Алматы қаласының АҚ “Темірбанк” Алматы-2 банктік қызмет көрсету орталығы

Жоспар
Кіріспе

I Кіріспе

II «ТемірБанк » АҚ туралы жалпы мәліметтер
Банк тарихындағы басты оқиғалар
Клиенттерге көрсететін қызмет түрлері

III Банк көрсететін операциялар түрлері
Интернет.банкинг
Банктің есеп.айырысу кассалық операциялары
«Western Union» ақшалай аударымдары
Төлем карточкалары
Валюталық операциялар
Жолдық чектер
Банктік шот ашу

IV Несие бөлімшесі
“Нон Стоп Карт” несиесі
“Револьверлік” несие
“Темір . Экспресс” несиесі
“Темір . Студент” несиесі
“Авто . Универсал”
“Авто . люкс”
Ипотека.Стандарт

V Депозит бөлімшесі
«Детский накопительный» депозиті
«Темiр VIP» депозиті
«Урожай» депозиті
«Гарантированный» депозиті
«Шедрый» депозиті (заңды тұлғалар үшін)

VI Қорытынды

Дипломдық тәжірибемді банкте өтуге шештім, өйткені дипломдық жұмысымның тақырыбы несиелік процессті ұйымдастыру және оны жетілдіру жөнінде болды. «ТемірБанк» АҚ–ның БКҚО «Алматы - 2» филиалына дипломдық тәжірибені өтуге бардым. Мен тәжірибемді бөлшектік (тұтыну) бөлімінде өттім. Ол жерде мен несие алушыларды алғашқы консультация беру, тұтыну және ипотекалық несиелері бойынша банк бағдарламалары мен шарттарымен таныстым. Сондай–ақ несиелік досьені қалыптастыру, несие алушының төлем қабылетіне талдау жасау, несие бойынша төлемдерді мерзімінен кеш төлейтіндермен қандай жұмыс жүргізілетіні туралы мәліметтер жинадым.
Менің дипломдық тәжірибеме есеп беруімде банк туралы жалпы мәліметтер, оның тарихи күндері, көрсететін қызмет түрлері мен жүргізетін операциялары жөнінде жазылған. Банк өнімдері бойынша шарттары, сыйақы мөлшерлемелері бойынша көптеген мәліметтер мен қосымшалар жиналған. Тереңірек несиелік операциялар мен депозиттік операцияларда тоқталдым.

Пән: Банк ісі
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 42 бет
Таңдаулыға:

ӘЛ-ФАРАБИ АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ
ЭКОНОМИКА ЖӘНЕ БИЗНЕС ФАКУЛЬТЕТІ
ҚАРЖЫ КАФЕДРАСЫ

19.01.09-19.03.09ж. аралығында Алматы қаласының АҚ “Темірбанк” Алматы-2
банктік қызмет көрсету орталығында өткен өндірістік тәжірибе бойынша есеп

Орындаған: Стабаева А.Н.

Ф05К3

Жетекшісі: Раматуллаева Г.А.

Э.ғ.к., доцент

Алматы 2009ж.

Мазмұны

I Кіріспе

II ТемірБанк АҚ туралы жалпы мәліметтер
Банк тарихындағы басты оқиғалар
Клиенттерге көрсететін қызмет түрлері

III Банк көрсететін операциялар түрлері
Интернет-банкинг
Банктің есеп-айырысу кассалық операциялары
Western Union ақшалай аударымдары
Төлем карточкалары
Валюталық операциялар
Жолдық чектер
Банктік шот ашу

IV Несие бөлімшесі
“Нон Стоп Карт” несиесі
“Револьверлік” несие
“Темір - Экспресс” несиесі
“Темір – Студент” несиесі
“Авто – Универсал”
“Авто – люкс”
Ипотека-Стандарт

V Депозит бөлімшесі
Детский накопительный депозиті
Темiр VIP депозиті
Урожай депозиті
Гарантированный депозиті
Шедрый депозиті (заңды тұлғалар үшін)

VI Қорытынды

Кіріспе

Дипломдық тәжірибемді банкте өтуге шештім, өйткені дипломдық
жұмысымның тақырыбы несиелік процессті ұйымдастыру және оны жетілдіру
жөнінде болды. ТемірБанк АҚ–ның БКҚО Алматы - 2 филиалына дипломдық
тәжірибені өтуге бардым. Мен тәжірибемді бөлшектік (тұтыну) бөлімінде
өттім. Ол жерде мен несие алушыларды алғашқы консультация беру, тұтыну және
ипотекалық несиелері бойынша банк бағдарламалары мен шарттарымен таныстым.
Сондай–ақ несиелік досьені қалыптастыру, несие алушының төлем қабылетіне
талдау жасау, несие бойынша төлемдерді мерзімінен кеш төлейтіндермен қандай
жұмыс жүргізілетіні туралы мәліметтер жинадым.
Менің дипломдық тәжірибеме есеп беруімде банк туралы жалпы мәліметтер,
оның тарихи күндері, көрсететін қызмет түрлері мен жүргізетін операциялары
жөнінде жазылған. Банк өнімдері бойынша шарттары, сыйақы мөлшерлемелері
бойынша көптеген мәліметтер мен қосымшалар жиналған. Тереңірек несиелік
операциялар мен депозиттік операцияларда тоқталдым.

