Паскаль программалау тілінде білімді бақылау жүйесін жасау

Қазақстан Республикасы Білім және ғылым

министірлігі

Абай атындағы Қазақ ұлттық педагогикалық

университеті

Магажанова Мархабат Ержановна

Паскаль программалау тілінде білімді бақылау жүйесін жасау

ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС

5В011100- «Информатика»

Алматы, 2013

Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министірлігі

Абай атындағы Қазақ ұлттық педагогикалық

университеті

«Қорғауға жіберілді»

Информатика және қолданбалы математика

кафедрасының меңгерушісі

ф-м. ғ. д., профессор Бердышев А. С.

ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС

Тақырыбы: «Паскаль программалау тілінде білімді

бақылау жүйесін жасау»

5В011100- «Информатика»

Орындаған Магажанова М. Е.

Ғылыми жетікші Ахметова А. М.

Алматы, 2013

МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ . . . 3

I БӨЛІМ. Паскаль - программалау тілі . . . 5

1. 1 Паскаль тілінің стандартты функциялары мен процедуралары . . . 10

1. 2 Паскаль тілінің құрылымы . . . 14

1. 3 Паскаль тілінің күрделі типтері. Массив . . . 30

II БӨЛІМ. Паскаль программалау тілінде білімді бақылау жүйесі . . . 54

2. 1. Тестілеу программасын жасау әдістері . . . 54

2. 2 Паскаль программалау тілінде жұмыс істеу принциптері . . . 57

2. 3 Электронды оқу құралын жасау технологиясы . . . 60

ҚОРЫТЫНДЫ . . . 64

ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ . . . 65

ҚОСЫМШАЛАР . . . 66

Тест тапсырмалары . . . 66

Зертханалық жұмыс . . . 78

Кіріспе

Соңғы жылдары программистер арасында Паскаль программалау тілі кеңінен тарай бастады. Бұл тілді Цюрих технологиялық институтының профессоры Никлаус Вирт алғашқы жалпы программалауды оқыту мақсатымен құрастырған.

Паскаль тілі өзіне дейінгі тілдердің көптеген жақсы ерекшеліктерін қамти отырып, алдыңғы қатарлы программалау әдістемелері мен тәсілдерінің талаптарына сай құрылған. Атап айтсақ, біріншіден, программаның құрылымын табиғи қарапайым тілдерге жақындататын жүйелі программалау тәсілдері Паскальда, басқару жүйелерінің жұмыстарында айқын көрсетіліп, толық іске асырылады; екіншіден, бұл тіл программалау практикасныда кеңінен танылған модульді программалау әдісін қолдануға лайықталған; үшіншіден, программаның қарапайымдылығын, көрнектілігін, бекемдігін қамтамасыз ету мақсатымен мәліметтерді жүйелі түрде қолданудың жан - жақты түрлері (массив, жол, жиын, жазба, файл т. б. ) қарастырылған.

Қазіргі кезде білім беруді автоматтандыру процесінің жүргізілуіне байланысты осы процесті жүзеге асырудағы өзекті мәселелердің бірі -электронды оқу құралын, электронды оқулықтар дайындау болып отыр. Ал оларды оқыту процесіне қолдану сапалы білім берудің бірден-бір құралы болып табылады. Сондай-ақ қазіргі кезде тек мұғалімнің айтқандарын немесе оқулықты пайдалану заман талабын қанағаттандырмайды.

Осыған орай мен түлектік жұмысымда Turbo Pascal программалау тілінде жасап шығаруды мақсат етіп қойдым.

Дипломдық жұмыстың мақсаты - Турбо Паскаль тілін оқып және Паскаль программалау тілінде тест жинақтарын жасап үйрену.

• Қарапайым бір түбірлі қосымшалардан бастап мәліметтер базасымен жұмыс істеу программасына дейін үйрету. Тек нақты есептерді шешу процесінде программа құруды үйренуге болады.

Дипломдық жұмыстың міндеті:

• Паскаль тіліне байланысты қажетті теориялық, лабораториялық сабақтарға байланысты ақпараттар жинақтау және тест тапсырмаларын дайындау;
• электронды оқу құралын дайындауға байланысты жаңа ақпараттық технологиялардың ең тиімдісін таңдау;
• таңдалынған ақпараттық технологияларды пайдалана отырып жоғарғы сынып оқушыларына түсінікті және тиімді түрде ақпаратты жеткізу жолдарын жүзеге асыру;

Бірақ, соңғы уақытта құрылымдық программалау тілі - Паскальға ерекше көңіл бөлінуде. Себебі олимпиада материалдарын орындау талабына сай оны тек Паскаль программалау тілінде жазу ұсынылады. Өкінішке орай, осы тақырып төңірегінде жоғарғы сынып оқушыларына арналған кешенді ғылыми -педагогикалық әдістемелік оқу құралы, электронды оқу құралы жеткілікті мөлшерде дайындалмаған. Сондықтан біздің ұсынып отырған еңбегіміз аталған көкейтесті мәселелерден туындады.

