Iскерлiк туризмнiң қалыптасуы

МАЗМҰНЫ

КIРIСПЕ . . . 3

1. IСКЕРЛIК ТУРИЗМНIҢ ҚАЛЫПТАСУЫ МЕН ҚАЗIРГI ЖАҒДАЙЫ . . . 5Қазiргi туризм жiктелуiндегi iскерлiк туризмнiң орны . . . 7Iскерлiк туризм түрлерi . . . 11Iскерлiк турларды ұйымдастыру . . . 19

2 IСКЕРЛIК ТУРИЗМ - ҚОНАҚЖАЙЛЫҚ НАРЫҒЫНЫҢ БАСТЫ СЕГМЕНТI РЕТIНДЕ . . . 25

2. Қонақ үй таңдаудағы iскерлiк туристердiң қалауы . . . 25

2. Iскерлiк саяхатшылардың жiктелуi . . . 26
3. Саяхатшылардың қажеттiлiктерiн қанағаттандыру . . . 27

3 БАТЫС ҚАЗАҚСТАННЫҢ IСКЕРЛIК ТУРИЗМ ДАМУЫНЫҢ МӘСЕЛЕЛЕРI МЕН ПЕРСПЕКТИВАЛАРЫ . . . 37

1. Батыс Қазақстанның облысының iскерлiк туризмнiң мәнi . . . 37
2. Атырау облысының iскерлiк туризмiнiң қазiргi жағдайы . . . 41
3. Маңғыстау облысының iскерлiк туризмiнiң даму песпективалары . . . 44
4. Экономика - достықтың сенімді де берік негізі . . . 49

ҚОРЫТЫНДЫ . . . 53

ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТIЗIМI . . . 55

КIРIСПЕ

Туризм халық шаруашылығының қарқынды дамып келе жатқан және ең кiрiстi салаларының бiрi. Үшiншi мыңжылдықтың басында халықаралық Үлесiне жалпы әлемдiк сауда қызметтерiнiң 30-35% тиедi. Iшкi және халықаралық туризмнiң жалпы шығыны әлемдiк жалпы ұлттық өнiмнiң 12% құрайды.

Туризм мәдени құндылықтың дамуы мен қозғалуына әсер етедi, әртүрлi елдер мен халықтар арасындағы қатынастарды бiрiктiредi. Үкiмет, қоғамдық ұйымдар және коммерциялық құрылымдарды қоршаған ортаны жақсарту мен қорғауға белсендi қатысуға итермелейдi.

Қазақстандағы туризм жағдайы бұрынғы жеткен туристтiк қызметтер көлемiнiң жылдам түсуi, материалдық базаның қысқаруы мен халықтық туристтiк қызметтерге қажеттiлiктерiнiң сәйкес келмеуi кризистiк бағаға әкеледi.

Кейiнгi жылдары халықаралық туризмде маңызды рөлдi iскерлiк туризм алады, өйткенi сапарлардың үлкен бөлiгi iскерлiк мақсатта жасалады. Осыған байланысты iскерлiк туризм бұл - жиырмасыншы ғасырдың феноменi аталған әлемдiк экономиканың басты және қозғалыстағы салаларының бiрi.

Iскерлiк туризм өркениеттi әлемiнде келешегi бар және табысты бизнес болып танылған. АҚШ-та жүз жылдан астам, Еуропада 50-жылдары, ТМД-да - оның iшiнде Ресей мен Қазақстанда бүгiн қалыптасты десек болады.

Бүгiнгi күнi, мамандар арасында ортақ “iскерлiк туризм” түсiнiгi жоқ. Бiреулердiң ойынша, бұл - шетелге көрме, конференцияға сапар десе, басқалар пайдалыны жайлымен бiрiктiру, яғни iскерлiк келiссөздер жүргiзу және жаңа жерлерде демалу; ал үшiншi бiреулер - “iскерлiк туризм” деген жоқ, өйткенi, анықтамасы бойынша iскерлiк болмауы мүмкiн дейдi. Бiрақ, барлық осы түсiнiктер мен анықтамаларға қарамастан, iскерлiк туризм ұғымы бар және экономикалық белсендi қалыптасқан, келешегi бар сала.