ТемірБанк АҚ туралы жалпы мәліметтер

АҚ “ТемірБанк” 1992 жылдың наурызының 26 жұлдызында құрылды. Банктің филиал
желісі 21 филиалдан және 120 дан көп сату бөлшекткрінен саналады, олар
Қазақстанның бүкіл облыс орталықтарында және тұрғындары 50 мың адамнан
астам қалаларда орналасқан.
2008 жылдың бірінші қаңтарының жағдайы бойынша банк активтері 325 928
милион теңгені құрды. Ал 2007 жылдың қорытындысы бойынша банктің таза
табысы 8 560 милион теңгені құрды. Банк персоналының саны 2936 адам басына
жуық.
Қазақстан Республикасы Қаржылық Бақылыу Агенттігінің комерциялық
банктердің тұрақтылығы мен сенімділігін көтермелейтін бөлімінің талаптарына
байланысты 2007 жылғы АҚ “ТемірБанктің” жарғылық капиталы екі есеге
көбейтілді, яғни 19,9 милиардтан 38,9 милиард теңгеге дейін. 1998 жылдан
бастап Темірбанк акциялары Қазақстан фонд биржасының “А” категориялық
арнайы листингіна кіргізілді.
2005 жылдың ортасында Қазақстанның бөлшектік нарық перспективті өсуін
есепке ала отырып жеке тұлғаларға қаржылық қызмет көрсететін сектор
рйтейлындағы төменгі сапалы игрокты жетілдіру шешімі қабылданды. 2006-2008
жылдың стратегиялық дамуына қарай АҚ “ТемірБанктің” деректірлер кеңесімен
қабылданған және бекітілген ағымдағы 2008 жылы бөлшектік банкке активті
трансформациялық процесс жалғастырылады.
2008 жыл жоспары кредит және депозит өндірісінің санды және сапалы
ұлғаюына байданысты жасалған, және де инновациондық технологиялардың дамуы
, солардың ішінде интернет, SMS банкинг және карточкалық өндірістер.
Қазақстан Республикасының тұрғындарының түрлі әлеуметтік топтары мен
категорияларының түрлі қажеттіліктерін қанағаттандыру үшін Темірбанк банк
қызметінің максималды жиынтығына кіріс ұсынады.
Банк Кіші кәсіпорындарды жетілдіру фондында (ФРМП), Еуропалық
реконструкция және жетілдіру программасымен (ЕБРР) кіші және орта бизнесті
қаржыландыру программасы, Азиялық жетілдіру банкі (АБР) және Халықаралық
реконструкция және жетілдіру банкі (МБРР) программаларына қатысады.

Банк тарихындағы басты оқиғалар

АҚ “ТемірБанк” 1992 жылдың наурызының 26 жұлдызында құрылды. Банктің
филиал желісі 21 филиалдан және 120 дан көп сату бөлшекткрінен саналады,
олар Қазақстанның бүкіл облыс орталықтарында және тұрғындары 50 мың адамнан
астам қалаларда орналасқан.
2008 жыл жоспары кредит және депозит өндірісінің санды және сапалы
ұлғаюына байданысты жасалған, және де инновациондық технологиялардың дамуы
, солардың ішінде интернет, SMS банкинг және карточкалық өндірістер.
Қазақстан Республикасының тұрғындарының түрлі әлеуметтік топтары мен
категорияларының түрлі қажеттіліктерін қанағаттандыру үшін Темірбанк банк
қызметінің максималды жиынтығына кіріс ұсынады.

