Алға қаласындағы сорап стансасының автоматтандырылуын жобалау
КІРІСПЕ
I. ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ БӨЛІМ
1.1 Технологиялық процесс туралы жалпы мәлімет
1.2 Бақыланатын, реттелетін және сигналдалатын
параметрлерін таңдау
ІІ. АРНАЙЫ БӨЛІМ
2.1 Технологиялық процесті автоматтандырудың функциональдық схемасын қарастыру
2.2 Принципиальды электрлік схеманы қарастыру
ІІІ. ЕСЕПТЕУ БӨЛІМІ
3.1 Тарылту құрылғысының көмегімен шығынды есептеу
IV. ЕҢБЕКТІ ҚОРҒАУ
4.1 Автоматтандыру құрылғыларын пайдалану
кезіндегі техника қауіпсіздігі
ҚОРЫТЫНДЫ
Пайдаланылған әдебиеттер мен нормативті. техникалық құжаттар
I. ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ БӨЛІМ
1.1 Технологиялық процесс туралы жалпы мәлімет
1.2 Бақыланатын, реттелетін және сигналдалатын
параметрлерін таңдау
ІІ. АРНАЙЫ БӨЛІМ
2.1 Технологиялық процесті автоматтандырудың функциональдық схемасын қарастыру
2.2 Принципиальды электрлік схеманы қарастыру
ІІІ. ЕСЕПТЕУ БӨЛІМІ
3.1 Тарылту құрылғысының көмегімен шығынды есептеу
IV. ЕҢБЕКТІ ҚОРҒАУ
4.1 Автоматтандыру құрылғыларын пайдалану
кезіндегі техника қауіпсіздігі
ҚОРЫТЫНДЫ
Пайдаланылған әдебиеттер мен нормативті. техникалық құжаттар
Автоматтандыру дегеніміз-адамның қатысуының жұмысты белгілі бір механизмдердің көмегі арқылы атқару және орындалып жатқан процестерді реттеп отыру.
Автоматика техникалық кибернитикалық бір бөлігі.Ол өзіне автоматикалық жүйелер мен сол жүйелер үшін қажетте техникалық жарақтарды құру және жасау үшін қолданылатын.Автоматты басқару теориясын қосады.Автоматты реттеу жүйесі бір –бірінен әсері бар нысаннан және реттегіштен тұрады.
Технологиялық техникалық процестер жүріп жатқан әр түрлі машиналар аппараттар және басқада технологиялық құрылымындары біз реттеу нысандары деп атаймыз.Адамның қатысуынсыз белгілі бір берілген өлшемді ұстап тұратын аспап немесе құрылымын автоматты реттегіш деп аталады.Сыртқы әсер деп автоматты реттегіш жүйесіне сырттан келген автоматты бұл жүйенің бөлігі болып табылайтын құрылымның әсерін айтады.Ал ішкі әсер деп автоматты реттегіш жүйенің бір бөлігін екінші бір бөлігіне жасаған әсері болып тобылады.
Автоматты реттегіш жүйесіне тегізілетін барлық әсерлерді сигналдар дегеніміз келетін сигнал кірерде шығатын сигнал жүйеден шығарда басқару сигналы реттегіштін шама реттегіштің нысанға тигізетін әсер басқарылатын нысанның жағдайы туралы ақпарат беретін құрылғы деп аталады.
Автоматы түрде реттеу дегеніміз адамның тікелей қатысуынсыз агрегаттың жұмысын немесе процесстің берілген режимін демеу. Автоматы түрде реттеу кезінде адам рөлі проэкциялаумен, монтажбен, жүйені реттеумен және де оның іс-әрекетін бақылаумен шектеледі. Адам автоматтандырылған реттеу кезінде тікелей процесті басқарудан босайды және бұл бөліктегі оның функцияларын автоматтандырылған реттегіштер деп аталатын арнайы қондырғылар іске асырады. Автоматты түрде реттеу ескі технологиялық процестерді түбегейлі түрде жетілдіріп және қарқындатып қана қоймай, сонымен қатар қолмен реттеу кезінде мүмкін болмаған, жаңа процестерді іске асыруға мүмкіндік берді. Бұл реттеу түрі адам еңбегін жеңілдетіп, оның өнімділігін арттырады және денсаулыққа қауіпсіз болады. Өндірісті автоматтандыру адамның өндірістік процестерді басқару функцияларын тікелей орындаудан босап, бұл фукциялардың арнайы қондырғыларға берілуімен сипатталатын машина өндірісінің жаңа кезеңі. Реттеу параметрі деп агрегат жұмысын немесе технологиялық процесс жүрісін анықтайтын физикалық-химиялық немесе басқа айнымалыларды айтамыз. Автоматтандырылған реттегіш деп реттеу процесін іске асыратын қондырғылар шоғырын атайды. Технологиялық режимді басқарудың мәселесі жекеленген технологиялық параметрлердің (су шығыны, температурасы, қысымы) автоматтанған реттеудің жергілікті жүйесінің көмегімен шешіледі.
Автоматика техникалық кибернитикалық бір бөлігі.Ол өзіне автоматикалық жүйелер мен сол жүйелер үшін қажетте техникалық жарақтарды құру және жасау үшін қолданылатын.Автоматты басқару теориясын қосады.Автоматты реттеу жүйесі бір –бірінен әсері бар нысаннан және реттегіштен тұрады.
Технологиялық техникалық процестер жүріп жатқан әр түрлі машиналар аппараттар және басқада технологиялық құрылымындары біз реттеу нысандары деп атаймыз.Адамның қатысуынсыз белгілі бір берілген өлшемді ұстап тұратын аспап немесе құрылымын автоматты реттегіш деп аталады.Сыртқы әсер деп автоматты реттегіш жүйесіне сырттан келген автоматты бұл жүйенің бөлігі болып табылайтын құрылымның әсерін айтады.Ал ішкі әсер деп автоматты реттегіш жүйенің бір бөлігін екінші бір бөлігіне жасаған әсері болып тобылады.
Автоматты реттегіш жүйесіне тегізілетін барлық әсерлерді сигналдар дегеніміз келетін сигнал кірерде шығатын сигнал жүйеден шығарда басқару сигналы реттегіштін шама реттегіштің нысанға тигізетін әсер басқарылатын нысанның жағдайы туралы ақпарат беретін құрылғы деп аталады.
Автоматы түрде реттеу дегеніміз адамның тікелей қатысуынсыз агрегаттың жұмысын немесе процесстің берілген режимін демеу. Автоматы түрде реттеу кезінде адам рөлі проэкциялаумен, монтажбен, жүйені реттеумен және де оның іс-әрекетін бақылаумен шектеледі. Адам автоматтандырылған реттеу кезінде тікелей процесті басқарудан босайды және бұл бөліктегі оның функцияларын автоматтандырылған реттегіштер деп аталатын арнайы қондырғылар іске асырады. Автоматты түрде реттеу ескі технологиялық процестерді түбегейлі түрде жетілдіріп және қарқындатып қана қоймай, сонымен қатар қолмен реттеу кезінде мүмкін болмаған, жаңа процестерді іске асыруға мүмкіндік берді. Бұл реттеу түрі адам еңбегін жеңілдетіп, оның өнімділігін арттырады және денсаулыққа қауіпсіз болады. Өндірісті автоматтандыру адамның өндірістік процестерді басқару функцияларын тікелей орындаудан босап, бұл фукциялардың арнайы қондырғыларға берілуімен сипатталатын машина өндірісінің жаңа кезеңі. Реттеу параметрі деп агрегат жұмысын немесе технологиялық процесс жүрісін анықтайтын физикалық-химиялық немесе басқа айнымалыларды айтамыз. Автоматтандырылған реттегіш деп реттеу процесін іске асыратын қондырғылар шоғырын атайды. Технологиялық режимді басқарудың мәселесі жекеленген технологиялық параметрлердің (су шығыны, температурасы, қысымы) автоматтанған реттеудің жергілікті жүйесінің көмегімен шешіледі.
1. М.М. Уманский, Л.М. Уманский. «Экономика нефтяной и газовой промышленности».
