Norton commander (nc) бағдарламамен жұмыс iстеу



1 NORTON COMMANDER (NC) БАҒДАРЛАМАМЕН ЖҰМЫС IСТЕУ.
1.1.Жалпы мағлұматтар
1.1.1. Norton Commander бағдарламасынан
шығу және оны iске қосу
1.1.2. Көмек алу
1.2. NC терезелерiн басқару
1.2.1. Дискiлердi таңдау
1.2.2. Ақпараттық терезе
тiн көрсету жолы жазылады.
1.2.2. Ақпараттық терезе
1.3. Norton Commander (NC) бағдарламасының төменгi менюi.
1.3.1. Каталогтармен және бағынышты каталогтармен жұмыс iстеу.
1.4. Каталогтармен бағынышты каталогтарды жасау
және жою бойынша практикалық сабақ.
1.5. Файлдармен жұмыс iстеу
1.5.1. Файлдар тобын таңдау
1.5.2. Файлдарды қарап шығу (F3 пернесi)
1.5.3. Жаңа файл жасау (Shift + F4 пернесi)
1.5.4. Файлдар мен каталогтарды
көшiрiп басу (F5 пернесi)
1.5.5. Файлдар мен каталогтардың атауын
өзгерту және бiр.бiрiне жiберу (F6 пернесi)
1.6. Жеке тапсырмамен өткен материалдарды
бекiту үшiн өзiндiк жұмыс
WORD
WORD редакторын тағайындау, іске қосу және онымен жұмыс істеуді аяқтау
Word редакторында графикпен жұмыс істеу
Word редакторында құжатты басып шығару
Баспаға шығарарда құжатты алдын ала қарап шығу
Windows.тың негізгі ұғымдарымен танысу
1. Жұмыс үстелі
Norton commander (NC) бағдарламасы Peter Norton фирмасымен жасалған және DOS операциялық жүйесiмен жұмыс iстеу үшiн көп қолданылатын бағдарламалардың бiрi болып табылады. NC көптеген функцияларды орындауға мүмкiндiк бередi, соның iшiнде:
• дискiлердегi каталогтар мазмұнын көрнектi түрде көрсетуi тиiс;
• дискiдегi каталогтар бұтағын көрсетедi, ол осы бұтақтағы керек каталогқа көшуге мүмкiндiк бередi, сондай-ақ каталогтар жасайды, атын өзгертедi және жояды;
• тексттiк файлдарды, түрлi мәтiн редакторлар көмегiмен жасалған құжаттарды, архивтiк файлдарды, графикалық файлдарды, берiлгендер базаларын және кестелiк процессорлардың кестелерiн қарауға мүмкiндiк бередi;
• мәтiндiк файлды түзету;
• DOS-тың кез-келген командасын орындайды;
• батырманы бiр басқаннан файлдың әрбiр түрiне арналған стандартты әрекеттер орындау, тағы басқалар.

1.1.1. Norton Commander бағдарламасынан
шығу және оны iске қосу

Norton Commander бағдарламасын қосу үшiн командалық жолда NC сөзiн терiп, {Enter} пернесiн басу керек.
Norton Commander iске қосылған соң экранның жоғарғы жағында қос жиекпен шектелген екi төрт бүрышты терезе пайда болады. Терезелердiң астында әдетте DOS шақыру қатары болады. Оның астында Norton Commander функционалдық пернелерiнiң қызметiн көрсететiн қатар болады. (4-сурет)
Norton Commander бағдарламасынан шыңу үшiн F10 пернесiн басу керек. Экран ортасында сiздiң Norton Commander бағдарламасынан шыққыңыз келетiнiн қайта сұрайды. Шығу үшiн Enter немесе Y таңбасын басасыз. Шыққыңыз келмесе Esc немесе N таңбасын басасыз.


1.1.2. Көмек алу

Norton Commander бағдарламасынан жұмыс кезiнде көмек алу үшiн F1 пернесiн басасыз. Егер сiз қарап шығу режимiнде немесе файлдарды редакциялау режимiнде болсаңыз, онда экранда пернелердiң қызметi туралы анықтама шығады. Басқа жағдайларда экранға меню пунктiнде көрсетiлген және сонда жұмыс режимi жөнiнде қосымша мәлiметтер шығады.

