Алмаз алаңының геологиялық құрылысы, мұнайгаздылығының болашағы және жобалау әдістері

КІРІСПЕ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
I. ГЕОЛОГИЯЛЫҚ БӨЛІМ
1.1. Алаңның физикалық, географиялық, экономикалық жағдайлары...
1.2. Алаңның геологиялық, геофизикалық зерттелу тарихы ... ... ... ...
1.3. Литологиялық, стратиграфиялық қима ... ... ... ... ... ... ... ... ...
1.4. Тектоника ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
1.5. Мұнайгаздылығы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
1.6. Жер асты суларының сипаттамасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
1.7. Мұнай және газ қорларын есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
1.8. Жобалау, іздестіру жұмыстарының әдістері мен көлемі ... ... ...
1.8.1. Іздестіру жұмыстарының мақсаты мен міндеттері ... ... ... ... ... ..
1.8.2. Іздестіру ұңғымаларының орналастыру жүйесі ... ... ... ... ... ...
Қорытынды. Әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..

Қазақстан мұнай мен газдың қоры бойынша бай мемлекеттердің қатарына жатады. Оның территорясында ірі Каспий маңы мұнай газды провинциясы орналасқан. Соңғы жылдарда тұз асты палеозой түзілімдерінің қимасында Жаңажол, Шыңғыс, Тенгіз тағы басқа сияқты Қазақстанды алдыңғы мемлекеттердің қатарына қосатын мұнай мен газдың ірі кенорындары ашылған.
Каспий маңы ойпатының ашылған мұнай мен газдың кәсіпорындары жоғарғы перм мен триастың тұзүсті түзілімдері дамыған. Каспий маңы депрессиясы мен Жаңа-Алексеев грабенінің қиылысы белдемінің Бөліктау алаңын жобалау “Казгеофизика” іздеу-барлау жұмыстарының жоспарына сәйкес жүзеге асырылады.
«Казгеофизика» гофизикалық экспедициясы Каспий маңының солтүстік және солтүстік-шығыс бөлігінде, әсіресе оңтүстік Илек көтерілімін 1988 ж бастап сейсмобарлау жұмыстарын МОГТ жүргізген.
Есеп беруде екі жоба бойынша орындалған дала жұмыстары нәтижелері келтірілген. Олардың бірінің мақсаты - виброкөздерді пайдаланып, тұзүсті түзілімдері бойынша Сарыбұлақ құрылымдарын детальдау мен терең бұрғылау жұмыстарына дайындау.
Екінші мақсаты – шпурлы зарядтарды қолданып тұзүсті сейсмикалық кешенін анықтау және тұзүсті локальді құрылымдарды бұрғылауға дайындау. Аудандардың ортақтығын және шешілетін тапсырмаларын еске ала отырып,№102/89 НТС ПГО «Казгеофизика» протоколы бойынша жоғарыда айтылған сейсмопартиялардың жұмыс нәтижелері бойынша біріктірілген есеп беру рұқсат етілді.
Административтік тұрғыда жұмым ауданы Қаратөбе және Шыңғырлау Орал облсында орналасқан. Осы процесте тұзастындағы Шыңғыс, Сартсай локальді антиклиналді құрылымдары мұнай мен газ шоғырларын іздеуде тәжірибелік қызығушылық тудырады.
Каспий маңы ойысының жеке құрылымдық элементерінің мұнайгаздылық ерекшеліктерін ескере отырып жиналған геология-геофизтикалық материалдар оның шектерінде келесідегі мұнай газ жиналудың негізгі белдемдерін бөлуге мүмкіндік береді: Шыңғыс, Сартсай және тағы басқа.
Геологиялық құрылысының күрделілігі бойынша алаң үшін литологиялық өзгергіштік сияқты орнын басу сол сияқты тектоникалық бұзылыс пен коллекторлық өнімді. Осы курстық жобамен 900 ден 2000 м дейінгі тереңдіктегі 7 іздеу ұңғымасын бұрғылау қарастырылады. Алаңның болашағы триас түзілімдерімен және жоғарғы пермге дейінгі терригенді-карбонатты түзілмдерімен байланысады.

