Excel бағдарламасы

Жоспар
Кіріспе

І. Кіріспе
1. Excel программасы не үшін керек
2. Excel.мен танысу
ІІ. Негізгі бөлім
1. Excel программасындағы функциялар
2. Excel . дің графикалық мүмкіндіктерімен танысу. Диограмма құру
3. Электрондық кестемен деректер қоры ретінде жұмыс істеу
4. Кестедегі мәліметтерді өзгертуден қорғау
5. Кестені баспаға шығаруды үйрену
ІІІ Қорытынды
1. Excel . дің жұмыс кітабы. Кестелер байланысы

Excel программасын өте күшті және калькулятормен қолдануда өте жеңілдеп санауға болады. Осындай өлшемде Excel – жекеменшік баспа, статистика, суретші -өте үлкен көлемді картатека және график.
Excel өте көп мөлшерде деректерді алып, оларды реттейді, анализдейді және тартымды, жинақталған түрде ұсынады. Excel есептерді қатесіз және қандай да болмасын кемшіліктерсіз шешеді. Және бұл программа ішінде жоғалып кете алмайтындай, шеберлікпен ұйымдастырылған.
Excel, адамға қарағанда, күрделі жұмыстарды өте жақсы орындайды. Және бізде өз деректерімізбен жұмыс істеуге көп уақыт қалып қана қоймай, сонымен қатар осы деректер бізе жұмыс істеуге ыңғайлы түрде ұсынылады. Деректердің осындай нақты түрде ұсынылуы осы деректердің артында тұрған мәселелерді өте жақсы түсінуге жағдай туғызады.
Excel – ді шақыру үшін Microsoft Excel деген жазуы бар суретшені екі рет шерту керек. Ол әдетте Windows – тің терезелер тобында орналасады.
Программа экраны программаны жұмысқа ыңғайлауға келтіру барысында өгеруі мүмкін. Жолдарды ең жоғарыдан бастап қарастырайық.
1 жол-терезені басқару батырмалары орналасқан тақырып жолы.
2 жол- Excel – дің меню жолы.
3 жол- стандартты саймандар тақтасы.
4 жол- пішімдеу саймандар тақтасы.
5 жол- түзету және енгізу жолы немесе формула жолы.
6 жолдан соңғы жолға дейін- электрондық кестенің жұмыс парағы.
Соңғы жол- жағдай жолы.
Соңғы жолдың сол жақ бұрышында Excel – дің режим индикаторы көрінеді. Егер Excel деректерді енгізуді күтіп тұрса Дайын режимінде болады, режим индикаторы “Готов” деген жазуды көрсетеді.
Excel - дің жатық менюі:
Файл – Файлмен жұмыс істеу командалары;

Пән: Информатика, Программалау, Мәліметтер қоры
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 16 бет
Таңдаулыға:

Жоспар

І. Кіріспе

1. Excel программасы не үшін керек

2. Excel–мен танысу

ІІ. Негізгі бөлім

1. Excel программасындағы функциялар

2. Excel – дің графикалық мүмкіндіктерімен танысу. Диограмма құру

3. Электрондық кестемен деректер қоры ретінде жұмыс істеу

4. Кестедегі мәліметтерді өзгертуден қорғау

5. Кестені баспаға шығаруды үйрену

ІІІ Қорытынды

1. Excel – дің жұмыс кітабы. Кестелер байланысы

Excel программасын өте күшті және калькулятормен қолдануда өте
жеңілдеп санауға болады. Осындай өлшемде Excel – жекеменшік баспа,
статистика, суретші -өте үлкен көлемді картатека және график.
Excel өте көп мөлшерде деректерді алып, оларды реттейді, анализдейді
және тартымды, жинақталған түрде ұсынады. Excel есептерді қатесіз және
қандай да болмасын кемшіліктерсіз шешеді. Және бұл программа ішінде жоғалып
кете алмайтындай, шеберлікпен ұйымдастырылған.
Excel, адамға қарағанда, күрделі жұмыстарды өте жақсы орындайды. Және
бізде өз деректерімізбен жұмыс істеуге көп уақыт қалып қана қоймай, сонымен
қатар осы деректер бізе жұмыс істеуге ыңғайлы түрде ұсынылады. Деректердің
осындай нақты түрде ұсынылуы осы деректердің артында тұрған мәселелерді өте
жақсы түсінуге жағдай туғызады.
Excel – ді шақыру үшін Microsoft Excel деген жазуы бар суретшені екі
рет шерту керек. Ол әдетте Windows – тің терезелер тобында орналасады.
Программа экраны программаны жұмысқа ыңғайлауға келтіру барысында
өгеруі мүмкін. Жолдарды ең жоғарыдан бастап қарастырайық.
1 жол-терезені басқару батырмалары орналасқан тақырып жолы.
2 жол- Excel – дің меню жолы.
3 жол- стандартты саймандар тақтасы.
4 жол- пішімдеу саймандар тақтасы.
5 жол- түзету және енгізу жолы немесе формула жолы.
6 жолдан соңғы жолға дейін- электрондық кестенің жұмыс парағы.
Соңғы жол- жағдай жолы.
Соңғы жолдың сол жақ бұрышында Excel – дің режим индикаторы көрінеді.
Егер Excel деректерді енгізуді күтіп тұрса Дайын режимінде болады, режим
индикаторы “Готов” деген жазуды көрсетеді.
Excel - дің жатық менюі:
Файл – Файлмен жұмыс істеу командалары;

Түзету – Құжатты түзету командалары;
Түр – Экранды өзгерту командалары;
Қою – Келесі объектілерді құжатқа қоюға қызмет етеді:
Бет нөмірлері, символдар, тақырып пен көрсеткіштер, файлдар, кадрлер,
сурет, объект, деректер қоры;
Пішім – Символды, абзацты, кестені түрлі стильде пішімдеу командалары;
Сервис – Құжатты көркемдеп, қатесін тексеріп, макростар құрып, баспаға
дайындайтын командалар;
Деректер – Кестелермен жұмыс істейтін командалар;
Терезе – Терезелермен жұмыс істейтін командалар;
Көмек – Excel- мен жұмыс істеу туралы анықтама.
Әр менюдің өз командалары бар. Командаларды көру үшін курсорды қажетті
жерге апарып менюді шерту керек, сол кезде менюге сәкес командалардан
тұратын тік меню шығады. Мысалы, Файл менюін шертсек экранда файлмен жұмыс
істеу командаларынан тұратын тік меню пайда болады. Егер тік менюден
тысқары жерді шертсек, менюден шығамыз, экраннан тік меню жоғалады.
Жолдар, бағаналар, ұяшықтар
Электрондық кестенің жұмыс тақтасы жолдар мен бағаналардан тұрады. Жол
саны 16384 – тен, ал бағана саны 256 – дан аспауы керек. Электрондық
кестеде жол нөммірленеді, бағаналар латын бас әріптері мен белгіленеді.
Жол нөмірі электрондық кестеде қатарды анықтайды. Жол нөмірлері
жұмыстақтасының сол жағында жазылады.
Бағана әріптері электрондық кестеде саптарды анықтайды, олар жұмыс
тақтасының бастапқы жолында жазылады. Саптар келесі ретпен нөмірленеді: A-
Z, одан соң AA- AZ, одан соң BA- BZ, одан соң CA-CZ т. с. с.
Ұяшық – кестенің негізгі ұғымы, ұяшықта мәтін, сан, формула, деректекр
жазылады. Ұяшықтар жол мен бағана қиылысында орналасады. Әр ұяшықтың өз
адресі болады, адрес бағана әріптері мен жол нөмірінен тұрады. Мысалы: В3
адресі В бағанасы мен 3- жол қиылысындағы ұяшықты білдіреді.
Ұяшық көрсеткіші – ағымдық ұяшықты көрсетеді, ұяшық көрсеткіші
жылтырауық төртбұрыш түрінде кескінделеді. Көрсеткішті пернелер арқылы да,
тышқанмен де басқаруға болады.
Ағымдық ұяшық көрсеткішпен белгіленеді. Әдетте деректерді енгізу
әрекеті және басқа да әрекеттер ағымдық ұяшыққа қатысты орындалады.
Сыбайлас ұяшықтардан тұратын тіктөртбұрыш ауданды блок (аудан) деп
атайды. Блок бір ұяшықтан немесе бірнеше ұяшықтардан тұрады.
Блок адресі қарама- қарсы жақтан бұрыштарының координаттары арқылы
белгіленеді. Мысалы: В13: С19, А12: D27 немесе D: F. Командалары
орындалғанда немесе формуланы енгізуде блокпен орындау ыңғайлы әрі тиімді
блоады. Ол үшін блок координаталарын көрсетіп немесе белгілеу қажет.
Жұмыс парағы және кітап
Excel – дегі электрпондық кесте 3 өлшемді құрылым болып табылады.
Кесте кітап сияқты парақтардан (16) тұрады, экранда тек бетіндегі парақ
қанана көрінеді. Парақтың төменгі жанында басқа парақтың белгішілері
көрініп тұрады. Экранға астыңғы парақты шақыру үшін парақ белгішесін шерту
керек, сонда ол парақ басқа парақтардың бетіне шығады.
Бағаналарды, жолдарды, блоктарды, кестені белгілеу
Тышқан арқылы белгілеу:
Бағана – бағана атауын - әріпті шертіңіз;
бірнеше бағаналар – тышқан пернесін шерткен соң жібермей басып тұрып
тартыңыз;
жол – жол нөмірін түрту;
бірнеше жолдар – тышқан пернесін шерткен соң жібермей басып тұрып
тартыңыз;
блок – болктың бастапқы ұяшығын шертіп, шерткен соң тышқан пернесін
жібермей басып тұрып соңғы ұяшығына тартыңыз;
Блокты пернетақта арқылы белгілеу үшін Shift- пернесін басып тқрып,
курсормен блокті белгілеу крек. Esc пернесін басу арқылы белгілеу режимінен
шығуға болады.
Сыбайлас емес бірнеше блоктарды белгілеу үшін:
1. Бірінші ұяшықты немесе сыбайлас ұяшықтар блогін белгілеу қалет;
2. Ctrl пернесін жібермей басып тұрыңыз;
3. Келесі ұяшықты немесе блокты белгілеңіз және т.б.;
4. Ctrl пернесін жіберіңіз;
Юелгілеуді алып тастау үшін жұмыс тақтасының кез-келген белгіленбеген
жерді шерту керек. Әр жаңа белгілеу алдыңғы белгілеуді жояды.