Iскерлiк туризм бұрынан берi жұмысын атқарып келедi, тек 1990 жылдан бастап бұл бизнес сферасы қанатын кеңге жайып, туризм саласының ең табысты саласына айналды. Тек Еуропаның өзiнде 1998 жылы iскерлiк туризмге 227 млрд. шығындалған. Дүниежүзiлiк туристтiк ұйым мәлiметi бойынша iскерлiк туризмнен түскен табыс жыл сайын 4%-ға өседi.

Бұл Ассоциация 38 елден 2 мың мүшеден құралған. “SITE” -тың негiзгi жұмыс бағыты - бұл өз мүшелерiн маркетингтiк қолдау, тәжiрибе алмасу және тарату, арнайы әдебиеттер шығару.

Осындай ұйымдар көмегiмен бизнесмендерге әлем бойынша саяхаттау жеңiлдедi, өйткенi оларға дайын қызметтер жиынтығы немесе клиент қалауымен жаңа пакет өңделедi. Көрiп отырғандай, бұл ассоциациялардың рөлi өте маңызды және соған ұқсас ассоциациялар құру бiздiң елiмiз үшiн - өте өзектi. Бiрақ, бұл ғана мәселе болып тұрған жоқ, Қазақстанда басқа да iскерлiк туризм мәселелерi бар.

Туризмнің іскерлік түрін дамытуда еліміздің батыс аймағы қарастырылып отыр. Атаулы қойылған мақсаттан келесі міндттер анықталады:

• халықаралық туризм жiктелуiндегi iскерлiк туризм орнын;
• бұл саланы қалыптасуы мен iскерлiк туризм түрлерiн;
• қонақ үй таңдаудағы iскерлiк туристердiң қалауы қарастыру;
• іскерлiк саяхатшылардың қажеттiлiктерiн қанағаттандыру;
• Батыс Қазақстандағы іскерлік туризм дамуының мәселері мен перспективалары қарастырылады.

Берілге жұмыста тек қана Қазақстан емес сонымен қатар әлемдiк iскерлiк туризм келешегi мен мәселелерiн анықтауға тырысамыз. Сонымен қатар Қазақстанның әлемдік туристік нарық жүйесіне кіруіне, қызмет көрсетулердің халықаралық саудасы мен мемлекет экономикасының кіріс секторы шеңберінде халықаралық кәсіпкерлік пен іскерлік ынтымақтастықтың маңызды саласы ретінде бәсекеге қабілетті туристік индустрия құруға жәрдем ететін осы Батыс Қазақстанның орталықтары (Атырау, Ақтөбе, Ақтау, Орал қалалары) ықпалы зор екенін көрсетмін.

Жұмыстың негізгі дерек көздері ретінде бүгінгі таңға дейін туризм саласындағы шетелдік және отандық зерттеушілердің еңбектері, статистика агентігінің мәліметтері, түрлі әдістемелік нұсқаулар, оқулықтар, газет-журналдар, халықаралық сайттар мен басқа да мәліметтік ақпараттар алынды.

1 IСКЕРЛIК ТУРИЗМНIҢ КАЛЫПТАСУЫ МЕН ҚАЗIРГI ЖАҒДАЙЫ

“Busines Travel” (“Iскерлiк туризм”) - тiптi халықаралық өлшеммен қарағанда жаңа түсiнiк. Iскерлiк туризмнiң ең қанат жайып дамуы өткен ғасырдың 80 жылдарынан басталды. Iскерлiк ңатынастардың жылдам қарқынмен өсуi бiрнеше себептерге байланысты. Олар iскерлiк, ғылыми, мәдени аусымдар интенсификациясымен байланысты әлемдiк экономиканың өзектiленуi, орта класс үлесiнiң көбеюi есебiнен, халықтың әлеуметтiк құрамының өзгеруi. [5] Батыста iскерлiк сапарларды ұйымдастыру мәдениетi 10 жылдық бойында қалыптасты. Осы уақыт iшiнде iскерлiк туризм сферасында әлемде ассоциациялар пайда болып, қалыптаса бастады. Жоғарыда айтылғандай - ғылыми, бiлiм мекемелерi, баспа мекемелерi, әдiстемелiк оқулықтар, маманданған секторлар мен категориялар базасында тұрақты ұйымдасқан құрылым қалыптасты. Басты мән беретiн жәйт Батыста iскерлiк туризмнiң дамуына мемлекет тарапынан қолдау көрсетiлген.