1. М.А. Жданов, В.Р. Лисунов, Ф.А Гришин “Методика и практика подсчета запасов нефти и газа” М 1981 ж
2. Г.Ж. Жолтаев, А.К. Халелов “Дипломдық жобасын құрастыру” әдістемелік нұсқау.
3. Г.М. Сухарев “Гидрогеология нефтяных и газовых месторождений” М 1979 ж
4. Қазақша-орысша терминологиялық сөздік. Геология, геодезия және география Алматы, Рауан 2000

Пән: Геология, Геофизика, Геодезия
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 21 бет
Таңдаулыға:

Кіріспе

Қазақстан мұнай мен газдың қоры бойынша бай мемлекеттердің қатарына
жатады. Оның территорясында ірі Каспий маңы мұнай газды провинциясы
орналасқан. Соңғы жылдарда тұз асты палеозой түзілімдерінің қимасында
Жаңажол, Шыңғыс, Тенгіз тағы басқа сияқты Қазақстанды алдыңғы
мемлекеттердің қатарына қосатын мұнай мен газдың ірі кенорындары ашылған.
Каспий маңы ойпатының ашылған мұнай мен газдың кәсіпорындары
жоғарғы перм мен триастың тұзүсті түзілімдері дамыған. Каспий маңы
депрессиясы мен Жаңа-Алексеев грабенінің қиылысы белдемінің Бөліктау алаңын
жобалау “Казгеофизика” іздеу-барлау жұмыстарының жоспарына сәйкес жүзеге
асырылады.
Казгеофизика гофизикалық экспедициясы Каспий маңының солтүстік және
солтүстік-шығыс бөлігінде, әсіресе оңтүстік Илек көтерілімін 1988 ж бастап
сейсмобарлау жұмыстарын МОГТ жүргізген.
Есеп беруде екі жоба бойынша орындалған дала жұмыстары нәтижелері
келтірілген. Олардың бірінің мақсаты - виброкөздерді пайдаланып, тұзүсті
түзілімдері бойынша Сарыбұлақ құрылымдарын детальдау мен терең бұрғылау
жұмыстарына дайындау.
Екінші мақсаты – шпурлы зарядтарды қолданып тұзүсті сейсмикалық кешенін
анықтау және тұзүсті локальді құрылымдарды бұрғылауға дайындау. Аудандардың
ортақтығын және шешілетін тапсырмаларын еске ала отырып,№10289 НТС ПГО
Казгеофизика протоколы бойынша жоғарыда айтылған сейсмопартиялардың жұмыс
нәтижелері бойынша біріктірілген есеп беру рұқсат етілді.
Административтік тұрғыда жұмым ауданы Қаратөбе және Шыңғырлау Орал
облсында орналасқан. Осы процесте тұзастындағы Шыңғыс, Сартсай локальді
антиклиналді құрылымдары мұнай мен газ шоғырларын іздеуде тәжірибелік
қызығушылық тудырады.
Каспий маңы ойысының жеке құрылымдық элементерінің мұнайгаздылық
ерекшеліктерін ескере отырып жиналған геология-геофизтикалық материалдар
оның шектерінде келесідегі мұнай газ жиналудың негізгі белдемдерін
бөлуге мүмкіндік береді: Шыңғыс, Сартсай және тағы басқа.
Геологиялық құрылысының күрделілігі бойынша алаң үшін литологиялық
өзгергіштік сияқты орнын басу сол сияқты тектоникалық бұзылыс пен
коллекторлық өнімді. Осы курстық жобамен 900 ден 2000 м дейінгі
тереңдіктегі 7 іздеу ұңғымасын бұрғылау қарастырылады. Алаңның болашағы
триас түзілімдерімен және жоғарғы пермге дейінгі терригенді-карбонатты
түзілмдерімен байланысады.