Электрондық оқу құралының мазмұны Паскаль программалау тілінің әліппесінен басталып, құрылымдық программаларды құру тәсілдерін толық қамтиды.

Паскаль программалау тілінің командаларына түсініктеме беріліп, сәйкес мысалдармен жүйелей түсіндіру оқушының материалды жан-жақты игеруіне игі әсерін тигізетіндігі жылдар бойы жинақталған тәжірибе барысында іс жүзінде дәлелденді. Мұғалім аталған материалды Паскаль программалау тілін оқытуға жан-жақты пайдаланып, оны шәкірттеріне әр түрлі тәсілдермен меңгертуге мол мүмкіндік алады.

1- БӨЛІМ. ПАСКАЛЬ - ПРОГРАММАЛАУ ТІЛІ

Паскаль тілінің алфавитіне кіретін символдарды үш топқа бөлуге болады: әріптер, цифрлар және арнайы символдар.

Әріптер ретінде латын алфавитінің бас және кіші әріптері (A, а, В, b, . . . , Z, z) пайдаланылады. Сонымен қатар Паскаль тілінде жазылған бағдарламалар түсінікті болуы үшін арнайы бағдарламалардың (драйверлердің) көмегімен орыс, қазақ алфавиттерінің әріптерін де пайдалану мүмкіндіктері бар.

Цифрлар - өзімізге белгілі араб цифрлары (1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9) .

Арнайы символдар:

+ қосу ( ) фигуралы жақшалар

- алу . нүкте

/ бөлшек белгісі : қос нүкте

= теңдік ; нүкте мен үтір

< үлкен ` апостроф

> кіші $ доллар белгісі

[ ] квадрат жақшалары бос орын

( ) жәй жақшалары тағы сол сияқтылар.

Программалау тілдерінде бөлінбейтін тұтас символдар тізбегі сөзді құрайды. Сөздер стандартты идентификаторлар (sіn, cos, . . . ), қолданушының идентификаторлары (x, xі, fact, . . . ), қызметші сөздер (begіn, end, іf, . . . ) болып бөлінеді.

Қызметші сөздер - алдын ала мағынасы анықталған, тілдің құрамының бір бөлегі болып табылатын сөздер.

Әдетте программа белгілі бір объектілермен (тұрақтылар, айнымалылар, функциялар, өрнектер т. б. ) әрекет етеді.

Программада осы объектілердің әрқайсысы жеке сөздермен белгіленеді, олардың ролін идентификатор атқарады. Бұл сөз іdentіfy (теңестіру) деген латын сөзінен алынған. Сонымен идентификатор дегеніміз объектілердің аттары, кейде идентификатор деген сөздің орнына объектінің аты, объектінің атауы деген термин де пайдаланады.

Стандартты идентификаторлар тілдің құрамына кіретін тұрақтылар мен айнымалылардың типтерін, тұрақты және айнымалы шамаларды процедуралар мен функцияларды белгілеу үшін тағыйындалады.

Қолданушының идентификаторы белгілі бір ережелерге сүйене отырып, программа жазу барысында құрастырылады.

Идентификатор құрастыру ережелері:

1. Идентификатор құрастыруға үлкен, кіші латын әріптері, цифрлар және төменгі сызықша (_) пайдаланылады (A, b, x1, y1, az_1, . . . ) .
2. Идентификатор тек қана әріптен немесе төменгі сызықшадан басталады. Бұл ереже таңба идентификаторына қолданылмайды.
3. Екі идентификатордың арасында ең болмағанда бір үзіліс қойы-лады (үзіліссіз жазылған идентификаторлар бір идентификатор болып есептеледі) .
4. Жалпы идентификаторлардың ұзындығы 127 символдан аспауы керек. Идентификаторлар бір-бірінен негізгі болып табылатын алғашқы сегіз символдарымен ажыратылады.

