қызметінің басталуы заң
шығарушы және атқарушы биліктердің арасындағы саяси қақтығыс кезеңінесай
келді. Билік арасындағы қақтығыстарды шешу Конституциялық Соттың негізгі
жұмыстарының бірі.Сонымен қатар Конституциялық Сот туралы заңның I
бөлімінің 80-бабында сәйкес Соттың қосымша өкілеттігіне РФСФР халық
депутаттарының жиылысында дауларды, келіспеушілік туралы істерді және басқа
да мәселелерді қарастыру осы заңның 2 бабына сәйкес Конституциялық Сот бұл
қосымша өкілеттіктерін бас тартуы мүмкін егер де оның зандық табиғатына
қарсы болса Конституциялық Сот заң шығарушы және атқарушы билік арасында
қақтығыс Ресей Федерациясының Конституциялық құрылымының негізіне қауіп
төндіреді деген ойда.
Ресей Федерациясының Конституциялық Сотының қызметі.
Ресей Федерациясының Конституциясына сәйкес Конституциялық қызметіне
жарғылар, сонымен қатар заңдар және басқа да нормативтік актілер РФ
субъектілері жатады. Бұл тексерулерге, яғни федералдық билік органы және
мемлекеттік билік органы РФ субъектілер олардың арасындағы тексерулер
жатады.
Ресей Федерациясының Конституциялық сотының өкілеттілігіне
келіспеушілік қызметті, яғни федералдық және мемлекеттік органдар арасында
туындаған жағдайлар, сонымен қатар жоғары мемлекеттік органдар өзінің Ресей
Федерациясының субъектілерінің арасындағы келіспеушіліктерді қарайды.
Конституциялық соттың қызметіне өзгеріс енгізілді. Ол Конституцияға
сәйкес азаматтардың құқықтарымен бостандықтары, яғни шағымдарды қарайды.
Сонымен РФ Конституциясына сәйкес азаматтардың құқықтарымен бостандықтарына
қазіргі кезде 2 субъект қатысады:
1) Азаматтардың өздері қызығушылық туған жағдайда, яғни маңызды
істерге байланысты;
2) Жалпы юрисдикциялық соттар, яғни заңды дұрыс қолдануы.
РФ Конституциялық сотының маңызды қызметіне РФ Конституциясына
талқылау жүргізуге құқығы бар. Президенттің ұсынысы бойынша, Федерация
Кеңесінің ұсынысы бойынша, Мемлекеттік Думаның РФ Федералдық жиналысында РФ
Үкіметінің және заң шығарушы органың субъектілердің ұсынысы бойынша жүзеге
асырылады.
Конституциялық соттың РФ Президентіне импичмент жариялаған
кезде,процеске түсе алады, яғни Федералдық Кеңестің келісімімен
Конституциялық сот РФ Президентіне мемлекетке сатқындық жасаған деп айып
тағылса оған заң бойынша қорытынды шығарады.
Конституциялық сот Федералдық Конституциялық заң бойынша РФ
Референдум туралы 1995 жылы 10 қазанда қабылданған заңға сәйкес
Конституциялық соттың Конституцияға сәйкес Референдумге талап ететін
жағдайларды қарауға, яғни процеске бақылау жүргізуге құқығы бар.
Ресей Федерациясының Конституциялық Сотының соттық мәртебесі. 1993 РФ
Конституциясына сәйкес Конституциялық сот 19 судьядан тұрады делінген.
Сондықтан бірінші кезде 13 судья болса, одан кейін 6 судья тағайындалған
болатын. Жаңа Конституцияға сәйкес Конситуцияның 83-бабына байланысты
Конституциялық сот қызметінің кандидатурасына РФ Президенті ұсынады, ал 102-
бабына сәйкес Конституциялық соттың қызметіне Конституциялық Федералдық
Кеңес тағайындайды, Федералдық жиналыстың бір палатасында.
Федералдық Кеңес Конституциялық сот қызметіне судья тағайындау
процедурасы жасырын сайлау арқылы жүзеге асырылады.
Конституциялық сот туралы заңға (РФ Конституциялық сот туралы заң 8
бап) сәйкес Конституциялық сот кандидатурасына судья болу үшін:
1) 40-жастан кем емес
2) Жоғары заң білімі бар
3) Заңдық қызметте 15 жыл стажы болуы керек т.б
Судья болып тағайындалғаннан кейін Федералдық Кеңес трибунасында ант
береді.
