Norton Commander программасы



Norton Commander
Norton Commander программасының жүктелуі
Norton Commander программасының функцияналдық пернелері және панелі
Norton Commander файлдармен жұмысы
Қолданылған әдебиеттер тізімі
Norton Commander программасы Peter Norton Computing фирмасында алғаш шығарылып, DOS жүйесімен жұмыс жасайтын программалардың ішіндегі ең көп таралғаны. Оның көмегімен қолданушы каталогтарды қарау, көшірмесін алу, атын өзгерту, сонымен қатар файлдарды жою, программаны іске қосу және т.с.с. жұмыстарды орындай алады. Әрине, мұндай жұмыстарды DOS жүйесінде де жасауға болады. Алайда қолданушылардың көп бөлігі мұндай жұмыстарды жасаған мезгілде Norton Commander программасын таңдайды. Өйткені қолданушы DOS жүйесінде жұмысты диалог принципі бойынша істейді, яғни қолданушы клавиатурада өзіне керекті команданы теріп, ENTER пернесін басады. Содан кейін ғана DOS терілген команданы жүзеге асырады. Сондықтан мұндай әдіс қолданушы үшін қолайсыз. Расында да, белгілі бір файлдың көшірмесін алып, оны басқа каталогқа көшіру үшін алдымен команданың, файлдың және каталогтың аттарын теру қажет. Ал ол үшін қолданушы өзіне керекті файл, каталог аттарын есте сақтап, клавиатурада терген мезгілде қате жіберіп алмауы қажет. Бұдан гөрі тышқан көмегімен болмаса сілтегіш пернелер арқылы экранның кез келген жеріне сілтегішті апарып, өзіңе қажетті фалды, содан кейін каталогты нұсқап, керекті істі ары қарай орындайсың. Міне, дәл осындай әдіс Norton Commander программасында қолданылады.
Norton Commander программасынан басқа тағы көптеген ұқсас программалық сұлбалар бар. Олар : QDOS, PATHMINDER, XTREE және т.б. Соған қоса VICTORIA, COMMAND PROCESSOR сияқты түрлері де бар. MS DOS операциялық жүйесінің 4.0 және 5.0 версияларына өзіндік программалық сұлбалар (программа-оболочка) тіркелген. Алайда олардың ішіндегі ең сәтті шыққаны және көп қолданылатыны - Norton Commander .
Norton Commander көмегімен мынадай жұмыстарды атқаруға болады:
• Дискідегі каталогтар мазмұнын көрнекі түрде көрсету;
• Бұтақ тәріздес каталогтарды ашу және оның көмегімен керекті каталогқа ауысу, сонымен қатар кталогтардың аттарын өзгерту және жою сияқты мүмкіндіктерді қолдану;
• Файлдардың аттарын өзгерту, көшірмесін алу, орнын ауыстыру, құру және жою мүмкіндіктерін жүзеге асыру;
• Мәтіндік файлдарды, құжаттарды, архивтік файлдарды, графикалық файлдарды, деректер қоймасын, кестелік процессордағы кестелерді қарау жеңілдігі;
1. Богумирский Б. Эффективная работа на IBM PC. СПб.: Питер, 1995.
2. Вопросы кибернетики. Приложения системного программирования / Под ред. В.П.Иванникова. М.: РАН, 1995.
3. Гилстер Пол. Навигатор INTERNET. М.: Джон Уайли энд Саиз, 1995

4. Козловский Е. Norton Commander 4.0.  М.: ABF, 1993

5. Ресурсы Microsoft Windows 95. Полное описание операционной системы. Том II. М.: Изд. отд. Русская редакция, 1996.
6. Шиб Йорг. WINDOWS: сотни полезных рецептов / Пер. с нем.  М.: БИНОМ, 1994