1.2. NC терезелерiн басқару

{Ctrl} + {0} - экраннан екi терезенi алып тастау\қайтару;
{Ctrl} + {P} - жұмыс iстемей тұрған қосалқы терезенi алып тастау\қайтару. Егер курсор белгiлi бiр терезеде тұрса, ол терезе жұмыс iстеп тұрғаны деген сөз.
{Ctrl} + {U} - терезелердiң орындарын ауыстыру;
{Ctrl} + {F1} - сол жақ терезенi алып тастау\қайтару;
{Ctrl} + {F2} - оң жає терезенi алып тастау\қайтару;
{Ctrl} + {B} - NC төменгi менюдi алып тастау\қайтару;
{Ctrl} + {L} - ақпараттық терезенi енгiздiру;
1. «Информатикадан 30 сабақ» Балапанова Е. Бөрібаева Б.
2. «Компьютерлік технология және бағдарламалар» Нұрпейісова Т. Баймұхамедова С.
3. MS Word для Windows 95;
4. MS Excel для Windows 95;
5. MS Access для Windows 95;
6. «Учебник для вузов» Симонович С.

Жоспар
1 NORTON COMMANDER (NC) БАҒДАРЛАМАМЕН ЖҰМЫС IСТЕУ.
1.1.Жалпы мағлұматтар
1.1.1. Norton Commander бағдарламасынан
шығу және оны iске қосу
1.1.2. Көмек алу
1.2. NC терезелерiн басқару
1.2.1. Дискiлердi таңдау
1.2.2. Ақпараттық терезе
тiн көрсету жолы жазылады.
1.2.2. Ақпараттық терезе
1.3. Norton Commander (NC) бағдарламасының төменгi менюi.
1.3.1. Каталогтармен және бағынышты каталогтармен жұмыс iстеу.
1.4. Каталогтармен бағынышты каталогтарды жасау
және жою бойынша практикалық сабақ.
1.5. Файлдармен жұмыс iстеу
1.5.1. Файлдар тобын таңдау
1.5.2. Файлдарды қарап шығу (F3 пернесi)
1.5.3. Жаңа файл жасау (Shift + F4 пернесi)
1.5.4. Файлдар мен каталогтарды
көшiрiп басу (F5 пернесi)
1.5.5. Файлдар мен каталогтардың атауын
өзгерту және бiр-бiрiне жiберу (F6 пернесi)
1.6. Жеке тапсырмамен өткен материалдарды
бекiту үшiн өзiндiк жұмыс
WORD
WORD редакторын тағайындау, іске қосу және онымен жұмыс істеуді аяқтау
Word редакторында графикпен жұмыс істеу
Word редакторында құжатты басып шығару
Баспаға шығарарда құжатты алдын ала қарап шығу
Windows-тың негізгі ұғымдарымен танысу
1. Жұмыс үстелі

1 NORTON COMMANDER (NC) БАҒДАРЛАМАМЕН ЖҰМЫС IСТЕУ.
1.1.Жалпы мағлұматтар

Norton commander (NC) бағдарламасы Peter Norton фирмасымен жасалған және
DOS операциялық жүйесiмен жұмыс iстеу үшiн көп қолданылатын
бағдарламалардың бiрi болып табылады. NC көптеген функцияларды орындауға
мүмкiндiк бередi, соның iшiнде:
1. дискiлердегi каталогтар мазмұнын көрнектi түрде көрсетуi тиiс;
2. дискiдегi каталогтар бұтағын көрсетедi, ол осы бұтақтағы керек каталогқа
көшуге мүмкiндiк бередi, сондай-ақ каталогтар жасайды, атын өзгертедi
және жояды;
3. тексттiк файлдарды, түрлi мәтiн редакторлар көмегiмен жасалған
құжаттарды, архивтiк файлдарды, графикалық файлдарды, берiлгендер
базаларын және кестелiк процессорлардың кестелерiн қарауға мүмкiндiк
бередi;
4. мәтiндiк файлды түзету;
5. DOS-тың кез-келген командасын орындайды;
6. батырманы бiр басқаннан файлдың әрбiр түрiне арналған стандартты
әрекеттер орындау, тағы басқалар.