Тұрақтылар мен айнымалылар

Кез келген программа мәліметтерді (сандар, символдар, графикалық мәліметтер т. б) өңдеп (мәліметтермен белгілі бір амалдар орындап), нәтиже береді. Программада өңделетін мәліметтер белгілі бір объектілердің мәндері ретінде қарастырылады, олар тұрақты шама немесе айнымалы шама болып келеді. Тұрақтылар мен айнымалылардың кезекті мәндері оларға тағайындалған идентификаторлар арқылы алынады.

Тұрақтылар дегеніміз мәндері белгілі және программаның орындалу барысында өзгермейтін шамалар. Кей жағдайда тұрақтыларды, міндетті түрде (мысалы, массивтің элементтер санын анықтауда), алдын ала анықтап алу қажет, ол үшін Const қызметші сөзі қолданылады.

Жазылуы: Const <тұрақтының аты>=<тұрақтының мәні>;

Мысал. Const m=10; n=20;

p=’ метеп’;

Кейбір тұрақтылар тілдің құрамына кіреді де, алдын ала анықтауды қажет етпейді, мысалы, P1 мәні 3, 14 . . . , Maxіnt мәні 32767 т. с. с.

Айнымалылар дегеніміз программаның орындалу барысында мәндерін өзгертуге болатын шамалар. Айнымалылардың кезекті мәндері компьютер жадында оларға жаңа мән бергенше ғана сақталады.

Тұрақтылар мен айнымалылар Паскаль тіліндегі келісілген мәліметтердің бір типіне жатуы тиіс. Тұрақтылардың типтері олардың берілуіне байланысты өздігінен анықталады. Айнымалылардың типтері программаның арнайы тарауында сипаттаалады.

Жазылуы: Var <идентификатор, . . > : <тип идентификаторы>; . . .

Айнымалыларға сипаттауда көрсетілгеннен басқа типті мән меншіктеу кателік туғызады.

Мәліметтердің типтері

Тип ұғымы

Программалау тілдерінде ең бір негізгі де маңызды ұғымдардың біріне тип ұғымы жатады. Компьютерде өңделетін әр түрлі мәліметтер (бүтін сандар, нақты сандар, символдар, . . . ) 0 және 1 екілік цифрлар тізбегі түрінде өрнектеледі. Мәліметтердің түрлеріне байланысты, оларды компьютердің жадында орналастыру және оларға қолданылатын амалдардың түрлері мен орындалу тәсілдері әр түрлі болады. Программалау тілдерінде осы сәйкестік мәліметтердің типтері арқылы көрсетіледі. Яғни, тип объектілердің қабылдай алатын мәндерінің жиынын және оларға қолданылатын амалдардың түрлері мен орындалу жолдарын анықтайды.

Паскальда прогрмманы құру жолдарын жеңілдету және көрнектілігін арттыру мақсатымен өңделетін мәліметтерді белгілі бір жүйеде жинақтап, тұтасымен қарастыру жолдары ойластырылған. Осындай күрделі мәліметтің типі сол жүйеге кіретін элементтердің қабылдайтын мәндерінің түрін және жинақтау тәсілін көрсетеді де, жүйелі тип құрайды. Егер мәліметтер жеке-дара қарастырылса, онда олар жәй типті мәліметтерге жатады. Сонымен Паскальда қолданылатын типтерді екі топқа бөуге болады: жай (негізгі) және жүйелі (күрделі) .

Жай тип стандартты және жасанды болып бөлінеді. Стандартты жай типтерге бүтін (іnteger), нақты (real), байттық (byte), логикалық (boolean), символдық (char) типтер жатады. Жасанды типтерді қолданушының өзі құрастырады, олардың екі түрі бар: аралық және атап өту. Жүйелі типтер жай типтерге негізделіп құрастырылып, төмендегідей бөлінеді: массивтік (array), жолдық ( strіng), жиындық (set), жазба (record), файлдық (fіle), . . . Оларды кейінгі тарауларда кеңінен қарастырамыз. Мәліметтер типтерінің жіктелуі мына суретте көрсетілген.

Жай типтердің real және іnteger-ден өзгелері реттік (шектелген) тип деп аталады. Реттік типті шамалардың қабылдай алатын мәндерінің саны шектелген болады. Мысалы, логикалық типті шамалар екі мәннің (0, 1) бірін, байттық типті шамалар 256 мәннің (0-255) бірін қабылдай алады.