“Темірбанк” оқиғаларының күнтізбесі:
2008 жыл
19 желтоқсан. Банк 2008 жылдың өткен үшінші кварталына банктің ерекше
артық акциялары (KZ1P00260110) бойынша дивиденттерді төлеуді іске асырды.
Төлем дивиденттерінің сомасы 122 584 500 теңгені құрады (оғын қоса табыс
салығы)
2 желтоқсан. Қазақстан Республикасының қаржылық рыног пен қаржылық
кәсіпорынды бақылыу және нұсқау органы Банкті екінші облигациондық
программа аралығында НИН (KZPO7Y10C336) жетінші шығыстың мемлекеттік
тіркеуін жүзеге асырды.
7 қараша. АҚ “ТемірБанк” ең бірінші және бүгінгі күнге дейін жалғыз Ашық
есіктер күні несие бөлімі клиенттерінің күрделі мәсәләләрі бойынша Бірінші
басқарушының қатысуы бойынша ұйымдастырған және өткізген банк болып
саналады. Кездесуде банк клиенттері Банк председателі Аблахат Кебировқа
сұрақ қою мүмкіндіктері болды және де жауабтарын қайтарып алды. Бұның
себебінен екі жақ та жақсы тіл табыса алды.
25 қыркүйек. Банк 2008 жылдың өткен екінші кварталына банктің ерекше
артық акциялары (KZ1P00260110) бойынша дивиденттерді төлеуді іске асырды.
Төлем дивиденттерінің сомасы 122 584 500 теңгені құрады (оғын қоса табыс
салығы)
11 қыркүйек. АҚ “ТемірБанк” VIP адамдарға кеңес көрсету орталығын ашты.
Алматы қаласының бизнес орталығында VIP адамдарға кеңес көрсетуден соңғы ең
жаңа қауіпсіздік бөлігімен оборудованный және қаржылық қызмет көрсетуден
жаңа орталық іске қосылды.
3 тамыз. Электрондық банкинг қызметінің жұмысқа кіргізілуі. Интерфейстің
жақсаруы. Ұялы телефон және Интернет арқылы арлық төлемдерді төлеуді жүзеге
асыру мүмкіндігі.
23 маусым. АҚ “Темірбанк” Standart Bank Plc ұйымдастырған 134 000 000 АҚШ
доллары шамасындағы займдарды толығымен қайтарды. Бұл “Темірбанктің” өз
міндеттемелерінің төлем қабілеттігіне тағы да көз жеткізді.
5 маусым. Банк 2008 жылдың өткен бірінші кварталына банктің ерекше артық
акциялары (KZ1P00260110) бойынша дивиденттерді төлеуді іске асырды. Төлем
дивиденттерінің сомасы 122 584 500 теңгені құрады (оғын қоса табыс салығы)
12 наурыз. Банк 2008 жылдың өткен төртінші кварталына банктің ерекше
артық акциялары (KZ1P00260110) бойынша дивиденттерді төлеуді іске асырды.
Төлем дивиденттерінің сомасы 122 584 500 теңгені құрады (оғын қоса табыс
салығы)
15 сәуір. “Темірбанк” АҚ жеке тұлғаларға депозиттерді қызықтыру
мақсатымен “Байга” акциясы іске асырылды. Қазақстан банктер арасындағы
прецидентсіз акциясы. Акция жылдың соңына дейін жүргізілді.Сол уақыт
аралығында “Темірбанк” салымшылары тұрмчтық техника түрінде силықтар алды,
ал ең бастысы бұл – Toyota маркасындағы 24 автомашиналардың 2008 жылғы жаңа
модельдері.

2007 жыл
5желтоқсан. Темірбанк АҚ “БТА” ЗАО “Инвестиция экспорттық банк” – тің
(“Инэксимбанк” Қырғызстан) котрольдық акция пакетінің сатылу келісімшартын
бітірді.
1 қараша. Темірбанк жаңа жоғары конкурентті өнім – депозитті мүмкіндігі
бар төлем карточкаларын рынокқа шығарды.
15 қазан. Бүкіл Қазақстанның Темірбанк салымшылары арасында “15арманның”
орындалуына қорытынды жасалды.
20 қыркүйек. “Вестерн Юнион ДП Восток” ұйымдастырған “Клиент әлемі” банк
әріптестерінің Мәскеуде өткен 2-ші конференцияда АҚ “Темірбанкке” “Вестерн
Юнион технологиясындағы Лидер” құрметті атауы берілді.
7 қыркүйек. АҚ “Темірбанк” Standart Bank Plc ұйымдастырған 50 000 000
АҚШ доллары шамасындағы синдицираланған займдарды толығымен қайтарды.
24 шілде. Банк ағымдағы жылдың өткен екінші кварталына банктің ерекше
артық акциялары бойынша дивиденттерді төлеуге шешім қабылданды.
19 маусым. АҚ “БТА” ағымдағы жылдың соңына дейін Темірбанктің дауыс
берілген акцияларының 13% алайын деп жатқандарын айтты.
1 маусым. Темірбанк жартыжылдық купондық сыйақының төленуін іске асырды.
20 мамыр – 17 тамыз. Темірбанк Қазақстанның 17 ірі қалаларында кредиттік
брокерлер және агенттерге арналған конференция өткізді.
14 мамыр. Темірбанк 50 милион АҚШ долларлы, жылына 9.5% купоны бар
евроаблигацияның сәтті орналасқанын жариялады. Ортамерзімді ноттар шығару
программа шеңберіндегі қаратпа мерзімі 7 жыл.
3 мамыр. Standart & Poor’s халықаралық рейтингтік агенттігі Темірбанктің
1.2 милиард долларлық облигация шеғару программасына “В+В” рейтингі
берілді.

2006 жыл
15 наурыз. Темірбанк 150 милион АҚШ долларлы, жылына 9.25% купоны бар
евроаблигацияның алғашқы орналасуын жариялады. Евроаблигацияның қаратпа
мерзімі 3 жыл. Шығарылу банктің Capital B.V. дочерлік компаниясы арқылы
іске асырылды. Fitch Ratings және Moody’s Investors Services рейтингтік
агенттігібұл шағасқа тиісті “ВВ1” рейтингін ұсынды. Келісімнің
алдыңғықатарлы басқарушылары ретінде Dresdner Kleinwort Wasserstein және
TuranAlem securities қатысты.
1 наурыз. . Standart & Poor’s халықаралық рейтингтік агенттігі
Темірбанктің Ұзақ мерзімді – “В” деңгейінде, Қысқа мерзімді “В”, жеке “DE”
және қолдау рейтингі “5” деген рейтингтерін растады. Ал бүкіл рейтингтар
болжамы “тұрақты” болып расталды.
28 ақпан. Moody’s Investors Services халықаралық рейтингтік агенттігі
Темірбанктің Ұзақ мерзімді депозиттік рейтингі В1 деңгейінде, Қысқа
мерзімді депозиттік рейтингі NP және қаржылық тұрақтылық рейтингі Е+. Ал
бүкіл рейтингтар болжамы “тұрақты” болып расталды.