Iскерлiк туризм кездесу индустриясы (Meeting Industry) - ұқсас түсiнiктер. Негiзiнен ол ағылшын тiлiнiі “MICE” аббревиатурасынан құрылған бiрнеше сөздiң бастапқы әрпiнен тұрады. Бұл сөздер iскерлiк туризм индустриясында кең қолданысқа ие. [6]

Аббревиатураны жiктесек:

M - “meeting”- кездесулер

I - “incentives”- интенсивтi iс-шаралар

C - “conventions”- конференциялар

E - “exhibitions”- көрмелер

Өкiнiшке орай, бiзде әлi iскерлiк туризм нарығында қалыптасатын маманданған тұлғалар, негiзгi ұйымдар туралы ұсыныстар мен түсiнiктер шатасқан, олардың мақсаттары, функциялары, өкiлеттiлiктерi шектелмеген, анық жiктелуi жоқ. Әлi күнге дейiн қабылданған стандарттар мен халықаралық тәжiрибе көзiмен аталмыш саланың негiзгi параметрлерiн сипаттайтын анық, түсiнiктi тiркелген сөздiк жоқ. Әрине, бұның барлығы маманданған компания жұмысын қиындатады, iскерлiк саяхат немесе шара ұйымдастыру мәселесiн тудырады, халықаралық және ұлттық құрылымдармен қатынасты күрделендiредi.

Iскерлiк ресей бизнесмендерi Ресей үшiн iскерлiк туризмнiң өзектiлiгi мен келешегiн есепке ала отырып 2000 жылы қаңтарда Iскерлiк Туризм Ассоциациясын құрды. Ассоциация Ресейдегi, ТМД елдерiн және шетел iскерлiк туризм нарығында жалпы мақсаттарды өткiзу үшiн, мүдделердiң жалпылама негiзiнде бiрiккен тәуелсiз ұйымы. [7] Әлемде Ассоциация нұсқа сипатында.

Жұмыс кооперация мақсатында құрылады. Iскерлiк Туризм Ассоциациясының миссиясы - iскерлiк туризмнiң қазiргi инфрақұрылымын дамытуға iс-әрекет етуде қызметтер тұтынушылар мен тасымалдаушыларға ортақ ақпараттық кеңiстiк құру; iскерлiк туризмнiң әлемдiк концепциясын дамыту және қозғау; ағартушылық-бiлiм жұмыс атқару жолдарын қарау. Ассоциация өз жұмысында позитивтi тәжiрибе мен халықаралық бизнес-бiрлестiктер салалар рөлiне сүйенедi.

Iскерлiк туризм инфрақұрылымында орталық орынды қонақ үйлер мен бизнес-орталықтар алады, сондықтан бiз оларға көп көңiл бөлемiз.

Тәжiрибелi және болашақты болжайтын басқарушылар, қонақ үй бизнесiнде iскерлiк саяхатшылар “күнделiктi туристерге” қарағанда басқадай жағдайды қажет ететiнiн түсiнедi. Бүгiнгi күнi бiз жиi “Интеллектуалдық мекеме” туралы естимiз, интеллектуалды қала, үй т. б. Дәл осындай концепцияның өтуi Қазақстанның ақпараттық әлемге жедел өтуiне мүмкiндiк бередi. Жалпы Қазақстан Ресей және басқа да ТМД елдерiнде құрылу өзектiлiгi, сонымен қатар, бизнес үшiн қолайлы осы елдердiң iрi қалалары “The best cities for business” зерттеу нәтижесiнде көрсеткендей бизнес жүргiзу үшiн өте қолайлы болып отыр. Бұны “Anderson” аудиторлық компаниясы мен “Fortune” журналының бiрiгуiмен 2000 жылы жарық көрдi. [8] Зерттеулер қорытындыснда Мәскеу және Санкт-Петербург iскерлiк инфрақұрылым сапасы бойынша алғашқы орындарда болса, Алматы мен Астана туралы мүлдем айтылмаған.

Тағы бiр зерттеу “Runzheimer Internatonal” компаниясымен жүргiзiлген. Бұл жолы “Бизнес-саяхаттар үшiн ең јымбат әлем-қалары” (1 кесте) .