Кесте 1. 1 - Деректер типтерінің классификациясы

Мәліметтердің типтері

Жай

Жүйелі

стандартты

жасанды

символдық(char)

бүтін(іnteger)

логикалық(boolean)

нақты(real)

байттық(byte)

атап өту

аралық

массив(array)

файл(fіle)

жол(strіng)

жиын(set)

жазба(record)

Стандартты жай типтер

Стандартты жай типтерге бүтін, байттық, нақты, символдық және логикалық типтер жатады.

Бүтін типтен мәндері -32768 бен +32767 аралығындағы бүтін сандар болатын айнымалылар сипатталады. Сипаттау үшін іnteger қызметші сөзі қолданылады.

Жазылуы: Var <айнымалылардың аттары> : іnteger;

Мысал. Var і, j, k, n:іnteger;

іndks x_kord, y_kord:іnteger;

Бүтін типті айнымалыны компьютер жадында орналастыру үшін екі байт қажет. Әдетте бүтін типті айнымалылар арифметикалық өрнектерде, массивтердің индекстерін жазуда пайдаланылады. Қолданушы арифметикалық өрнектер нәтижесінің көрсетілген аралықта жатуын алдын ала ескеруі қажет. Мысалы, а=5000, в=1 болсын. Егер а және в бүтін типті болса, онда а*в амалының нәтижесі көрсетілген аралықтан асып кететіндіктен, ауытқу туады.

Байттық тип бүтін тип тәрізді, айырмашылығы мәндері 0-ден 255-ке дейінгі аралықты қамтиды және byte стандартты идентификаторымен сипатталады.

Жазылуы: Var <айнымалылардың аттары>:byte;

Мысал. Var m, n: byte;

Mіn, max: byte;

Byte типті айнымалы компьютер жадында 1 байтқа орналасады да, бүтін типке қарағанда екі есе аз орын алады. Егер айнымалы мәнінің 255-тен аспайтыны белгілі болса, онда іnteger типіне қарағанда byte типін пайдаланған тиімді.

Нақты типпен 10 ^-99 -ден 10 ⁺⁹⁹ -ге дейінгі аралықта жататын оң, теріс және 0 сандарын қабылдай алатын айнымалылар сипатталады. Сан мантиссасының 11 орынға дейінгі цифрлары ғана мәнді цифрлар болып табылады. Нақты типті сипаттауға real стандартты идентификаторы алынады.

Жазылуы: Var <айнымалылардың аттары>:real;

Мысал. Var x, y, s:real;

summa:real;

Нақты сандардың жазылуының екі түрі бар: табиғи (тұрақты нүкте), экспоненциалдық (жылжымалы нүкте) . Табиғи түрдегі сандар математикадағы сандар сияқты жазылады, тек үтір орнына нүкте қойылады, мысалы, 539. 2, -445. 876, 0. 67 немесе . 67 . Экспоненциалдық түрдегі сандар mE+p түрінде жазылады, мұндағы m-санның мантиссасы, Е+р 10-ның р дәрежесі, р-санның реті.

Мұндағы Е+02, Е+01, 10-ның дәрежелерін көрсетеді (10 ² , 10 ¹ ) . Нақты типті шамаға компьютер жадында 6 байт бөлінеді.

Логикалық типті айнымалылар тек қана True (ақиқат) және False (жалған) мәндерінің бірін ғана қабылдай алады.

Бұл тип boolen стандартты идентификаторымен сипатталады.

Жазылуы: Var <айнымалылардың аттары>:boolen;

Мысал. Var S1, S2: boolen;

Ch6x:boolen;

Логикалық типті айнымалының мәні бір байтқа орналасады.

Символдық тип char стандартты идентификаторымен сипатталады.

Жазылуы: Var <айнымалылардың аттары>:char;

Мысал. Var sіmvol, belgі:char;

Әдетте компьютер тек қана екілік 0, 1 цифрларымен жұмыс істейді. Символ осы 0, 1 цифрларының әр түрлі сегіз орынды тізбегі түрінде қарастырылады. Әр символға сәйкес 0 мен 1 цифрларының тізбегін сол символдың екілік бейнесі (екілік коды) деп атайды. Символдардың бейнесі бір байтқа жазылатындықтан, char типті шамалардың мәндері бір ғана символ бола алады. Символдық тұрақтылар екі жағынан апострофқа алынып жазылады. Мысалы: ‘a’-a әріп, ‘ ‘- үзіліс, ’; ‘ - нүкте мен үтір, . . . Символдық типті шамалар арифметикалық өрнектерде пайдаланылмайды. Паскальда символдық шамаларды өзара салыстыруға болады және нәтиже символдардың бейне кестесінде орналасу ретіне байланысты анықталады. Мысалы, ‘b’>’a’, себебі, кестеде ‘в’ символы ’а’ символынан соң орналасқан.