2. Литература 1: Е.Н. Зимин, В.И. Преображенский, И.И. Чувашов «Электрооборудование промышленных предприятий и установок»
3. Нұрсұлтанов Ғ.М, Абайылданов Қ.М. «Мұнай және Газды өндіріп, өңдеу» беттер[296…307]. Оқулық – Алматы: ҚазҰТУ, 2003 жыл
4. Орысша-қазақша түсіндірме жалпы сөздік: Көлік / профессор Е. Арын - Павлодар: «ЭКО» ҒӨФ. 2006
5. Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі. Су шарушылығы. – Алматы, Мектеп, 2002
2. Литература 1: Е.Н. Зимин, В.И. Преображенский, И.И. Чувашов «Электрооборудование промышленных предприятий и установок»
3. Нұрсұлтанов Ғ.М, Абайылданов Қ.М. «Мұнай және Газды өндіріп, өңдеу» беттер[296…307]. Оқулық – Алматы: ҚазҰТУ, 2003 жыл
4. Орысша-қазақша түсіндірме жалпы сөздік: Көлік / профессор Е. Арын - Павлодар: «ЭКО» ҒӨФ. 2006
5. Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі. Су шарушылығы. – Алматы, Мектеп, 2002
Пән: Автоматтандыру, Техника
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 24 бет
Таңдаулыға:
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 24 бет
Таңдаулыға:
Кіріспе
Автоматтандыру дегеніміз-адамның қатысуының жұмысты белгілі бір
механизмдердің көмегі арқылы атқару және орындалып жатқан процестерді
реттеп отыру.
Автоматика техникалық кибернитикалық бір бөлігі.Ол өзіне автоматикалық
жүйелер мен сол жүйелер үшін қажетте техникалық жарақтарды құру және жасау
үшін қолданылатын.Автоматты басқару теориясын қосады.Автоматты реттеу
жүйесі бір –бірінен әсері бар нысаннан және реттегіштен тұрады.
Технологиялық техникалық процестер жүріп жатқан әр түрлі машиналар
аппараттар және басқада технологиялық құрылымындары біз реттеу нысандары
деп атаймыз.Адамның қатысуынсыз белгілі бір берілген өлшемді ұстап тұратын
аспап немесе құрылымын автоматты реттегіш деп аталады.Сыртқы әсер деп
автоматты реттегіш жүйесіне сырттан келген автоматты бұл жүйенің бөлігі
болып табылайтын құрылымның әсерін айтады.Ал ішкі әсер деп автоматты
реттегіш жүйенің бір бөлігін екінші бір бөлігіне жасаған әсері болып
тобылады.
Автоматты реттегіш жүйесіне тегізілетін барлық әсерлерді сигналдар
дегеніміз келетін сигнал кірерде шығатын сигнал жүйеден шығарда басқару
сигналы реттегіштін шама реттегіштің нысанға тигізетін әсер басқарылатын
нысанның жағдайы туралы ақпарат беретін құрылғы деп аталады.
Автоматы түрде реттеу дегеніміз адамның тікелей қатысуынсыз агрегаттың
жұмысын немесе процесстің берілген режимін демеу. Автоматы түрде реттеу
кезінде адам рөлі проэкциялаумен, монтажбен, жүйені реттеумен және де оның
іс-әрекетін бақылаумен шектеледі. Адам автоматтандырылған реттеу кезінде
тікелей процесті басқарудан босайды және бұл бөліктегі оның функцияларын
автоматтандырылған реттегіштер деп аталатын арнайы қондырғылар іске
асырады. Автоматты түрде реттеу ескі технологиялық процестерді түбегейлі
түрде жетілдіріп және қарқындатып қана қоймай, сонымен қатар қолмен реттеу
кезінде мүмкін болмаған, жаңа процестерді іске асыруға мүмкіндік берді. Бұл
реттеу түрі адам еңбегін жеңілдетіп, оның өнімділігін арттырады және
денсаулыққа қауіпсіз болады. Өндірісті автоматтандыру адамның
өндірістік процестерді басқару функцияларын тікелей орындаудан босап, бұл
фукциялардың арнайы қондырғыларға берілуімен сипатталатын машина
өндірісінің жаңа кезеңі. Реттеу параметрі деп агрегат жұмысын немесе
технологиялық процесс жүрісін анықтайтын физикалық-химиялық немесе басқа
айнымалыларды айтамыз. Автоматтандырылған реттегіш деп реттеу процесін іске
асыратын қондырғылар шоғырын атайды. Технологиялық режимді басқарудың
мәселесі жекеленген технологиялық параметрлердің (су шығыны, температурасы,
қысымы) автоматтанған реттеудің жергілікті жүйесінің көмегімен шешіледі.
Өндірісті автоматтандыру – машиналық өндірістің дамуы барысында бұрын
адам атқарып келген басқару және бақылау жұмыстарын аспаптар мен автомат
құрылғыларға жүктеу процесі. Өндірісті автоматтандыру – осы заманғы
өндірісті дамытудың негізгі әрі техникалық прогрестің ең басты бағыты.
Өндірісті автоматтандырудың жарым – жартылай, кешенді және толықтай
автоматтандырылған түрлері бар. Өндірісті жарым – жартылай автоматтандыру
өте күрделі, әрі тез өтетін процестерді адамның тікелей басқаруы болмайтын
жағдайларда пайдаланылады. Басқару жұмыстарын автоматтандыру өндірісті
жарым – жартылай автоматтандыруға жатады. Өндірісті автоматтандыру процесі
кезінде цех, зауыт, электр станциялар өзара бір – бірімен байланысқан
автоматты кешен ретінде жұмыс істейді. Кешенді автоматтандыру кәсіпорынның,
шаруашылықтың, қызметтің негізгі өндірістік жұмыстарын түгелдей қамтиды.
Адам бұл жағдайда жалпылама бақылау жұмыстарымен ғана айналысады. Өндірісті
толықтай автоматтандыру өндірісті басқару мен бақылау жұмыстарын түгелдей
автоматтандырылған жүйелерге жүктейді. Бұл процесс – автоматтандырудың ең
жоғарғы сатысы. Өндірісті толықтай автоматтандыру іске қосылатын өндіріс
рентабельді, жұмыс ырғағы ылғи бір қалыпты және әр түрлі ауытқуларды алдын
ала болжап, есепке алу болатын жағдайларда, сондай – ақ адамға қауіпті және
денсаулығына зиянды өндірістерде іске асырылады. Өндірістік
автоматтандырылудың негізгі басқарылушы нысанның заңдылықтарын тиімді түрде
зерттеу әдістерін жасау, басқару әдістерінің экономикалық тиімділігін
анықтау және автоматтандыру құралдарын жасаудың инженерлік әдістерін табу
секілді мәселелерден құралады. Белгілі бір мақсатқа жету үшін таңдалып
алынған тиімді басқару әдістері мен оны іске асыратын техникалық құралдар
автоматтандырылған басқару жүйесін құрады. Осы заманға автоматтандырылған
басқару жүйесінің құрамына сигналдар тудыру құрылғылары, логикалық және
математикалық өңдеулерден өткен ақпаратты қабылдау және қайтарып беру,
белгілі болған ақпараттарды операторға хабарлау, басқару сигналдарын тудыру
және жұмыстық құрылғылар кіреді.
Өндірісті кешенді түрде автоматтандыру, өнеркәсіп көлемі мен өндіріс
қарқынының артыуы және халық шаруашылығының әр түрлі салалары арасындағы
өндірістік байланыстардың күрделенуі экономикалық мәліметтер мен
статистикалық мәліметтер жинау және оларды өңдеу процестерін документация
түрлерін есепке алып, таратып отыру, жоспарлау және басқару міндеттерін
шешу ісінде автоматтандыру қажеттігін туғызады. Басқару жұмыыстарын
автоматтандырудың ғылыми негізі халық шаруашылығын басқарудың оптимальдық
жүйесін синтездеу әдісін зерттейтін және экономикалық мақсаттарға
математикалық әдістерді пайдалану мәселелерімен шұғылданатын экономикалық
кибернетика. Оның басты проблемасы – халық шаруашылығымен оның жеке
салаларын басқаруды автоматтандырудың бір тұтас жүйесінде адам мен
кибернетикалық машиналардың өзара әрекеттігін методологиялық және
принциптік мәселелерін шешу.
Алға өңірінде тұрғындарды сапалы ауызсумен қамтамасыз ету жоспарлы және
жүйелі негізде жүзеге асырылуда. Биыл Алға ауданына 5,5 миллиард теңге
қаржы игеріліп, соның нәтижесінде 45 мың тұрғыны бар он елді мекенге сапалы
ауызсу жеткізілді, ал бесеуінде сумен жабдықтау жүйесі жақсартылды.
Үстіміздегі жылы бұл мақсатқа 6,6 миллиард теңге бөлінген. Ол 17 сумен
жабдықтау нысандарын салуға және қайта құруға, сонымен қатар жиырма ауылда
су жабдықтау мәселесін оң шешуге мүмкіндік береді.