1 кесте

Бизнес-саяхаттар үшiн ең қымбат әлем қалалары [34]

Зерттеу әлемнiң 200 қаласында жүргiзiлген. Қымбаттылығы үш күндiк бизнес-класс мейрамханада тамақтану және бiр орынды бизнес-класс қонақ үйiнде орналасу құны қосындысымен анықталды.

Мұнда әлемдегi ең қымбат қалалардың жиырмасы келтiрiлген, және бiз көрiп отырғандай тiзiмде - қалалар әлемнiң әр бұрышынан алынған. Бiрақ көшбасшы “Үштiкке” Еуропа қалалары, соның қатарына - Мәскеуде кiредi. Ең “арзан” қалалар тiзiм бойынша Йоханнесбург, Аделаида және Окланд болып келедi.

1. 1 Қазiргi туризм жiктелуiндегi iскерлiк туризмнiң алатын орны

Бүгiнгi күнi туризм - бизнес саласындағы ең табысты көзi болып табылады. Туризм көрсеткiш мысалымен тек қана өнеркәсiп, ауыл шаруашылық ғана емес қызметтер нарығына көптеген миллиардтап табыс әкелетiн сала екендiгiн көрсетiп отыр. Туризмнен түскен салықтан көптеген елдер бюджетi құралып, туризм рөлi әлемдiк экономикада жылдан- жылға өсуде.

Туризм барлық шаруашылық салаларымен және адамдар жасайтын iс - әрекеттердiң түрлерiмен байланысты, себебi олардың дифференциациясы мен дискреттiлiгi адамдарда орын ауыстыру мен тануды тудырады.

Кейiнгi он бес жылда туризм саласы қалыптасып, қызмет көрсету бойынша әлемдегi ең үлкен сфера атағын алды. Бiрақ мемлекет экономикасына туризмнiң дұрыс әсер етуi егер туризм елде барлық жағынан дамып, экономика қызметтерi ел экономикасын жоғары болмаса ғана дамиды. [1]

Соңғы елу жылдың iшiнде туристтiк индустрияға кең ауқымдағы мәселелер қолайсыз жағдай туғызды. Олар - табиғи қауiптер, күрделi әлеуметтiк шиеленiстер, соғыстар, экономикалық кризистер мен терроризм. Туризм индустриясы икемге келiп, қиындықтарды жеңiп, бiраз тәжiрибе жинап қалды. Туризм басқа салаларда болмайтын кризистердi жеңiп шығатын экстраординарлық мүмкiндiгi бар. Туризм сферасының кеңеюiмен оның көрсеткiштерi бiраз өзгерiстерге ұшырады.

Кейiнгi он жылдықта болған келудiң максималды өсу темпi 2005 жылы болды. Бұл әлемдегi экономикалық және саяси тұрақтылыққа. Халықаралық келушiлердiң жалпы көлемi жекелеген мақсаттағы сапарлар үлесiнiң өсуiмен байқалады. Мәселен, 2000 жылы 3%-дан 2008 жылы 32. 86%-ға көтерiлген. Жекелеген мақсаттармен сапар шегу, яғни iскерлiк туристтер үлесiнiң артуы, басқа топтардың қысқаруына әкелiп соғады. 2000 жылдан 2008 жылы iскерлiк сапарлар нәтижесiнде Қазақстанға келушi шетел азаматтарының көлемi 2000 жылы 43% болса, 2004 жылы 13. 12% қысқарды. Басқа жағынан, көрсетiлген жекелеген мақсаттардағы келудiң жоғарғы үлесi виза құжаттары мәселелерiмен байланысты. [25]

Қазақстанда сонымен қатар шетелдiк азаматтарының келуi мен Қазақстан азаматтары шығу санының көбеюi байқалады (1 сурет) .

1 сурет. Қазақстанға келген шетел азаматтары мен шетелге шығушы Қазақстан азаматтары [15]

Қазақстан Республикасының статистика жөнiндегi агенттiгi бұл резидент және резидент еместердi сапар мақсатына қарай бөлдi. [15] Бұл кесте бойынша қызмет бабымен барушы адамдар саны жекелеген сапарлардан асатынын байқаймыз (2 кесте) .

2 кесте

Сапар мақсатына байланысты 2008 жылғы резидент және резидент еместер саны [15]

Жиырмасыншы ғасырдың екiншi жартысы келешектегi даму мен iшкi экономикалық қатынастардың араласуымен танылды. Әлемдiк экономиканың өсушi қажеттiлiктерi халақаралық келiссөздердiң өсуiне әкеледi.