Norton Commander
Norton Commander программасы Peter Norton Computing фирмасында алғаш
шығарылып, DOS жүйесімен жұмыс жасайтын программалардың ішіндегі ең көп
таралғаны. Оның көмегімен қолданушы каталогтарды қарау, көшірмесін алу,
атын өзгерту, сонымен қатар файлдарды жою, программаны іске қосу және
т.с.с. жұмыстарды орындай алады. Әрине, мұндай жұмыстарды DOS жүйесінде де
жасауға болады. Алайда қолданушылардың көп бөлігі мұндай жұмыстарды жасаған
мезгілде Norton Commander программасын таңдайды. Өйткені қолданушы DOS
жүйесінде жұмысты диалог принципі бойынша істейді, яғни қолданушы
клавиатурада өзіне керекті команданы теріп, ENTER пернесін басады. Содан
кейін ғана DOS терілген команданы жүзеге асырады. Сондықтан мұндай әдіс
қолданушы үшін қолайсыз. Расында да, белгілі бір файлдың көшірмесін алып,
оны басқа каталогқа көшіру үшін алдымен команданың, файлдың және каталогтың
аттарын теру қажет. Ал ол үшін қолданушы өзіне керекті файл, каталог
аттарын есте сақтап, клавиатурада терген мезгілде қате жіберіп алмауы
қажет. Бұдан гөрі тышқан көмегімен болмаса сілтегіш пернелер арқылы
экранның кез келген жеріне сілтегішті апарып, өзіңе қажетті фалды, содан
кейін каталогты нұсқап, керекті істі ары қарай орындайсың. Міне, дәл
осындай әдіс Norton Commander программасында қолданылады.
Norton Commander программасынан басқа тағы көптеген ұқсас
программалық сұлбалар бар. Олар : QDOS, PATHMINDER, XTREE және т.б. Соған
қоса VICTORIA, COMMAND PROCESSOR сияқты түрлері де бар. MS DOS
операциялық жүйесінің 4.0 және 5.0 версияларына өзіндік программалық
сұлбалар (программа-оболочка) тіркелген. Алайда олардың ішіндегі ең сәтті
шыққаны және көп қолданылатыны - Norton Commander .
Norton Commander көмегімен мынадай жұмыстарды атқаруға болады:
• Дискідегі каталогтар мазмұнын көрнекі түрде көрсету;
• Бұтақ тәріздес каталогтарды ашу және оның көмегімен керекті каталогқа
ауысу, сонымен қатар кталогтардың аттарын өзгерту және жою сияқты
мүмкіндіктерді қолдану;
• Файлдардың аттарын өзгерту, көшірмесін алу, орнын ауыстыру, құру және
жою мүмкіндіктерін жүзеге асыру;
• Мәтіндік файлдарды, құжаттарды, архивтік файлдарды, графикалық файлдарды,
деректер қоймасын, кестелік процессордағы кестелерді қарау жеңілдігі;
• DOS жүйесінің кез келген командаларын орындау;
• Мәтіндік файлдарды редакциялау;
• Архивтік файлдармен жұмыс;
• Пернелер жиынын қолданып, белгілі бір әрекетті жылдам орындау.
• Және т.с.с көптеген мүмкіндіктерді орындау.