Акционерлiк қоғам Ақбұлақ, 1937 жыл шаруашылық Ақтөбелiк қалалық
басқаруды қайта ұйымдастырудың 1993 жолымен қаласының бiлiктi 30 желтоқсан
ылғал өтiмдi-канализациялық табиғи монополия субъектiсiн болып көрiнедi,
жүйе қолдану жөнiндегiнiң жұмысы ылғал өтiмдi-канализациялық жүзеге
асырады, елді-мекендерді қамтамасыз етедi және ауыз сумен кәсiпорын Ақтөбе
және бұруды жүзеге асырады және ағынды суды тазартады.400 мың халығы ауыз
су қамтамасыз ететiн Ақбұлақ АҚ - және 3iрек мың шаруашылық жүргiзушi
субъектi.
Ақтөбе елді-мекендерін сумен қамтамасыз ету АО Ақбұлақ қарастырады.
Халықты сумен қамтамасыз етуге арналған Ақбұлақ бағдарламасы еліміздің
2020 жылға дейінгі стратегиялық даму жоспарына сәйкес
әзірленген.Ақбұлақтың алғашқы жобадан айрықша өзгешеліктері бар. Бұл
алдымен сумен жабдықтайтын жаңа нысандар салу мен қолданыстағыларын қайта
жаңарту кезінде жүйелілік әдісті енгізу, оның тиімділігін арттыру, су
шаруашылығы секторының инвестициялық тартымдылығын және жабдықтау
нысандарын қаржыландыруға жеке капиталды барынша тарту мәселелерін қамтиды.
Бағдарламаның негізгі мақсаты - халықты қажетті мөлшердегі және
сапасына кепілдік берілетін ауыз сумен қамтамасыз ету. Енді жоба жасамастан
бұрын, алдымен елді мекеннің жағдайы толық зерттеледі.
I. ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ БӨЛІМ
1. Технологиялық процесс туралы жалпы мәлімет
Сорап – дегеніміз қысымның әсерімен сұйықты, немесе газды жылжытып
қозғайтын құрылғы немесе механикалық энергияны өзгертетін гидривликалық
машина. Сораптар гидравликалық машиналар класына жатады. Мемлекеттік
стандарт бойынша сорап сұйық орталарда ағынның пайда болуын қамтамасыз
ететін машина деп жарияланады. Бұл анықтама бойынша сорап сұйықтың
кеңістікте алмасуын және оған ағын энергиясын көбейтетін машина деп
түсіндіріледі. ГОСТ 17398–72 бойынша сораптарды жалпы екі топқа бөледі:
динамикалық және көлемді. Динамикалық сораптарда ағын энергиясын жұмыс
сұйығына беруі сораптың кіріс және шығысымен байланысты. Бұл таптың дән
өкілдері ортадан тепкіш және осьтік сораптар болып табылады. Динамикалық
сораптар класынан кең қолданылатыны қалақты және құйын тәрізді сораптар.
Қалақты сораптардың кең қолданылуы олардың шартталған қозғалтқыштармен
комбинациясы, үлкен берулерде ықшамдылығымен, әжептәуір биік ПӘК және
жоғары қысымда жұмыс істеуімен байланысты.
Ортадан тепкіш мұнай сорабы – арнайы эксплуатациялау шарттарымен
ерекшеленеді. Мұнай өңдеу кезіңде ортадан тепкіш сорап агрегаттарына
күрделі көмірсутектер ғана емес температуралардың кең диапазоны және әр
түрлі қысым әсер етеді. Басқа күрделі фактор бұл тұтқұрлық болып келеді,
ортадан тепкіш сораптар кең диапазонды тұтқұрлықты сұйықтарды тарату керек.
Ортадан тепкіш сораптар әр түрлі климаттық жағдайларда байланысты
жасалынады бұл Солтүстік теңіз төмен температурасы болсын немесе Араб
Әмірлігінің шөл жерлерінде пайдалауны қажет. Сондықтан әр түрлі климаттық
жағдайларға байланысты жасалынады. Сораптардың автоматты басқару
жүйесіндегі операциялар (сорылатын құбырөткізгіште ысырманың ашылуы, вауум
сораптың қосылуы, егер ағындық құбырдан құю болмаса, жұмыс сораптың
электроқозғалтқышының қосылуы, вауум сораптың сөңдірілуі, ағын құбырында
ысырманың ашылуы, сораптың тоқтатылуы) автоматтаныдырылады. Сораптарды
автоматтандыру көмегімен ыдыстағы сұйықтың деңгейіне байланысты сорап
сөңдіріледі немесе іске қосылады. Сорап агрегаттары қозғалтқыштың артық
салмағы жағдайында, желідегі кернеудің төмендеген кезде, сұйықтықтың
берілуі тоқтатылуымен, подшипниктердің қызып кетуіне байланысты сорап
автоматты түрде сөңдіріледі. Ыдыстағы сұйықтықтың деңгейі немесе құбырдағы
қысым төмендеу туралы сигнализация қабылдайтын релелер жұмыс жасайды, олар
арасында деңгей релесі де бар.
Сораптарды басқарудың автоматты және жартылай автоматты түрлері болады.
Жартылай автоматты сораптар агрегаттары қосылуы толығымен немесе жартылай
автоматтандырылған, бірақ бастапқы импульс станция жұмысшыларымен қолмен
жүргізіледі. Автоматтандырылған сораптар агрегаттары сөңдірілуі және
қосылуы толығымен автоматтандырылған және бастапқы импульс станция
жұмысшыларының әсерінсіз орындалады.Ең үлкен экономикалық және техникалық
көрсеткіштер толығымен автоматтандырылған сораптар көрсетеді.
Автоматтандырылған сораптар үшін арнайы электромагнитті, механикалық,
гидравликалық және жылу құралдары пайдаланылады.
Сораптарды автоматты басқару жүйесін эксплуатациялау. Жалпы ереже:
Экономикалық көрсеткіштер және сумен қамтамасыз ету жүйесінің
сенімділігі көбінісе сораптарды дұрыс эксплуатациялауға байланысты.
Эксплуатациялау кезінде сорап сенімділігімен оның іс әрекетіне байланысты
жалпы резервті сорап болуы қажет. Сорап және оның электрқозғалтқыштары
керекті өлшеу құралдарымен және қажетті арматурамен қамтамасыздандырылады.
Сораптарды автоматты басқару жүйесінің жұмысымен басқару жүргiзуiнде осы
жүйенiң пайдалану басшылық етушi ұйымда болатын министрлiк орнатылған
нұсқау сәйкес ұйымдастырады. Сораптардың жұмыс режiмдерi әрдайым жасалады,
ал пайдалану оны жедел басшылығын диспетчерлiк қызметпен, станцияның сорап
жүйесiнiң басшысымен жүзеге асырылады және кәсiпорынның бас инженерімен
бекiтiледi.
Сораптардың толығымен автоматтандыру бағасын білу үшін арнайы Pump-
automation Select программа конструктор құрылды. Кез-келген өңдіріс сорапты
автоматтандыру туралы тапсырыс беру алдында бұл сораптың мінездемесін,
сорап қай жерде орналастырады, оның қуатын, қорғанысы және
диспетчеризациясы туралы хаттамада белгілеп қою керек. Pump-automation
Select программасы тапсырыс беруші өңдіріс нәтиже ретінде дайындап береді:
1.Толығымен ашылған Техникалық - коммерциялық ұсыныс (ТКП)
автоматтандыру таңдалған нұсқасы бойынша, құрамда:
•бағамен жабдықтың спецификациясы және құрал-жабдықтарды қою
мерзiмiмен;
•бiр сызықты сұлба;
•технологиялық сұлбасы;
•автоматтандырудың сұлбасы;
•сыртқы қосуларды сұлба;
•габариттiк өлшем шкафтардың саны, және салмақ;
•техникалық мiнездемелер;
2. Тиісті жоба бөлімі AUTOCad форматында дайындалады.
3. Excel форматында шығарылған шешiмдердi тiзiлiм, соңынан тапсырушы
жасалған таңдауды талдау үшiн мүмкiн пайдаланып қалуы.
Бұл үлгідегі шешім 1-ден 6-ға дейінгі қуаты 200 кВт-2,5 мВт6(10) Кв
сорапты автоматтандыруға негізгделген.
Сораппен басқару станцияларына жиілікті түрлендіргіштер, байсалды
жіберу құрылғыларын, сонымен қатар станцияны бір ТПАБЖ жүйесіне
біріктірудің экономикалық әсері келесі факторларға негізделген:
1.Сорап агрегаттар өнімділігін реттеуде электр қуатын тұтынудың
төмендетуін үнемдеу (әр түрлі өңдірістер үшін 25-50%);
2. Құбырөткізгіште өтіп жатқан қысымның оптимизациясы кезіндегі судың
өнімсіз ағып кетуі төмеңдетіледі (25-30% кем емес);
3. Қысқартылған кезекші қызметкерлердің еңбекақы қорын үнемделеуі;
4. Желiлерде апаттылықтың қатты төмендетуi (5-10-нан кем емес).