Маманданған, ұйымдасқан жұмыс қызметтер тұтынушы мен жеткiзушi лерге де тиiмдi, өйткенi сақтау мен iскерлiк туризмге қызмет көрсету сапасының көтерiлуiнде iскерлiк сапарға бөлiнген қаражаттан 70% үнемдеп қалады.

Iскерлiк туризм қазiргi туризм жiктелуiнде басты орында тұр. Бұл туризм түрi туризм типiне және осы категориядағы туризм турiне жатады. Соның iшiнде бұл категория: рекреациялық, экскурсиялық (мәдени), арнайы түрлерге бөлiнедi. Дәл арнайы туризм түрiне iскерлiк туризм түрi жатады (коммерциялық-iскерлiк, конгресстiк, т. б. ) . [25]

Қазiргi бизнесте белсендi ақпарат алмасу, жаңа технологияны игеру, халықаралық конгресстерге, семинар, көрмелерге қатысусыз мүмкiн емес. Бұның барлығы iскерлiк туризм сферасына кiредi. Осы туризм саласы көмегiмен экономикаға жаңа ойлар келедi, жаңа нарықты жаулап алады (27 ақпан-1 наурыз аралығында Халықаралық Сауда Орталығында “Iскерлiк туризм 2001. Iскерлiк стиль” көрмесi өттi) .

Iскерлiк туризм отандық ұлттық экономика дамуына үлкен үлес қосады, халықаралық инвестициялық капитал және әлемдiк экономика бiрiгуiне енуiне әрекет етедi. Өкiнiштiсi, бұл iскерлiк туризм рөлi Қазақстанда мемлекеттiк деңгейде жетiлiп болған жоқ. Маркетингтiк зерттеулер мен болжау көрсеткендей, кез-келген экономикалық кризис және төмендеулер кезiнде бұл туризм түрi аз күйзелiске ұшырайды, тiптi керiсiнше өзiнiң көлемiн көбейтедi. Болашақ он жылда iскерлiк туризм өсу темпi жеткiлiктi жоғары деңгейде қалады және 2020 жылы:

Iскерлiк халықаралық сапарлар саны 3 есе 564 млн-нан жылына 1, 6 млрд-қа дейiн өседi;

Iскерлiк туризмнен түскен табыс 5 есеге 399 млрд. $-дан 2 трлн. $-ға өседi. [4]

Мұндай табыстар динамикасының өсуi iскерлiк туризмде әлемдiк нарықта жергiлiктi нарық тұрақсыздығы мен ерекшелiктерге байланысты Қазақстан, Ресейге қолданылмаған, бiрақ Қазақстан үшiн жақын уақытта бұл бизнес сферасы ең табыстылардың бiрi болып қалмақшы. Бүгiнгi күнi Қазақстандағы iскерлiк туризм нарқы қалыптасу мен даму стадиясында. Бiрақ, ТМД елдерiнде iскерлiк туризм дегенiмiз - iскерлiк сапарлар мен шараларға қызмет көрсету. Сондықтан, бiзде әзiрше толығымен жетiлмеген, көбi iскерлiк туризмдi жекелеген сала қылып бөлмейдi.

Сонда да iскерлiк туризм халықаралық туризмдегi басты салалардың бiрi. Әлемде iскерлiк туризм терең әлеуметтiк-экономикалық және саяси құбылысқа айналды. Жоғарыда айтылғандай. Бұл “ең басты” өзiндiк, жоғары рентабельдi, динамикалық әлемдiк экономика саласы, қонақ үй нарығының негiзгi және келешегi бар сегментi, туризмнiң өзiндiк секторы болып табылады. Батыс компаниялары бұл туризм түрiн - баяғыдан бизнес - туризм деп атауда.

Шығу конференция, семинар, тренингтер - жақсыны пайдалымен қосу мүмкiндiгi. Бұл бизнес - шешiм қабылдау, персоналды оқытуды жүргiзу, iскерлiк байланыстарды орнату әдiстерi емес, сонымен бiрге команданың корпоративтi рухын күшейту, коллектив мүшелерi арасындағы бейресми қатынастарды ойластыру. Ресейлiк және Қазақстандық бизнесмендер де батыстық әріптестеріне қарап, iскерлiк туризм мүмкiндiктерi туралы ойластыруда.