2005 жыл
30 желтоқсан. “Тритон” Розничный несиенің универсалды технодогияларын
енгізу бойынша банкалдыңғы қатарлы үнді “3I Infotech Limited” “ICICI”
компаниячымен қарым-қатынста болу келісіміне қол қойылды.
Қараша. Fitch рейтингтік агенттігі банктің даму жағдайын “Тұрақты” деп
болжамалады және келксідей несиелік рейтингтер берді: Ұзақ мерзімді – “В-”
деңгейінде, Қысқа мерзімді “В”, жеке “DE” және қолдау рейтингі “5”. Банк
жалпы сомасы 30 млрд. теңге облинациялық программаны тіркеді, соның ішінде
жалпы сомасы 12 млрд. тенге банк облигациясының 3 шығысы және оның кейбір
бөдігі қамтамасыз етуге жібірілді (ипотекалық облигациялар). Қазақстан
фондтық биржасы арқылы акцияның 41% АО “Темірлизингке” сатылды. Банктің
Д.А. Қонаев атындағы АҚ “Ашық жинақтаушы зейнетақы фонд” капиталында
қатысу бөлігі акцияның 48,91% жеткізілді.
Тамыз. Темірбанк дилерлік, брокерлік операцияларды өткізуге және
инвестициялықпортфельді жүргізуге лицензиялары бар “Бірінші Брокерлік Үй”
АҚ-ның 100% акцияларын алды.
14 маусым. “Темірбанк” АҚ-ның деректорлар кеңесі Банк басқаруының
құрамын өзгерту жайлы шешім қабылдады. АҚ “Темірбанк” басқарушысының
председателі болып Юлдашев марат машрапович қойылды. Деректірлер кеңесімен
банк капиталының және қызмет көрсету сапасының өсуін алдын-ала көретін
жаңарған даму стратегиясы қабылданды.

2004 жыл
Қазан. Темірбанк Д.А. Қонаев атындағы АҚ “Ашық жинақтаушы зейнетақы фонд”
акциялақ пакетінің 14,4% алды.
Маусым. Жеке тұрғын үй салу бойынша жеке тұлғаларды несиелеу программасы
енгізілді.
Сәуір. Жеке тұлғаларға экспресс-кредит берілудің басы.
Қаңтар. АҚ “Қазақ Ипотекалық компания” ипотекалық тұрғын займдардың
берілуі бойынша бвсты келісімшартқа қол қойылды.

2003 жыл
Қазан. Халықаралық Fich Reitings Ltd. рейтингтік агенттігі банк
рейтитингтар болжамын тұрақсыздан тұрақтыға өсірді және 2001 жылы қойған
келесідей рейтингтерді растады: Ұзақмерзімді “В”, қысқамерзімді “В”, жеке
“D” және қолдау “5”.
Қыркүйек. Global Refund компаниясымен келісімшартқа қол қойды, соған
келісе банк компанияның tax free чектарын орнына келтіру бойынша бүгінгі
күнде Қазақстандағы жалғыз агенті болды.
Соған қоса Темірбанк осы жылдың қыркүйегінде төртінші рет өткен ТМД және
Балтика банктерінің Алматылық конференция ұйымдастырушысы болып танылады.
Форумға 19 ТМД және басқа шктелдерінен 300-ге жуық делегаттар жолықты.
Темірбан төрт елдің комерциялық банктер арасындағы қарым-қатынас
келісімшартына қол қойды. Солардың арасында: Қазақстан, Қырғыстан, Латвия
және Ресей елдері. Жаңа банкаралық альянс қатысушылары болып “Диалог-Оптим”
(Ресей), Инэксимбанк (Қырғызстан), “Темірбанк” (Қазақстан) және Траста
Комерцбанк (Латвия)
Маусым. Банк Қазақстандық сақтандыру компаниясы Коммеск-Өмірмен қарым-
қатынаста бола отырыпөз салымшыларына пайыздық сыйақыдан басқа
тегінмедециналық сақтандырулар бере бастады. Солайша банк өзінің
клиенттеріне осындай қызмет көрсететін ең бірінші банк болып саналды.
Мамыр. Банк 20 млн АҚШ доллары сомасында өзінің үшінші синдицираланған
несиесін алды. Бұның алдындағы займдардың толық және уақытылы қайтарылуы
банкке өтмідірек шартты (үлкен мерзім, үлкен сома, пайыздық мөлшері аз)
жаңа несиені қызықтыруға көмек болды. Алынған қаражаттарын банк өздерінің
корпаративтік клиенттерінің контракттарын рефинансировать етуге қолданды.
1 наурыз. “Темірбанк” өзінің тәуекелдерін жабылу лимитін 1млн АҚШ
долларына жететін сомаға сақтандырды. Қаржылық сақтандыру Marsh сақтандыру
брокерлары арқылыхалықаралық сақтандыру компаниясынан алынды.