Ұяшықтар мазмұны
Excel – де кесте ұяшықтарына енгізетін деректердің 3 түрі болады:
мәтін, сан және формула.
Деректер енгізу үшін қажет ұяшыққа барып, деректерді теру (240
символға дейін) керек те, Enter пернесін немесе курсор қозғалтатын
бағытауыш пернелердің біреуін басу керек. Excel бірінші символ әріп немесе
“ ` ” апостраф болса – мәтін; цифр болса – сан; =(теңдік) белгісі болса
формула немесе сан енгізіледі деп есептейді.
Енгізіліп жатқан деректер ұяшықта және формулалар жолында
көрсетіледі. Деректер жадыға тек Enter пернесін немесе курсор қозғалту
пернесін басқан соң соң ғана енгізіледі.
Мәтін енгізу
Мәтін деп кез келген символдар жиынтығын айтамыз. Егер мәтін цифрдан
ббасталса, енгізуді “ ` ” символдан бастау қажет. Егер мәтн ұзындығы ұяшық
енінен артық болса, экрандағы көрінісі оның орнын алады. Көрші ұяшыққа
деректер енгізгенде бұрынғы мәтін қиылып қалады. Ұяшықтағы мәтін солжақ
шетінен басталатынына мән беріңіз.
Сандарды ұяшыққа =,+,- таңбаларымен немесе таңбасыз енгізуге болады.
Егер енгізілетін сандардың ұзындығы ұяшық енінен артық болса, Excel оны
экспоненттік түрде көрсетеді немесе экранда сандар орнына белгілер ###
қояды, бірақ жадыда сан толық сақталады. Сандардың экспоненттің түрі өте
кішкене немесе өте үлкен сандарды көрсету үшін қолданылады. Мысалы:
501000000 саны 5,01Е+08 түрінде көрсетіледі, ол 5,01х108 беріледі.
0,000000005 саны 5Е-9 түрінде көрінеді, ол 5х10-9 санын береді. Бөлшек
сандарды енгізу үшін нүкте немесе ондық үтір қолданылады.