Алаңның физикалық, географиялық, экономикалық жағдайлары

Зерттеліп отырған Бөліктау ауданның орогидраграфиялық қатынасы шамамне
Каспий маңында өзгеріссіз орналасқан. Аудантөбе жазықтығымен, қиылған жыра
тобының жиілігімен, батпақтармен, сорлармен, өзен және олардың ағындарымен
көрінген. Абсолюттікбиіктігі 1120м (оңтүстік батыс) +260м (солтүстік шығыс
) дейін өзгереді.
Гидрогеографиялықторабы Қалдығайты, Қуағаш, Қарасу, Утва, Ақбұлақ
өзендерімен және олардың ағындарымен көрінген. Өзен сулары тек техникалық
нысанға қолданылады.
Ауданның ауа-райы күрт континентальды, құрғақ. Ауа температурасы қыста
–(30-350)С, жазда +400С-қа дейін тербеледі. Жылдың көп бөлігінде жел соғып
тұрады: батыс және оңтүстік бағытта жылдың суық кезінде солтүстік-шығыс
және шығыс бағыттан соғады, жылдың орта шөгінді саны 300 мм көтерілмейді.
Өсімдіктері әдетте құрғақшылық далалық жайлымдарда өзен және жыраларда
бұталар дамыған. Ауданның зерттеліп отырған аймағында Қаратал өсімдіктері
қорығы, Қандысты қорығы, Сағызсай, Аққұм табиғи қорығы орналасқан, сондай-
ақ массивті төбелік және қырқалы құмдармен ерекшеленген. Соның ішінде
төбешіктер биіктігі 20 м дейін, ал қырқалар биікігі 30 м дейін жетеді.
Тікелей ауданда Лебедевка, Алмаз, Отрад елді мекенінде тұрғындар саны 3-
10 мың адамға дейін және көп ұсақ елді мекендер бар. Көбірек ірі кенттермен
127 км солтүстікте орналасқан, орталығы Шыңғырлау болып табылады. Орал
қаласы экспедицияны бағалау орны 270 км батыста орналасқан.
Негізге халықтың жұмысы – ауыл шаруашылық тұқымдық және мал шаруашылық
бағытта.

Геолого – геофизикалық зерттеу тарихы

Зерттеліп отырған аудан Орал өзенінің сол жақ жағасында орналасқан. Мұнда
тұзкүмбезі тектоникалық интенсивті дамуымен сипатталады. Зерттеудің алдыңғы
жылдары мұнда геолого-гефизикалық жұмыстар жүргізілген.
Геолого-гефизикалық зертеулердің әртүрлі сатысы бойынша зерттелген
тіректік, параметрлік және тереңдік, құрылымдылық іздеу, бұрғылау жұмыстары
мен геологиялық түсірулер, масштабты 1:50000, 1:20000, 1:100000 болатын
аэромагниттік түсірулер, сейсмобарлау МОВ, КМПЗ, МРНП, ГОЗ және МОГТ, соңғы
кезде ғарыштық түсірулер де жүргізілген.

Геологиялық түсірулер, зерттеулер
Бұрғылау жұмыстары

Бұл ауданда алғашқы геологиялық жұмыстар 1947-48 ж.ж жүргізілген: Шыңғыс
және Құлсай тұзкүмбездерінде Казнефтеразведка трест. Осы зерттеулердің
нәтижесінде гравиметриялық минимум және ауырлық күшінің максимумы Хобдин
белдемінде тұзкүмбез бен күмбезаралық белдемі сәйкес келеді. Хобдин
ауданында 1961-67 ж.ж региональды максимумында 0-1 тіректі ұңғымасында
4000м тереңдікте бұрғыланады (Ақтөбе облысында), параметрлік ұңғыма П-20
(Жамбейіт) 2822м тереңдікте және П-35 (Құсанқұдық ) 4120м тереңдікте
бұрғыланады. 1978-1988 ж.ж Шыңғыс ауданында 14 терең және 40-қа жуық
құрылымдық-іздеу ұңғымалары бұрғыланады. Осы бұрғылаудың нәтижесінде
көптеген мұнайгаздылы аудандар үшін болашағы зор және де жабыны мен
коллекторының зерттелуімен, көптеген ұсақ кенорындардың ашылуына себепші
болды. Шыңғыс ауданында бұрғыланған ұңғымалардан жоғарғы перм түзіліміне
дейін қима зерттелінді. Жоғарғы перм түзілімі тек қана №11 ұңғымасы бойынша
(3500м тереңдік) зерттелінді, бірақ жоғарғы перм мен триас түзілімі
тартылып жатыр.
Шыңғыс ауданында бұрғыланған ұңғымалар тереңдігі жеткіліксіз. Өйткені,
шөгінді тыс қимасын толық зерттеуге және де тұзасты кешеннің түзіліміндегі
тіректі шағылысу горизонттың стратиграфиялық толық мәлемет алуға тағыда
жеткіліксіз.
Дәл қазіргі уақытта бұл ауданда 1:200000 және 1:50000 масштабта
геологиялық түсірім жұмыстары өтіп жатыр. Жүргізілген жұмыстардың
нәтижесінде 1:200000 масштабта геологиялық карта, мезокайназой түзілімінің
жарық құрылысы белгіленіп алынды.