Судья депутат қызметінін атқара алмайды, қоғамдық жұмыстарға және
мемлекеттік қызмет болуға құқығы жоқ, кәсіпкерлік және творчествалық
жұмыстармен айналасуға құқығы бар.
Сонымен қатар ол саяси партияларға, саяси қызметтерге, қатыса алмайды.
Бірақ басқа азаматтар сияқты сайлау жолына түсуге құқығы бар.

Ресей Федерациясының субъектілеріндегі конституциялық әділет: Ресей
құрамындағы Республикалардың Конституциялық соттары, Федерацияның басқа да
субъектілерінің конституциялық соттары.

Ресей Федерациясының субъектісіндегі конституцияның қадағалау
органдары және сот ісін жүргізуді ұйымдастыру туралы сұрақтарын қарастыру
тарихтан бастаған дұрыс.
Ресей Федерациясының құрамындағы Северо Осетиялық АССР бірінші
болып 17 ақпан
1990 ж Северо –Осетияның АССР конституциялық қадағалау туралы заңын
қабылдады. Сол кезде ол басқа Ресей Федерациясының құрамындағы
республикалар сияқты автономды Советтік Социалистік Республика болды.
Айта кеткен жөн, Ресей Федерациясында Конституциялық сот РСФСР-ң
халық депутаттарының съезінің шешімімен 19 желтоқсан 1990 жылы құрылды.
Конституциялық қадағалау органын құру туралы заң РФ қурамындағы
екінші мемлекет Татарстанда қабылданды.
Татарстан Республикасындағы конституциялық қадағалау туралы заң 13
желтоқсан 1990 жылы қабылданды. Бірақ 22 желтоқсан 1992жылы Татарстан
Республикасындағы Конституциялық соты туралы жаңа заң қабылданды.
Татарстанда Ресей Федерациясының өзіне қарағанда конституциялық қадағалау
органы бірінші құрылды.
Сонымен қатар Коми республикасында да осындай заң қабылданды.
Қазіргі кезде РФ құрамындағы 21 мемлекетте, 12 осындай сот органы бар.
Аталғандармен қатар Дагестан Республикасы 18 желтоқсан 1991ж, Якутия
Республикасы 7ақпан1992ж, Кабардина–Балкар Республикасы 27қазан1992ж,
Тыва Республикасы 24желтоқсан1992ж, Корелия Республикасы 17наурыз1994ж,
Адыгея Республикасы 22 мамыр 1996ж.
Ресей Федерациясының Конституциясында Федерацияның кез келген
субъектісінде конституциялық қадағалау органдарын құрастыра алатын ереже
бар. РФ-ң әрбір субъектісі өзінің конституциялық қадағалау органы болуы
үшін тырысу керек.
Ресей Федерациясының Конституциялық соты және Федерация
субъектілерінің конституциялық соттары Ресей Федерациясының тұтас сот
жүйесіне кіреді.
Республикалық конституциялық қадағалау органдардың кейбір заңнамалық
кесімдерін құрастырайық. Егер республика денгейіндегі конституциялық
қадағалау органдары туралы айтсақ көрсетіп кеткен жөносындай органдар бар
түгел республикаларда сәйкесінше олар туралы Республикалық заңдар
қабылданған. Тыва мемлекетінде заң әрекет етеді:
Тыва Республикасының Конституциялық соты туралы және
Тыва Республикасындағы Конституциялық соттың әрекеті тұралы
Коми республикасында Коми республикасындағы конституциялық соты
туралы және Коми республикасындағы конституциялық соттың әрекетін
қамтамасыз ету туралы және т.б .
Бащқұршстан республикасындағы Конституциялық соты туралы занда
айтылған : Башқұрштан Республикасындағы конституциялық соттының
міндеттері ұйымдастырылуы және әрекетінің тәртібі Конституциямен
анықталады. Северо Осетиялық Республикасында конституциялық қадағалау
органы болып конституциялық сот емес Конституциялық қадағалау комитеті
болып табылады.
Көпшілік заңдарда сәйкес мемлекеттерде конституциялық сот
конституциялық құрылымды талқылауда сот билігінің жоғарғы органы болып
табылады.
Конституциялық сот туралы заңдарда тек қана міндеттері мен
құзіреттері туралы айтылған мемлекеттер дұрыс істеген. Карелия Республика
заңында былай айтылған Карелия Республикасының соты РФ-ң Конституциялық
сотының өндірісіндегі істер қарастырылмайды.
