Ақтөбе мұнай өңдеу зауытындағы мұнайды қайта өңдеу процесінің автоматтандыруды жобалау

КІРІСПЕ
I. ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ БӨЛІМ
1.1 Автоматтандырылатын технологиялық процесс
туралы мәлімет беру
1.2 Бақыланатын, реттелетін және сигналдалатын
параметрлерін таңдау
ІІ. АРНАЙЫ БӨЛІМ
2.1 Технологиялық процесті автоматтандырудың функциональдық схемасын қарастыру
2.2 Принципиальды электрлік схеманы қарастыру
IV. ЕҢБЕКТІ ҚОРҒАУ
4.1Автоматтандыру құралдарын пайдаланғанда
қауіпсіздік ережелерін сақтау
ҚОРЫТЫНДЫ
Пайдаланылған әдебиеттер және нормативті.техникалық құжаттар

Өндірісті автоматтандыру – машиналық өндірістің дамуы барысында бұрын адам атқарып келген басқару және бақылау жұмыстарын аспаптар мен автомат құрылғыларға жүктеу процесі. Өндірісті автоматтандыру – осы заманғы өндірісті дамытудың негізгі әрі техникалық прогрестің ең басты бағыты. Өндірісті автоматтандырудың жарым – жартылай, кешенді және толықтай автоматтандырылған түрлері бар. Өндірісті жарым – жартылай автоматтандыру өте күрделі, әрі тез өтетін процестерді адамның тікелей басқаруы болмайтын жағдайларда пайдаланылады. Басқару жұмыстарын автоматтандыру өндірісті жарым – жартылай автоматтандыруға жатады. Өндірісті автоматтандыру процесі кезінде цех, зауыт, электр станциялар өзара бір – бірімен байланысқан автоматты кешен ретінде жұмыс істейді. Кешенді автоматтандыру кәсіпорынның, шаруашылықтың, қызметтің негізгі өндірістік жұмыстарын түгелдей қамтиды. Адам бұл жағдайда жалпылама бақылау жұмыстарымен ғана айналысады. Өндірісті толықтай автоматтандыру өндірісті басқару мен бақылау жұмыстарын түгелдей автоматтандырылған жүйелерге жүктейді. Бұл процесс – автоматтандырудың ең жоғарғы сатысы. Өндірісті толықтай автоматтандыру іске қосылатын өндіріс рентабельді, жұмыс ырғағы ылғи бір қалыпты және әр түрлі ауытқуларды алдын ала болжап, есепке алу болатын жағдайларда, сондай – ақ адамға қауіпті және денсаулығына зиянды өндірістерде іске асырылады. Өндірістік автоматтандырылудың негізгі басқарылушы нысанның заңдылықтарын тиімді түрде зерттеу әдістерін жасау, басқару әдістерінің экономикалық тиімділігін анықтау және автоматтандыру құралдарын жасаудың инженерлік әдістерін табу секілді мәселелерден құралады. Белгілі бір мақсатқа жету үшін таңдалып алынған тиімді басқару әдістері мен оны іске асыратын техникалық құралдар автоматтандырылған басқару жүйесін құрады. Осы заманға автоматтандырылған басқару жүйесінің құрамына сигналдар тудыру құрылғылары, логикалық және математикалық өңдеулерден өткен ақпаратты қабылдау және қайтарып беру, белгілі болған ақпараттарды операторға хабарлау, басқару сигналдарын тудыру және жұмыстық құрылғылар кіреді.
Өндірісті кешенді түрде автоматтандыру, өнеркәсіп көлемі мен өндіріс қарқынының артыуы және халық шаруашылығының әр түрлі салалары арасындағы өндірістік байланыстардың күрделенуі экономикалық мәліметтер мен статистикалық мәліметтер жинау және оларды өңдеу процестерін документация түрлерін есепке алып, таратып отыру, жоспарлау және басқару міндеттерін шешу ісінде автоматтандыру қажеттігін туғызады. Басқару жұмыыстарын автоматтандырудың ғылыми негізі халық шаруашылығын басқарудың оптимальдық жүйесін синтездеу әдісін зерттейтін және экономикалық мақсаттарға математикалық әдістерді пайдалану мәселелерімен шұғылданатын экономикалық кибернетика.