2. Бақыланатын, реттелетін және сигналдалатын
параметрлерін таңдау
Сораптарды автоматтандыру үшін арнайы электромагниттік, механикалық,
гидравликалық және жылу құралдары пайдаланылады.
Сораптармен басқарудың автоматтандырылған жүйелерде келесі типті
датчиктермен релелер қолданылады:
Деңгей датчиктері – импульстік сигналдар арқылы сораптардың қосылуымен
сөңдірілуін қамтамасыз етеді;
Электроконтактілі манометрлер – автоматты тізбектерді басқару
құбырөткізгіште қысым өзгеру кезіңде;
Сорғылап ағатын релелер – бақыланатын құбырөткізгіштегі сұйық ағының
бағытын өзгеруіне байланысты автоматты тізбектерді басқарады.
Уақыт релесі - агрегаттарда жұмыстың белгiлi процестерiн өтуі үшiн
қажеттi уақыттың есептеуi үшiн;
Термиялық релелер – подшипниктермен сальниктердің температурасын
бақылау үшін арналған;
Вакуум реле – сораптарда белгілі сиретілуді ұстау;
Аралық реле - орнатылған тiзбекте жеке шынжырларды ауыстырып қосу үшiн;
Кернеу релесі – агрегаттардың жұмысын белгілі кернеумен қамтамасыз етуі
үшін;
Авариялық реле - жұмыс режiмiнiң бұзуында агрегаттардың ажырату үшiн
орнатылған;
Электродты деңгей өлшегіштері – электродты деңгей өлшегіштердің жалпы
элементтері сигнализация блогі мен электродтар болып табылады, олар
бақыланатын ыдыстың деңгейінде орналастырылады. Егер бақыланатын судың
деңгейі кез-келген бір электродты жетсе электр өткізгіштігіне байланысты
сигнализациялық электрлік схемада және сорап агреггаттары тұйықталады.
Қысым датчиктері. Қысым көрсеткіштер датчиктері ретінде электро
контактілі манометрлер болып табылады, басқа да манометрлер сияқты түтiк
тәрiздi серiппелер қолданылады. Электроконтактілі манометрлерде екі
жылжымалы түйіспелер орнатылған, сол түйіспе – егер қысым берілген
параметрден төмендесе тұйықталады, оң түйіспе – егер қысым берілген
параметрден жоғары болса тұйықталады. Жылжымалы контактілерден басқа
манометр стрелкаға қатты орнатылған бір контактісі бар.
Сораптың толтыруын бақылайтын датчик - сорап сумен толтырғанда
датчиктің ішіндегі мембрана майысады. Қысым төмеңдегеннен кейін мембрана өз
қалпы келеді.
Мембраналы датчиктердің ерекшеліктері олардың үлкен сезгіштігі және
жоғары қысымды ұстап тұру қабілеті.
Сорғылап ағатын реле. Сорғылап ағатын реле әрекет ету қағидаты
сұйықтықты кинетикалық энергияның пайдалануында негiзделген. Қозғалатын
сұйықтық айналмалы теңселме топсаны айналдырады, маятник қозғалатын
сұйықтық бетіне қайрылады және реле контактілерін іске қосады.
Уақыт релесi. Жеке операциялардың арасындағы уақыттың ұстамын
қамтамасыз ету үшiн автоматты басқаруда уақыт релелерi қызмет етедi.
Электромагнитті релелер. Сораптарды автоматты басқару сұлбаларында кең
қолданылады. Әсер ету принципі бойынша магниттік қосқышқа ұқсас, бірақ
өлшемі мен келетін тоқ бойынша әр түрлі.
Электродты деңгей өлшегіштері – электродты деңгей өлшегіштердің жалпы
элементтері сигнализация блогі мен электродтар болып табылады, олар
бақыланатын ыдыстың деңгейінде орналастырылады. Егер бақыланатын судың
деңгейі кез-келген бір электродты жетсе электр өткізгіштігіне байланысты
сигнализациялық электрлік схемада және сорап агреггаттары тұйықталады.
ІІ. АРНАЙЫ БӨЛІМ
2.1 Технологиялық процесті автоматтандырудың функциональдық схемасын
қарастыру
Сораптық станциялардың басым көпшілігі су ағынды дроссель принципі
бойынша жобаланған. Бұл тәсіл экономикалық қолайсыз бірақ эксплуатация
жағынан ыңғайлы болып саналады. Жиілікті реттелетін электроқозғағышты
енгізудің техникалық экономикалық деректемелер үшін жалпы құбырөткізгішті
тексеруі керек. Көп жағдайда сораптық станциялардың мінездемесі, сумен
қамтамасыз ету сипаттамаларынан жоғары болып келеді. Бұл
құбырөткізгіштердің болашақта үлкеюіңе байланысты.
Осыған байланысты сумен қамтамасыз ету желісін зерттеу кезіңде бірнеше
факторларды ескеру керек:
• ысырмаларда жоғалтылатын қуаттың саны
• электр қозғалтқыштың жұмысының электр қуатын тұтынуы
• сапалы және сорапты жұмысшы мiнездемелердiң дер кезiнде өлшеуi.
Автоматтандырудың жобалау жүйесі басында сораптық станциялардың
басқаруы құбырдың қажеттiлiк сипаттамалары, уақыт аралығының анықтамасы,
сонымен бiрге құбыр өткізгіштің өлшеу диапазоны (температура T Q шығын және
Р қысым жұмсау) . Зерттеу осы мақсатта өткiзедi және құбыр желiлер торапты
(техникалық бақылау) бақылау: температура езу, жұмсаудың өлшемдерi, жылу
желiлерiне орындайды. Өлшемдер құбырдың жұмысын бағалы көрiнiстiң алуы үшiн
тұтынушыларды бас тоған шыңдық мән уақыттың ағымында берiлген аралығының
белгiлi аралықтарын ескере отырып әркелкi мiнез арқылы орындауға ұсынылады
; уақыт сол аралықтарда электр қозғалтқыш активтi қуат өлшеу керек.
Табиғи көздер екi негiзгi топтарға бөледi:
• жер бетінде көздер
• бұлақтар.
• Жер бетіндегі көздерге әкетедi
• ағын су - өзен, арналар
• сутаған - көл, су қоймасы, тоғандар, теңiз.
• Жер бетіндегі көздердің қадiр-қасиеттері төмендегiдей болады:
• су көп ала кетуге болады
• сутың беруiне қол жетiмдiлiк, шағын шығындар
• ең төменгiсi тұздардың аздығы және аласа қаттылық.
Кемшiлiгі:
• (әсiресе бактериялық) ластанған
• температур тербелiс және года кезең арналған сапа
• төтенше жағдайларда қорғалмаған және экологиялық апаттар.
• Жiктеу жер асты көз толық басында 20 қарап шыққан.
Жер бетіндегі көздермен жер асты сулар салыстырғанда маңызды
артықшылықтарды қатар ие болады:
• тазалықтың биiк дәрежесi, сан том бактериялық
• тағы басқа көрсеткiштердi температур тұрақтылық және көп өнеркәсiптiк
өндiрiстердiң технологиясы сондықтан ең жақсы түрмен талаптарға жауап
бередi
• санитарлық сенiмдiлiк
• жаппай ұтылудың факторларынан қорғалу.
Кемшiлiк олардың:
• судың көтерiлуге шығындар
• шектелген дебит
• (қол жетпейтiндiк ) терең жату
• темiрде болады, тұзда, үлкен қаттылықтар ие болады.
Жалпы су жер астынан әкеленеді және содан Химиялық дайындаудан өтеді.
Судың әр түрлі химиялық реагенттер көмегімен судың қаттылығын жояды.
Химиялық дайындаудың бас мақсаты ол сораптардың коррозиясын болдырмау.
Химиялық дайындаудан кейін олар сорапқа барады және содан су ағынының
жылдамдығы көбейеді.
2.2 Принципиальды электрлік схеманы қарастыру
Принципиалды электрлік сұлбада екі сораппен Н1 және Н2 кезекші бөлемсіз
басқару схемасы қарастырылған. Бақыланатын резервуардағы сұйық деңгейіне
байланысты сораптар тоқтатылады немесе іске қосылады. Сұйықтықты бактiң
толтыруын бақылау үшiн ДУ электрондық деңгей датчигі қолданылады. Сораптың
қосылуы немесе тоқтатылуы құбырөткізгіштің шығысындағы ашық ысырмаларға
байланысты. Екі сорап арасынан біреуі жұмысшы, екіншісі резервті. Жұмыс
режимі екі жағдай бойынша қосып айырғыш бойынша жұмыс істеледі: бірінші
жағдай сорап Н1 электроқозғалтқышпен М1 жұмысшы сорап Н2 электроқозғалтқыш
М2 резервті; екінші жағдайда егер Н1 сораптың М1 электроқолтқыштың
өнімділігі төмендесе онда Н2 электроқозғалтқыш М2 жұмысшы болып келеді.