Формулалар енгізу
Формула ретінде арифметикалық өрнектерді жазуға юолады. Ол
арифметикалық амалдар мен функциялар арқылы біріктірілген сандардан немесе
ұяшықтар сілтемелерінен тұрады. Формула “=” белгісінен басталады. Формула
240 символға дейін бола алдаы және онда бос орын болмау керек. Ұяшыққа
С1+СҒ5 формуласын енгізу үшін оны =С1+Ғ5 деп жазу керек. Бұл С1 ұяшығындағы
санға Ғ5 ұяшығына сан қосылғанын білдіреді. Нәтиже формула енгізілген
ұяшықта болады.
Бағаналар енін және жолдардың биіктігін өзгерту
Бұл әрекеттерді тышқан немесе меню арқылы орындауға болады. Тышқанды
қолданғанда оның көрсеткішін жолдарды немесе бағаналарды бөлетін сызықтарға
әкеліп қою керек. Көрсеткіш екі жақты қара түсті бағыттауышқа айналады. Сол
кезде тышқанның сол жақ батырмасын басып тұрып жол немесе бағананы кеңейту
керек.
Менюді қолданғанда жол немесе бағананы белгілеу қажет және Пішім, Жол,
Өлшем немесе Пішім, Бағана, Өлшем командасын орындау керек.
Ұяшықтардың мазмұнын түзеу
Түзетуді деректерді ұяшыққа енгізу процесінде де одан кейін де
орындауға болады. Егер енгізу кезінде қате жіберілсе Backspase пернесі
арқылы өшіріп, қайта жазуға болады. Деректерді енгізіп болған соң түзету
керек болса, көрсеткішті қажет ұяшыққа апарып, Ғ2 пернесін басу керек,
сонда түзету режимі тағайындалады немесе формула жолында деректерді шерту
керек. Одан соң деректерге қажет түзетулер енгізу керек. Түзетуді аяқтау
үшін Enter немесе курсор қозғалту пернесін басу керек. Жаңа деректерді
енгізген кезде, кестеде қайта есептеу автоматты түрде орындалады. Бұл
электрондық кестекнің маңызды қасиетіболып табылады.
Жолдарға, бағаналарға, блоктарға қолданылатын амалдар
Амалдарды меню, алмасу буфері және тышқан арқылы орындауға болады.
Деректерді басқа жерге жылжытқанда НЕ жылжиды және қайда екенін
көрсету қажет.
Жылжытуды орындау үшін:
1. Ұяшық немесе блокты белгілеп алу қажет;
2. Тышқан көрсеткішін деректер ауысатын ұяшық немесе блоктың жиегіне апару
керек;
3. Блок немесе ұяшықты жылжытатын орынға апару қажет.
Көшіргенде түп нұсқасы бұрынғы орнында қалады, ал көршілесі басқа
орында пайда болады. Көшіру ауыстыру сияқты орындылады, айырмашылығы – Ctrl
пернесін басып тұру керек.
Толтыру кезінде бастапқы ұяшық немесе блок бір әрекет орындағанда
бірнеше рет қайталанады. Оңға немесе төмен толтыруға болады. Толтыру
жылжыту сияқты орындылады, бірақ курсор ұяшығының немесе блоктың оң жақ
төменгі бұрышында тұруы керек, курсор қара түсті “+” түріне айналады, ол
толтыру белгісі деп аталады.
Егер тек деректерді ғана тазалау керек болса, онда ұяшық немесе блокты
белгілеп, Del пернесін басса жеткілікті.
Ұяшықтар мен блоктарды енгізілген деректерден тазалау үшінкөрсеткішті
ұяшыққа қойып немесе блокты белгілеу қажет, содан соң Түзету, Тазалау
командасын орындау керек. Тазалау командасында нақты нені тазалау керек
екні көрсетілу керек: деректер, безендіру, ескерту немесе бәрін.
Бағана, жол, блокты өшіру үшін өшіруге қажет эементті белгілеу керек,