1. М.М. Уманский, Л.М. Уманский. «Экономика нефтяной и газовой промышленности».
2. Литература 1: Е.Н. Зимин, В.И. Преображенский, И.И. Чувашов «Электрооборудование промышленных предприятий и установок»
3. Нұрсұлтанов Ғ.М, Абайылданов Қ.М. «Мұнай және Газды өндіріп, өңдеу» беттер[296…307]. Оқулық – Алматы: ҚазҰТУ, 2003 жыл
4. Орысша-қазақша түсіндірме жалпы сөздік: Көлік / профессор Е. Арын - Павлодар: «ЭКО» ҒӨФ. 2006
5. Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі. Су шарушылығы. – Алматы, Мектеп, 2002

Пән: Автоматтандыру, Техника
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 18 бет
Таңдаулыға:

КІРІСПЕ

Өндірісті автоматтандыру – машиналық өндірістің дамуы барысында бұрын
адам атқарып келген басқару және бақылау жұмыстарын аспаптар мен автомат
құрылғыларға жүктеу процесі. Өндірісті автоматтандыру – осы заманғы
өндірісті дамытудың негізгі әрі техникалық прогрестің ең басты бағыты.
Өндірісті автоматтандырудың жарым – жартылай, кешенді және толықтай
автоматтандырылған түрлері бар. Өндірісті жарым – жартылай автоматтандыру
өте күрделі, әрі тез өтетін процестерді адамның тікелей басқаруы
болмайтын жағдайларда пайдаланылады. Басқару жұмыстарын автоматтандыру
өндірісті жарым – жартылай автоматтандыруға жатады. Өндірісті
автоматтандыру процесі кезінде цех, зауыт, электр станциялар өзара бір –
бірімен байланысқан автоматты кешен ретінде жұмыс істейді. Кешенді
автоматтандыру кәсіпорынның, шаруашылықтың, қызметтің негізгі өндірістік
жұмыстарын түгелдей қамтиды. Адам бұл жағдайда жалпылама бақылау
жұмыстарымен ғана айналысады. Өндірісті толықтай автоматтандыру өндірісті
басқару мен бақылау жұмыстарын түгелдей автоматтандырылған жүйелерге
жүктейді. Бұл процесс – автоматтандырудың ең жоғарғы сатысы. Өндірісті
толықтай автоматтандыру іске қосылатын өндіріс рентабельді, жұмыс ырғағы
ылғи бір қалыпты және әр түрлі ауытқуларды алдын ала болжап, есепке алу
болатын жағдайларда, сондай – ақ адамға қауіпті және денсаулығына зиянды
өндірістерде іске асырылады. Өндірістік автоматтандырылудың негізгі
басқарылушы нысанның заңдылықтарын тиімді түрде зерттеу әдістерін жасау,
басқару әдістерінің экономикалық тиімділігін анықтау және автоматтандыру
құралдарын жасаудың инженерлік әдістерін табу секілді мәселелерден
құралады. Белгілі бір мақсатқа жету үшін таңдалып алынған тиімді басқару
әдістері мен оны іске асыратын техникалық құралдар автоматтандырылған
басқару жүйесін құрады. Осы заманға автоматтандырылған басқару жүйесінің
құрамына сигналдар тудыру құрылғылары, логикалық және математикалық
өңдеулерден өткен ақпаратты қабылдау және қайтарып беру, белгілі болған
ақпараттарды операторға хабарлау, басқару сигналдарын тудыру және
жұмыстық құрылғылар кіреді.
