Дағдарыс жағдайындағы халықты жұмыспен қамтуды реттеу

Пән: Экономика
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 77 бет
Таңдаулыға:

Т. Рысқұлов атындағы Қазақ экономикалық университеті

« Қорғауға жіберілді»

«Экономиканы мемлекеттік реттеу»

кафедрасының меңгерушісі,

э. ғ. д. профессор

Г. И. Маянлаева

№__хаттама «___» 2010 жыл.

Дипломдық жұмыс

Тақырыбы: «ДАҒДАРЫС ЖАҒДАЙЫНДАҒЫ ХАЛЫҚТЫ ЖҰМЫСПЕН ҚАМТУДЫ РЕТТЕУ»

«050510 - Мемлекеттік және жергілікті басқару» мамандығы

Орындаған: ЖИЕНАЛИЕВ А. А.

ІV курс, 403 топ

Ғылыми жетекші: Уаисов. м. у.

аға оқытушы

Алматы, 2010

МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ

: І

КІРІСПЕ: ХАЛЫҚТЫ ЖҰМЫСПЕН ҚАМТУДЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ АСПЕКТІЛЕРІ

3: 5

: 1. 1.

КІРІСПЕ: Халықты жұмыспен қамтудың түсінігі және оның түрлері

3: 5

: 1. 2.

КІРІСПЕ: Тұрақты жұмыспен қамту тұжырымдамалары мен модельдері

3: 13

КІРІСПЕ:

: ІІ

КІРІСПЕ: ҚР-ДА ХАЛЫҚТЫ ЖҰМЫСПЕН ҚАМТУДЫҢ ҚАЗІРГІ ЖАҒДАЙЫ

3: 22

: 2. 1.

КІРІСПЕ: ҚР еңбек нарығының негізгі көрсеткіштерін талдау

3: 22

: 2. 2.

КІРІСПЕ: Халықты жұмыспен қамтудың аймақтық әдістемесі (Қазақстан Республикасы және Жамбыл облысы мысалында)

3: 38

КІРІСПЕ:

: ІІІ

КІРІСПЕ: ХАЛЫҚТЫ ЖҰМЫСПЕН ҚАМТУДЫ МЕМЛЕКЕТТІК РЕТТЕУДІ ЖЕТІЛДІРУ

3: 44

: 3. 1.

КІРІСПЕ: «Жол картасын» ҚР-да халықты дағдарыс жағдайында жұмыспен жедел қамту бағдарламасын іске асыру барысы мен негізгі нәтижелері

3: 44

: 3. 2.

КІРІСПЕ: Халықты жұмыспен қамтудың инновациялық әдістемесі және оның механизмдері

3: 48

КІРІСПЕ:

КІРІСПЕ: ҚОРЫТЫНДЫ

3: 69

КІРІСПЕ: ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ

3: 71

КІРІСПЕ:

Кіріспе

Тақырыптың өзектілігі . Қазіргі кездегі нағыз пәрменді әлеуметтік саясат - ол халықты жұмыспен тұрлаулы қамту саясаты болып келеді және болып қала береді. Осыған орай әлеуметтік көмек көрсету саясаты әлеуметтік топтардың мұқтаждықтарымен айқындалуға тиіс емес, қайта еңбекке қабілетті азаматтарды жұмысшылар санына қосуға даярлау міндеті ауқымында шоғырландырылуға тиіс. Азаматтарға қолдау көрсетудің мемлекеттік жүйесі олардың қайта оқып үйренуі мен жаңа кәсіпті меңгеруіне ынталандыру бағытында құрылуы керек. Бүгінгі күнде елімізде еңбек нарығы экономикалық жүйенің ерекше инфрақұрылымына айналып отыр. Бұл нарықта, басқа нарықтағыдай, біріншіден, сұраныс және ұсыныс заңдары, жұмыс күшін сату - сатып алу жетілген бәсеке нарығы жағдайында жүріп отыратын болса, екіншіден, жетілмеген бәсеке нарығының ерекше ықпалы да байқалып отырады.