содан соң Түзету, Тазалау командасын қолдануға болады. Өшіргенде жол мен
бағана, блоктар орны жабылып қалады.
Бүкіл жұмыс кестесін өшіру үшін Файл, жабу жабу командасын қолдану
командасын қолдану керек; сұраққа жоқ деп жауап беріңіз.
Excel- Автотолтыру функциясы бар, ол арқылы типтес тізбектерді тез
енгізуге болады. Егер өзгерту заңдылығы белгілі болса, Excel – де типті
емес тізбектерді де автоматты түрде толтыруға болады.
Жұмыс кітабымен жұмыс істеу үшін Файл менюдің командалары қолданылады:
Сақтау- кейін қолдану үшін жұмыс кітабын дискіде сақтайды;
Сақтау ретінде- сақтау командасы сияқты, айырмашылығы – файл атын
өзгертуге немесе басқа дискіге сақтауға мүмкіндік береді;
Жабу – құжатты эканнан өшіреді;
Құру – жаңа жұмыс кітабын құрады;
Ашу – жұмыс кітабын дискіден экранға әкеледі;
Құру, Ашу, Сақтау командалары Стандарттық саймандар тақтасының алғашқы
үш батырмасында бекітілген, бұл әрекеттекрді орындау үшін сәйкес
батырмаларды шертсе жеткілікті.
Excel – ден шығу үшін келесі әрекеттердің бәрін орындау керек:
1) Файл, швғу командасын;
2) Жүйелік менюде – Жабу командасын;
3) Пернетақтадан – Alt+Ғ4 пернелерін басу керек.
Егер сіз жұмыс кітабын сақтамасаңыз, оны сақтау немесе сақтамай шығу
ұсынылады.
Excel программасына математикалық, финанстық, статистикалық және
логикалық функцияның ауқымды жиын ендірілген. Егер кестеге бірнеше сандар
енгізілетін болса, Excel программасы оларды қарапайым арифметикалық ортасын
табудан бастап, күрделі тригонометриялық есептерді жасауға дейін 300-ден
аса тәсілмен өндей алады. Excel функциялары – программа жадына сақтап
тұрған арнайы формулалар болып табылады. Әр бір функция функцияның атымен
оның аргументі арқылыөрнектеледі. Аргументтер дегеніміз – нәтиже алу үшін
қолданатын мәліметтер. Функцияның аргументі сілтемелер немесе атау, мәнін
немесе сан, уақыт немесе мерзім бола алады. Аргументтер функция атының оң
жағында жай жақшаның ішінде жазылады.
Функцциялар есептеуді жеңілдету үшін қолданылады және келесі түрде
болады: y=f(x), бұл жерде у- функция есептелуінің нәтижесі, х- аргумент, f-
функция.
Ұяшық мазмұнындағы функция мысалы: =A5+sin(C7),, бұл жерде А5 ұяшық
адресі; sin()- функция аты, дөнгелек жақшада аргументті көрсетіледі; С7-
аргумент, бұл мысалда ол сілтеме, мәні сан болатын ұяшықты көрсетіп тұр.
Кейбір функциялар
SQRT(x)- х санынан квадрат түбір есептейді. Мысалы : SQRT(25)=5
SIN- х бұрыштың синусын радиан өлшемінде есептейді. Мысалы:
sin(883)=0.772646
MAX(тізім)- тізімдегі ең үлкен санға ие болады. Мысалы:
(55,39,28,50,67,43)=67
SUM(тізім)- тізімде көрсетілген сандардың қосындысын табады. Мыс
Sum(А1:А300) А1:А300 аралығындағы ұяшықтарда орналасқан сандардың
қосындысын есептейді.
Орысша аударылған версияларда функция аттары орысша берілуі мүмкін.
Жиі қолданылатын функциялар үшін саймандар тақтасында батырмалар
бекітілген.
Функцияларды формулаларға қою үшін Функция шеберін қолдануға болады.
Функция шеберін қою, Функция меню командасы ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.