Өндірісті кешенді түрде автоматтандыру, өнеркәсіп көлемі мен өндіріс
қарқынының артыуы және халық шаруашылығының әр түрлі салалары арасындағы
өндірістік байланыстардың күрделенуі экономикалық мәліметтер мен
статистикалық мәліметтер жинау және оларды өңдеу процестерін документация
түрлерін есепке алып, таратып отыру, жоспарлау және басқару міндеттерін
шешу ісінде автоматтандыру қажеттігін туғызады. Басқару жұмыыстарын
автоматтандырудың ғылыми негізі халық шаруашылығын басқарудың оптимальдық
жүйесін синтездеу әдісін зерттейтін және экономикалық мақсаттарға
математикалық әдістерді пайдалану мәселелерімен шұғылданатын экономикалық
кибернетика. Оның басты проблемасы – халық шаруашылығымен оның жеке
салаларын басқаруды автоматтандырудың бір тұтас жүйесінде адам мен
кибернетикалық машиналардың өзара әрекеттігін методологиялық және
принциптік мәселелерін шешу. Басқару жұмыстарын автоматтандырудың негізгі
үш жүйесі бар:
• Басқарудың жалпы мемлекет территориялық органдарын қамтитын
автоматтандырылған мемлекеттік жүйе;
• Өнеркәсіптің жеке салаларын қамтитын автоматтандырылған салалық жүйе;
• Бір не жақын орналасқан бірнеше кәсіпорындарда экономикалық мәліметтерді
өндейтін және олардың жоспарлау, басқару міндеттерін шешетін
автоматтандырылған жүйе.
1Басқару жұмыстарын автоматтандырудың негізгі құралдары – электронды
есептеуіш машиналар мен электрондық басқарғыш машиналар. Олардық ішінде
сандық есептеуіш машина.

I. ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ БӨЛІМ
1. Автоматтандырылатын технологиялық процесс
туралы мәлімет беру

Мұнайды өндеу. Олардың жеке компонентерге бөлінуі өте кең. Заманауи
мұнай өндеу зауытында олардың 15-20 компоненттерін шығарады. Олардың
мөлшеріәр түрлі -оншақты мыңнан бірнеше миллион тонна жылына
өндіреді.. Осыларға компоненттердің түрлі өзіндік құны мен осы
маркадағы бензиннің түрлі бағаларын қосыңыз. Жалын алғанда тек компьютер
ғана экономикалық-математикалық модельдеу негізінде өндірістік
маұсаттардың онды шешімі табылады, отынның барлық маркаларының
максималды табысқа жетуді қамтамасыз етеді . Немесе мұнайдың минималды
шығыны – жағдайда өнімді болмақ.
Кез келген мұнай өндеу зауыты екі блоктан тұрады коспонентер
өндірісінің блогы және араластыр блогы. Өңдіріс блогына технологиялық
қондырғылар, араластыру блогына – ең басты резервуарлар мен каюстар
кіреді. Алдымен өңдіріс блогын қарастырайық.
Тұзсыздану.Өндіріс циклы ЭЛОУ- дан басталады. ЭЛОУ
электртұзсыздандырғыш құрылғы дегенді білдіреді. Ол не үшін керек?
Біздер білетініміздей, мұнайда минералды қоспалар оның ішінде тұздар да
бар: хлоридттік сульфаттар және басқалары. Мұнайдың кейбір сорттары
минералды қышқылдар бар. Бұл қосылыстарды мұнайдан бөліп алу қажет,
өйткені олар біріншіден аппараттарды коррозияға ұшыратады, екіншіден олар
каталикалық улар болып табылады, яғни мұнайды әрі қарай өндеудегі
химиялық процестердің жүруін баяулатады. Және үшіншіден тұздар бензин
сапасын төмендетеді. Тұзсыздандыру былай басталады мұнайды зауыттың
резервуарынан алып оны сумен , деэмульгатормен, сілтімен (егер шикі мұнай
құрамында қышқыл болса) араластырады. Содан соң оны 180 0-1200 С дейін
қыздырып электрдегидраторға береді. Бұл жерде электр өрісінің және
температураның әсерінен су және онда еріген бейорганикалық қосылыстар
мұнайдан айырылады. Тұзсыздандыру процесіне қойылатын талаптар өте қатал
– мұнайды тек 3-4 мгл тұздан артық болмауы және 0,01% су қалуы тиіс.