1.1.1. Norton Commander бағдарламасынан
шығу және оны iске қосу

Norton Commander бағдарламасын қосу үшiн командалық жолда NC сөзiн терiп,
{Enter} пернесiн басу керек.
Norton Commander iске қосылған соң экранның жоғарғы жағында қос жиекпен
шектелген екi төрт бүрышты терезе пайда болады. Терезелердiң астында
әдетте DOS шақыру қатары болады. Оның астында Norton Commander
функционалдық пернелерiнiң қызметiн көрсететiн қатар болады. (4-сурет)
Norton Commander бағдарламасынан шыңу үшiн F10 пернесiн басу керек. Экран
ортасында сiздiң Norton Commander бағдарламасынан шыққыңыз келетiнiн қайта
сұрайды. Шығу үшiн Enter немесе Y таңбасын басасыз. Шыққыңыз келмесе Esc
немесе N таңбасын басасыз.

1.1.2. Көмек алу

Norton Commander бағдарламасынан жұмыс кезiнде көмек алу үшiн F1 пернесiн
басасыз. Егер сiз қарап шығу режимiнде немесе файлдарды редакциялау
режимiнде болсаңыз, онда экранда пернелердiң қызметi туралы анықтама
шығады. Басқа жағдайларда экранға меню пунктiнде көрсетiлген және сонда
жұмыс режимi жөнiнде қосымша мәлiметтер шығады.

1.2. NC терезелерiн басқару

{Ctrl} + {0} - экраннан екi терезенi алып тастау\қайтару;
{Ctrl} + {P} - жұмыс iстемей тұрған қосалқы терезенi алып тастау\қайтару.
Егер курсор белгiлi бiр терезеде тұрса, ол терезе жұмыс iстеп тұрғаны
деген сөз.
{Ctrl} + {U} - терезелердiң орындарын ауыстыру;
{Ctrl} + {F1} - сол жақ терезенi алып тастау\қайтару;
{Ctrl} + {F2} - оң жає терезенi алып тастау\қайтару;
{Ctrl} + {B} - NC төменгi менюдi алып тастау\қайтару;
{Ctrl} + {L} - ақпараттық терезенi енгiздiру;
{Ctrl} + {Q} - бiрнеше файлдардың мазмұнын тез қарап шығу;
{Ctrl} + {E} - алдыңғы команданы командалық қатарға шығару;
{Ctrl} + {Enter} - файл атауын командалық қатарға ауыстыру;
{Alt} + {F10} - каталогтар бұтағын экранға шығару;
{Alt} + {F7} - атауы бойынша файлды тез iздестiру.

1.2.1. Дискiлердi таңдау

Бiр дискiден екiншi дискiге ауысу үшiн келесi пернелердi басу керек:
{Alt} + {F1} - сол жақ терезеде дискiлер тiзiмiн шығару;
{Alt} + {F2} - оң жақ терезеде дискiлер тiзiмiн шығару;
Дискiлер тiзiмiн шығарған соң курсорды керектi дискетаға қойып Enter
пернесiн басу керек.
Windows-тың негізгі ұғымдарымен танысу
1. Жұмыс үстелі
2. Тапсырмалар тақтасы
3. Тышқан тәрізді тетік
4. Менің компьютерім
5. Windows сілтеуіш программасы
6. Жұмысқа нұсқау
Файлдар жүйесін ұйымдастыру
Файлдардың және бумалардың атын өзгерту, оларды көшіру, жылжыту
1 NORTON COMMANDER (NC) БАҒДАРЛАМАМЕН ЖҰМЫС IСТЕУ.
1.1.Жалпы мағлұматтар

1.1.1. Norton Commander бағдарламасынан
шығу және оны iске қосу
1.1.2. Көмек алу
1.2. NC терезелерiн басқару
1.2.1. Дискiлердi таңдау

1.2.2. Ақпараттық терезе
тiн көрсету жолы жазылады.

1.2.2. Ақпараттық терезе

{Ctrl} + {L} пернелерiн басқанда көршi терезеде диск туралы толық мәлiмет
шығарады.

1.3. Norton Commander (NC) бағдарламасының төменгi менюi.

Экранның төменгi қатарына функционалдық пернелердiң қызметiн көрсету жолы
жазылады.