Қазақстан Республикасының Президенті Н. Ә. Назарбаевтың «Жаңа әлемдегі жаңа Қазақстан» атты халыққа жолдауында Қазақстанның әлемдегі бәсекеге барынша қабілетті елу елдің қатарына ену стратегиясында өнімдерді экспортқа шығаруға бағдарланған өндірістерді, оның ішінде кластерлік өндірісті дамыту керек екендігі айтылған болатын.

Бүкілдүниежүзілік сауда ұйымына кіру отандық өнімдірушілердің бәсекеге қабілеттілігін арттыруды талап етеді. Өндірістердің бәсекеге қабілеттілігін арттыру үшін жоғары білікті және кәсіпқой мамандарға сұраныс арта түсуде. Сондықтан білікті ұлттық кадрларды кәсіби жағынан даярлау және қайта даярлау бүгінгі күннің талабы.

Дамыған және дамушы елдердің тәжірибесін үйренуде жүйелік және нақты тарихи көзқарас халық шаруашылығындағы еңбек нарығын реттеудің әлеуметтік-экономикалық, ұйымдастырушылық-инфрақұрылымдық қызмет ету тетіктерін жетілдіру, облыс тұрғындарын жұмыспен қамту, әлеуметтік қорғаудың белсенді формасы ретінде жұмыссыздарды кәсіби даярлау және қайта даярлау, қоғамдық бағдарлама жасау негізгі өзекті мәселелердің бірі болып отыр, ғылыми тұрғыдан зерттеуді талап етеді.

Зерттеу пәні. Зерттеу пәні болып дағдарыс жағдайында еңбек нарығын реттеу мен халықты жұмыспен қамтудың жетілдіру жолдары таңдалды.

Зерттеу объектісі . Еңбек нарығы мен халықты жұмыспен қамтуда болып отырған экономикалық қатынастар. Кейбір кезде барлық жұмысқа қабілетті халық бос болмауы табиғи құбылыс. Оған объекетивті себептер бар: біріншіден, адамдардың бір орыннын екінші орынға көшіп отыруы, бір қызмет орнынан екіншіге ауысуы, тиімді жұмыс іздеуі және оны күтуі және т. б.

Дағдарыс туындаған кезеңнен бері дүние елдерінің басты проблемасы жұмыссыздықпен күреске ауғаны белгілі. 2010 жылы да бұл өзекті проблема күн тәртібіндегі бірінші мәселелердің қатарында қала берері анық. Үлкен ұйымдар, беделді халықаралық сарапшылық топтар барыс жылын дағдарыстан кейінгі үмітті жыл ретінде қарастыра келгенімен де, басты қауіптің бір ұшы тағы сол жұмыссыздыққа кеп тіреледі.

Экономикаға жан біте бастайды деп болжанғанымен де, алдағы уақытта дамуға бірден секірудің мүмкін еместігі айқын аңғарылады, ендеше жылдағы көп түйіннің бірі жұмыссыздықтың өсуі мәселесі нақты шараларды жалғастырып, күшейте түсуді талап ететіні сөзсіз. Жұмыссыздық белең алса, қоғамды тұрақсыздық жайлайды. Бұған мысал келтірудің қажеті шамалы.