Сондықтан өндірісте көп жағдайда екі сатылы процесс қолданылады, мұнай
біріншіден соң екінші электрдегидраттық түседі .
Осыдан соң мұнайды әрі қарай өңдеуге біріншілік айдауға түседі.
Айдау. Біз білетініміздей, мұнай бірнеше мың түрлі заттардың
қоспасынан тұрады.Бүгінгі танда да анализдеудің бірнеше құралдары-
хромотография, ядерлі магнитті резонанс, электронды микроскоп болса да
барлық уақытта осы заттардың барлығы анықтала бермейді. Жүзжылдан
бұрынғы істер туралы не айтуға болады? Әрине, біздің алдымыздағы
зерттеушілер жеткілікті мөлшерде мұнайдың құрамын анықтаған.
Дегенмен, практикалық сметасында өз әрекетін беру керек, сәлден соң
мұнайдың күрделі құрамына қарамастан оларға айдау процессі жүргізілуі
шарт. Схемадан байқағанымыздай Ресейдегі бірінші мұнай зауыты өте
қарапайым және процесс тек айдаудан ғана тұрады Бұл процестің мәні өте
қарапайым . Барлық қосылыстар сияқты мұнайдың кез келген сұйық
көмірсутектерінде өзінің (қайнау температурасы молекуладағы көміртек
атомы санынан байланысты жоғарылайды. Мәселен, бензол С6 Н6 80,10 С- де
ал толуол С7 Н8 110,60 С – де қайнайды.) Керісінше , егер бензол булары
қайнау температурасынан төмендетсе , онда ол сұйық күйге қайта
айналады.Осы қасиеті айдау процесіне негізделген.
Мұнайды айдау кубына –қақпағы бар үлкен ыдыс және оны қыздырамыз.
Сұйық теспературасы 800 С артқан кезде бензол буланып ұшады, сонымен
бірге қайнау температуралары осыған жақын көмірсутектер ұшады. Осылайша
біз мұнайдан 800 С ден ба немесе әдебиеттерде жазатындай н.к. -800 С
бастап фракцияларды бөліп аламыз. Қыздыруды әрі қарай жалғастырып
,кубтағы да 250 С ға дейін температураны көтереміз. Бұл жағдайда мұнайдан
келесі фракция бөлініп шығады – көмірсутектер С7 , которые кипят в
диапазоне 80-1050С. Осылайша 3500 С-қа дейін Осы шектен кейін
температураны көтеруге болмайды себебі қалған көмірсутектерде тұрақты
емес қосылыстар, олар қызған кезде мұнайды смолалайды, көмірсутекке
дейін жайылып кокске айналуы да мүмкін, бүкіл аппаратураны смоламен бітеп
тастауы да мүмкін.
Бір техникалық жаңалық еңгіземіз – бөлшектеп айдау орнына кубтардағы
периодты жұмыс жасап тұрған, ректификациялық бағанды енгізейік . Бұл үшін
куб төбесіне, мұнай қыздыратын, биік цилиндрді орнатайық көптеген
ректификациялық тарелкілермен қоршалған. Олардың конструкциялары ,
мұнайөнімдерінің жоғары көтерілген булары, конденсацияланады, осы
тарекаларға жиналады. Сұйық фазаларжиналуына байланысты арнайы ағын
құрылымдары арқылы төмен қарай ағып кетеді. Сол уақытта бутәрізді
өнімдер әр тарелкедегі сұйықтық бетібұрқылдай береді.
Ректификациялық бағандағы температура кубтан төмен қарай ең соңғыға
дейін түсе бастайды . Егер кубта ол 3800С ,, онда жоғарға тарелкедегі ол
35-400 –тан жоғары болмайды, конденсацияланбау және С5 көмірсутектерін
жоғалтып алмас үшін ,оларсыз товарлы бензин дайындалмайды. Баған төбесіне
конденсациаланбаған кқмірсутекті газдар С1-С4 өте бастайды. Тарелкеде
конденсанциалатындардың бәрі қалады.