Геофизикалық зерттеулер

Геофизикалық әдіс барлау зерттеулерінен тұзкүмбезді құрылым зерттеуінде,
келтірілген ауданды зерттеу мен анықталған ауданда гравибарлау,
магнитабарлау, электробарлау және сейсмобарлау жұмыстары жүргізілген.

Сейсмобарлау
Ауданың құрылымын зерттеуде кешенді геофизикалық әдісінде сейсмобарлау
жұмысы алдыңғы қатарды алады.
Кешендегі геофизикалық әдістер, ауданның зерттеу құрылымы бойынша көп
жерлерде сейсмобарлау қолданылады. Сейсмобарлау зерттеу жұмыстары шамамен
ауданда 1960 жылдан бастап жүргізілуде, алдымен аймақтық қималармен МОВ
(ВНИИ физика) содан кейін аймақтық зерттеулермен МОГТ көмегімен УГФЭ және
АГФЭ (қималар 8186-І-VI және 8086- VІаА). 1985ж сейсмобарлауда зерттеу
858663-ІХ профилі бойынша Нефтегеофизикамен жүргізілді. Алдыңғы этапта МОВ
зерттеулері сейсмобарлау аппараттарымен асцилографиялық қорымен
жүргізілді.Олар бор және юра горизонттарында жүргізілді.
Өндірістік станциялардың қойнауларында аралық магниттік қорымен
интерференциялық жүйені қоздыруды қабылдап және шағылысу горизонттарында
серпімді тербелу, қабатталуды бірнеше рет жақсы жоғарлатты. МОГТ жұмыстары
зерттелген аудандарда 1976-79 ж.ж жүргізілді. ”Іздеу “12- кратным
профилдерімен жұмыс жүргізілді.Материалдарды жаңарту ЭВМ БЭСМ-4м шығарылды.
Көп жақты бақылау дыбысты және жаңғырық қатынасын және қабатталудың
шағылысуына жоғарлатуға әкеліп соқты. Сейсмобарлауда экспедициялар 1978ж
сандық таспаға енгізілді. Диапазонның таралуы және серпімді тербелулердің
тіркелуі уақыттық қимада нақты көрсетілген.
Региональды жоспарда ауданды зерттеуде уақыттық қима үш сейсмокешенді
белгілейді: мезазой, кунгур-жоғарғы перм және де тұзасты.
Толқын тобы мезазой кешені бойынша уақыттық қимада 0 ден 2,2с
белгіленеді.Бұл топтағы толқын ауырлық және көлденең өстерінде синфазалы
және тұрақты динамикалық көрсеткіштері таспада жақсы көрсетілген. Мынадай
тіректі шағылысу ІІІ горизонты (юра түзілімінің жабыны) 0,3-0,4
коэффициентінің шағылысымен, V горизонт (триас түзілімінің жабыны) 0,08-0,1
коэффициент шағылысы, сондай-ақ К1- горизонттары ортаңғы триас жабыны,
К2- ортаңғы триас горизонты, К3,К4- төменгі триас горизонттары, К5
- жоғарғы перм горизонтының жоғарғысы; К тобының шағылысу горизонтының
коэффициенті 0,07-0,2
Корриляциядағы тіректі толқын ІІІ және V горизонтының дөңесті аймақтың
тұзды күмбезі мен жарылым мен бұзылысты белдемдерінде тоқталады.
Ауданның мезазой түзілімінің қалыңдығы 3,5-4,0 км жетеді, сондықтан
уақыттық қимада шағылысу бірнеше рет толқиды.
Сейсмикалық қимада +60 деңгейден 1:20 000 масштабта тұрғызылды.
МОВ сейсмобарлау жұмыстарының геологиялық тиімділігін төмендететін
нәрселер: ол терең, әрі күрделі геологиялық құрылысы болып келеді: еңісті
шекраларының тік бұрышты болуы, тұз
күмбездерінің күрделігі, күмбездердің дөңбек күмбездерінде көптеген
жарылымдардың болуы т.б.Осының бәрі күрделі интерференциялық сейсмикалық
жазбалардың болуына себеп болды. Нәтижесінде ауданның тектоникалық құрылысы
жалпылама зерттелген болатын.