Халықаралық еңбек ұйымының есебіне сүйенсек, соңғы жылдары әлем бойынша жұмыссыздық мәселесі тым қордаланып кеткен. Егер 2008 жылы әлемде жұмыссыздар 190 миллион болса, 2009 жылы бұлардың саны шамамен 240-250 миллионды құраған. Бұл көрсеткіштің өзі осындай деректерді жинай бастаған 1991 жылдан бергі ең жоғары деңгей екен. Ал дағдарыс салқыны қайтпай, тіпті қайтқанымен одан оңалу ұзақтығы созыла берсе, жыл сайын еңбек рыногын 45 миллион адам жұмыссыз ретінде толықтырып отыратын көрінеді. Тіпті бұндай жұмыссыздықтың үдерісі бойынша оларды жұмысқа орналастыру үшін 2009 жылдан 2015 жыл аралығындағы кезеңде әлемде 300 млн. -ға жуық жаңа жұмыс орындарын құру қажет етіледі екен. Сондықтан халықаралық сарапшылар алдағы 2010-2011 жылдары да әлем елдері бойынша жұмыссыздық санының артуынан қауіптенеді, сонымен күреске үндейді. Атап айтқанда, былтырғы қарашаның басындағы Үлкен жиырмалық (G20) тобының қабылдаған қорытынды коммюникесінде «экономикалық және қаржылық орнықтылықтың қалпына келуі ынталандыру шараларына байланысты, ал жұмыссыздық әлі де осы бағыттағы негізгі проблемалардың бірі болып қала береді», деп көрсеткен болатын.

Дипломдық жұмыстың мақсаты. Дипломдық зерттеуде жұмыспен қамтудың дағдарыс кезіндегі аграрлық, индустриалды, қызмет көрсету және жұмыспен қамтамасыз етудің ақпараттық секторларында халықты жұмыспен қамтамасыз етуді реттеу болып табылады.

Дипломдық жұмыстың міндеті:

-дағдарыс жағдайында халықты жұмыспен қамту концепцияларын, жалпы теориялық аспектілерді қарастыру;

- ҚР еңбек нарығының негізгі көрсеткіштерін талдау және халықты жұмыспен қамтудың аймақтық әдістемесі (Қазақстан Республикасы және Жамбыл облысы мысалында) қарастыру;

-«Жол картасын» ҚР-да халықты дағдарыс жағдайында жұмыспен жедел қамту бағдарламасын іске асыру барысы мен негізгі нәтижелері; сонымен қатар халықты жұмыспен қамтудың инновациялық әдістемесі және оның механизмдеріқарастыру болып табылады.

Дипломдық жұмыстың құрылымы . Дипломдық жұмыс кіріспе, 3 тараудан, әр тарау 2 бөлімнен, қорытынды және қолданылған әдебиеттер тізімінен, 74 беттен тұрады. Отандық және ресейлік әдебиеттер, ҚР статикикалық агенттігінің жылнамалары, заңнамалық актілер қолданылды.

І ХАЛЫҚТЫ ЖҰМЫСПЕН ҚАМТУДЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ АСПЕКТІЛЕРІ

1. 1. Халықты жұмыспен қамтудың түсінігі және оның түрлері

Жұмыссыздық - экономикалық тұрғыдан белсендi халықтың бiр бөлiгiнiң еңбек рыногында қажет болмай қалуына байланысты әлеуметтiк-экономикалық құбылыс болып табылады.

Жұмыссыздар - жұмысы, табысы (кiрiсi) жоқ, лайықты жұмыс iздеп жүрген және оған кiрiсiп кетуге әзiр, еңбекке жарамды жастағы азаматтар.
Боc орын - жұмыс берушiдегi бос жұмыс орны (қызмет) ; ұзаққа созылған жұмыссыздық - 12 және одан да көп айға созылған жұмыссыздық болып табылады. [1, 1]

Жұмыспен қамтылу - азаматтардың Қазақстан Республикасының Конституциясына, заңдары мен өзге де нормативтiк құқықтық актiлерiне қайшы келмейтiн жеке қажеттерiн қанағаттандыруға байланысты және оларға табыс немесе кiрiс әкелетiн қызметi.
Табысы аз адамдар - Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес атаулы әлеуметтiк көмек алуға құқығы бар, еңбекке жарамды жастағы адамдар.
Қоғамдық жұмыстар - атқарушы органдар ұйымдастыратын, қызметкердiң алдын ала кәсiби даярлықтан өтуiн талап етпейтiн, әлеуметтiк пайдалы бағыттағы және азаматтарды уақытша жұмыспен қамтуды қамтамасыз ету үшiн жұмыспен қамту мәселелерi жөнiндегi уәкілеттi органдардың жолдамасы бойынша олар орындайтын еңбек қызметiнiң түрлерi.
Жұмыспен нәтижелi қамтылу - тұрақты экономикалық өсу мен әлеуметтiк нәтиженi қамтамасыз ететiн жұмыспен қамтылу.
Рантье - негiзгi кiрiс көзi несиеге берiлген ақшадан немесе сатып алынған бағалы қағаздардан алатын проценттер болып табылатын тұлға.
Еңбек рыногы - экономикалық тұрғыдан белсендi халыққа сұраныс пен ұсынысты қалыптастыратын сала.