Осылайша , әр түрлі биіктікте су ағарлар жасау керек мұнай айдау
фракцияларын алу үшін, әр қайсысы берілген температуралық деңгейде
қайнайды.Фракция өзінің белгілі бағыты болады және соған байланысты
жалпақ немесе жіңішке болуы мүмкін, яғни 200 немесе жиырма градус
интервалында қайнай береді.айдау тұрпайы болған сайын, жалпақ фракциялар
нәтижесінде ол арзандау. Кез келген ректификациялау кезінде жылу және
масса алмасу кезінде күрделі процестер жүре бастайды. Әрбір тарелкеде
булану мен конденсация жүріп отырады. Біз сұйықтықты қайнау
температурасына дейін қыздыруымыз қажет сонан сон тағы да энергия қосып
оны буландыру үшін (жасырын булану жылуын ескере отырып) . Сонан кейін
булар конденсацияланған кезде бұл энергия бөлінеді. Бірақ оларды
түгелімен пайдаланыла алмаймыз себебі энергия өте көп мұндай ауысымдарда
ұайтымсыз жоғалып кетеді.Неғұрлымжіңішкефракциялар алғымыз келсе соғұрлым
бағандар биік болуы керек.Соғұрлым оларда тарелкелер көп болуы керек,
соғұрлым сол молекулар жоғары көтеріліп тарелкеден тарелкеге газды
фазадан сұйықтыққа және кері қарай өтеді. Бұл үшін энергия қажет. Оны
куб бағандарына бу түрінде немесе газ түрінде апарылады.Техникада барлық
жердегідей , мұнайөндеуде артық шығынды жақтырмайды. Сондықтан мұнайды
алғашқыда жалпақ фракциялармен айдаған. Бұл бензинді фракция
(тікеайдайтын бензин) ол 40-500 С ден 140-1500 С да қайнайды Әрі қарай
реактивті отын фракциясы (140-2400С), сонынан дизельді (240-3500С)
жүреді.
Мұнай айдау қалдығы мазут болады. Алғашқыда оны тұтасыменкотелді отын
ретінде жағып жіберетін. Тек қана крекингті ойлап тапқаннан кейін ғана
оны пайдалануға мүмкіндік туды.
Мұнайды бір бағанмен де айдауға болады, түрлі биіктіктегі
тарелкелердегі фракцияларды жинай отырып. Бірақ біз энергия шығынына
тиімсіз болса, солайқұрылымдар шығынына да тиімсіз. Сондықтан тәжірибеде
айдауды бірнеше бкңандардмен жүргізеді. Негізінен олар бесеу болады.
Бірінші бағанда жеңіл бензинді фракция бөлінеді, ол сосын
конденсацияланады арнайы тоназытқышта тоназытқыш-конденсаторда сосын
барып сұйық күйінде стабилизациялық бағанға жіберіледі.
Стабилизация не үшін керек? Бензинді фракциямен қатар бініші бағанда
жеңіл көмірсутек газдар С3-С5 айдалады. Олар тезқайнағыштар, сондықтан 20-
250 С бөлме температурасында көмірсутек сұйық қоспасынан ұшып кетеді
(оларды растворда ұстау температураға кері пропорционал. Сұйықтық пен
газды фазалар арасында термодинамикалық теңдік орнайды, берілген
температураға сәйкес.
Бұл молекулалардың белгілі бір саны қатаң түрде, мысалы бутан Н4С10,
бірлік уақытта сұйық фазадан газдыға өтеді және кері қарай дегенді
білдіреді. Осылайша бензин бетінде газдалған көпшік пайда болады, оған
бензиннің маңызды бір көрсеткіші байланысты, мысалы қаныққан бу
қысымы сияқты. Бензинде қалған ерітілген С3Н8 пропаны көп болған сайын
және бутан С4Н10, булар қысымы көп болған сайын,пропан концетрациясы одан
да жоғары және берілген температурада бензиннің бетіндегі бутан.