2002 жыл
Желтоқсан. Темірбанк өзінің алғашқы қор эквивалентін 9,2 млн АҚШ доллар
сомасына дейін өсірді. Бұл капиталдың ұлғфюы екі этап бойынша жүргізілді:
бірінші этапта зейнетақы қорлар арасындағы Қазақстан Республикасының ішкі
қорлар рыногы және активтерді басқаратын компанияларда банктің жай
дауысберуші акциялары орналастырылған, ал екіншісінде еуропалық қорлар
рыногындағы ауқымды депозитарлық қолхаттар орналастырылған. Солайша
Темірбанк қазақстан ішіндегі үшінші банк болды (Казкомерцбанк және Банк
Туран Алумнен кейін), ал оның алдында өздерінің депозитарлық қолхаттарын
халықаралық қорлар рыногында орналастырған.
Акциялардың орналастыру сылдарынан АҚ “Темірбанктің” төленген алғашқы
қоры екі есеге артты және ол 2 млрд теңгені құрды. Бұл банкке өзінің
қаржылық көрсеткіштерін жақсартып қана қоя бермей, Қазақстандық және
халықаралық қаржылық рыног партнерлері және салымшылары арасындағы
рейтингқа жақсы ықпалын тигізді.
Қыркүйек. АО “Темірлизинг шығарылды – ол банктіңи100% дочерлік
компаниясы болып табылады. Темірлизинг лизингке ликвидті құрал-жабдықтарды,
спецтехникаларды, транспорттық құралдарды және ауыл шаруашалақ техникасын
ұсынады. Компания жоғрафиялық орналасуына қарамастан Қазақстан
территориясында реализацияға алынатын проекттерді қарастыруға алады.
Банк менеджменті рыногқа бөлшектік қызметін шығаруға шешім қабылдады.
Соған қосыла сол жылдың мамырында банк Visa International системасында
ассоциацияланған мүшелігін алды және өзінің карточкаларының шығаруын
бастады, соған қоса American Express компаниячымен келісімшартқа тұрды да
өзінің клиенттеріне осы компанияның төлем чектары мен карточкаларын тарата
бастады. Сол сияқты бөлшектік мен ипотекалық несиелер де іске қосылды.
Осыдан кейін Темірбанк командасы синдицираланған займ рыногында жұмыстарын
жалғастыруда.

2001 жыл
Темірбанк халықаралық капитал рыногтарына қатысады. Банкке сәуір айынан
бастап келген жаңа команда төрт синдицираланған несиені орналастырды.
Тамыз. Банк Ресейлік банкке арналған Қазақстанда синдицираланған несие
ұйымдастырушысы болып қатысты. Үш ай өткен соң қараша айында өзінің бірінші
синдицираланған несиесін алды. Ол 10 млн АҚШ долларын құрады.
Сәуір. Акционерлер жиналысының шешімі бойынша сол уақыттағы банк
жүргізушілерінің жұмыстары тоқтатылды. Қайта таңдалған жүргізушілер басшысы
Олег Коненко өз артында Қазақстандық және шетелдік институттарда (ОАО
“Казкоммерцбанк”, ING Bank, ABN Amro Bank Kazakhstan) көпжылдық тәжірибесі
бар. Бір жылдан аз уақыт ішінде жаңа командаға банктің валюта бағамын және
капиталын екі есеге ұлғайту қолдарынан келді. Тәуекелдерді басқарудың
өлшенген олитикасына байланысты несиелік портфельдің сомасы жақсарды,
депозиттік база өсті және клиенттердің ағымдағы шоттарындағы қалдықтар
сомасы өсті. Темірбанк жұмыстары халықаралық стандарттарға байланысты
жүргізіле бастады.

2000 жыл
Халықаралық Fich IBCA рейтингтік агенттігі банкке келесідей рейтитингтар
қойды: қысқамерзімді несиелік рейтинг “В”, ұзақмерзімді несиелік рейтинг
“В”.
16 ақпан. Темірбанк “Жеке тұлғалардың салымдарын сақтандыру Қазақстандық
қор”қатысушысы болды.
Маусым. Темірбанк Бельгияның KBC Bank банкімен ұзақмерзімді несиелік
келісімшартқа тұрды, және оның сомасы 3,6 еуроны құрды. Осы келісімшарт
мақсаты – экономикалық реалды сектор проектерін қаржыландыру.

1999 жыл
Темірбанк ашық халық қоғамыныңстатусын алды. Бұл статус акционерлер саны
500-ден асатын кәсіпорындарға ғана беріледі.
Осы жылы Темірбанктің 10-шы эмиссиясының акциясы шығарылды, және оның
сомасы 400 млн теңгеге жетті.
Алғашқы капитал көлемімен Темірбанк Қазақстан банктері арасындағы бірінші
ондыққа кірді.

1998 жыл
Темірбанк Қазақстан қор биржасының официалды листингісінің “А”
категориясына кіргізілді.
Желтоқсан. Thomson Bank Watch рейтингтік агенттігі банкке келесідей
несиелік рейтингтер қойды: қысқамерзімді ішкі валютаға “LS-3”, ұзақмерзімді
“В”. Темірбанк халықаралық несиелік рейтинг алған төртінші Қазақстандық
банк болды.

1992 жыл
26 наурыз. Осы күннен бастап АҚ “Темірбанк” Қазақстан Республикасының
қаржылық нарығында жұмыс істейді.
Темірбанк істеп жүрген алғашқы жылдарытеміржол банкі ретінде
специялизацияланғанКейіннен шығарылған жаңа стратегия Темірбанкті
универсалды қаржылық институтқа айналдырды. Клиенттерге жеке дара көңіл
бөлу және жоғарғы сапалы қызмет көрсету Темірбанкқа өзінің клиенттер
базасын ұлғайтуға көмек болды.

