«Биологиялық кітаптар»

Пән: Информатика, Программалау, Мәліметтер қоры
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 17 бет
Таңдаулыға:

Мазмұны

1. Кіріспе 1

2. Жалпы бөлім 2

2. 1. Delphi ортасы 2

3. Негізгі бөлім . 9

3. 1. Негізгі терезе . 9

3. 2. Компоненттер жинағы 10

3. 3. Визуалды бағдарламалаудың негіздері . 11

3. 4. Бағдарламалау кодының терезесі 11

4. Есепке қойлым 13

5. Бағдарламаушының қолдауы . 14

6. Қорытынды 20

7. Қолданылған әдебиеттер 21

1. Кіріспе

Он бес жылда компьютер есептеп шығару орталықтарының
экзотикалық жабдығы миллиондаған адамдардың күнделікті
жұмыс құралына айналды. Әлемде компьютерлер және ақпараттық желілер жаппай қолданылуда. Компьютерлік технологияларды пайдалану, адамның білім алуына жаңа мүмкіндіктер жасайды. Компьютер жер шарының барлық түкпірлерінде әлемдік мәдениет ғажайыптарымен миллиондаған адамдардың танысуын қамтамасыз етеді. Қазіргі заманда адам көп істі компьютерді пайдалану арқылы атқарады және сол себептен "Алгоритмдеу және бағдарламалау" пәнін білу қажет.

Кез келген міндетті орындау алгоритмнің болуын, яғни
нәтиже алуға жеткізетін әрекеттердің алдын ала жазып қоюын
қажет етеді. Алгоритмнің негізінде бағдарлама түзіледі, яғни
есеп шешімінің алгоритмі оны компьютерде орындауға жарамды
түрде жазылады. Орындаушыға формальды әрекет етуге, команданы үйреншікті орындауға мүмкіндік беретін алгоритмнің
өте маңызды ерекшелігі бар.

Бағдарламалаудың тілі көп деп саналады. Delphi тілі - дербес
компьютерлері үшін бағдарламалаудың ең үздік оқу тілдерінің
бірі және ол Borland Delphi ортасында бағдарламалау тілі
ретінде қолданылады. Delphi бағдарламалау тілі - бұл RAD (Rapid Application Development) даму ортасының келесі қадамы.
Ол өте көп жаңаларды қоспай, VB-те (Visual Basic) анықталған
дефектілердің көбісін тексереді. Қазіргі уақытта бағдарламалау
тілін білу өте қажет.

2. Жалпы бөлім

2. 1 Delphi ортасы

Delphi - қазіргі уақытта бағдарламалаудың ең танымал тілдерінің бірі болып саналады. Delphi Object Pascal тілінде
базаландырылады немесе негізделеді. Pascal тіліндегі компиляторлар Borland фирмасының ең тез компиляторлардың
бірі. Delphi сонымен катар қолданушылық иитерфейс құруға мүмкіндік береді. Delphi-дің бөлігі құрастырылған интегралды ортасы IDE (Integrated Development Environment) болып саналады. IDE ("интегралды құру ортасы") көмегімен графикалық интерфейсті, қосымшаларды, мәліметтер қорын
қосуға және көруге, динамикалық кітапханаларды қосуға және
құруды орындап шығарады.

Delphi-дің басқа да кез келген тіл сияқты алфавиті, символдар жиынтығы, өз грамматикасы, операторлар жазбалары
мен программаларды бейнелеу ережелері бар. Файл менюді ашу,
сақтау, жабу және тағы да ашық проектіге жаңа форманы және
модульді қосу үшін қолданылады. Delphi жүктелгеннен кейін
экранға интерфейстің құрамы ашылады.

Интерфейстің құрамына 4 терезе кіреді:

Негізгі терезе (Project 1. dpr) ;
Объектілер бақылаушысының терезесі (Object Inspector) ;
Формалар құрастырушының терезесі (Forml. dfm) ;
Программа қодының терезесі (Unit1. pas) .

Delphi терезесінің орталық бөлімінде форманың дизайнерлік
терезесі орын алады. Онда форма қосымшасы (приложения) орын
алады, сондай-ақ онда программаны талдау (разработка)
этапында диалогты терезе деп аталатын ұғым қабылданған. Code
ярлыгы арқылы немесе F12 кнопкасын басу арқылы дизайнерлік
формаға кіре аламыз. Дизайнерлік форманың сол жағында Object
Inspector (объектілер бақылаушысының терезесі) орналасқан.

Интерфейстің құрамына кіретін 4 терезе

Жоғарыда айтқандай интерфейстің құрамына кіретін 4 терезесі бар және біз олардың әр қайсысына тоқталып өтсек.
Олар: 1. Project - Негізгі терезе (1 - сурет)

2. Object Inspector - Delphi-мен жұмыс істеу үшін қажет. Ол әдіс парағы (страница свойств, Properties) және оқиға парағынан (страница событий Events) тұрады.

Әдіс парағы (страница свойств, Properties) - объектілердің
әдісін көрсету парағы (2 - сурет), оларды көруге және өзгертуге мүмкіндік береді.

Оқиға парағы (страница событий, Events) - ол бүкіл оқиғалар көрсетілген және таңдалған объектілерді реагировать етеді (3 - сурет) .

3. Form - Delphi-дің негізгі құрылымы болып табылады және оған бүкіл компоненттер орналасады. Delphi-дің таза формасы (4 - сурет)

4. Unit (программа кодының терезесі) - Delphi-дің негізгі ортасы болып табылады. (5 - сурет)

1 - сурет

2 - сурет 3 - сурет

4 - сурет

5 - сурет

Paradox

Borland International компаниясы өзіне қажетті, жеткілікті және мыкты объекті бағытталған мәліметтер қорын Paradox версиясын құрды. Paradox мәліметтер қоры профессионал еместерге картотека типті есептерді шешуге және профессионалдарға күрделі есептер жүйесін шешуге (QBE сұрау тілі немесе PAL тілі) арналған.

Paradox өрістер типінің келесі типін қамтамасыз етеді:

1. Alpha - әріпті-цифрлы өріс. Өрістің үзындығы 1-255 байт.

2. Number - Сандық өріс. Ұзындығы 8 байт, мәні теріс және оң
болады.

3. S (Моnеу) - Сандық өріс. Мәні теріс және оң болады.

4. Short - Сандық өріс. Ұзындығы 2 байт, тек бүтін сандарды ғана талап етеді.

5. Long Integer - Сандық өріс. Ұзындығы 4 байт.

6. # (ВСD) - Сандық өріс. Мәні BCD форматта сақталады. Есептеу жылдамдығы азырақ басқа сандық өрістерге қарағанда, бірақ өте жоғары ондық нүктеден 0-ден 32-ге дейінгі сандарды қамтиды.

7. Date - Мерзім өрісі. Ұзындығы 4 байт.

8. Time - Уақыт мерзімі. Ұзындығы 4 байт.

9. @ (Timestamp) - Ұзындығы 8 байт. Мерзім мен уақытты қамтитын өріс.

10. Мemо - Символдарды сақтауға арналған өріс. Жалпы қосындысы 255 байттан көп кез-келген ұзындықта болуы м ү м к і н.

11. Formatted Memo - Memo-ға ұқсас бірақ шрифт таңдау қасиеті бар.

12. Graphic - Графикалық мәліметтерді сақтайтын өріс. Кез-келген ұзындықта бола алады.

13. OLE - Object Linking and Embedding дыбыс видео.

14. Мәтіндерді өңдеуге арналған бағдарламаларды шақырады.

15. Logical - Ұзындығы 1 байт. Тек True жэне False мәндерін
қабылдайды.

16. + (Auto increment) - Ұзындығы 4 байт. Өзгерілетін мәндерді сақтайтын өріс, мәні автоматты түрде 1-ге артып отырады.

17. Binаrу - V 2мәнді сақтайды. V ұзындығы бола алады, өлшемі кесте құру барысында беріледі.

18. Bytes - Сандық өріс. Ұзындығы 1 - 255 байтқа дейін V
мәндерді сақтайды.

3. Негізгі бөлім
3. 1 Негізгі терезе

Негізгі терезе, Delphi ортасы іске қосылып тұрғанда, міндетті түрде экранның жоғарғы бөлігінде орналасады. Негізгі терезе программаның жобасын құрудағы жүмыстарды басқарады. Бұл терезеде Delphi-дің негізгі меню жүйесі, пиктограммалық - командалық батырмалар және компоненттер жинағы орналасқан.

Және оған Delphi менюінің структурасы, жылдам кнопаклар,
компоненттер палитрасы т. б. кіреді. Delphi менюінің структурасы:

File - сақтау, ашу, жабу, жаңа проект ашу және бәрін сақтау т. б
үшін қолданылады. Жалпы айтқанда ол файлдармен жұмыс
істейді.

Edit - мәтінді редакциялау үшін
Search - мәтіннен ақпарат іздеу
View - бағыныңқы бағдарламаларды қарау
Run - бағдарламаны орындау
Help - анықтама алу

Project - сіздің тізімдеріңіздің қосымшасы және компиляциясы
үшін қолданылады.

Tools - Delphi-дің жүктелуін өзгерту және көрсету мүмкіндігін береді.

Component - ол ActiveX компонентін активтілеу конфигурацияларын өзгертуге мүмкіндік беретін басты меню.

3. 2. Компоненттер жинағы

Компонент деп - белгілі бір қасиеттері бар және форма терезесінде кез келген объектіні орналастыру мүмкіндігін туғызатын функционалды элементті атайды. Компоненттер негізгі терезесінде орналасқан. Компоненттер көмегімен программаның негізгі басы құралады (терезелер, батырмалар, таңдау тізімдері) және негізінде олар 19 топқа бөлінеді, ол топтарды біз парақтар деп атаймыз.

Компоненттер жинағы - терезенің оң жағында орналасып, қажетті компонентті тез табуға арналған белгілерден тұрады.
Олар: Standard - стандартты
Additional - қосымша

Win32 - Windows32 биттік

System - системалық

Data Access - мәліметтермен байланыс аясы

Data Controls - мәліметтерді басқару

dbExpress - мәліметтер қоры, информациямен байланыс аясы

BDE - Borland Database Engine арқылы мәліметтермен байланыс аясы
ADO - Active Data Objects арқылы мәліметтер қорымен байланыс т. б.
Компоненттер жинағы ол Delphi-дің негізгі ерекшелігі.

3. 3. Визуалды бағдарламалаудың негіздері

Бағдарлама кодын жазу үшін код терезесі, ал бағдарламаны
құру үшін Delphi ортасының басқа терезелері қолданылады. Delphi ортасындағы бағдарламалау екі процестің тығыз әрекеттестігін негізделген: бағдарламаның құруын визуалды (яғни оның Windows терезесін) көрсету мен бағдарлама кодын жазу.

Форма терезесінің мазмұнымен бағдарлама кодының арасында тығыз байланысты Delphi ортасы мұқият бақылап отырады. Мысалы, формада жаңа элемент орналастыру бағдарлама кодының автоматты түрде өзгеруіне себеп болады, керегінше бағдарламаның кодына автоматты түрде орналастырылған кейбір элементтерін алып тастау әрекеттері формадағы сәйкес компоненттердің жойылуына алып келеді.

3. 4. Бағдарламалау кодының терезесі

Бағдарламалау коды арнайы ережелер бойынша құрылады және алгоритм жұмысын атқарады. Pascal тілінің ұлғайтылған және дамытылған нұсқасы Object Pascal бағдарламалау тілі қолданылады. Бағдарлама кодының терезесі бағдарламаның мәтінін құруға және түзетуге арналған.

Delphi ортасы іске қосылғанда бағдарлама кодының терезесі Windows тасының бос терезесінің бастапқы кодынан тұрады:

unit Unit1;

interface // интерфейстік бөлігі

uses // стандартты бөлігі

Windows, Messages, SysUtils, Variants, Classes, Graphics, Controls,

Forms.

Dialogs;

type

TForm 1 = class(TForm)

private

{Private declarations }

pubic

{Private declarations }

end;

var

Form 1: TForml;

Implementation // орындалатын бөлігі

{$R *. dfm}

end.

Жобаны құру барысында осы кодқа қажетті өзгерістер енгізіледі

Delphi ортасы unit Unitl және Implementation қатарларының

аралығын өзгертіп отырады, ал бағдарламалаушының жұмыс

аумағы - {$R *. dfm} және end қатарлар аумағы.

Есепке қойылым

Бұл программаны жазған себебім: балықтың түрі өте көп олар туралы мәлімет іздеу ұзақ уақыт алады. Біз осы программа арқылы балықтар туралы мәліметті бірнеше секунд ішінде аламыз.

Бағдарламаушының қолдауы

Бұл бағдарлама бір формадан тұрады. Мен бұл бағдарламада:

1. Data Acces бетіндегі Data Source компонентін;

2. Data Controls бетіндегі DB Grid және DB Navigator компоненттерін;

3. BDE бетіндегі Table компоненттерін қолдандым.

Data Source компоненті - Table және Query типтес компоненттері, берілгендерді көрсететін компоненттермен байланысты.

Table компоненті - берілгенмен кесте арасындағы байланысты орнату үшін арналған.

DB Grid компоненті - берілгендерді жол және баған түріндегі кестеде көрсетеді.

DB Navigator компоненті - берілгендер қорының көрсетілуін басқаруға және берілгендерді өзгерту мүмкіндігі бар.

Data Acces беті 11 компоненттен құралған және ол компоненттер қосымшалар мен берілгендер қорының арасындағы ақпаратты беруге арналған.

Data Controls беті мәліметтерге бағытталған 15 компоненттерден тұрады. Бұл компоненттердің көпшілігі компьютердегі Standard және Additional бетіндегі аналогтар жұмыс істейтін мәліметтерге бағытталған.

unit Unit1;

interface

uses

Windows, Messages, SysUtils, Variants, Classes, Graphics, Controls, Forms, Dialogs, StdCtrls, DBCtrls, DB, DBTables, ExtCtrls, Grids, DBGrids;

Type

TForm = class(TForm)

DataSourcel: TDataSource;

DBGrid1: TDBGrid;

DBNavigator1: TDBNavigator;

Table1: TTable;

Table1SpeciesNo: TFloatField;

Table1Category: TStringField;