Берілген көрсеткіштің практикалық мәні өте жоғары. Одан
карбюратордағы бензиннің булануы байланысты, карбюрация процесінің өзі
және двигатель цилиндріндегі жанар-жағармайдың жағылуы да. Бензиннің
жеңіл фракциясын кейде қосқыш деп атайды. Егер олар аз болса онда
двигатель қиын қосылады әсіресе қыста. Дәл сол жағдайға байланысты
бензинге ГОСТ-да ескертілген , бензиннің қаныққан буларының қысымы
қысқы сорттары 66-92 кПа(500-700мм рт.ст) , ал жазғы 66,5 кПа дан аспауы
керек.
Неге жазда аспауы керек? Екі себепті. Біріншіден бензиндегі жеңіл
газдар құрамы, жағармай беру жүйесін істен шығаруы мүмкін, локальды
түйіндер жасап, екіншіден бензин шығының булар арқылы азайту үшін. Сіз
ыстық жаздың күнінде бензині бар канистраны ашып көрдіңіз бе? Егер
көрсеңіз, есінізге түсіріңіз қақпағын құттай аша бастаған кезде бензин
шашылып кететінің. Дәл осылайша шампан да атылады, салқындатылмаған
бөтелкеден.
Ал енді бензиннің мұнайқңдеу зауытынан автомашинаның багңне дейінгі
жолды көз алдарына елестетіп көріңіз.Оны сан рет бір ыдыстан екінші
ыдысқа сорғызады, сонан соң теміржол цистерналарына,әрі қарай
автоцистерналарға және т.б.
Тасымалдайдың барлық процесі және бензинді сақтау жұмыстары қысыммен
жүргізіледі, қауәпсәздәк техника талаптары осындай Бірақ құрылымдар
тығыздау онша дұрыс емес. Бензин ауық-ауық атмосферамен жақындасады, бұл
жағдайда булану процесі жүреді, яғни шығын болады деген сөз. Олар
қаныққан булар қысымы жоғарылаған сайын, жоғарылай түседі. Сондықтан
стабилизациялық бағандар қажет, мұнда қажет жағдайда бензиннен бутанды
айырып тастайды, көрсеткіш ГОСТ-да мөлшерге сай болу үшін.
Біз шамалы ауытқып кеттік.. Осылайша , бірінші бағанда тек қана
жеңіл бензин шығады. Қалған мұнай екінші бағанға құйылады, мұнда бетінен
барлық ауыр бензинді айырып алып, ал жандарындағы отводтардан керосин
және дизель фракцияларын
Ауыр бензин арнайы бағанда стабилизацияланады. Керосинді және
дизельді фракциялар бөлек бағанда қосымша бензин фракциясынан айырады.
Мазут пешке келеді де,4000 –қа дейңн қызады да вакуумды бағанның кубына
жөнелтіледі. Қажеттілікке байланысты мұнда вакуум-дистилят қа бөлінеді
(фракция 350-5000 С.) және гудронға, 5000 С температурасында қайнайтын.
Кейде вакуум-дистиллятты вакуум-газойл деп атайды.
Вакуум – дистиллятты котельныйге отын ретінде пайдаланады. Гудронды
асфальт, жол, құрылыс битумын шығару үшін пайдаланады .
Бірінші айдау агрегаттары атмосферлі немесе атмосферлі-вакуумды
түтікше себебі олар мұнайды қыздыратын түтікшеленген пештермен
жабдықталған. Кейде мұнай өндеу зауыттарында мазут қндеу жұмыстары
қарастырылмаса вакуумдық бөлігі болмайды
Бірінші айдауды аяқтау үшін өндңрістік құрылғылар түрлері қаңдай
болатындығы туралы айтып өтейік. Қазіргі мұнай өндеу зауыттарында
негізінен атмосферлі түтікшелер немесе вакуумды-атмосферлі түтікшелер
мұнай өндіру қуаттылығы жылына 6-8 миллион тонна . Негізінен зауытта
мұндай қоңдырғылар біреу емес , екі-үшеу.