Бірінші жағдай бойынша жұмысты талдайық: А – сораптармен автоматты басқару
режимі қосылған, 1,3 контактілері РУ1 және РУ2 түйіспелерін тұйықтайды
бірақ реле іске келген жоқ, қалыпты сұйық деңгейінде Э2 және Э3 деңгей
өлшегіштің электродтары ажыратылады. Сұйық деңгейі Э3 электродына жеткенде
РУ1 реле түйіспе тұйықталады және КМ1 магниттік бергішін қоректендіреді. М1
қозғалтқыш қосылады және Н1 сорап су тарта бастайды. Бактағы су деңгейі
төмеңдейді, бірақ су деңгейі Э2 ден өткенде сорап жұмыс істей береді және
РУ1 өзінің түйіспелері арқылы тоқпен қамтамасызанады. Бактағы су деңгейі
қалыпты деңгейден түскеннен кейін Э1 контактісі ажыратылады. Бұл блокировка
сораптың қалыпты жұмысы үшін қажетті болып келеді.
Апаттық жағдайларда бактағы су деңгейі Э3 түйіспесіне өтеді және және
РУ2 реле түйіспелері қоректендіріледі. Реле іске қосылғаннан кейін ПМ2
магниттік қосқышты және М2 резервтегі сорапты іске қосады. Резервтегі
сораптың сөңдірілуі тек су деңгейі Э1 түйіспесі қосылғаннан кейін істен
шығады. Егер үлкен су ағыны өтіп кетсе және су деңгейі Э4 түйіспесіне
келгенде РА авариялық түйіспесі тұйықталады. Басқару тiзбегiлердегi
ескертiлген сигналды беру үшiн кернеудiң жоғалуда кернеу РКН бақылауын реле
қызмет етедi. Авария сигнализациясының шынжысы дербес көзден әрекеттенедi.
НL сигналдық ақ шам басқару тiзбегiлердегi кернеудiң бар болуы туралы
қызыметшiнiң хабарлауы үшiн аппаратураның бақылау тексерулерiнде қызмет
етедi.
Сораптық агрегаттармен қолмен басқару ПУ1 және ПУ2 ауыстырып қосқыштар
Р жағдайы арқылы жүзеге асырылады. Электроқозғалтқыштың М1 және М2 қосылуы
және ажыратылуы SB1 және SBС1 немесе SB2 және SBС2 басуы арқылы өткізіледі,
олар сорап агрегаттардың жаныңда тікелей орналасады.
Схемалық белгi Атау Саны
Электроқозғалтқыштар
M1,M2 Сораптық электроқозғалтқыштар 2
АИР250М6, Р=55 кВт
KK1 – KK2.2 Электромагниттік реле 2
KM1 – KM2.1 Магниттік қосқыш 2
QF1,QF2 Автоматты сөңдіргіш 2
SB1,SB2 2
SBC1,SBC2 Кнопкалы түйiспе жiберу 2
SBT1,SBT2 Кнопкалы түйiспе стоп 2
ПУ1,ПУ2 (SA) Басқарудың ауыстырып қосқышы 2
SF Автоматты ажыратқыш 1
R Кедергi 1
HL Сигналды шам 1
KV, KV1 Кернеудiң релесi 1
PA (KA) Токтiң релесi 1
РУ1,РУ2 (KL) Реле аралық 2
ПО (SA) Тартып шығарудың ауыстырып қосқышы 1
ДУ Электрондық деңгей бергiш 1
ІІІ. ЕСЕПТЕУ БӨЛІМІ
3.1 Тарылту құрылғысының көмегімен шығынды есептеу
Диафрагма қондырылған құбыр өткізгішпен өтетін газдың массалық
шығынын және шығынды анықтау қателіктерін анықтау. Шығынды өлшеу жүйесінің
сипаттамалары мен бастапқы шамалары және өлшеу нәтижелері кестеде 1
көрсетілген.
Кесте 1
Параметрдің аталуы және өлшемі Белгіленуі Шамасы
Құбыр өткізгіш диаметрі, 20°С кезіндегі, мм D20 790
Диафрагма саңылауының диаметрі, 20°С d20 440
кезіндегі, мм
Диафрагма алдындағы газдың (абсолютті) қысымы,p 123
МПа
Газдың температурасы 0C t 52
Диафрагмадағы қысым құламасы, кПа 265
Диафрагма типі - Бұрыштық
жинақта
Құбыр өткізгіш материалы - Стал 30
Құбыр өткізгіштің ішкі ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Автоматтандыру дегеніміз-адамның қатысуының жұмысты белгілі бір
механизмдердің көмегі арқылы атқару және орындалып жатқан процестерді
реттеп отыру.
Автоматика техникалық кибернитикалық бір бөлігі.Ол өзіне автоматикалық
жүйелер мен сол жүйелер үшін қажетте техникалық жарақтарды құру және жасау
үшін қолданылатын.Автоматты басқару теориясын қосады.Автоматты реттеу
жүйесі бір –бірінен әсері бар нысаннан және реттегіштен тұрады.
Технологиялық техникалық процестер жүріп жатқан әр түрлі машиналар
аппараттар және басқада технологиялық құрылымындары біз реттеу нысандары
деп атаймыз.Адамның қатысуынсыз белгілі бір берілген өлшемді ұстап тұратын
аспап немесе құрылымын автоматты реттегіш деп аталады.Сыртқы әсер деп
автоматты реттегіш жүйесіне сырттан келген автоматты бұл жүйенің бөлігі
болып табылайтын құрылымның әсерін айтады.Ал ішкі әсер деп автоматты
реттегіш жүйенің бір бөлігін екінші бір бөлігіне жасаған әсері болып
тобылады.
Автоматты реттегіш жүйесіне тегізілетін барлық әсерлерді сигналдар
дегеніміз келетін сигнал кірерде шығатын сигнал жүйеден шығарда басқару
сигналы реттегіштін шама реттегіштің нысанға тигізетін әсер басқарылатын
нысанның жағдайы туралы ақпарат беретін құрылғы деп аталады.
Автоматы түрде реттеу дегеніміз адамның тікелей қатысуынсыз агрегаттың
жұмысын немесе процесстің берілген режимін демеу. Автоматы түрде реттеу
кезінде адам рөлі проэкциялаумен, монтажбен, жүйені реттеумен және де оның
іс-әрекетін бақылаумен шектеледі. Адам автоматтандырылған реттеу кезінде
тікелей процесті басқарудан босайды және бұл бөліктегі оның функцияларын
автоматтандырылған реттегіштер деп аталатын арнайы қондырғылар іске
асырады. Автоматты түрде реттеу ескі технологиялық процестерді түбегейлі
түрде жетілдіріп және қарқындатып қана қоймай, сонымен қатар қолмен реттеу
кезінде мүмкін болмаған, жаңа процестерді іске асыруға мүмкіндік берді. Бұл
реттеу түрі адам еңбегін жеңілдетіп, оның өнімділігін арттырады және
денсаулыққа қауіпсіз болады. Өндірісті автоматтандыру адамның
өндірістік процестерді басқару функцияларын тікелей орындаудан босап, бұл
фукциялардың арнайы қондырғыларға берілуімен сипатталатын машина
өндірісінің жаңа кезеңі. Реттеу параметрі деп агрегат жұмысын немесе
технологиялық процесс жүрісін анықтайтын физикалық-химиялық немесе басқа
айнымалыларды айтамыз. Автоматтандырылған реттегіш деп реттеу процесін іске
асыратын қондырғылар шоғырын атайды. Технологиялық режимді басқарудың
мәселесі жекеленген технологиялық параметрлердің (су шығыны, температурасы,
қысымы) автоматтанған реттеудің жергілікті жүйесінің көмегімен шешіледі.
Өндірісті автоматтандыру – машиналық өндірістің дамуы барысында бұрын
адам атқарып келген басқару және бақылау жұмыстарын аспаптар мен автомат
құрылғыларға жүктеу процесі. Өндірісті автоматтандыру – осы заманғы
өндірісті дамытудың негізгі әрі техникалық прогрестің ең басты бағыты.
