Қазақстанның экономиялық дамуы



1. Орыс шаруаларын Қазақстанға қоныс аудару
2. Қазақ ауылының жағдайы
3. Капитализмнің дамуы
Орыс шаруалардың Қазақстанға қоныс аудару. 1861ж. 19 ақпаннындағы ЕРЕЖЕ Ресейдің бірде-бір аграрлық мәселесін аяғына дейін шеше алмады.
Осындай жағдайда Ресей үкіметі, біріншіден, ішкі губерниялардағы әлеуметтік тоқуларды әлсірету және жер мәселесін өзінше шешу үшін орыс шаруаларын шығыс аудандарға қоныс аудартуға ұйғарды.
Екіншіден, шаруалардың бір бөлігін ұлттық аудандарға көшіре отырып, патша үкіметі өзіне әлеуметтік тірек жасамақ болды.
Әуелгі кезде патша үкіметі қазақ өлкесін әскери, яғни казак – орыс отарлауымен шектелді. Ресейдің отарлық аудандарынан шаруаларды Қазақстанға қоныс аударту ХIX ғасырдың 60-жылдарының ортасында басталды. XIX ғасырдың 70-жылдарынан Ақмола, Семей, Жетісу, Орал, Сырдария, Торғай облыстарына орыс-украин шаруаларын қоныстандыру жаппай етек алды. Жетісу облысының губернаторы Г.А. Колпаковскийдің ұсынысына сай, 1868 жылы жетісуда шаруаларды қоныстандыру туралы жаңа ереже қабылданды. 1883 жылға дейін күшін сақтаған бұл құжатқа сәйкес жан басына 30 десятина мөлшерде жер берілді, бірқатар басқа да жеңілдіктер қарастырылды.
1883 жылы Жетісу облысында жаңадан келушілерді, сондай-ақ Шығыс Түркістаннан қоныс аударған ұйғырлар мен дүнгендер орналастыру туралы жаңа ереже бекітілді. Енді жан басына берілетін жер үлесі 30 емес, 10 десятина болып белгіленді, сонымен қатар қоныстанушы орыс шаруалары салықтар мен міндеткерліктерден үш жылға босатылды. Әрине, Жетісуда жердің тапшылығы және далалық аудандардан бұл жердің құнарлылығы, табиғи географиялық шарттардың қолайлылығы осындай шешімдердің іске асырылуын тездетті.
1889 жылы 13 шілдеде Село тұрғындары мен мещандарының қазыналық жерлерге өз еркімен қоныс аударуы және олардан бұрынғы қоныс аударғандар жағдайын қарастыру жөнінде жаңа заң қабылдады. Бұл құқықтық талапла Тобыл, Том губерниялары, Жетісу, Ақмола, және Семей облыстары шаруаларды қоныс аударатын басты аймақтар ретінде белгіленді. 1891 жылғы ЕРЕЖЕ 1889 жылғы құжаттың жекелеген мәселелерін нақтылады. Мысалы, кейінгі шешімде облыстар мен губернияларды бұрын қоныстанған шаруаларға жан басына 15 десятинадан жер берілетің болып шешілді.

Пән: Экономика
Жұмыс түрі:  Материал
Тегін:  Антиплагиат
Көлемі: 5 бет
Таңдаулыға:   
Орыс шаруалардың Қазақстанға қоныс аудару. 1861ж. 19 ақпаннындағы
ЕРЕЖЕ Ресейдің бірде-бір аграрлық мәселесін аяғына дейін шеше алмады.