Бiрнеше туристiк фирмалар жаңа нарықты игеру, сауда келiсiмдерiне отыру мақсатыме топтық бизнесмендер сапарларын ұйымдастыруға мамандана бастады. Соған қарамастан, турфирмалар сирек белсендi бизнесмендерге көмектеседi: олар - сол немесе басқа нарықтағы жағдайда болу, сауда партнерлерi мүмкiндiктерi туралы мәлiметтер жинау, iскерлiк кездсулердi ұйымдастыру, т. б. [31]

Iскерлiк сапарлары нарығын анализдеу белгiлi бiр елдер немесе елдер тобымен экономикалық қатынастар жағдайымен байланысты. Iскерлiк сапарлар жекелеген ең жоғарғы класс пен қымбат апартаментте орналастыру және күнi бойы көлiкпен қамтамасыз ету сұранысын туғызады.

Iскерлiк кездесулердiң ең атақтысы - бiрiншi класстағы бiр орындық орналасу сұранысы. Iскерлiк саяхатшылар экономикалық тұрғыдан пайдалары бар, өйткенi, оларда маусымдық факторлары болмайды. Тiптi тристiк маусым биiктеу шегiнде олардың көлемi азаюы мүмкiн. Басты тағы бiр, бизнесмендер сапарлары қосымша - жарнама, орындарды броньдау мен тәртiбi туралы ақпарат шығындарын қажет етедi.

Бiздiң елiмiзде кiру iскерлiк туризмi инфрақұрылымының құрылуына аз жұмыстар жасалған. Бұл жағынан, Ресей бiзден алда, Мәскеуде және облыс орталықтарында көптеген бизнес - қонақ үйлер, бизнес орталықтар салынуда; конгресс - бюролар; көрме ұйымдары құрылуда; конгресс, форум, т. б. iс - шаралары күнтiзбесi кеңеюде.

Осы ақпаратқа сүйене отырып, қазақстандыј iскер адамдарға олардан үлгi алу керек. Бұл тек қана үлкен табыс емес, ел экономикасын жаңа деңгейге көтередi. Әлемдiк iскерлiк туризм дамуына саяси жағдайда көп әсерiн тигiзбейдi. Ресейлiк Iскерлiк Туризм Ассоциациясының вице - президентi Юрий Сарапкиннiң айтуынша, тiптi, әлемдiк туриндустрия кризисi болған 11 қыркүйектегi жағдай бұл туризм секторына көп әсерiн тигiзген жоқ.

Туризмнің дамуына саяси имидждің де ықпалы зор. Қазір еліміз көптеген халықаралық беделді ұйымдардың бас қосатын жеріне айналған. Мәселен, елімізде өткізілетін Азиядағы ынтымақтастық және өзара сенім шаралары жөніндегі кеңестің саммиттері, Шанхай ынтымақтастық ұйымының жиындары, Әлемдік және дәстүрлі діндер жетекшілерінің съезі, Еуразиялық медиа- Қазақстанды дүниежүзіне паш етеді. «Қазақстанның туристік мүмкіндіктерін насихаттау мақсатында еліміз халықаралық туристік биржалар мен көрмелерге қатысуда. Мәселен былтыр Берлинде өткен «ITB 2007» әлемдік көрмесіндегі қазақстандық экспозицияның табысын ерекше атап өтуге болады. Біздің брэнд Азия, Австралия және Мұхит елдері арасындағы үздік атанды», - Спорт және туризм министрі Темірхан Досмұхамбетов. Қазақстан экспозициясы Шанхайда өткен «WTF 2007» жәрмеңкесінде де бірінші орын алды. Ақпан айында Қазақстан Мадридте өткен әлемдегі ең ірі FITUR халықаралық туристік көрмеге қатысты. Биыл Қазақстан ірі 9 халықаралық көрмеге қатыспақ. 2001 жылдан бері еліміз Берлин, Мәскеу, Лондон, Мадрид қалаларында, сондай-ақ, Кореяның Сеул қаласында өткен “КОТFА” көрмесі мен Жапонияның астанасы Токио қаласында өткен “SАТА” атты халықаралық көрмелерден тыс қалған жоқ. Еліміздің туристік мүмкіндіктерін шетелге насихаттау барысында жыл сайын Алматының төрінде «КІТF», ал Елордада «Астана - Leasure» атты халықаралық көрме мен Шығыс Қазақстан облысында «Белуха» халықаралық туристік фестивалі өткізіліп тұрады. «KITF» жәрмеңкесінің деңгейі артып келеді. Бұған 2007 жылы 33 елден 450 компанияның қатысқаны дәлел. Бүгінде әлемнің жетекші ақпарат алпауыттары ВВС, СNN, Euro News телеарналарында Қазақстанның көрікті табиғаты, халқы, мәдениеті туралы бейнероликтер көрсетілуде. Бұл туристік мүмкіндіктерімізді насихаттайтын тиімді жол. Біздің кең байтақ еліміз әлем елдері бойынша көлемі жағынан 9-орында тұрақтап тұр. Соған қарамастан былтыр Қазақстан туризм саласында 68- орыннан 71-ге төмендеп кетті. Сырттан келетін туристердің саны 2006 жылғы көрсеткішпен қалып келеді. Басты себебі-ұйымдастырушылық кедергілер. Мамандардың дерегіне сүйенсек, дүниежүзі бойынша жалпы туризмнің 60 пайызын іскерлік туризм құрайды екен. Қазақстанның әлемдік геосаясаттағы салмағы елдегі туризмнің осы бір саласын дамытуға үлкен мүмкіндік беріп отыр. Яғни, еліміз біздің елден өзіне экономикалық серіктес іздеп келуші компаниялар арқылы да ақша табуына болады. Іскерлік туризмнің әлем бойынша жылдық айналымы 700 млрд. доллар. Еуропа мен Америка сияқты дамыған елдер әріптес іздеген бизнесмендердің есебінен - ақ қомақты қаржы тауып отыр.