Банк міндеті “ТемірБанк” – Қазақстан және ТМД елдерінің орта тап халқына
қызмет көрсету және негізгі мақсаты орта және шағын бизнесті дамытуға
үлес қосу болып табылатын әмбебап банк.
Банк қызмет көрсетушінің басты міндеті – клиентерді сапалы, жедел және
кәсіптік қызмет көрсету.

Болашақ көрінісі (2009 жылдың басында.)
“ТемірБанк”:
▪ Қазақстан Республикалық банктер арасында бірінші бестікке кіретін
ұйым. Қазақстан нарығында Банктің үлесі 9%-дан кем емес.
▪ ТМД елдернің 15 ірі коммерциялық банктер құрамына кіретін және
еншілес банктер тармағы бар ұйым.

Банктің 2009 жылғы мақсаттары
Банктің болашаққа койылған мақсаттарын орындау үшін Банктің 2009
жылға стратегиялық мақсаттары:
1. Бизнестің нарықтық бағасын көтеру;
2. Банктің активтері бойынша нарықтағы үлесін 9%-ға дейін көтеру.

Банктің 2009 жылғы басты бағыттары.
Банк өзінің басты мақсаттарын орындау үшін берілген уақытқа
төмендегідей бағыттарды анықтайды:
1. Банкке тиімді нарық сегменттерінде нарықтық үлесін көбейту
2. Капиталдың жеткілікті мөлшерін ұстау
3. Бизнестің тиімділігін көтеру
4. Клиенттік базаны көбейту
5. Клиентердің көрсетілген қызметпен қанағаттылық деңгеін көтеру
6. Банктің басты бизнес-процесстерін әрі қарай дамыту
7. Банктің басты бизнес-процесстерінің автоматизациялау процессін көтеру
8. Банктің ссудалық портфелінің жоғары сапылығын ұстап тұру
9. Қызмет көрсетушілердің кәсіптік деңгейін және қанағаттылығының
деңгейін көтеру

Банк көрсететін операциялар түрлері
Банктің есеп-айырысу кассалық операциялары

Кассалық опеарциялар – бұл құндылықтарды қабылдау, айырбастау, қайта
санау, қаптау және сорттау болып табылады. Кассалық операциялардың негізгі
тұтынушылары банк клиентері, яғни жеке және заңды тұлғалар және банк
қызметкерлері жатады. Құндылықтар – деп Қазақстан Республикасының
банкноталары және монеталары, валюталық құндылықтар, қатаң ексептілікті
талап ететін бланктер және құнды затар жатады. Клиенттерді кассалық қызмет
көрсетумен қатар, Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкінің нормативтік-
құқықтық актілерге сәйкес кассалық қызмет көрсетуші қолма-қол ақшаны беру
және қабылдау, шетел валютасын айырбастау операцияларын жүргізе алады.
Коммерциялық банктердің кассалық операциялары Қазақстан Республикасының
Ұлтық Банкінің ережелеріне сәйкес жүзеге асырылады.
Ұлттық Банк кассалық операциялардың жалпы жүргізілу тәртібін, тасымалдау
ережелерін, ақша белгілерін сақтау, олардың төлем қабылетілігін анықтау,
бүлінген банкноталар мен монеталарды құрту тәртібі, ақша белгілерін сортау
және қаптаудың жалпы ережелерін белгілейді. Коммерциялық операциялардың
басты функциясы клиенттерге ақша белгілерін беру, қабылдау және сақтауды
қамтамасыз ету болып табылады. Кассалық қызмет көрсету клиенттерге қолма-
қол ақшаны ешқандай кедергісіз беруді көздейтін технологиялық процесс болуы
керек. Клиентің қажеттілігін қамтамасыз ету коммерциялық банктің міндеті
болып табылады. Клиенттің қажеттілігін қамтамасыз ету мақсатында кассада
қолма-қол ақшаның әр түрлі номиналдағы данасы және мөлшері болуы керек.
Кассалық операцияларға несие беру және қайтару, салымарды беру және
тарту, клиентің ағымдық және картшотынан қолма-қол және қолма-қолсыз ақшаны
аудару және беру және т.б. болып табылады.
Банктің есеп-айырысу кассалық операциялары екі жормада жүзеге асырылады:
қолма-қол және қолма-қолсыз ақшалармен есеп айырысу.
Қолма-қол ақшалармен есеп айырысулар – бұл нақты ақшалармен төлемдер
және аударымдар жасауды сипаттайды.
Мұндағы нақты ақшаларға: банкноталар және монеталар жатады.Қолма –қол
ақшалармен операциялар көбінесе кассалық операциялар көмегімен жүзеге
асады.
Қолма-қол қолсыз ақшалармен есеп айырысулар – клиенттерге банкте ашқан
шоттары көмегімен, олардың тапсырмасы негізінде бір шоттан екінші бір шотқа
пударылатын төлемдердің жиынтығы.
Мұндағы, қолма-қолсыз ақшалар – чектер, пластикалық карточкалар
электронды аударымдар көмегімен пайдаланылатын клиенттердің шоттарындағы
сақталған ақшалар (депозиттер).
Қолма-қолсыз есеп айырысу төлем құжаттар түрлеріне мыналар жатады:
1. төлем тапсырмасы
2. төлем талап-тапсырмасы
3. инкассалық үкім
4. чекпен есеп айырысу
5. вексельмен есеп айырысу
6. төлем карточкалармен есеп айырысу