F1 Help NC-пен жұмыс кезiндегi қысқа ақпарат .
F2 Menu пайдаланушы менюi .
F3 View файлды қарап шығу .
F4 Edit файлды редакциялау .
F5 Copy файлды көшiрiп алу .
F6 Ren 1.файлдың атын өзгерту
mov 2.файлды басқа каталогқа (көшiру)
.
F7 MkDir каталогты жасау .
F8 Delete файлды немесе каталогты өшiру
.
F9 Pull Dn .
F10 Quit Norton Commander бағдарламасынан шығу .

1.3.1. Каталогтармен және бағынышты каталогтармен жұмыс iстеу.

Каталогты жасау. Каталогты жасау үшiн F7 функционалдық пернесiн басу
керек, пайда болған жиекте каталог атын жазып, Enter пернесiн басу керек.
Каталогқа кiру. Кiргiмiз келген каталог атауына курсорды қойып Enter
пернесiн басу керек:
Каталогтан шығу (подкаталогтан) ј-Home басып (курсор бiрiншi қатарға
қойылады), Enter пернесiн басу керек.
Бағынышты каталогты (подкаталог) жасау. Бұл үшiн негiзгi каталогқа кiру
керек, содан F7 пернесiн басып бағынышты каталог атауын жазамыз да Enter
пернесiн басамыз.
Каталогты жою. Жойылатын каталог атына курсорды қойып F8 пернесiн басып
курсорды All сөзiне ауыстыру керек (каталогты барлық бағынышты
каталогтармен бiрге жою) және Enter пернесiн басады.

1.4. Каталогтармен бағынышты каталогтарды жасау
және жою бойынша практикалық сабақ.

1) NC панелiнде де A: дискiсiн таңдау (Alt-F1, Alt-F2 пернелерiн басу)
2) Келесi үлгi бойынша каталогтар мен бағынышты каталогтарды жасау:

Каталогтар мен бағынышты каталогтарды жасаған соң экранға каталогтар
бұтағын шығарамыз (Alt-F10 пернесiн басу).
3) F8 функционалдық пернелердi пайдаланып каталогтарды жою.

1.5. Файлдармен жұмыс iстеу
1.5.1. Файлдар тобын таңдау

Norton Commander файлдар мен каталогтардың тобын таңдауға мүмкiндiк
бередi, оның үстiнен кейбiр әрекеттер iстеуге болады: көшiруге, басқа
каталогқа немесе басқа дискке көшуге, жоюға және т.б. Таңдап алынған
файлдар мен каталогтар әдетте сары түспен белгiленедi. Бөлектенген соң
терезелердiң астында бөлiнген файлдардың ортағ мүлшерi және олардың өлшемi
жөнiнде мөлiмет шығады.
Файлды таңдау. Керек файлды таңдау үшiн оның атауына курсор қойып және
Insert пернесiн басу керек, осы кезде файл атауы басқа түспен бөлектенедi.
Файл атауының бөлектенуiн кетiру үшiн Insert пернесiн қайта басу керек.
Файлдар тобын таңдау. Каталогта немесе бағынышты каталогта бар барлық
файлдарды таңдау үшiн сандық блоктағы (оң жақта) + пернесiн басу керек.
Содан, экранда ** шаблоны пайда болады, ал осы кездегi каталогтың барлық
файлдарынан таңдауға мүмкiндiк бередi. Егер шаблонды *.txt етiп ауыстырып
Enter бассақ, онда .txt кеңейтуi бар барлық файлдар шықады.
Файлдардың бөлiнуiн тоқтату үшiн сандық (блоктағы) клавиатурадағы -
пернесiн басады және файл атауының шаблонын көрсетедi және Enter пернесiн
басады.

1.5.2. Файлдарды қарап шығу (F3 пернесi)

Текстiк және графикалық файлдарды қарап шығуға болады. Оны төмендегiдей
iске асырамыз:
1) қарағымыз келген файлға курсор қояды;
2) F3 пернесiн басу керек;
3) қаралатын файл бойынша жылжу үшiн курсорды басқару пернелерi
қолданылады;
4) қарап шыққан соң Esc пернесiн басу керек.

