Жүректің қызметі мен оның жас ерекшеліктері

1. Жүрек,оның құрылыс мен қасиеттері,дамуы.

2. Жүректің қызметі мен оның жас ерекшеліктері

3. Жүректегі электір құбылыстары

Жүрек- қан айналу жүйесіндегі негізгі бөлім. Ол тоқаусыз қызмет етеіп, қан тамырлардың қанның қозғалысын қамтамасыз етеді. Бір тәулік ішінде жүрек 5-6 мың литр қанды айдайды. Қанның тамырларда қозғалуына түрткі болатын энергия жүректің бұлшық еттердің қызметіне байланысты өндіріледі. Бұл 200 кг жүкті 100м биіктікке көтергенмен бірдей. Ал дене еңбегі бұл жұмысты 2 есе күштейді деуге болады. Айталық, 1 сағаттай ауыр жұмыс кезінде жүректен өтетін қанның мөлшері 2000-2500 л. Мұндай жұмыс жүректі қанмен күшті қамтамасыз етуді тілейді. Адам жүрегінің салмағы 250-360 г, яғни дене салмағының 1/200 бөлігіне тең, бірақ ол қан айналымындағы бүкіл қанның 1/10 бөлігін пайдаланады. Жүректі қанмен қамтамасыз ететін қан тамырларды жеке жүректен –қан тамырлар жүйесін құрады.
Адамның жүрегі бұлщық еттен тұратын конус пішінді қуыс мүше. Ол салмағына, жынысына қарай бөліктенеді: ерлердің жүрегі (300 г) әйел жүрегінен (220 г) салмақтырық. Жалпы ұзындығы -12-14 см, ең жалпақ жері -10-11 см. Жүрек оң және сол жақ бөлімдеріне тұрады. Олардың әрқайсысына екі-екіден қуыстары бар: жүрекше және қарынша деп аталатын қуыстар бар. Жүректің оң жақ бөлігін сол жақ бөлігінен қалық ерекше құрлымды жүректер еттері бөліп тұрады. Қарынша мен жүрекшенің арасында сол жағында қос жаппалы және оң жақ үш жаппалы қаппақшалары болады. Сол жақ жүрекшеден денедегі ең үлкен қолқа тамыры, ал сол жақ жүрекшеден өкпе артериясы басталады. Жүрекшелер мен қолқа және өкпе артерияларының арасында, жарты ай іспекті қақпақшалары бар. Жүрек қуыстардың қақпақшалары қанды тек бір бағытта ғана өткізеді жүрекшелерден қарынша қуысына , одан артерия қан тамырларына қарай. Жүректің қабырғасы үш қабаттан тұрады: сырқты- эпикард(эпи-үстінгі, кардиа-жүрек ), ортанғы – миокард(миос-бұлшық ет) ішкі-эндокад-(эндон-ішкі ). Жүректің еті микард-ерекше құрылымды көлденең жолақты ет ұлпаларынан тұрады.Оның қалындығы жүректің ір жерінде әртүрлі. Ең жұқа жері жүрекшенің қабырғасында 2-3мм ал қалың жері – сол жақ қарыншаның қабырғасының қалыңдығы бұдан *3-4 есе артық.

1 Дүйсенбин.Қ, З. Алиакбарова. «Жасқа сай физиология және мектеп гигиенасы» Алматы, 2003

2 Қ.С. Рымжанов, И.М. Төленбек. «Адам мен жануарлар физиологиясы». Алматы, 2000

3 А.Г.Хрипкова «Жас өспірім физиологиясы» 1978