Өз бетiнше жұмыспен айналысушылар - өздерiн кiрiс әкелетiн жұмыспен қамтамасыз еткен еңбекке жарамды азаматтар.

Еркiн таңдап алынған жұмыс - азаматтардың өздерiнiң еңбекке, жұмыс орны мен кәсiптi таңдауға қабiлетiн еркiн пайдалану арқылы таңдап алған қызметi.
Жұмыссыздықтан әлеуметтiк қорғау - осы Заңда және өзге де нормативтік құқықтық актiлерде белгiленген тәртiппен мемлекет жүзеге асыратын шаралар кешенi. [1, 2]

Еңбек делдалдығы - уәкiлеттi органның, сондай-ақ жеке жұмыспен қамту агенттiгiнiң жұмысқа орналастыру iсiнде халыққа көрсететiн жәрдемi.
Жұмыспен қамту мәселелерi жөнiндегi уәкiлеттi орган - жергiлiктi атқарушы органдардың аймақтық деңгейде халықтың жұмыспен қамтылуына жәрдемдесу iсiн және жұмыссыздықтан әлеуметтiк қорғауды қамтамасыз ететiн құрылымдық бөлiмшесi (бұдан әрi - уәкiлеттi орган) .
Нысаналы топтар - жұмысқа орналасуда қиындық көрiп жүрген және әлеуметтiк қорғауды қажет ететiн адамдар ретiнде осы заңмен белгiленген адамдар топтары.

Орталық атқарушы орган - халықты жұмыспен қамту саласындағы мемлекеттік саясатты жүзеге асыруды үйлестiріп отыратын мемлекеттік орган. [1, 3]

Жеке жұмыспен қамту агенттiгi - Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген тәртiппен тiркелген, жұмысқа орналастыруда жәрдем көрсететiн кез келген жеке және заңды тұлға.
Экономикалық тұрғыдан белсендi халық (жұмыс күшi) - еңбекке жарамды жастағы адамдар (экономикада жұмыспен қамтылғандар және жұмыссыздар) .
Экономикалық тұрғыдан енжар халық - экономикалық тұрғыдан белсендi халықты есепке алу үшiн белгiленген жасқа толмаған адамдарды да қоса алғанда, жұмыс күшi құрамына кiрмейтiн халық, жұмыс iстемейтiн және жұмыс iздемейтiн азаматтар, оның iшiнде: үй шаруасындағы әйелдер, жұмыс iстемейтiн мүгедектер, жұмыс iстемейтiн зейнеткерлер, оқушылар мен студенттер, күндiз оқыту нысанындағы бөлiмдердiң тыңдаушылары мен курсанттары (магистратура мен аспирантураны қоса алғанда), рантье, сондай-ақ жылжымалы немесе жылжымайтын мүлiктi жалға беруден кiрiс алатын өзге де тұлғалар. [1, 2]

Жұмыспен қамтылған халыққа:

1) жеке еңбек шартымен жұмыс iстейтiн, оның iшiнде толық не толық емес жұмыс уақыты жағдайларында сыйақы үшiн жұмыс орындайтын немесе өзге де ақы төленетiн жұмысы (қызметi), кiрiсi бар;

2) кәсiпкерлiк қызметпен шұғылданатын;