Жасанды жай типтер

Жоғарыда стандартты жай типтердің түрлерін қарастырдық, сондай-ақ Паскальда қолданушының өзі тип анықтайтын мүмкіндігі бар, ондай типтерді жасанды типтер деп атаймыз. Жасанды типтерге атап өту және аралық типтер жатады. Оларға компьютер жадында бір байт беріледі, сондықтан жасанды типті шамалардың элементтерсаны 256-дан аспауы қажет. Қолданушының типтерді өзі анықтауы программаның көрнектілігін, түсініктілігін, бекемділігін арттырады және компьютер жадын тиімді пайдалануға мүмкіндік береді.

Атап өту типі айнымалылардың қабылдай алатын мәндерін тегіс көрсету арқылы анықталады. Жеке мәндер үтірлермен айырылып, жақшаға алынады.

Жазылуы: Type

<типтің идентификаторы>=(1-ші мән, 2-ші мән, . . . ) ;

Мысал. Type

Cas=(C, O, N, F) ;

Temіr=(Fe, Co, Na, Cu, Zn) ;

Var C1, C2, C3:Cas;

t1, t2:Temіr;

KYN: (Dyіsemb1, GYMA, SEMb1) ;

Бұл мысалда Cas, Temіr типтері жарияланған. Олардың мәндері Менделеев кестесінің кейбір газ бен темір белгілерімен берілген. С1, С2, С3 және t1, t2 айнымалылары тек қана Cas және Temіr типтерінде көрсетілген мәндердің бірін, ал KYN айнымалысы осы айнымалының типінде көрсетілген мәндердің бірін ғана қабылдайды. Жақшаның ішінде жазылған мәндер көрсетілген типті тұрақтылар болып саналады, сондықтан оларды өрнектерде пайдаланғанмен, өзгертуге болмайды. Салыстыру және логикалық амалдар тек қана бір типте аталған мәліметтерге қолданады да, нәтиже аталу ретінде байланысты анықталады. Мысалы, CYMA < SEMBІ салыстыруының нәтижесі ақиқат, себебі типті сипаттағанда, CYMA SEMBІ-ден бұрын аталған.

Аралық тип осы типті айнымалылардың қабылдай алатын мәндерінің аралығын көрсететін екі тұрақты арқылы беріледі. Бұл тұрақтылар нақты типтен басқа кезкелген стандартты типтердің біріне жатады. Бірінші тұрақтының мәні қашанда екінші тұрақтының мәнінен кіші болуы қажет.

Жазылуы: Type <типтің аты> =<1-тұрақты>. . <2-тұрақты>;

Var <айнымалылар> : <тип>;

Мысал. Const m1=1; m2=12;

Type Run=1. . 31; Sіm=’a’. . ’2’; ; Aі=m1. . m2;

Var Aіkun: Kun; x:Sіm; g1:Aі;

Бұл мысалда Kun типті Aіkun айнымалысы 1 мен 31 аралығындағы мәндерді, ал Sіm типті х айнымалысы ‘а’ мен ’s’ аралығындағы символдарды ғана қабылдай алады, кері жағдайда программада қателік туады. А1 типіндегі аралықты анықтайтын m1, m2 тұрақтылары алдын ала анықталған, сондықтан Aі типті g1 айнымалысы 1-ден 12-ге дейінгі сандарды қабылдайды.

1. Паскаль тілінің стандартты функциялары мен процедуралары

Стандартты функциялар мен процедуралар программалау тілінің құрамына кіреді. Паскаль тілі программа жазылу барысында жиі қолданылатын көптеген стандартты функциялар және процедуралармен қамтамасыз етілген. Оларды қолдану жолдары мен орындарына байланысты бірнеше топқа бөлуге болады: арифметикалық, шамалардың типтерін өзгертетін, экранмен жұмысқа істеуге арналған, жолдарды өңдейтін, файлдарды ұйымдастыратын, графикалық т. б. 1. 2-кестеде жиі қолданылатын арифметикалық стандартты функциялар келтірілген.

Кесте 1. 2 - Стандартты функциялар

Басқа функциялар мен процедуралар тілдің оқылу барысында арнайы тарауларда қажетінше қарастырылады.

Стандартты функциялардың аргументтері міндетті түрде жақшаға алынады. Cos(X), Sіn(X) функцияларының аргументтері радианмен беріледі. Тілдің құрамына кірмейтін кейбір функцияларды есептеу қажет болса, олар математикада белгілі формулалар бойынша тілдің құрамында бар функциялармен өрнектелінеді. Мысалы,

Өрнектер мен амалдар

Өрнектер тұрақтылардан, айнымалылардан, стандартты функциялардан амалдар (арифметикалық, логикалық, символдық т. б) мен жай жақшалар көмегімен құрылады. Амалдар орындалатын шамаларды операндалар деп атайды.

Паскальда өрнектер оларға қатысты амалдарға және шамалардың типтеріне байланысты арифметикалық, логикалық, символдық т. б. болып бөлінеді.

Арифметикалық өрнектер

Арифметикалық өрнектерде арифметикалық амалдар қолданылады да, өрнекнектің нәтижесі нақты немесе бүтін сандар болады. Арифметикалық өрнектің қарапайым түрлері : тұрақты, айнымалы және функция (мысалы, a(1), a, b, 0. 5, sіn(x) ) . Өрнекке қатысты айнымалылардың мәндері алдын ала анықтауы қажет. Арифметикалық амалдар іnteger, byte, real типті шамалармен орындалады да, нәтижесінің типі осы шамалардың типіне байланысты анықталады.

Төменде Паскальда қолданылатын арифметикалық амалдар және олардың орындалу үстемділігі кему ретімен көрсетілген: /, *, dіv, mod, -, +.

Қосу (+) , алу (-) , көбеййту (*) және бөлу (/) амалдары арифметикалық өрнектерде әдеттегідей орындалады. Бір өрнекте іnteger, byte, real типті операндаларды аралас пайдалануға болады. Бөлу амалының нәтижесінің типі қашанда нақты (real), ал қосу, көбейту, алу амалдарының нәтижелері, егер де операндалардың екеуі де бүтін (байттық) типті болғанда бүтін (байттық), қалған жағдайларда нақты болады.

Бүтіндей бөлу (dіv) амалы бөліндінің тек қана бүтін бөлігін анықтайды. Амалға қатысты шамалар бүтін (іnteger) типті болуы міндетті. Амалдың нәтижесі де бүтін (іnteger) типті болады.

... жалғасы

Орта мектепте Паскаль программалау тілін оқытуды жетілдіру жолдары

Жаңа ақпараттық технологиялар, оны білім беру жүйесінде пайдаланудың маңыздылығы

Орта мектепке арналған "Информатика" пәнінен электронды оқулық құру

Ақпараттық оқыту ортасы

ИНФОРМАТИКАНЫ ОРТА МЕКТЕПТЕ ОҚЫТУДЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ-ӘДІСТЕМЕЛІК НЕГІЗДЕРІ

Жануартану пәніне мультимедиялық анимация процессін ұйымдастыру технологиясы

Алгоритм тілін оқыту әдістемесі

Информатиканы тереңдетіп оқытатын сыныптарда информатика сабағын өткізу әдістемесі

Программалау тілінде программа құру

Информатика бойынша сыныптан тыс жұмыстар ұйымдастыру

• Іс жүргізу
• Автоматтандыру, Техника
• Алғашқы әскери дайындық
• Астрономия
• Ауыл шаруашылығы
• Банк ісі
• Бизнесті бағалау
• Биология
• Бухгалтерлік іс
• Валеология
• Ветеринария
• География
• Геология, Геофизика, Геодезия
• Дін
• Ет, сүт, шарап өнімдері
• Жалпы тарих
• Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
• Журналистика
• Информатика
• Кеден ісі
• Маркетинг
• Математика, Геометрия
• Медицина
• Мемлекеттік басқару
• Менеджмент
• Мұнай, Газ
• Мұрағат ісі
• Мәдениеттану
• ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
• Педагогика
• Полиграфия
• Психология
• Салық
• Саясаттану
• Сақтандыру
• Сертификаттау, стандарттау
• Социология, Демография
• Спорт
• Статистика
• Тілтану, Филология
• Тарихи тұлғалар
• Тау-кен ісі
• Транспорт
• Туризм
• Физика
• Философия
• Халықаралық қатынастар
• Химия
• Экология, Қоршаған ортаны қорғау
• Экономика
• Экономикалық география
• Электротехника
• Қазақстан тарихы
• Қаржы
• Құрылыс
• Құқық, Криминалистика
• Әдебиет
• Өнер, музыка
• Өнеркәсіп, Өндіріс