1-кесте
№ Жұмыс жүргізген ұйым Автор жылы Түрі, әдісі мен
масштабы
1 “Казнефтегазразведка” УГЗПортнов В.Н. 1978 Аудандық сейсмобарлау
басқармасы
1:100 000, 1: 50 000
2 УГЭ Кабылов В.Е. 1979 Аудандық сейсмобарлау
КНГР басқармасы
1:100 000
3 УГ ФЭ “Казгеофизика” КГО Алексанин В.П 1981-19Аймақтық сейсмобарлау
82

Стратиграфиясы

Шөгінді тыстың литолого-стратиграфиялық сипаттамасы құрылымдық, іздеу
ұңғымалары, параметрлік ұңғымалардың бұрғыланған мәлеметтеріне байланысты
анықталады.
Зерттеліп отырған аудан Каспий маңы ойысының солтүстік және солтүстік-
шығысында орналасқан.(2-сурет) Мұнда тұзасты қимасы әлі аз зерттелген.

Палеозой (PZ) жүйесі
Перм дәуірі(Р)
Кунгур ярусының түзілімі Бөліктау ауданының төменгі бөлігінде олар тұзды
тас, ангедрит, саз, сильвин, доломитті қоса көрсетілген. Тұздың қабаттық
жылдамдығы 4,4-4,5 кмс, тығыздығы 2,3 гсм3. Жоғарғы бөлігінде – сульфатты-
терригенді қатқабат, ізбестастармен, доломитті гипстерінің битумдарымен
көрсетілген. Сульфатты-терригенді қатқабатының қалыңдығы 0 ден 90 м дейін.

Мезазой жүйесі(MZ)
Триас дәуірі(Т)
Төменгі триас ізбесті саздармен, алевролит, құмтас, ізбестастың жұқа
қабатымен, құмтаспен, алевритпен көрсетілген.Қиманың төменгі бөлігінде
құмтас пен алевролиттері мұнайгаздылы.
Ортаңғы триас қара, қоңыр, ашық жасыл тығыз сазбен, полимиктілі
құмтаспен, ашық-сұр қараға дейін конгломератпен, ізбесті галькамен,
ангедрит және гипспен қатқабатталған. Триастың төменгі бөлігінде қара түсті
ізбестастар, мұнайланған, полимиктілі және ұсақ түйірлі құмтастармен,
қоңыр саздармен белгіленген. Ізбестастар кеуекті-кавернозды.
Жоғарғы триас төрт свиталармен күрделенген, олардың әр біреуі саздылы
керіштің құмтасты және конгломераттында жатыр, олар алеврит, құм қабатының
ірі саздылы карбонатты қат қабатымен көрсетілген. Жоғарғы триастың жоғарғы
бөлігі азғана қалыңдықтағы коллекторымен сипатталады.Триас түзілімінің
жалпы қалыңдығы 2056м. Жылдамдықтың теңселу толқыны 3,3 тен 4,5 кмс,
түзілімнің тығыздығы 2,4-2,7 кгсм3 тербеледі.

Юра дәуірі

Бөліктау ауданында төменгі юра түзілімі шайылған.Ортаңғы юра түзілімі
дөңес күмбездерде шығады және бат, байос язусымен көрсеілген. Байос ярусы
саз, алеврит, сұр құмдардың қабатталуымен күрделенген. Қабатталудың
нәтижесінде құмтастар полимиктілі, карбонат керішінде майда түйірлі,
кеуекті-бұзылысты, яғни кколлектор болып табылады.Бат язусы көмірлі
горизонттағы саз бен алевриттерімен күрделенген.
Жоғарғы бөлімнің жоғарғы бөлігі ізбестастармен, саздармен, қатты
ізбестастармен, яғни коллектормен күрделеніп орналасқан.Төменгі бөлігінде
сазды ізбестастар, ізбесті саздарға айналуымен белгіленген.