Өндірісті автоматтандырудың жарым – жартылай, кешенді және толықтай
автоматтандырылған түрлері бар. Өндірісті жарым – жартылай автоматтандыру
өте күрделі, әрі тез өтетін процестерді адамның тікелей басқаруы болмайтын
жағдайларда пайдаланылады. Басқару жұмыстарын автоматтандыру өндірісті
жарым – жартылай автоматтандыруға жатады. Өндірісті автоматтандыру процесі
кезінде цех, зауыт, электр станциялар өзара бір – бірімен байланысқан
автоматты кешен ретінде жұмыс істейді. Кешенді автоматтандыру кәсіпорынның,
шаруашылықтың, қызметтің негізгі өндірістік жұмыстарын түгелдей қамтиды.
Адам бұл жағдайда жалпылама бақылау жұмыстарымен ғана айналысады. Өндірісті
толықтай автоматтандыру өндірісті басқару мен бақылау жұмыстарын түгелдей
автоматтандырылған жүйелерге жүктейді. Бұл процесс – автоматтандырудың ең
жоғарғы сатысы. Өндірісті толықтай автоматтандыру іске қосылатын өндіріс
рентабельді, жұмыс ырғағы ылғи бір қалыпты және әр түрлі ауытқуларды алдын
ала болжап, есепке алу болатын жағдайларда, сондай – ақ адамға қауіпті және
денсаулығына зиянды өндірістерде іске асырылады. Өндірістік
автоматтандырылудың негізгі басқарылушы нысанның заңдылықтарын тиімді түрде
зерттеу әдістерін жасау, басқару әдістерінің экономикалық тиімділігін
анықтау және автоматтандыру құралдарын жасаудың инженерлік әдістерін табу
секілді мәселелерден құралады. Белгілі бір мақсатқа жету үшін таңдалып
алынған тиімді басқару әдістері мен оны іске асыратын техникалық құралдар
автоматтандырылған басқару жүйесін құрады. Осы заманға автоматтандырылған
басқару жүйесінің құрамына сигналдар тудыру құрылғылары, логикалық және
математикалық өңдеулерден өткен ақпаратты қабылдау және қайтарып беру,
белгілі болған ақпараттарды операторға хабарлау, басқару сигналдарын тудыру
және жұмыстық құрылғылар кіреді.
Өндірісті кешенді түрде автоматтандыру, өнеркәсіп көлемі мен өндіріс
қарқынының артыуы және халық шаруашылығының әр түрлі салалары арасындағы
өндірістік байланыстардың күрделенуі экономикалық мәліметтер мен
статистикалық мәліметтер жинау және оларды өңдеу процестерін документация
түрлерін есепке алып, таратып отыру, жоспарлау және басқару міндеттерін
шешу ісінде автоматтандыру қажеттігін туғызады. Басқару жұмыыстарын
автоматтандырудың ғылыми негізі халық шаруашылығын басқарудың оптимальдық
жүйесін синтездеу әдісін зерттейтін және экономикалық мақсаттарға
математикалық әдістерді пайдалану мәселелерімен шұғылданатын экономикалық
кибернетика. Оның басты проблемасы – халық шаруашылығымен оның жеке
салаларын басқаруды автоматтандырудың бір тұтас жүйесінде адам мен
кибернетикалық машиналардың өзара әрекеттігін методологиялық және
принциптік мәселелерін шешу.
Алға өңірінде тұрғындарды сапалы ауызсумен қамтамасыз ету жоспарлы және
жүйелі негізде жүзеге асырылуда. Биыл Алға ауданына 5,5 миллиард теңге
қаржы игеріліп, соның нәтижесінде 45 мың тұрғыны бар он елді мекенге сапалы
ауызсу жеткізілді, ал бесеуінде сумен жабдықтау жүйесі жақсартылды.
Үстіміздегі жылы бұл мақсатқа 6,6 миллиард теңге бөлінген. Ол 17 сумен
жабдықтау нысандарын салуға және қайта құруға, сонымен қатар жиырма ауылда
су жабдықтау мәселесін оң шешуге мүмкіндік береді.
Акционерлiк қоғам Ақбұлақ, 1937 жыл шаруашылық Ақтөбелiк қалалық
басқаруды қайта ұйымдастырудың 1993 жолымен қаласының бiлiктi 30 желтоқсан
ылғал өтiмдi-канализациялық табиғи монополия субъектiсiн болып көрiнедi,
жүйе қолдану жөнiндегiнiң жұмысы ылғал өтiмдi-канализациялық жүзеге
асырады, елді-мекендерді қамтамасыз етедi және ауыз сумен кәсiпорын Ақтөбе
және бұруды жүзеге асырады және ағынды суды тазартады.400 мың халығы ауыз
су қамтамасыз ететiн Ақбұлақ АҚ - және 3iрек мың шаруашылық жүргiзушi
субъектi.
Ақтөбе елді-мекендерін сумен қамтамасыз ету АО Ақбұлақ қарастырады.
Халықты сумен қамтамасыз етуге арналған Ақбұлақ бағдарламасы еліміздің
2020 жылға дейінгі стратегиялық даму жоспарына сәйкес
әзірленген.Ақбұлақтың алғашқы жобадан айрықша өзгешеліктері бар. Бұл
алдымен сумен жабдықтайтын жаңа нысандар салу мен қолданыстағыларын қайта
жаңарту кезінде жүйелілік әдісті енгізу, оның тиімділігін арттыру, су
шаруашылығы секторының инвестициялық тартымдылығын және жабдықтау
нысандарын қаржыландыруға жеке капиталды барынша тарту мәселелерін қамтиды.
Бағдарламаның негізгі мақсаты - халықты қажетті мөлшердегі және
сапасына кепілдік берілетін ауыз сумен қамтамасыз ету. Енді жоба жасамастан
бұрын, алдымен елді мекеннің жағдайы толық зерттеледі.
I. ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ БӨЛІМ
1. Технологиялық процесс туралы жалпы мәлімет
Сорап – дегеніміз қысымның әсерімен сұйықты, немесе газды жылжытып
қозғайтын құрылғы немесе механикалық энергияны өзгертетін гидривликалық
машина. Сораптар гидравликалық машиналар класына жатады. Мемлекеттік
стандарт бойынша сорап сұйық орталарда ағынның пайда болуын қамтамасыз
ететін машина деп жарияланады. Бұл анықтама бойынша сорап сұйықтың
кеңістікте алмасуын және оған ағын энергиясын көбейтетін машина деп
түсіндіріледі. ГОСТ 17398–72 бойынша сораптарды жалпы екі топқа бөледі:
динамикалық және көлемді. Динамикалық сораптарда ағын энергиясын жұмыс
сұйығына беруі сораптың кіріс және шығысымен байланысты. Бұл таптың дән
өкілдері ортадан тепкіш және осьтік сораптар болып табылады. Динамикалық
сораптар класынан кең қолданылатыны қалақты және құйын тәрізді сораптар.
Қалақты сораптардың кең қолданылуы олардың шартталған қозғалтқыштармен
комбинациясы, үлкен берулерде ықшамдылығымен, әжептәуір биік ПӘК және
жоғары қысымда жұмыс істеуімен байланысты.
Ортадан тепкіш мұнай сорабы – арнайы эксплуатациялау шарттарымен
ерекшеленеді. Мұнай өңдеу кезіңде ортадан тепкіш сорап агрегаттарына
күрделі көмірсутектер ғана емес температуралардың кең диапазоны және әр
түрлі қысым әсер етеді. Басқа күрделі фактор бұл тұтқұрлық болып келеді,
ортадан тепкіш сораптар кең диапазонды тұтқұрлықты сұйықтарды тарату керек.
Ортадан тепкіш сораптар әр түрлі климаттық жағдайларда байланысты
жасалынады бұл Солтүстік теңіз төмен температурасы болсын немесе Араб
Әмірлігінің шөл жерлерінде пайдалауны қажет. Сондықтан әр түрлі климаттық
жағдайларға байланысты жасалынады. Сораптардың автоматты басқару
жүйесіндегі операциялар (сорылатын құбырөткізгіште ысырманың ашылуы, вауум
сораптың қосылуы, егер ағындық құбырдан құю болмаса, жұмыс сораптың
электроқозғалтқышының қосылуы, вауум сораптың сөңдірілуі, ағын құбырында
ысырманың ашылуы, сораптың тоқтатылуы) автоматтаныдырылады. Сораптарды
автоматтандыру көмегімен ыдыстағы сұйықтың деңгейіне байланысты сорап
сөңдіріледі немесе іске қосылады. Сорап агрегаттары қозғалтқыштың артық
салмағы жағдайында, желідегі кернеудің төмендеген кезде, сұйықтықтың
берілуі тоқтатылуымен, подшипниктердің қызып кетуіне байланысты сорап
автоматты түрде сөңдіріледі. Ыдыстағы сұйықтықтың деңгейі немесе құбырдағы
қысым төмендеу туралы сигнализация қабылдайтын релелер жұмыс жасайды, олар
арасында деңгей релесі де бар.