3) өз бетiнше жұмыспен айналысатын;

4) қосалқы кәсiпшiлiкпен айналысатын және өнiмдi шарттар бойынша өткiзетiн;
5) жұмысты азаматтық-құқықтық сипаттағы шарттар бойынша орындайтын азаматтар, сондай-ақ өндiрiстiк кооперативтердiң (артельдердiң) мүшелерi;
6) ақы төленетiн қызметке сайланғандар, тағайындалғандар немесе бекiтiлгендер;
7) Қазақстан Республикасының Қарулы Күштерінде, ұлттық қауiпсiздiк органдарында, Қазақстан Республикасы Ішкi iстер министрлiгiнiң iшкi әскерлерiнде, Республикалық ұланда, Қазақстан Республикасының Төтенше жағдайлар жөнiндегi агенттiгiнiң бөлiмдерiнде және өзге де әскери құралымдарда қызмет өткерiп жүрген азаматтар жатады.

Халықты жұмыспен қамту туралы заңдар:

1. Қазақстан Республикасының жұмыспен қамту туралы заңдары Қазақстан Республикасының Конституциясына негiзделедi, осы заңнан және өзге де нормативтiк құқықтық актiлерден тұрады.

2. Жұмыспен қамту туралы заңдар Қазақстан Республикасының азаматтарына, шетелдiктерге және азаматтығы жоқ адамдарға қолданылады.
3. Қазақстан Республикасы бекiткен халықаралық шарттар осы Заңнан басым болады және халықаралық шарттар, оны қолдану үшiн заң шығару талап етiлетiн реттердi қоспағанда, тiкелей қолданылады.

Халықты жұмыспен қамту саласындағы мемлекеттік саясаттың негізгі принциптері және бағыттары:

1. Мемлекет азаматтардың жұмыспен нәтижелi әрi еркiн таңдау арқылы қамтылуына жәрдемдесетін саясат жүргiзілуiн қамтамасыз етедi.

2. Жұмыспен қамту саласындағы мемлекеттiк саясат:

1) Қазақстан Республикасының азаматтарына, Қазақстан Республикасында тұрақты тұратын шетелдiктер мен азаматтығы жоқ адамдарға қызмет пен кәсiп түрлерiн еркiн таңдауға бiрдей мүмкiндiктердi, әдiл де қолайлы еңбек жағдайларын, жұмыссыздықтан әлеуметтiк қорғауды қамтамасыз етуге;

2) нәтижелi жұмыспен қамтуды қамтамасыз етуге, жұмыссыздықты азайтуға, жұмыс орындарын ашуға;

3) бiлiм беру жүйесiн еңбек рыногының қажеттерiне және инвестициялық саясатты ескере отырып, оның даму перспективасына сай кадрлар даярлау iсiне бағдарлауға;

4) азаматтардың заңдарға сәйкес жүзеге асыратын еңбек және кәсiпкерлiк бастамаларын қолдауға, олардың өнiмдi және шығармашылық еңбекке қабiлетiн дамытуға жәрдемдесуге;

5) бар жұмыс орындарын сақтаған және жаңа жұмыс орындарын, оның iшiнде нысаналы топтарға арналған жұмыс орындарын ашатын жұмыс берушiлердi ынталандыруға;

6) уәкiлеттi орган және жеке жұмыспен қамту агенттiгi арқылы еңбек делдалдығын ұйымдастыруға;

7) шетелдiк жұмыс күшiн тартуға, сондай-ақ Қазақстан Республикасынан шетелге жұмыс күшiн шығаруға байланысты қызметтi лицензиялауға;
8) шетелдiк жұмыс күшiн тартуға квота белгiлеу жолымен iшкi еңбек рыногын қорғауға;