Северо Осетиялық Республикасының конституциялық қадағалау комитетінің
қадағалау актілерінің қатарына басқа да көптеген
нормативтік актілер кіреді. Сонымен қатар республиканың жоғарғы
кенесінің қабылдаған актілері жарлықтары және президиумның қаулылары,
жоғарғы кенес төрағасының нормативтік негіздегі қаулысы Республиканың
Министрлер кенесінің қаулылары мен өкімдері жергілікті халық депутаттары
кенесінің шешімдері және басқа да мемлекеттік органдардың нормативтік
–құқықтық актілері жатады.
Республика заңдарыңда республиканың жоғарғы лауазымды
тұлғалардың қызметтен кетуі әртүрлі шешіледі. Мұндай құзірет 8 мемлекеттің
заңдарында көрсетілген. Яғни бұл жерде мемлекеттің жоғарғы тұлғасы туралы
айтылады, мемлекет басшысы, Үкіметтің төрағасы және орынбасарлары.
Корелия Республикасының Конституциялық соты мемлекеттік басқарудағы
республикалық органдардың басшыларының қызметтен кету сұрақтарын шешеді.
Северо – Осетиялық Республикасының конституциялық қадағалау
комитетінің басқа барлық Республикалық Конституциялық соттар заңшығарушылық
бастама құқығына ие. Конституциялық кенес тарапынан заңшығарушылық
бастамашылыққа шектеу Коми Республикасында тіркелген.
Республика конституциялық сотының қызметін қалыптастыру және
ұйымдастыру сурақтары қызығушылықтар тудырады. Татарстан Республикасында
судьялыққа кандидатураны Жоғарғы кеңес төрағасы және Президентпен
ұсынылады, ал Карелияда Үкімет төрағасының үсынысымен республиканың заң
шығарушы жиналысымен тағайындалады.
Сот 5 судьядан құралады, Татарстан Республикасында- сот
төрағасынан, оның орынбасарынан және судьядан тұрады. Судьялардың өкілетік
мерзімі 10 жылдан шектеусізге дейін болады, бірақ жас шамасы 60 жастан
аспауы керек.
Егер республикаларда барлық конституциялық соттардың басшылары
судьялармен сайланса, Башқұртстан Республикасында сот төрағасы және оның
орынбасары мемлекеттің жоғарғы кеңесімен сайланады, Татарстанда – Сот
төрағасы және оның орынбасары судьялардың ұсынысымен жоғарғы кенесімен
бекітіледі, Коми Республикасында –Сот төрағасы және орынбасары басқа
судьялар сияқты сайланады.

Ресей Федерациясы Конституциялық Сотының Федерация субектiлерiнiң
конституциялық жарғылық соттарымен арақатынас нысандары.
Ресей Федерациясындағы конституциялық юстиция - қазiргi қоғамның
мемлекеттiк-құқықтық өмiрiнiң жаңадан қалыптасып, дамып келе жатқан
институты. Мұнда көп нәрсе алғаш болады, Ресей тарихында ұқсас жағдай
болмаған, тәжiрибелiк қызмет көп жағдайда теоретикалық ойлардың алдын
алады. Мүмкiн осы себептер бойынша шетелдiк заңгерлермен пiкiрталастарда
Ресейде Конституциялық Соттың, сонымен қатар Федерация субъектiлерiнде де
мұндай органның уақытынан бұрын қалыптастырылуы туралы көзқарастар жиi
айтылады. Бұған қарамастан нақты жағдайда Ресей Федерациясында федералдық
Конституциялық соттар немесе конституциялық бақылаудың басқа да
органдары құрылып қана коймай, бiрнеше жылдар бойы қызмет етiп келедi. РФ-
ның Конституциалық Соты сегiз жылдан астам уақыт , ал Ресей Федерациясы
құрамындағы бiрқатар республикалардың конституциялық қадағалау комитеттерi
мен кейiнгi конституциялық соттар одан да артық уақыт әрекет етедi.
Ресейдiң өлкелерi мен облыстарында сонымен қатар ұқсас
сипаттағы сот органдары – жарғылық соттар құрыла бастауда. Сот билiгiнiң
мұндай органдары алдағы уақытта басқа да субъектiлерiнде құралатындығына
және олардың сотының бұдан әрi артатындығына күмәндану орынсыз болар едi,
яғни осының ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.