1.5.3. Жаңа файл жасау (Shift + F4 пернесi)

1) Жаңа файл туатын каталогқа (бағынышты каталогқа кiру керек);
2) Shift пернесiн ұстап тұрып F4 пернесiн басу керек;
3) Пайда болңан терезеде файл атауын жазып Enter пернесiн басу керек;
4) Экранда мәтiндiк редактордың жұмыстықалаңы пайда болады, онда текстi
теруге болады;
5) Текстi терген соң F2 пернесiн басу керек – мәтiндi сақтау;
6) Esc пернесiн басу керек - редактордан шығу.

1.5.4. Файлдар мен каталогтарды
көшiрiп басу (F5 пернесi)

Файлдарды көшiрiп басу үшiн керектi файлдар тобын бөлiп алып, екiншi
панелге кiрiп каталогқа (бағынышты каталогқа) кiру керек, онда файлдар
көшiрiлiп жазылады, содан кейiн F5 клавишi басылады, F5 басылған соң экран
ортасында сұрау пайда болады. Көшiрiп басу кезiнде файл атауы өзгермесе,
онда Enter пернесiн басу керек. Егер файлды жаңа атаумен көшiрiп басу
керек болса, онда пайда болған сұрау жиегiнде файлдың жаңа атауын жазып
Enter пернесiн басу керек. Каталогтарды көшiрiп басу. Егер F5 пернесiн
басқанда таңдап алынған файлдар тобында қандай-да бiр каталог болса, онда
NC осы каталогты және барлық соның iшiндегi файлдарды көшiрiп басады.

1.5.5. Файлдар мен каталогтардың атауын
өзгерту және бiр-бiрiне жiберу (F6 пернесi)

Файлдар мен каталогтардың атауын өзгерту.
1) Курсорды файлге немесе каталогға қою керек;
2) F6 пернесiн басу керек;
3) Пайда болған сұрауда жаңа атауды жазып Enter пернесiн басамыз.
Файлды басқа каталогқа апару (файлдар тобын немесе бағынышты каталогты).
1) Бiрiншi терезедегi каталогқа (бағынышты каталогқа) кiру керек, осыған
файлдар апарылады.
2) Екiншi терезеде басқаға апарылатын файлдар (бағынышты каталогтар) F6
пернесiмен бөлiнедi, содан соң Enter пернесiн басу керек.

1.6. Жеке тапсырмамен өткен материалдарды
бекiту үшiн өзiндiк жұмыс

1) А: дискiсiнде F7 пернесiн қолданып көрсетiлген үлгi бойынша
каталогтар мен бағынышты каталогтар жасау.
2) Shift + F4 пернелерiн қолданып бағынышты каталогтарда файлдар жасау.
3) Файлдарды көшiрiп және атауын өзгертiп басу.

WORD
Microsoft Word – мәтіндік құжаттарды дайындауға, түзетуге және
қағазға басып шығаруға арналған Windows жүйесінің қосымша программасы. Ол –
мәтіндік және графикалық информацияларды өндеу барысында жүзден аса
операцияларды орындай алатын ең кең тараған мәтін редакторларының бірі.
Қазіргі компьютерлік технологияларда орындауға болатын кез келген
операция бұл ортада жүзеге асырыла береді. Мысалы, басқа ортада дайындалған
мәтіндік фрагменттер, кестелер, суреттер сияқты неше түрлі объектілерді
байланыстыра отырып осы ортаға енгізуге болады. Жалпы, WORD редакторында
типография жұмысына керекті баспа материалдарын теруден бастап, олардың
оригинал-макетін толық жасауға дейінгі барлық жұмыс орындалады, оларды
көбейте отырып тарату мүмкіндіктері де толық қамтылған. Мұнда құжаттар мен
кестелерді көрікті етіп, безендіруге қажет көптеген дайын шаблондар,
стильдер жазылып бірден орындалатын ішкі макропрограммалау тілі, қарапайым
графиктік бейнелерді салатын аспаптар және т.с.с. жетіп артылады.