Сораптарды басқарудың автоматты және жартылай автоматты түрлері болады.
Жартылай автоматты сораптар агрегаттары қосылуы толығымен немесе жартылай
автоматтандырылған, бірақ бастапқы импульс станция жұмысшыларымен қолмен
жүргізіледі. Автоматтандырылған сораптар агрегаттары сөңдірілуі және
қосылуы толығымен автоматтандырылған және бастапқы импульс станция
жұмысшыларының әсерінсіз орындалады.Ең үлкен экономикалық және техникалық
көрсеткіштер толығымен автоматтандырылған сораптар көрсетеді.
Автоматтандырылған сораптар үшін арнайы электромагнитті, механикалық,
гидравликалық және жылу құралдары пайдаланылады.
Сораптарды автоматты басқару жүйесін эксплуатациялау. Жалпы ереже:
Экономикалық көрсеткіштер және сумен қамтамасыз ету жүйесінің
сенімділігі көбінісе сораптарды дұрыс эксплуатациялауға байланысты.
Эксплуатациялау кезінде сорап сенімділігімен оның іс әрекетіне байланысты
жалпы резервті сорап болуы қажет. Сорап және оның электрқозғалтқыштары
керекті өлшеу құралдарымен және қажетті арматурамен қамтамасыздандырылады.
Сораптарды автоматты басқару жүйесінің жұмысымен басқару жүргiзуiнде осы
жүйенiң пайдалану басшылық етушi ұйымда болатын министрлiк орнатылған
нұсқау сәйкес ұйымдастырады. Сораптардың жұмыс режiмдерi әрдайым жасалады,
ал пайдалану оны жедел басшылығын диспетчерлiк қызметпен, станцияның сорап
жүйесiнiң басшысымен жүзеге асырылады және кәсiпорынның бас инженерімен
бекiтiледi.
Сораптардың толығымен автоматтандыру бағасын білу үшін арнайы Pump-
automation Select программа конструктор құрылды. Кез-келген өңдіріс сорапты
автоматтандыру туралы тапсырыс беру алдында бұл сораптың мінездемесін,
сорап қай жерде орналастырады, оның қуатын, қорғанысы және
диспетчеризациясы туралы хаттамада белгілеп қою керек. Pump-automation
Select программасы тапсырыс беруші өңдіріс нәтиже ретінде дайындап береді:
1.Толығымен ашылған Техникалық - коммерциялық ұсыныс (ТКП)
автоматтандыру таңдалған нұсқасы бойынша, құрамда:
•бағамен жабдықтың спецификациясы және құрал-жабдықтарды қою
мерзiмiмен;
•бiр сызықты сұлба;
•технологиялық сұлбасы;
•автоматтандырудың сұлбасы;
•сыртқы қосуларды сұлба;
•габариттiк өлшем шкафтардың саны, және салмақ;
•техникалық мiнездемелер;
2. Тиісті жоба бөлімі AUTOCad форматында дайындалады.
3. Excel форматында шығарылған шешiмдердi тiзiлiм, соңынан тапсырушы
жасалған таңдауды талдау үшiн мүмкiн пайдаланып қалуы.
Бұл үлгідегі шешім 1-ден 6-ға дейінгі қуаты 200 кВт-2,5 мВт6(10) Кв
сорапты автоматтандыруға негізгделген.
Сораппен басқару станцияларына жиілікті түрлендіргіштер, байсалды
жіберу құрылғыларын, сонымен қатар станцияны бір ТПАБЖ жүйесіне
біріктірудің экономикалық әсері келесі факторларға негізделген:
1.Сорап агрегаттар өнімділігін реттеуде электр қуатын тұтынудың
төмендетуін үнемдеу (әр түрлі өңдірістер үшін 25-50%);
2. Құбырөткізгіште өтіп жатқан қысымның оптимизациясы кезіндегі судың
өнімсіз ағып кетуі төмеңдетіледі (25-30% кем емес);
3. Қысқартылған кезекші қызметкерлердің еңбекақы қорын үнемделеуі;
4. Желiлерде апаттылықтың қатты төмендетуi (5-10-нан кем емес).
2. Бақыланатын, реттелетін және сигналдалатын
параметрлерін таңдау
Сораптарды автоматтандыру үшін арнайы электромагниттік, механикалық,
гидравликалық және жылу құралдары пайдаланылады.
Сораптармен басқарудың автоматтандырылған жүйелерде келесі типті
датчиктермен релелер қолданылады:
Деңгей датчиктері – импульстік сигналдар арқылы сораптардың қосылуымен
сөңдірілуін қамтамасыз етеді;
Электроконтактілі манометрлер – автоматты тізбектерді басқару
құбырөткізгіште қысым өзгеру кезіңде;
Сорғылап ағатын релелер – бақыланатын құбырөткізгіштегі сұйық ағының
бағытын өзгеруіне байланысты автоматты тізбектерді басқарады.
Уақыт релесі - агрегаттарда жұмыстың белгiлi процестерiн өтуі үшiн
қажеттi уақыттың есептеуi үшiн;
Термиялық релелер – подшипниктермен сальниктердің температурасын
бақылау үшін арналған;
Вакуум реле – сораптарда белгілі сиретілуді ұстау;
Аралық реле - орнатылған тiзбекте жеке шынжырларды ауыстырып қосу үшiн;
Кернеу релесі – агрегаттардың жұмысын белгілі кернеумен қамтамасыз етуі
үшін;
Авариялық реле - жұмыс режiмiнiң бұзуында агрегаттардың ажырату үшiн
орнатылған;
Электродты деңгей өлшегіштері – электродты деңгей өлшегіштердің жалпы
элементтері сигнализация блогі мен электродтар болып табылады, олар
бақыланатын ыдыстың деңгейінде орналастырылады. Егер бақыланатын судың
деңгейі кез-келген бір электродты жетсе электр өткізгіштігіне байланысты
сигнализациялық электрлік схемада және сорап агреггаттары тұйықталады.
Қысым датчиктері. Қысым көрсеткіштер датчиктері ретінде электро
контактілі манометрлер болып табылады, басқа да манометрлер сияқты түтiк
тәрiздi серiппелер қолданылады. Электроконтактілі манометрлерде екі
жылжымалы түйіспелер орнатылған, сол түйіспе – егер қысым берілген
параметрден төмендесе тұйықталады, оң түйіспе – егер қысым берілген
параметрден жоғары болса тұйықталады. Жылжымалы контактілерден басқа
манометр стрелкаға қатты орнатылған бір контактісі бар.
Сораптың толтыруын бақылайтын датчик - сорап сумен толтырғанда
датчиктің ішіндегі мембрана майысады. Қысым төмеңдегеннен кейін мембрана өз
қалпы келеді.
Мембраналы датчиктердің ерекшеліктері олардың үлкен сезгіштігі және
жоғары қысымды ұстап тұру қабілеті.
Сорғылап ағатын реле. Сорғылап ағатын реле әрекет ету қағидаты
сұйықтықты кинетикалық энергияның пайдалануында негiзделген. Қозғалатын
сұйықтық айналмалы теңселме топсаны айналдырады, маятник қозғалатын
сұйықтық бетіне қайрылады және реле контактілерін іске қосады.
Уақыт релесi. Жеке операциялардың арасындағы уақыттың ұстамын
қамтамасыз ету үшiн автоматты басқаруда уақыт релелерi қызмет етедi.
Электромагнитті релелер. Сораптарды автоматты басқару сұлбаларында кең
қолданылады. Әсер ету принципі бойынша магниттік қосқышқа ұқсас, бірақ
өлшемі мен келетін тоқ бойынша әр түрлі.
Электродты деңгей өлшегіштері – электродты деңгей өлшегіштердің жалпы
элементтері сигнализация блогі мен электродтар болып табылады, олар
бақыланатын ыдыстың деңгейінде орналастырылады. Егер бақыланатын судың
деңгейі кез-келген бір электродты жетсе электр өткізгіштігіне байланысты
сигнализациялық электрлік схемада және сорап агреггаттары тұйықталады.
ІІ. АРНАЙЫ БӨЛІМ
2.1 Технологиялық процесті автоматтандырудың функциональдық схемасын
қарастыру
Сораптық станциялардың басым көпшілігі су ағынды дроссель принципі
бойынша жобаланған. Бұл тәсіл экономикалық қолайсыз бірақ эксплуатация
жағынан ыңғайлы болып саналады. Жиілікті реттелетін электроқозғағышты
енгізудің техникалық экономикалық деректемелер үшін жалпы құбырөткізгішті
тексеруі керек. Көп жағдайда сораптық станциялардың мінездемесі, сумен
қамтамасыз ету сипаттамаларынан жоғары болып келеді. Бұл
құбырөткізгіштердің болашақта үлкеюіңе байланысты.