Осындай жағдайда Ресей үкіметі, біріншіден, ішкі
губерниялардағы әлеуметтік тоқуларды әлсірету және жер мәселесін өзінше
шешу үшін орыс шаруаларын шығыс аудандарға қоныс аудартуға ұйғарды.
Екіншіден, шаруалардың бір бөлігін ұлттық аудандарға көшіре отырып,
патша үкіметі өзіне әлеуметтік тірек жасамақ болды.
Әуелгі кезде патша үкіметі қазақ өлкесін әскери, яғни
казак – орыс отарлауымен шектелді. Ресейдің отарлық аудандарынан шаруаларды
Қазақстанға қоныс аударту ХIX ғасырдың 60-жылдарының ортасында басталды.
XIX ғасырдың 70-жылдарынан Ақмола, Семей, Жетісу, Орал, Сырдария,
Торғай облыстарына орыс-украин шаруаларын қоныстандыру жаппай етек алды.
Жетісу облысының губернаторы Г.А. Колпаковскийдің ұсынысына сай, 1868 жылы
жетісуда шаруаларды қоныстандыру туралы жаңа ереже қабылданды. 1883 жылға
дейін күшін сақтаған бұл құжатқа сәйкес жан басына 30 десятина мөлшерде
жер берілді, бірқатар басқа да жеңілдіктер қарастырылды.
1883 жылы Жетісу облысында жаңадан келушілерді, сондай-
ақ Шығыс Түркістаннан қоныс аударған ұйғырлар мен дүнгендер орналастыру
туралы жаңа ереже бекітілді. Енді жан басына берілетін жер үлесі 30 емес,
10 десятина болып белгіленді, сонымен қатар қоныстанушы орыс шаруалары
салықтар мен міндеткерліктерден үш жылға босатылды. Әрине, Жетісуда
жердің тапшылығы және далалық аудандардан бұл жердің құнарлылығы, табиғи
географиялық шарттардың қолайлылығы осындай шешімдердің іске асырылуын
тездетті.
1889 жылы 13 шілдеде Село тұрғындары мен мещандарының
қазыналық жерлерге өз еркімен қоныс аударуы және олардан бұрынғы қоныс
аударғандар жағдайын қарастыру жөнінде жаңа заң қабылдады. Бұл құқықтық
талапла Тобыл, Том губерниялары, Жетісу, Ақмола, және Семей облыстары
шаруаларды қоныс аударатын басты аймақтар ретінде белгіленді. 1891 жылғы
ЕРЕЖЕ 1889 жылғы құжаттың жекелеген мәселелерін нақтылады. Мысалы,
кейінгі шешімде облыстар мен губернияларды бұрын қоныстанған шаруаларға
жан басына 15 десятинадан жер берілетің болып шешілді.
Ішкі аймақтардан шаруаларды қоныстандыру патша
үкіметінің отаршылдық саясатының да бетін ашты. Келімсектерге көшпелі
қазақтардың жерін тартып алып беру, тұрақты қоныстарынан ығыстыра бастау,
жергілікті қазақ ауылдарының мүддесімен ешқандай санаспаудың салдары
байқалды. Бұл құбылыс тіпті жылдан жылға тереңдеп, мал шаруашылығының
дамуына да нұсқан келтірді. Тек 1855 жылдан 1893 жылға дейінгі аралықта
Ақмола облысы қазақтарының пайдалануынан 250 мыңнан астам десятина
егістік жері тартып алынып, 11 мыңдай орыс шаңырағы жайғасқан 24 село
ұйымдастырылды. Ал Семей облысында нақ сол кезде қазақ шаруаларынан 33
мыңнан астам десятина егістік жері тартып алынды.
Әсіресе қоныс аударушылардың лек- лагімен шұбырған
басты аймағы – Жетісу өлкесі. 1868-1880 жылдар аралығында бұл өңірде 3
мыңнан астам отбасының 2 мыңдайы жаңа қоныстанушы болса, оның 1 мыңнан
астам шаңырағы қалаларда орын тепті. Қоныстандыру саясаты сонымен қатар
Сырдария облысын да жаппай қамтыды. Шымкент, Ташкент, Әулиеата уездерінде
орыс, украин шаруалары 1884-1892 жылдар аралығында 37 қоныс орындарын
құрды.
Қазақ ауылының жағдайы. ХІХ ғасырдың ортасынан
бастап қазақ жеріне капиталистік қарым- қатынастардың тарала бастауы
қазақ ауылының шаруашылақ өміріне, әлеуметтік жағдайына әсерін тигізбей
қоймады. Мал шаруашылығы мен отырықшы жер шаруашылығының етек ала бастауы
да капитализмнің тікелей әсер етуінің бір көрінісі.
Дәстүрлі көшпелі өмірге негізделген мал
шаруашылығы Сырдарияға жақын аудандарда, Орталық Қазақстанда,
Бетпақдалада, Маңғыстауда, Семей, Ақмола облыстарында және басқа да
өлкелерде сақталынды. Қоныс аудару процесі Қазақстанның солт.
Аудандарында да кең етек алды. Мұнда егіншілік басым болатын да, таза
көшпелі мал шаруашылығы сирек кездесетін еді. Бірақ оның өзінде малдың
құрамы , жерді иелену сипаты ескі қөшпелі шаруашылыққа көп ұқсай
бермейтін еді. Жылқы санының ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Экономикалық теория ғалымы ретінде және оның әдісі
Шығыс Қазақстан облыстық тарихи өлкетану музейінің қалыптасуы
Бюджетаралық қатынастар және бюджеттік саясат
Меншiк тарихи категория ретінде
Экономикалық теория қалыптасу кезендері.ҚР жекешелендіру процесі және оның ерекшеліктері.Экономика саласындағы Нобель сыйығының лауреаттары
Экономикалық ой - пікірлердің қалыптасуы. Мектептен және сыныптан тыс іс- тәжірибеден өту есебі
Экономикалық теорияны зерттеу әдістері
Экономикалық теорияның функциясы
ЭКОНОМИКАЛЫҚ КАТЕГОРИЯЛАР МЕН ЗАҢДАР
Ауыспалы егістерді жобалау, енгізу және орындау
Пәндер