Norton Commander программасының жүктелуі.
Norton Commander –ді іске қосу үшін командалар жолында NC белгісін
таңдасақ жеткілікті.
Norton Commander программасы іске қосылғаннан кейін экран бетінде екі
терезе пайда болады. Бұл терезелердің астыңғы бөлігінде DOS
командаларын жазуға мүикіндік беретін шақыру белгісі орналасқан. Ал оның
төменгі бөлігінде функционалды пернелердің қысқаша түсініктемелері
орналасқан.
Программалар мен DOS командаларының қолданылуы.
Егер программалар мен DOS командаларын орындау керек болса, онда
әдеттегідей керекті команданы пернетақта көмегімен теріп, ENTER басамыз.бұл
әрекетті орындап болғасын экран көрінісі бұрынғы қалпына келеді.
Командалар жолының мазмұнын түзету. Командалар жолының мазмұнын
түзету үшін мынадай перне жиындарымен орындауға болады:
←, →, HOME, END, CTRL+→, CTRL+← - командалар жолында орын ауыстыру.
BACKSPACE - Курсордың алдында тұрған символы өшіру;
CTRL+ BACKSPACE - Курсордың алдында тұрған сөзді өшіру;
DEI - Курсордан кейін тұрған символды өшіру;
ESC - Командалар жолын тазарту.
Курсор орнына Norton Commander терезесіндегі ерекшеленген файл атын
командалар жолына шығару үшін CTRL+ ENTER командасын орындау керек.
Орындалған командалардың нәтижесін қарау. Экранға шыққаан командалар
нәтижесін қарау үшін (олар Norton Commander терезесінің артында орналасуы
мүмкін) CTRL+ O пернелерін басу қажет. Экранды қайтадан орнына әкелу үшін
осы команданы қайталау керек.
Бұрын енгізілген командаларды командалар жолына шығару. Егер
командалар жолына соңғы енгізілген команданы шығару керек болса, онда CTRL+
E пернелерін басу керек. Осы әрекетті қайталайтын болсақ, онда командалар
жолына соңғы енгізілген команданың алдындағысы шығарылады. Ал CTRL+ X
пернелерін бассақ, командалар жолына кейінгісі шығарылады. Содан кейін
командалар жолына керекті команда шығарылғаннан кейін, оған редактировка
жасап, ENTER пернесін басамыз.
Бұрын енгізілген командалар тізімі. Norton Commander әрқашан соңғы 16
командалар тізімін есте сақтайды. Сол командалар тізімін экранға шығару
үшін ALT+ F8 әрекетін орындаймыз. Егер сіз сол командалардың ішіндегі
біреуін орындағыңыз келсе, онда ↑ және ↓ көмегімен тізімнің ішінен
ерекшелеп аласыз да ENTER пернесін басасыз. Сонымен қатар жоғарыда айтып
кеткендей ерекшелеп алғаннан кейін F4 пернесін бассаңыз, ерекшеленген
команда командалар жолына шығарылады және оған редактировка жасауға болады.

Norton Commander программасының функцияналдық пернелері және панелі.
Norton Commander программасының әр панелінде мынадай командалар бар:
• Дикідегі каталог аты. Панелдің жоғарғы бөлігінде каталогтың аты
көрсетіледі;
• Дискідегі бұтақ тәріздес каталогтар. Панелдің жоғарғы бөлігінде “TREE”
шығарылады;
• Басқа панелдегі каталог пен диск туралы қысқаша мәлімет. Панелдің жоғарғы
бөлігінде “INFO” шығарылады;
• Басқа панелде ерекшеленген файл туралы мәлімет. Панелдің жоғарғы
бөлігінде “VIEW” шығарылады;
• Басқа байланысқан компьютердің дискісіндегі каталог аты. Панелдің
жоғарғы бөлігінде “LINK” шығарылады және сол каталогтың аты;
• Архивтік файлдың тақырыбы. Панелдің жоғарғы бөлігінде “ZIP”
шығарылады және сол файлдың аты;

Панелді басқару үшін келесі пернелерді қолдану арқылы жүзеге асыруға
болады:
Ctrl+O - панелді экран бетіне шығару немесе алып тастау;
Ctrl+P - панелдің біреуін (ағымдағы емес) экран бетіне шығару
немесе алып тастау;
Ctrl+U - панелдердің орнын ауыстыру;
Ctrl+F1 - сол жақтағы панелді экран бетіне шығару немесе алып
тастау;
Ctrl+F2 - оң жақтағы панелді экран бетіне шығару немесе алып тастау;
Alt+F1 - сол жақтағы панелге керекті дискінің атын шығару;
Alt+F2 - оң жақтағы панелге керекті дискінің атын шығару.

Панелдегі каталогтың тақырыбы.
Файл туралы мәліметінің қысқаша түрінен толық түріне ауысу. Ол үшін
келесі пернелер жиынын теру қажет:
F9+ L+ B Сол жақ панелдегі файл туралы қысқаша мәлімет;
F9+ R+ B Оң жақ панелдегі файл туралы қысқаша мәлімет;
F9+ L+ F Сол жақ панелдегі файл туралы толық мәлімет;
F9+ R+ F Оң жақ панелдегі файл туралы толық мәлімет;
Файлдар мен каталогтар туралы мәліметтің шығарылу түрлері. Файлдар
мен каталогтар туралы мәліметтің шығарылу түрлерін өзгерту үшін мынадай
әрекеттерді орындау қажет:
CTRL+ F3 Аты бойынша сараптау;
CTRL+ F4 Кеңейтілуі бойынша сараптау;
CTRL+ F5 Уақыты бойынша сараптау;
CTRL+ F6 Өлшемі бойынша сараптаү;
CTRL+ F7 Сарапталмаған каталогтар бөлігі.