Осыған байланысты сумен қамтамасыз ету желісін зерттеу кезіңде бірнеше
факторларды ескеру керек:
• ысырмаларда жоғалтылатын қуаттың саны
• электр қозғалтқыштың жұмысының электр қуатын тұтынуы
• сапалы және сорапты жұмысшы мiнездемелердiң дер кезiнде өлшеуi.
Автоматтандырудың жобалау жүйесі басында сораптық станциялардың
басқаруы құбырдың қажеттiлiк сипаттамалары, уақыт аралығының анықтамасы,
сонымен бiрге құбыр өткізгіштің өлшеу диапазоны (температура T Q шығын және
Р қысым жұмсау) . Зерттеу осы мақсатта өткiзедi және құбыр желiлер торапты
(техникалық бақылау) бақылау: температура езу, жұмсаудың өлшемдерi, жылу
желiлерiне орындайды. Өлшемдер құбырдың жұмысын бағалы көрiнiстiң алуы үшiн
тұтынушыларды бас тоған шыңдық мән уақыттың ағымында берiлген аралығының
белгiлi аралықтарын ескере отырып әркелкi мiнез арқылы орындауға ұсынылады
; уақыт сол аралықтарда электр қозғалтқыш активтi қуат өлшеу керек.
Табиғи көздер екi негiзгi топтарға бөледi:
• жер бетінде көздер
• бұлақтар.
• Жер бетіндегі көздерге әкетедi
• ағын су - өзен, арналар
• сутаған - көл, су қоймасы, тоғандар, теңiз.
• Жер бетіндегі көздердің қадiр-қасиеттері төмендегiдей болады:
• су көп ала кетуге болады
• сутың беруiне қол жетiмдiлiк, шағын шығындар
• ең төменгiсi тұздардың аздығы және аласа қаттылық.
Кемшiлiгі:
• (әсiресе бактериялық) ластанған
• температур тербелiс және года кезең арналған сапа
• төтенше жағдайларда қорғалмаған және экологиялық апаттар.
• Жiктеу жер асты көз толық басында 20 қарап шыққан.
Жер бетіндегі көздермен жер асты сулар салыстырғанда маңызды
артықшылықтарды қатар ие болады:
• тазалықтың биiк дәрежесi, сан том бактериялық
• тағы басқа көрсеткiштердi температур тұрақтылық және көп өнеркәсiптiк
өндiрiстердiң технологиясы сондықтан ең жақсы түрмен талаптарға жауап
бередi
• санитарлық сенiмдiлiк
• жаппай ұтылудың факторларынан қорғалу.
Кемшiлiк олардың:
• судың көтерiлуге шығындар
• шектелген дебит
• (қол жетпейтiндiк ) терең жату
• темiрде болады, тұзда, үлкен қаттылықтар ие болады.
Жалпы су жер астынан әкеленеді және содан Химиялық дайындаудан өтеді.
Судың әр түрлі химиялық реагенттер көмегімен судың қаттылығын жояды.
Химиялық дайындаудың бас мақсаты ол сораптардың коррозиясын болдырмау.
Химиялық дайындаудан кейін олар сорапқа барады және содан су ағынының
жылдамдығы көбейеді.
2.2 Принципиальды электрлік схеманы қарастыру
Принципиалды электрлік сұлбада екі сораппен Н1 және Н2 кезекші бөлемсіз
басқару схемасы қарастырылған. Бақыланатын резервуардағы сұйық деңгейіне
байланысты сораптар тоқтатылады немесе іске қосылады. Сұйықтықты бактiң
толтыруын бақылау үшiн ДУ электрондық деңгей датчигі қолданылады. Сораптың
қосылуы немесе тоқтатылуы құбырөткізгіштің шығысындағы ашық ысырмаларға
байланысты. Екі сорап арасынан біреуі жұмысшы, екіншісі резервті. Жұмыс
режимі екі жағдай бойынша қосып айырғыш бойынша жұмыс істеледі: бірінші
жағдай сорап Н1 электроқозғалтқышпен М1 жұмысшы сорап Н2 электроқозғалтқыш
М2 резервті; екінші жағдайда егер Н1 сораптың М1 электроқолтқыштың
өнімділігі төмендесе онда Н2 электроқозғалтқыш М2 жұмысшы болып келеді.
Бірінші жағдай бойынша жұмысты талдайық: А – сораптармен автоматты басқару
режимі қосылған, 1,3 контактілері РУ1 және РУ2 түйіспелерін тұйықтайды
бірақ реле іске келген жоқ, қалыпты сұйық деңгейінде Э2 және Э3 деңгей
өлшегіштің электродтары ажыратылады. Сұйық деңгейі Э3 электродына жеткенде
РУ1 реле түйіспе тұйықталады және КМ1 магниттік бергішін қоректендіреді. М1
қозғалтқыш қосылады және Н1 сорап су тарта бастайды. Бактағы су деңгейі
төмеңдейді, бірақ су деңгейі Э2 ден өткенде сорап жұмыс істей береді және
РУ1 өзінің түйіспелері арқылы тоқпен қамтамасызанады. Бактағы су деңгейі
қалыпты деңгейден түскеннен кейін Э1 контактісі ажыратылады. Бұл блокировка
сораптың қалыпты жұмысы үшін қажетті болып келеді.
Апаттық жағдайларда бактағы су деңгейі Э3 түйіспесіне өтеді және және
РУ2 реле түйіспелері қоректендіріледі. Реле іске қосылғаннан кейін ПМ2
магниттік қосқышты және М2 резервтегі сорапты іске қосады. Резервтегі
сораптың сөңдірілуі тек су деңгейі Э1 түйіспесі қосылғаннан кейін істен
шығады. Егер үлкен су ағыны өтіп кетсе және су деңгейі Э4 түйіспесіне
келгенде РА авариялық түйіспесі тұйықталады. Басқару тiзбегiлердегi
ескертiлген сигналды беру үшiн кернеудiң жоғалуда кернеу РКН бақылауын реле
қызмет етедi. Авария сигнализациясының шынжысы дербес көзден әрекеттенедi.
НL сигналдық ақ шам басқару тiзбегiлердегi кернеудiң бар болуы туралы
қызыметшiнiң хабарлауы үшiн аппаратураның бақылау тексерулерiнде қызмет
етедi.
Сораптық агрегаттармен қолмен басқару ПУ1 және ПУ2 ауыстырып қосқыштар
Р жағдайы арқылы жүзеге асырылады. Электроқозғалтқыштың М1 және М2 қосылуы
және ажыратылуы SB1 және SBС1 немесе SB2 және SBС2 басуы арқылы өткізіледі,
олар сорап агрегаттардың жаныңда тікелей орналасады.
Схемалық белгi Атау Саны
Электроқозғалтқыштар
M1,M2 Сораптық электроқозғалтқыштар 2
АИР250М6, Р=55 кВт
KK1 – KK2.2 Электромагниттік реле 2
KM1 – KM2.1 Магниттік қосқыш 2
QF1,QF2 Автоматты сөңдіргіш 2
SB1,SB2 2
SBC1,SBC2 Кнопкалы түйiспе жiберу 2
SBT1,SBT2 Кнопкалы түйiспе стоп 2
ПУ1,ПУ2 (SA) Басқарудың ауыстырып қосқышы 2
SF Автоматты ажыратқыш 1
R Кедергi 1
HL Сигналды шам 1
KV, KV1 Кернеудiң релесi 1
PA (KA) Токтiң релесi 1
РУ1,РУ2 (KL) Реле аралық 2
ПО (SA) Тартып шығарудың ауыстырып қосқышы 1
ДУ Электрондық деңгей бергiш 1
ІІІ. ЕСЕПТЕУ БӨЛІМІ
3.1 Тарылту құрылғысының көмегімен шығынды есептеу
Диафрагма қондырылған құбыр өткізгішпен өтетін газдың массалық
шығынын және шығынды анықтау қателіктерін анықтау. Шығынды өлшеу жүйесінің
сипаттамалары мен бастапқы шамалары және өлшеу нәтижелері кестеде 1
көрсетілген.
Кесте 1
Параметрдің аталуы және өлшемі Белгіленуі Шамасы
Құбыр өткізгіш диаметрі, 20°С кезіндегі, мм D20 790
Диафрагма саңылауының диаметрі, 20°С d20 440
кезіндегі, мм
Диафрагма алдындағы газдың (абсолютті) қысымы,p 123
МПа
Газдың температурасы 0C t 52
Диафрагмадағы қысым құламасы, кПа 265
Диафрагма типі - Бұрыштық
жинақта
Құбыр өткізгіш материалы - Стал 30
Құбыр өткізгіштің ішкі ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz