«Аңырақай шайқасы» және оның тарихи маңызы

І. Кіріспе
1). Шайқастың «Аңырақай» болып аталу себебі
2). «Аңырақай шайқасының» ұрыс қимылдары
болған алқап туралы. Ғалымдардың пікірлері.
ІІ. Негізгі бөлім
1). «Аңырақай шайқасының» болған орны
2). Шайқасқа қатысқан батырлар, билер,
сұлтандар.
3). Жоңғарларға қарсы қазақ халқы
батырларының дайындығы
ІІІ. Қорытынды.
1). «Аңырақай шайқасының» тарихи маңызы.

Жоңғар басқыншылығына қарсы қазақ халқы Отан соғысының (1723-1730) жеңіспен аяқталуына Аңырақай шайқасы аса көрнекті рол атқарды. Бұл шайқастың орны, қазақ халқының санасына қатты әсер етті. өз азаттықтары үшін жоңғарларға қарсы шабуыл жасаған қазақ халқының ең сәтті жеңістерінің бірі еді. Ауылдар мен қалаларды қиратып, қарттар мен балаларды, екі қабат әйелдерді хайуандықпен өлтірген. Жоңғарлар осы шайқаста өз жазаларын тартты. Бұл шайқастың «Аңырақай» аталу себебі осындай кең даламызда шұбырған, оңыраған дауыстар бүкіл қазақ жеріне жоңғырды. Сондықтан бұл шайқасты тарихта «Аңырақай шайқасы»-деп атап кетті. Жоңғарлардың Жетісу, Қаратау бойы аталатын өлкелеріндегі бұл бас қолбасшысы. Бұған дейінгі екі күндік жекпе-жекте қазақтардың иық кқрсету кенін әлі ұмытпаған.
Майдан даласында мыңдаған қалмақ әскерлері қаза тапты. Көбі қырылып. Жаралы болып, жаны шықпай жатқан жау әскерінің аңыраған даусы бірнеше күн даланы басына көтерді. Осы шайқаста қазақтар өздерінің талайдан қаны қайнап ыза мен кекке суарылған қайрат жігерінің жемісін көріп құралды. Алты-алашты қуандырған бұл жеңіс қазақ халқының ұмытылмас жеңісі мен күндеорі болды.
Аңырақай шайқасының уақытты туралы мәселеге келгенде барлық авторлар негізінен бір ауызды. Ауызша аңыздарды пайдалнғандар да М.Тынышбаевтың ізі мен жүрушілерде солай.
Оның үстіне 1723-1730 жылдары Отан соғысы оқиғалырынң қисысында 1730 жыл М.Тынышбаев «Ақтабан шұбырындыдан» кейінгі қазатардың алғашқы жеңісті шабуылдары 1726 жылғы немесе сәл кейінірек (1727) уақытқа жатады және Аңырақай қырғыны 1730 жылдың көктемінен кешікпей болған, өйткені сол жылдың шілдесінде Әбілқайырдың емшілігі Уфаға жетіп те үлгерді.-деп сеніммен жазды.

1. «Қазақстан тарихы» 1995-1996 –Алматы.
2. «Қазақстан тарихы очерктері»1990 жыл-Алматы.
3. «Қазақстан тарихы» көне заманнан бүгінге дейін 2-том «Атамұра» баспасы.
4. «Қазақстан тарихы» көне заманнан бүгінге дейін. 3-том.
5. «Атамұра» баспасы. Алматы, 1993ж.
6. «Жолын журналы» №2 «Атамұра» баспасы. Алматы, 2006ж.