Бор дәуірі

Бұл жүйе екі бөліммен көрсетілген: төменгі және жоғарғы. Бор дәуірінің
стратиграфиялық жатыста юра жасты түзіліммен үйлесімсіз.

Төменгі бөлім

Готерив- баррем ярусы Бөліктау ауданында саз, алевролиті, құмтастар мен
құмтастардың қабатталуымен көрсетілген.
Апт ярусы қара саздармен, пиритті, глауконатты құмтастармен қабатталған.
Альб ярусы сұр саздармен, құмтастар мен алевролиттердің қат-қабатталуымен
орналасқан.
Төменгі бөлімнің жалпы қалыңдығы 200 ден 439м дейін тербеледі.

Жоғарғы бөлім

Сеноман ярусы литологиялық жағынан сұр саздарымен, әлсіз құмтастарымен
көрсетілген. Сеноман жыныстарының жатыстары альб жатысымен үйлесімсіз
орналасқан.
Туран, коньяк, және сантон ярустарының түзілімдеріндегі литологиялық
жағынан бірдей емес. Төменгі жатыстағы жыныстар жатысы күрт үйлесімсіз
орналасқан. Литологиялық жағынан төменгі бөлігі мергелдермен көрсетілген,
қима бойынша жоғарғысы біртипті қалыңдықтағы бор секілді мергелдерді
шашыраңқы жалбыр құраған фосфариттермен ауыстырылады.
Кампан ярусы мергелдермен, бор секілді мергелдермен, саздармен
көрсетілген.
Маастрих ярусы біртипті қалыңдықтағы жазғыш бор, әлсіз темірленген
көрсеткіштерімен белгіленген.
Бор жүйесінің жоғарғы бөлімінің жалпы қалыңдығы 27-150м дейін тербеледі.
Бор жүйесі үшін жылдамдық 2,2-3,3 кмс, тығыздық 2,0-2,2 гсм3 шамасында
тербеледі.

Кайнозой жүйесі (KZ)
Палеоген дәуірі (Р)

Палеоген түзіліміграбенде орналасқан, оның қанаттары күмбез бен
күмбезаралық белдемдер. Мұнда құмтас-саздылы қатқабатты аргиллит
қабатшаларымен белгіленген. Қабаттың жылдамдығы 1,8-2,2 кмс.

Неоген-төрттік кезең дәуірі (N-Q)

Неоген-төрттік кезең дәуірінің түзілімдері бірге дамыған, сұрлы-жасыл
саздар қою-сұр майда түйірлі құмдардың қабатшалануымен көрсетілген, жоғарғы
бөлігінде құмның көмірлі және саздылығын қимада кездестіреміз. Неоген-
төрттік дәуірінің қалыңдығы Шыңғыс ауданында Г-10 ұңғымасы бойаынша 125м
қалыңдықты құрайды. Жоғарғы бөліктің қабаттық жылдамдығы 0,5-0,7 кмс,
төменінде 1,2-1,7 кмс, жыныс тығыздығы 1,5-2,0 гсм3.
Зерттелініп отырған аудандағы тұзасты түзілімнің жалпы қалыңдығы
зерттелінбеген.Бірақта, келесі аудандағы СГ-Іұңғымасы тұзасты түзілімінің
қалыңдығы, мульдасы 7км не одан да көп км қамтиды.