Бірінші атмосферлық бағандар диаметрі төменнен 7 метр, ал жоғарысынан
5 метр құрылымдар түрінде жасалынады. Баған биіктігі -51 метр. Негізінен
бұл екі цилиндр бірі екіншісінің үстіне қойылған. Және бұл қондырғылардың
ең үлкені емес. Басқа бағандар, тоназытқыш конденсаторлар, пештер және
жылуауыстырғыштар сондай біркелкі тәуір көрінеді сонымен бірге элегантты
да. Дизайнерлер бұл жерде де жақсы жұмыс істеген.

Крекинг. Тұзсыздану, сусыздану және тікелей айдаудан басқа көптеген
мұнай зауыттарында тағы бір операция бар ол қндеу-екінші айдау. Оны
көбіне нақты ректификация деп атайды. Бұл технология мақсаты мұнайдың
келесі айдау үшін жіңішке фракцияларын алу. Екінші айдау өнімдері болып
бензин фракциялары,автомашина және авиация жанармайларын алу үшін қажет,
әрі ароматты көмірсутек- бензол, толуол және басқаларын алу үшін
қолданылатын өнім ретінде қажет.
Екінші айдаудың типтік құрылғылары өзінің түріне қарай,және жұмыс
істеу принципіне қарай негізінен атмосфералық түтікшелер агрегаттарына
ұқсас, тек олар шамалы кішілеу, миниатюрлы деп те айтуға болады.
Екінші айдау мұнайдың бірінші айдауының деңгейін аяқтайды,
тұзсызданудан жінішке фракцияларды алуға дейін.Қазіргі түсініктер бойынша
бұл жарты жол да емес. Деструктивті процесстер кезегі келеді.
Айдау процесінің мәнінің физикалығынан өзгеше мұнда терең химиялық
түрлендірулер де жүре бастайды.. Бір үлкен молекулалардан бірнеше
кішкентай алуға болады,тікетізбектелген көмірсутектер циклдық немесе
жайылмаға ауысады.
Крекинг – бірден-бір кеңінен тараған технологиялар циклы.
Риформинг. Детонациялық беріқтіліқ көз қарас бойынша тікеайдалған
бензиндер, олардың ішіндегі сызықтық және азжайылған алкандар көбейген
сайын, нашарлай түседі.Кең жайылған көмірсутек алу үшін термиялық
риформинг процессін қолданған. Бұл да сол термиялық крекинг , тек қана
өнім ретінде мазут емес тікеайдалған бензиннің ауыр фракциясы және де
температурасы да биік. Термиялық көмірсутек деструкциясы нәтижесінде
бензин неғұрлым жоғары октанды жеңіл компоненттермен қоректенеді.Бұдан
басқа , алкандардың белгілі бір бөлігі алкендерге ауысады, ал бұлар
детанационды қасиеттерімен ерекшеленеді.
Бірак термиялық риформингтің кемшіліктері де жоқ емес. Көптеген
шығарылатың өнімдер газге айналып, қнім бәрібір жоғары октанды саны (70-
75 МОЧ) болады. Пайдалы алкендерден басқа оның ішінде жеткілікті түрде
тұрақсыз диендер де болатын. Сондықтан арнайы стабилизаторлар мен
қышқылдатқыштар қолдануға тура келетін басқаша айтқанда бензин
күлгіденіп,смолалана бастайды.
Жалпы термиялық риформинг өзіне жүктелген міндетті ақтай алмай
каталикалық риформингпен алмастырылды.
Ароматтандыру реакциялары негізінде жатқан, 30 жылдар ортасында
ашылған.
Каталикалық айналымдар нафтенді көмірсутекті ароматтыққа дегидрлеуге
мүмкіндік береді. Сонымен қатар алкандарды алкендерге дегидрлеуі жүріп
жатады.,соңғылары тап сол жерде циклоалкендерге циклданып, онан зор
жылдамдықпен циклоакандардың ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.