1. 2 Iскерлiк туризмнiң түрлерi

Iскерлiк туризм көп салалы. Жоғарыда айтылғандай, мамандар “бизнес - туризм” түсiнiгi орнына жиi “MICE” терминiн қолданады, өйткенi бұл аббревиатураны құрайтын сөздер - бұл iскерлiк туризм түрлерi немесе бизнес - туризм құрылымы (“Horwath Axe Consultants” мәлiметi бойынша) :

1) Жеклеген iскерлiк сапарлар, олар бүгiнгi күнi iскерлiк туризм құрылымының 70, 8% құрайды;

2) Конференция, семинарлар - 12, 6%;

3) Көрмелер - 10, 3%;

4) Конгресстiк туризм - 3, 3%;

5) Инсентив - туризм - 2%.

Бiрақ ТМД - да экперттердiң ойынша, басқаша. Iскерлiк сапар әйгiлiгi өте жоғары, мәселен, таза интенсив үлесi 2% тең. Егер әлемдiк тура ағымда бизнес - туристер үлесi 25-30% құраса, ТМД - 20% аз. Сол уақытта басқа жағынан iрi қалалар- Мәскеу, Санкт-Петербург, Алматы кiру ағымы бизнесмендердiң 60%-ға жақындады. [10]

---

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.

• Іс жүргізу
• Автоматтандыру, Техника
• Алғашқы әскери дайындық
• Астрономия
• Ауыл шаруашылығы
• Банк ісі
• Бизнесті бағалау
• Биология
• Бухгалтерлік іс
• Валеология
• Ветеринария
• География
• Геология, Геофизика, Геодезия
• Дін
• Ет, сүт, шарап өнімдері
• Жалпы тарих
• Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
• Журналистика
• Информатика
• Кеден ісі
• Маркетинг
• Математика, Геометрия
• Медицина
• Мемлекеттік басқару
• Менеджмент
• Мұнай, Газ
• Мұрағат ісі
• Мәдениеттану
• ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
• Педагогика
• Полиграфия
• Психология
• Салық
• Саясаттану
• Сақтандыру
• Сертификаттау, стандарттау
• Социология, Демография
• Спорт
• Статистика
• Тілтану, Филология
• Тарихи тұлғалар
• Тау-кен ісі
• Транспорт
• Туризм
• Физика
• Философия
• Халықаралық қатынастар
• Химия
• Экология, Қоршаған ортаны қорғау
• Экономика
• Экономикалық география
• Электротехника
• Қазақстан тарихы
• Қаржы
• Құрылыс
• Құқық, Криминалистика
• Әдебиет
• Өнер, музыка
• Өнеркәсіп, Өндіріс