Психологияның дербес ғылым ретінде қалыптасуы мен дамуы

Пән: Психология
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 5 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министірлігі

Оңтүстік Қазақстан Мемлекеттік Педагогикалық Институты

Тақырып: Психологияның дербес ғылым ретінде қалыптасуы мен дамуы.

Кафедра: Физика - Математика

Тобы: 109-13 Математика

Қабылдаған: Алдияров А. Д

Орындаған: Нематуллаев Хикматулла

Шымкент 2014 ж

Кіріспе:

Психологияның дербес ғылым ретінде қалыптасуы мен дамуы.

Жоспар:

Орталық жүйке жүйесі мен сезім мүшелері физиологиясының жетістіктері.
Г. Фехнердің психофизика негізін қалауы.
В. Вундттің психологияның ғылым ретінде дамуына қосқан үлесі.

Пайдаланған әдебиеттер:

Орталық жүйке жүйесі мен сезім мүшелері физиологиясының жетістіктері

ХІХ ғасырдың екінші жартысында психологияның дербес ғылым ретінде бөлініп шығуы үшін объективті жағдайлар жасалады.

Шет елдік және орыс ғылымында философия мен жаратылыс танудан бөлек психологиялық ойлар шеңберіндегі дербес ғылымының қажеттілігі жайл ы ойлар жиі кезедесе бастайды.

Бірінші бүкіл ресейлік психоневропатологтар съездінде Г. И. Челпанов психология дамуының басты шарты оның философиядан бөлініп шығуы болатынын атап көрсетті. Психологияның дербес ғылым ретінде қалыптасуы ХІХ ғасырдың 60-шы жылдары жүзеге асты. Ол арнайы ғылыми зерттеу мекемелерінің - психологиялық лабораториялар және институттар, жоғары оқу орындарындағы кафедралар, психолог ғылыми кадрлады даярлаудың басталуы, арнайы психологиялық журналдардың шығуы, психологиялық қоғам және ассоциациялардың құрылуы, психология бойынша халықаралық конгресстердің өтуімен байланысты құрылды.

Тамаша ағылшын анотомы, физиологі, патофизиологі және дәрігері Шарльз Белл (1774-1842) жұлынның алдыңғы және артқы түбірлері арасындағы айырмашылықты функциялары бойынша эксперименталды түрде орнатты. Алдыңғы түбір қозғалыс функциясымен байланысты моторлы жүйке талшықтарын құрайды ал артқы сезімталдық жүйке талшықтарын құрайды (1807) . Бұл жаңалық рефлекторлық доғаның анатомиялық негізін белгіледі. Жаңалық негізінде жұлын миы рефлекторлық доға принципі бойынша құрылғандығы анықталды.

Паралельді түрде мұндай жаңалықты француз физиологі Мажанди (1822) ашты, сондықтан жаңалық екі атпен «Белл-Мажанди заңы» деп енгізілді.

ХІХ ғасырдың көрнекті физиологтарының бірі Иоганес Мюллер (1801-1858) болды. Ол жаңа физиологияның негізін салушы болды. Оның оқушыларының ішінде Г. Гельмгольц, Э. Дюбуа-Реймон, К. Людвиг және басқалары болды. «Адам физиологиясы бойынша басшылық» атты еңбегі үлкен мәнділікке ие болды. Бұл еңбекте жалпы физиология сұрақтарымен қатар жүйке жүйесінің физиологиясы мәнді орынды алады. Бұл кітапта рефлекторлық акт және жұлын минығ рефлекторлы табиғаты жайлы білім тереңдей түсті.

Механикалық материализм шеңберінде дамыған физиологияда ХІХ ғасырда тірі организмнің специафикалық іс-әрекетін түсіндіруде үлкен күрделіліктер жинақталды:

* сезім мүшелерінің;

* жүйке жүйесі;

* бұлшық ет талшықтарының жұмыстары.

ХІХ ғасырда көптеген физиологтар бұл күрделіліктермен кездесе отырып, оларды меңгеру құралдарының жоқтығына байланысты теориядан бас тарту позициясын алды және сезім мүшелірінің іс-әрекетін сипаттаумен айналысты.

ХІХ ғасырдың соңында Э. Геринг түс көрудің фотохимиялық теориясын ұсынды. Көзде үш фото рецептор бар. Әрқайсысында түсті түйсінетін заттардың жұптары бар: ақ-қара; қызыл-жасыл, сары-көк. Әрбір жұптың ішінде бір-біріне қарама-қарсы бағытталған химиялық процестер ассимиляция, диссимиляция жүзеге асады: заттардың диссимиляциясы ақ, қызыл, сары, ал ассимилияция қара, жасыл, көкті түйсіндіреді.

Сезім мүшелерінің физиологиясының дамуына Лейпциг университетінің анотомия және физиология профессоры Э. Х. Вебер үлкен үлес қосты. Ол сипап сезумен жұмыс істеді. Вебер тері түйсігінің үш түрін көрсетті:

Қысым, сипап сезу, температура және локализацияны өлшеу үшін эстезиометр немесе Вебер циркулі деп аталатын арнайы құрал жасап, оның көмегімен сипап сезуге эксперименталды зерттеулер жүргізді.

Қабылдау мен түйсік физиологиясына байланысты психологияға Г. Гельмгольц үлкен үлес қосты.

Г. Фехнердің психофизика негізін қалауы

ХІХ ғасырдың ортасынан бастап психологияда эксперимент орын алады. Алғашқы психологиялық экспериментті неміс психофизиологтары Эрнст Вебер және Густав Фехнер 1840 жылдан 1855 жыл аралықтарында жүзеге асырды. Олардың тәжірибелерінің негізінде қабылданатын сигналдардың күші мен түйсінетін түйсіктің қарқындылығының сандық тәуелділігі анықталады.

Густаф Теодор Фехнер (1801-1887) түйсіктің тітіркендіргіштерден тәуелділігі заңдылығын өңдеп келесі идеяларды ұсынды:

бірдей стимулдан туындағын түйсіктер арасындағы айырмашылық тітіркендіргіштердің алғашқы көлеміне байланысты;

түйсік табалдырығы және айырма сезгіштік терминдерін енгізді;

түйсіктің қарқындылығы тітіркендіргіш қарқындылығының логарифміне пропорционалды: түйсікті қарқындылығы арифметикалық прогрессияда өсу үшін, стимул көлемінің геометриялық прогрессияда өсуі қажет.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.