9) жұмыспен қамтуды қамтамасыз ету жөнiндегi республикалық iс-шараларды жергiлiктi атқарушы органдар қолданатын шаралармен ұштастыруға;
10) халықты жұмыспен қамту саласындағы қызметтi экономикалық және әлеуметтiк саясаттың басқа да бағыттарымен үйлестiруге;
11) еңбек рыногының бiрыңғай ақпараттық базасын қалыптастыруға;
12) мемлекеттiк органдардың халықты жұмыспен қамтуды қамтамасыз ететiн шараларды әзiрлеу мен iске асыру жөнiндегi қызметiн үйлестiрiп, реттеп отыруға және олардың орындалуын бақылауды жүзеге асыруға;
13) Қазақстан Республикасы азаматтарының шетелдегi және шетелдiктердiң Қазақстан Республикасының аумағындағы еңбек қызметiне байланысты мәселелердi шешудi қоса алғанда, халықты жұмыспен қамту проблемаларын шешуде халықаралық ынтымақтастықты ұйымдастыруға;
14) жұмыс берушілер, қызметкерлер және қоғамдық ұйымдар өкілдерінің мемлекеттік жұмыспен қамту саясатын әзірлеу мен іске асыруға қатысуын қамтамасыз етуге;

15) жұмыспен қамту саясатымен үйлестірілген, қосымша жұмыс орындарын ашу ісiн ынталандыруды қолдайтын қаржы, салық және инвестиция саясатын жүргізуге бағытталған.

Халықты жұмыспен қамту саласындағы мемлекеттік кепілдіктер:

1. Мемлекет азаматтарға халықты жұмыспен қамту саласында:
1) кемсітушілiктің кез келген нысанынан қорғауға және кәсіп пен жұмысқа ие болуда бірдей мүмкіндіктердi қамтамасыз етуге;

2) жұмыссыздықтан әлеуметтік қорғауға;

3) уәкілетті органдардың делдалдығы арқылы жұмыс таңдау мен жұмысқа орналасуда жәрдемдесуге кепілдік береді.

2. Мемлекет халықтың нысаналы топтарын жұмыспен қамтуға жәрдемдесу жөніндегі шараларды қамтамасыз етеді.

Нысаналы топтарға:

табысы аз адамдар:

21 жасқа дейінгі жастар;

балалар үйлерінің тәрбиеленушілері, жетім балалар мен ата-ананың қамқорлығынсыз қалған 23 жасқа дейінгі балалар;

кәмелетке толмаған балаларды тәрбиелеп отырған жалғызілікті, көп балалы ата-аналар;

Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген тәртіппен асырауында тұрақты күтімдi, көмекті немесе қадағалауды қажет етеді деп танылған адамдар бар азаматтар;

зейнеткерлік жас алдындағы адамдар (жасына байланысты зейнеткерлікке шығуға екі жыл қалған) ;

мүгедектер;
Қазақстан Республикасының Қарулы Күштері қатарынан босаған адамдар;

бас бостандығынан айыру және (немесе) мәжбүрлеп емдеу орындарынан босатылған адамдар;

оралмандар жатады.

Жергiлiктi атқарушы органдар еңбек рыногындағы жағдай мен жергiлiктi бюджеттiң қаражатына қарай нысаналы топтарға жататын адамдардың бұған қосымша тiзбесiн, сондай-ақ әлеуметтiк қорғау жөнiнде қосымша шаралар белгiлей алады.

Мемлекеттік жұмыспен қамту саясатын іске асырудың орталық атқарушы органдары:

1. Орталық атқарушы орган қызметiнiң тәртiбiн, оның құқықтық мәртебесiн және құзыретiн Қазақстан Республикасының Үкiметi белгiлейдi. (РҚаО-ның ескертуі: қараңыз. P010983 )

2. Орталық атқарушы орган өз құзыретi шегiнде:

1) уәкiлеттi органдарға әдiстемелiк және ұйымдық басшылықты жүзеге асыруға;
2) еңбек рыногының бiрыңғай ақпараттық базасын құру негiзiнде жұмыс күшiне сұраныс пен ұсынысты талдауға, болжауға және халық пен Қазақстан Республикасының Үкiметiне еңбек рыногының жай-күйi туралы хабарлап отыруға;
3) халықты жұмыспен қамтудың Республикалық бағдарламасын әзiрлеуге;
4) iшкi еңбек рыногын қорғау мақсатында инвестициялық келiсiм-шарттар жобаларын қарауға қатысуға;

5) шетелдiк жұмыс күшiн тартуға, сондай-ақ Қазақстан Республикасынан шетелге жұмыс күшiн шығаруға байланысты қызметке Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген тәртiппен лицензия беруге, оны тоқтата тұруға және керi қайтарып алуға; (РҚаО-ның ескертуі: қараңыз. P990862 )
6) Қазақстан Республикасының аумағында еңбек қызметiн жүзеге асыру үшiн жұмыс берушiлерге Қазақстан Республикасының Yкiметi белгiлеген квота шегiнде шетелдiк жұмыс күшiн тартуға рұқсат беруге;
7) мүдделi органдармен бiрлесе отырып, кадрлар әзiрлеу мен оларды жұмысқа орналастыруға қажеттiлiктi анықтауға;

8) еңбек рыногының бiрыңғай ақпараттық базасын қалыптастыруға мiндеттi.

Жергiлiктi атқарушы органдар халықты жұмыспен қамту саясатын iске асыруды:
1) мемлекеттiк жұмыспен қамту саясатына сәйкес аймақтық бағдарламалар әзiрлеу;

2) тиiстi әкiмшiлiк-аумақтық бiрлiктер аумағында тұратын нысаналы топтарды және оларды қорғау жөнiндегi әлеуметтiк шараларды жыл сайын анықтап отыру;

3) жеке кәсiпкерлiктi, шағын және орта бизнестi дамыту арқылы қосымша жұмыс орындарын ашуды қолдау;

4) жұмыссыз азаматтарды әлеуметтiк қорғау;

5) қоғамдық жұмыстарды ұйымдастыру;

6) халықты жұмыспен қамтуға жәрдемдесетiн басқа да iс-шараларды жүзеге асыру арқылы қамтамасыз етедi.

Жұмыспен қамту мәселелерi жөнiндегi уәкiлеттi
орган: [1, 5]

1. Жұмыспен қамту мәселелерi жөнiндегi уәкiлеттi орган:

1) өтiнiш жасаған азаматтар мен жұмыссыздарға - жұмыс табу мүмкiндiгi туралы, ал жұмыс берушiлерге жұмыс күшiмен қамтамасыз ету мүмкiндiгi туралы хабарлап отыруға;

2) азаматтар мен жұмыссыздарға жұмыс таңдауда жәрдемдесуге, жұмысқа орналасу және оқу үшiн жолдама беруге;

3) еңбек рыногы бойынша деректер банкiн түзуге;

4) азаматтар өтiнiш жасаған күннен бастап 10 күннен кешiктiрмей тiркеуге, оларды есепке қоюға;

5) кәсiби бағдарлау iсiнде азаматтар мен жұмыссыздарға тегін қызметтер көрсетуге;
6) жұмыссыздарды олардың келiсiмiмен қоғамдық жұмыстарға жiберуге;
7) еңбек рыногының қажеттiлiктерiне сәйкес жұмыссыздарды кәсiптік оқуға жiберуге;

8) жұмыссызға оның жұмыссыз ретiнде тiркелгенi туралы анықтама беруге;
9) халықтың экономикалық тұрғыдан белсендi бөлiгiне (жұмыс күшiне) сұраныс пен ұсынысты талдауға, болжауға және халыққа, жергілікті және орталық атқарушы органдарға еңбек рыногының жай-күйi туралы хабарлауға;
10) халықты жұмыспен қамтудың аймақтық бағдарламаларын және нысаналы топтардың жұмыспен қамтылуына жәрдемдi қамтамасыз ететін арнайы iс-шараларды iске асыруға мiндеттi.

2. Жұмыспен қамту мәселелерi жөнiндегi уәкiлеттi органның:
1) жұмыс берушiге жұмыс күшi қажет болған жағдайда, оларға азаматтар мен жұмыссыздарды жiберуге;

2) жергiлiктi атқарушы органдарға олардың аумағында орналасқан ұйымдарда қоғамдық жұмыстарды дайындау мен жүргiзу жөнiнде ұсыныс енгiзуге;
3) бiлiм беру мәселелерiн қарайтын мемлекеттiк органдардан, білiм беру ұйымдарынан, әртүрлi ұйымдардың мамандар даярлауды, қайта даярлауды және олардың бiлiктiлiгiн арттыруды жүзеге асыратын оқу курстарынан бiтiрушiлердi жұмысқа орналастыру туралы мәлiметтер, оқыту жүргiзiлетiн кәсiптер (мамандықтар) туралы, нақты кәсiптер (мамандықтар) бойынша даярланған және даярлануы жоспарланып отырған мамандар саны туралы ақпарат сұратуға құқығы бар.

Жұмыс берушiлердiң халықты жұмыспен қамтуға
қатысуы:

1. Жұмыс берушiлер мемлекеттік жұмыспен қамту саясатын iске асыруға:
1) еңбек туралы заңдарға сәйкес жеке еңбек шарттары мен ұжымдық шарттардың талаптарын сақтай отырып, жұмысқа орналасуға жәрдем көрсету;
2) қызметкерлердi кәсiби даярлау және өндiрiс iшiнде оқыту жүйесін дамыту;
3) құрылымдық өзгерiстер барысында білiктi қызметкерлердің кадрлық әлеуетiн сақтау және ұтымды пайдалану;

4) қоғамдық жұмыстарды ұйымдастыруға және жүргiзуге жәрдемдесу;
5) өз қаражаты есебiнен қоғамдық жұмыстарды қаржыландыру;
6) жұмысқа орналастыру мәселесi бойынша өтiнiш жасаған адамдарды ұйымдарда белгiленген бiлiктiлiк талаптарына сәйкес бос орынға жұмысқа қабылдау;
7) Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес қызметкерлерді сақтандыру арқылы қатысады.

2. Жұмыс берушi:

1) ұйымның таратылуына, адам санының немесе штаттың қысқартылуына байланысты алдағы уақытта қызметкерлердiң жұмыстан босайтыны, босатылатын қызметкерлердiң қызметтерi мен кәсіптері, мамандықтары, бiлiктiлiгi және еңбекақы мөлшерi көрсетiле отырып, босатылуы мүмкiн қызметкерлердiң саны мен санаттары туралы және олар босатылатын мерзiмдер туралы жұмыстан босату басталардан кемінде бiр ай бұрын уәкiлеттi органға толық көлемде ақпарат беруге;

2) бос жұмыс орындары (бос қызметтер) пайда болған күннен бастап үш жұмыс күнi iшiнде олар туралы уәкiлеттi органға мәлiмет жiберуге;
3) уәкiлеттi орган берген жолдамаға тиiстi белгi қою арқылы жұмысқа қабылдау немесе жұмысқа қабылдаудан бас тарту себебiн көрсете отырып, ол туралы дер кезiнде (уәкiлеттi орган оған азаматтарды жiберген күннен бастап бес жұмыс күнi iшiнде) хабарлауға мiндеттi.

3. Осы баптың талаптарын бұзғаны үшiн жұмыс берушiнiң жауапкершiлiгi заң актiлерiне сәйкес туындайды.

Халықты жұмыспен қамтудың республикалық және
аймақтық бағдарламалары: [1, 7]

1. Қазақстан Республикасының Yкiметi мен жергiлiктi атқарушы органдар қызметкерлер мен жұмыс берушiлер өкілдерiнiң қатысуымен әлеуметтiк-экономикалық дамудың индикативтiк жоспарлары негiзiнде халықты жұмыспен қамтудың:

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.