Төлем тапсырмасы – ақшаны аударушының (төлеушінің) аталған тапсырмада
көрсетілген ақша сомасын бенефициарға аудару туралы қызмет көрсетуші банкке
берген тапсырмасы.
Төлем тапсырмасы 10 күн мерзімінде жарамды болып танылады. Егер
төлемді аударушы төлем тапсырмасының мерзімі он күннен асса, онда бұл төлем
тапсырмасы жарамсыз болып танылады.
Шот менеджері төлем тапсырмасын қабылдаған кезде ең алдымен клиенттің
шотының жағдайына назар аударуы керек. Яғни клиенттің шоты жиналымдылық
жағдайда емес, жұмыстық жағдайда болуы тиіс, қарапайым тілде айтқанда
клиенттің шотында қаражат болуы тиіс. Сонымен қатар онда берілген төлем
тапсырмасын орындауға жеткілікті мөлшерде қаражат болу керек. Одан кейін
шот менеджері төлем тапсырмасының толтырылу күні, төлемнің тағайындалу
коды, көрсетілген қызметтер мен тауарлар датасы, аударушы мен бенефециардың
реквизиттернің дұрыстығын тексереді. Төлем тапсырмасында қойылған қолдар
мен басылған мөрлер қол қою және мөр басу үлгісі бар карточкаларды
салыстыру арқылы тексеріледі. Егер қол қоюында немесе мөр басуында
өзгерістер немесе былғанымдар болса, онда шот менеджері клиентке төлем
тапсырмасын айырбастап әкелуге ұсынады.

Төлем талап-тапсырмасы – бенефициардың төлеушіге оған қызмет көрсетуші
банкке бағытталған, жөнелтілген өнім, атқарылған жұмыстар және көретілген
қызмет құнын жіберілген есеп айырысу құжаттары негізінде төлеу талабы.
Төлем талап-тапсырмасын бенефициар өзі толтырады да, оны коммерциялық
құжаттармен бірге бірден аударушының банкіне жібереді. Аударушының банкі,
ол төлем талап-тапсырмасын төлеушіге жібереді. Ал аударушы, банкке келіп
түскеннен бастап, үш күн ішінде төлем туралы банкке келісімін беруге тиіс.
Төлем талап-тапсырмасы банктегі аударушының банкіндегі шотындағы ақша
болған жағдайда ғана қабылданады. Төленбеген төлем талап-тапсырмасы 3
күннен 30 күн аралығында №1 картотекаға орналастырылуы мүмкін. Төлем талап-
тапсырмасы бойынша төлеуден бас тартатын болса, оны осы үш күн ішінде
банкке хабарлайды. Сөйтіп төлем талап-тапсырмасын жөнелту құжаттарымен және
төлеуден бас тартуын хабарлайтын құжатпен бірге тікелей бенефициарға
қайтарылады.

Инкассалық өкім – заң актілерінде көзделген жағдайда ақшаны
жөңелтушінің келісімінсіз, оның банктік шотынан ақшаны алу үшін
пайдаланылатын төлем құжаты.
Инкассалық өкім – салық және кеден органдарында төленбеген
төлемдерді, сондай-ақ соттың шешімі бойынша басқа да төлемдерді талап ету
жағдайына қолданады. Мұндағы салық және кеден органдарының инкассалық
өкімінен басқасы міндетті түрде шоттың шешімдері, бұйрығы, қарары және
қаулысы бойынша берілетін орындау парағыменмен бірге жүреді. Инкассалық
өкімде төлемнің тағайындалуы ақшаны алуға құқық беретін заңдық актіге
сілтеме көрсетіледі. Егер клиенттің шотында инкассалық өкім бойынша қарыз
соманы толық төлеу мүмкіндігі болмаса, яғни клиенттің шотында қаражат
жетпесе қалдық сома №2 картотекаға орналастырылады.
Салық және кеден органдарынан келіп түскен инкассалық өкім сомасы
аударушының шотындағы қаражат көлемінде төленуі мүмкін, яғни қаражат көлемі
толық жетпеген жағдайда, сол құжаттың келесі бетіне жартылай төленді
деген белгі қойылуға тиіс. Қалған сомма қаражаттың шотқа түсуіне қарай
төленеді. Тек қана соттың шешімімен келетін инкассалық өкімдер шотта
қаражат сомасы жеткілікті болған жағдайда төленеді, керісінше жағдайда ол
шоттағы қаражат қозғаласына тыйым салынады. Мұндай төлем құжаттары басқа
құжаттарға қарағанда кезектен тыс төленуі тиіс.