Тектоникасы

Зерттелу ауданы оңтүстік Илек бөлігінің сатысымен оның Орталық-Каспий
маңы депрессиясы мен Жаңа-Алексеев грабенінің қиылысу белдемінде
орналасқан.
Каспий маңы ойысымының шөгінді тысы үш сейсмогеологиялық кешенге
бөлінеді: тұзасты, яғни V тіректі горизонты төменнен шектелген.(тұздың
жоғарғысы), тұзкүмбезді, ол үйлесімсіздік шекарасының аралығын қамтиды. VІ
және S(ПІ) (бірінші тұзүсті горизонты) және де тұзүсті S(ПІ)
шекарасының аралығы.
Тектоника туралы негізгі мәлеметтер Орталық-Каспий маңы депресиясы
геофизикалық әдістік знрттеудің мәлеметтерімен құрастырылады. Сондықтан да
тектоникалық сипаттамасы сұлба түрінде сипатталады.
Толқын өрісінде, тұзүсті сейсмокешеннің Орталық-Каспий маңы
депрессиясыныңшығыс бөлігінде тіректі шағылысқан горизонт орналасқан, аудан
бойынша әр түрлі таралымды қамтиды.Құрылымдық жоспарда жас түзілімнен көне
түзілімге дейінгі аралықта әлсіздігімен белгіленеді. Орталық-Каспий маңының
депрессисымен жоғары амплитудағы жарылым жүйесімен шектелген.
Жиі профил торы мен үлкен тереңдігі құрылым жатысы іргетастың жоғарғы
бөлігі сұлбалық түрде зерттелген.
Іргетастың жоғарғы беткейі солтүстік шет белдемі орталық ойысымен 5-7км
ден 20-21км дейінгі тереңдікті қоршайды. Жұмыс жүргізіліп жатқан ауданда 14-
16км алып жатыр. Бұл аудан Орталық- кспий маңы депрессисы мен Жаңа-Алексеев
грабенінің қиылысу белдемінде жатыр. Дәл осы белдем құрылымдық жағынан
өздігінен дамып, күрт өзгерген, орталық бөлігі жарылымдарымен және
солтүстік бөлігі оның көтерілім шетімен белгілі.
Тұзкүмбезді кешені тұз күмбезді құрылымдарда әр түрлі типтер мен
конфигурамен жаралады.
Тұзүсті кешенінің құрылымы барлық жағынан тұз күмбезінің қатқабаты
тектоникалық және құрылымдық пішінімен анықталады. Көмірдің жыныстағы
жатысы бір өлшемді градустан күмбезаралық белдемде 30-400 дейін және
тұздыкүмбездердің дөңес биіктерінде одан да көбірек өзегереді. Кешеннің
дөңес бөліктерінде көбіне тнрригенді түзілімдері жарылу бұзылыстарымен
алынған.
Күмбезаралық белдемнің кейбір қабаттық тұзды қатқбаттарында тұзды
массивтерімен қоршалып сығылуы мүмкін. Мұндай мульдадағы тұзасты түзілімі
тұзүсті қолатта үйлесімсіз жатыр, яғни бұл мульдалар болашағы зор
мұнайгаздылы реттеріне әкеледі. Шыңғыс ауданында тұз қатқабатты тұзүсті
терригенді жыныстарын сығып жатыр, бұл яғни тұзды карнизді түзейді.

Мұнайгаздылығы

Тұзаралық және тұзүсті Шыңғыс ауданында және де шектес аудандарда
түзілімді мұнайгаздылық картаға түсіру және и1967-70 ж.ж іздеу-бұрғылау
нәтижесінде қондырылған (Сейітжанов 1971). Бұл жұмыстармен Шыңғыс ауданының
батыс қанатының күмбезінде мұнайлы бір шоғыр және 39 мұнайшағылысы
белгіленеді. Орал және Деркул НГР экспедициясының бұрғылау ұңғымаларынан
келесі жылдарда 27 мұнаймен шағылысқан және І шоғыр табылды. Бұл
материалдарды жөндеуде келесідей мұнайгаздылы кешенді бөліп қарастырған:
сульфатты терригендік кунгурлік, жоғарғы пермдік көбісі терригенді және де
төменгі кешенде терригенді , орта және де төменгі кешенде терригенді, орта
және жоғаоғы триаста, юра және төменгі борда. Кунгур мұнайгаздылы кешені
кепрок пен ішкі қабатында сульфатты-терригенде жатыр. Соңғысы газ жиналудың
4-5% жоғарлануына байланысты, Г-9 ұңғымасы 900м тереңдікте бірлік газдану
ерітіндісі мен газ жағалуымен, Г-10 ұңғымасы 970м тереңдікте және 1290-
1547м де белгілі. Г-14, К-10 және К-23 гипс пен ангедритке мұнайы сіңген
және бұдан жеңіл мұнайды бөлеміз.
Жоғары перм терригенді мұнайгаздылы кешені құмтасты-алеврит-саздылы
түзілімі уфим, казан және татар жастарында орналасқан.
Палинологиялық зерттеудің (Попонина Л.М ПГО Запказгеология) соңғы
мәлеметтері бойынша бұл кещен үшін гологен түзілуімен ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.