WORD редакторын тағайындау, іске қосу және онымен жұмыс істеуді аяқтау

Word-пен жұмыс істеуді бастау үшін Windows жүйесінің басқа
программалары сияқты оны бастапқы нұсқалар (инсталяциялық) дискеттерден
немесе компакт дискіден компьютерге жазып орналастыру қажет. Word
редакторын іске қосу бірнеше жолмен орындалады:
• Басты менюінің Іске қосу (Пуск) – программалар Microsoft Word
(Microsoft Office немесе Стандартты тобының ішінде де болуы
мүмкін) қатарында тышқанды шерту арқылы.
• Windows жүйесінің Менің компьютерім немесе Сілтеуіш (Проводник)
терезелерінің бірін пайдалану арқылы (Program files
Microsoft Office Office бумасы ішіндегі
WinWord.exe файлы).
• Word редакторына бұрын дайындалған құжаттың шарт белгісінде
тышқанды екі шерту арқылы алдымен Word программасы жүктеліп,
сонан соң құжат терезеде оқылады.
Редактормен жұмысты аяқтау кез келген стандартты тәсілмен жүргізіледі:
• Файл Шығу (Выход) меню командасын таңдау арқылы;
• Редактор терезесінің тақырып жолының оң жақ жоғарғы бұрышындағы
Жабу батырмасын басу арқылы.
• Тікелей Alt+F4 пернелерін басу арқылы т.б.

Формулалар редакторы
Word программасындағы формулалар редакторының (Редактор формул –
Equation Editor) көмегімен құжат мәтініне математикалық формулалар мен
символдарды орналастыруға болады. Математикалық символдар мен шаблондар
көптеген кең спектрлі мүмкіндіктерді қамтиды. Формулалар редакторының
көмегімен жазылатын объектілерге интегралдар, матрицалар, бөлшектер,
түбірлер, көпмүшелілер, т.б. жатады және олардың экран бетіндегі сырт
бейнелері принтрден басып шығарылатын көшірмесімен бірдей болады.
Формулаларды форматтау барысында пайдаланылатын әріптер мен олардың
сызылымы принтер қабылдайтын қаріптерге байланысты өзгертілуі мүмкін.

Формулалар редакторын іске қосу

Word ортсынан формулалар редакторын іске қосу үшін, енгізу курсорын
құжаттың формула кірістірілетін жеріне орналастырып, Кірістіру
Объект Microsoft Equation (Вставка Объект Microsoft
Equation) менюі операцияларын орындау керек. Сонда теңдеулер редакторының
терезесі пайда болады. Сол терезеге керекті формуланы енгізу қажет.
Егер объектілер типі тізімінде формулалар редакторы жоқ болса, онда
келесі әрекеттерді орындау қажет:
– Microsoft Word Folder бумасында орналасқан Word Commands
ішкі бумасын ашу;
– Формулалар редакторын бейнелейтін суретте тышқанды екі
рет шерту;
– Word –тан формулалар редакторын шақыру.

Формулалар редакторы жүктелгеннен кейін, оның қолданбалы терезесі
ашылады. Ол терезе өзінің құрылымы жағынан Word терезесіне ұқсас.

Кестелерді даярлау және түзету

Мәтіндік редактормен жұмыс істеу барысында реттелген информацияны жиі
пайдаланамыз. Осындай реттелген, ықшам информацияны, құжаттарды сақтаудың
ең бір қолайлы тәсілі кестелер (таблица) болып табылады. Сондай-ақ кестелер
әр түрлі тізімдер мен тізбелерді қаржы ақпараттарын көрсетуде және басқа да
осындай мәселелердің көптеген түрлерін шешуде жиі пайдаланылады.
Кестелердің ішінде информацияларды қабылдауды жақсартуға арналған
графикалық иллюстрацияларда тұруы мүмкін.
Word редаторы жұмыс кезінде көптеген практикалық есептердің
орындалуын жеңілдететін, әр ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
MS-DOS және Norton Commander туралы ақпарат
Ақпарат және информатика бойынша материалдар
Norton Сommander программасымен жұмыс істеу
Norton Commander бағдарламасы
NC жұмыс техникасы. Қолданушы менюімен жұмыс
МӘТІНДIК РЕДАКТОР ЖӨНІНДЕ Norton Commander (NC)
Norton Commander
Операциялық жүйелер пәнінен дәрістер
Norton жұмысының принциптері және құрылымы
Norton Commander сервистік қаптама бағдарламасының функциялары мен қызметі
Пәндер