Функционалдық пернелер.
Экранның төменгі бөлігінде функционалды пернелердің қандай мақсатта
қолданылатыны туралы қысқаша түсіндіріледі.
Norton Commander–мен жұмыс мынадай функционалдық клавишалар көмегімен
жүзеге асады:
F1 – Help - Программамен жұмыс істегенде керекті көмекші мәліметті
шығарады;
F2 – Menu - Пайдаланушылар менюін шақырады;
F3 – View - Таңдап алынған файлдарды оқу;
F4 – Edit - Таңдап алынған файлды түзетеді;
F5 – Copy -Таңдап алынған файлды немесе файлдар тодын көшіріп алу;
F6 – Renmov -Файлдар немесе каталогтар аттарын өзгерту немесе басқа
орынға жылжыту;
F7 – MkDir -Жаңа каталог ашу;
F8 – Delete -файлдарды немесе каталогтарды өшіру;
F9 – PullDn - Norton Commander программасының өзгерту менюін шақыру;
F10 – Quit - Программадан шығу.
Егер ALT пернесін бассақ, онда терезенің төменгі бөлігінде
орналасқан функционалды пернелердің қызметтері өзгереді, яғни ALT+F1 –
ALT+F10-ге дейінгі пернелерінің әрекеттерін орындайды.
Төменде ALT+F1 – ALT+F10-ге дейінгі пернелер жиынының қызметтері
көрсетілген.
ALT+F1 – LEFT - сол жақтағы панелде орналасқан дискіні таңдау;
ALT+F2 – RIGHT - оң жақтағы панелде орналасқан дискіні таңдау;
ALT+F3 – VIEW - текстік файлдарды қарау. Бұл режим тез шақырылады,
бірақ тек қана текстік файлдарды оқуға мүмкіндік береді және F3
пернесімен орындалатын кейбір қызметтерді орындай алмайды;
ALT+F4 – EDIT - альтернативтік редактор көмегімен файлды редакциялау
(егер F4 пернесін басқанда Norton Commander-дің енгізілген редакторы
қолданылса, ALT+F4 пернелер жиынын басқанда сыртқы редактор қолданылады
және керісінше);
ALT+F5 – COMP - белгіленген файлдардың сығылған күйде орналасуы
(оларды архивке орналастыру);
ALT+F6 – DECOMP - файлдарды ерекшеленген архивтардан шығару;
ALT+F7 – FIND - файлды дискіде іздеу;
ALT+F8 – HISTORY - алдын ала қарау және бұрын енгізілген командаларды
қайталап орындау;
ALT+F9 – EGALN - 25-тен 43-ке (EGA мониторлары үшін) немесе 50-ге
(VGA мониторы үшін) экрандағы жолды ауыстыру;
ALT+F10 - тез арада басқа каталогке көшу.

F1 - F10 функционалды пернелерінің CTRL пернесімен басқандағы
әрекеттері:
CTRL+F1 - сол жақ панелді шығару немесе алып тастау;
CTRL+F2 - оң жақ панелді шығару немесе алып тастау;
CTRL+F3 - ағымдағы панелдегі файлдарды аттары бойынша жүйелеу;
CTRL+F4 - ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Norton Сommander программасымен жұмыс істеу
Norton Сommander сипаттамасы
Norton commander (nc) бағдарламамен жұмыс iстеу
Операциялық жүйелер. Операциялық жүйенің атқаратын функциялары
Операциялық жүйе. ОЖ-ның жіктелуі
Операциялық жуйелер. Алмасу буфері.
Norton Commander
Информатика пәні бойынша лекциялар жинағы
Ақпарат және информатика бойынша материалдар
Программалық қабықшалар
Пәндер