Чек – бұл чек берушінің чекті қабылдаушы банкке, өзара жасалған
келісімшарт нгізінде чекте көрсетілген соманы чекті ұстаушыға төлеу туралы
бұйрығы.
Чекті ееп айырысу барысында төлем құралы ретінде заңды және жеке
тұлғалар пайдалана алады. Чек арқылы есеп айырысу қолайлығы мынада:
• егерде төлеуші тауарды алғанға дейін төлегісікелмей, ал
жабдықтаушы төлеуге кепіл бергенше тауарын жібергісі келмеген
жағдайда:
• сатушы белгісіз болған жағдайда.
Чектер қолма-қол және қолма-қолсыз ақшалай төлемдерді жүзеге асыру
үшін пайдаланылады.
Чектер бөлінеді: кепілденген және кепілденмеген, қамтамасыз етілген
және қамтамасыз етілмеген чектер.
Кепілденген чек – чек берушінің банкіндегі шотындағы қаражаттың
көлеміне байланыссыз чекте көрсетілген соманы төлеуге қызмет көрсетуші
банктің беретін кепілін көрсететін чек.
Кепілдендірілмеген чек – чек беруші банктің кепілдігі көрсетілмеген
чек.
Қамтамасыз етілген чек – банкке алыдн ала салған салыммен қамтамасыз
етілген чек.
Қамтамасыз етілмеген чек – депозитпен қамтамасыз етілмеген чек.
Чектің өіне тән төмендегідей көрсеткіштері болады:
• чек деген атауы
• Чек номірі мен сериясы
• Чектің қызмет ету мерзімі
• Чек берушінің аты-жөні
• Чек берушінің СТТН-і
• Санмен және жазбаша түрде көрсетілген сомасы, күні, айы, жылы,
чек берген жері және чек берушінің қолы мен мөрі
• Чек ұстаушының аты-жөні
• Чек ұстаушының СТТН-і
• Чекті төлеуге міндетті чек беруші банктің атауы
• Чек беруші банктің жеке банктік коды
• бұйрық бойынша төлеңіз кестесі
• төлемнің тағайындалу кестесі
Чек қызмет ету мерзімі толтырылған күннен он күнді құрайды. Чектік
кітапшалар 25 және 50 парақты болады. Касса менеджері чектің әрбір бетін
нөмірлеп, банк мөрін қояды.
Чек – қатаң есеп беруді талап ететін бланктер қатарына жатады. Ондай
бланктерге сақтандыру полюстері, пин-конверттер, сертификаттар, салымдық
кітапшалар, VISA карточкалары жатады. Яғни бұндай бланкілерді берк
бланктерді беру журналында қызмет көрсетушінің қол қоюы және мөрінің
басылуы арқылы беріледі.

Интернет-банкинг

Интернет-банкинг банкке келмей-ақ Интернет жүйесін пайдалану арқылы
клиенттерге банктік операцияларды пайдалануға мүмкіндік беретін банктің
электрондық қызметі.
Интернет-банкинг жүйесі Интернет арқылы нақты уақыт режимінде on-line
ыңғайлы уақытта әлемнің әрбір нүктесінен өзіңіздің банктік шотыңызды
басқаруға арналған банк қызметі.
Интернет-банкинг жүйесінің қызтетін пайдалану арқылы клиенттер
мынандай операцияларды жүзеге асырады:
• Ағымдағы және алдағы күндермен төлемдер жасау;
• Валютаны сатып алу және сату;
• Карточкалық шотқа ақша салу;
• Шоттың көшірмесін алу;
• өзіңіздің шотыңыздағы қалдықты бақылау;
• банкке берілген төлемдер құжаттарының архивін жасау;
• шот бойынша болжам жасау;
• зейнетақы төлемдерін жасау;
• валюталық бағам туралы ақпарат алу;
• жедел түсім жүйесі бойынша жеке тұлғалардан төлемдерді алу.
Интернет-банкинг жүйесінің артықшылықтары мынандай:
• жасалатын операциялар қолайлығы мен қарапайымдылығы, яғни
тұратын қаладан кетіп қалсаңыз, кез келген шотыңыз арқылы
операцияларды жасай аласыз;
• үстеме шығыстарының азаюы, яғни сізге немесе сіздің
бухалтеріңізге банкке бару қажет емес, сондай-ақ уақыт
жұмсаудың, бензинге шығын шығарудың, машинаны пайдаланудың
қажеттілігі болмайды;
• жұмыстың тиімділігін арттыру, жұмыс уақытыңызды үнемдеу арқылы,
ол уақытты басқа ісіңізге пайдаланасыз;
• қажетті ақпаратты алудың жеделдігі, яғни банк серверінде
сақталған ақпаратты жылдам алуға мүмкіндіктің болуы;
• жүйені орнатудың және онымен жұмыс істеудің шығындарының
төмендігі.
Интернет-банкинг жүйесіне қосылу үшін мынандай талаптар орындалуы
қажет:
• Интернетке қосылу;
• Microsoft Explorer 4,0 немесе одан жоғары бағдарламаның болуы;
• Интернет-банкинг жүйесі бойынша қызмет көрсету шартына қол қою;
• Жүйеге тегін тіркелу және қосылу;

Интернет-банкинг жүйесінің қауіпсіздігі мынандай құралдармен
қамтамасыз етіледі:
• Қуатты шифрлеу алгоритмі;
• Электрондық сандық қолтаңба;
• X.509 стандарты бойынша сертификациялау;
• Барлық жасалған іс-қимылдарға аудиторлық бақылау жасау.
Номе банкинг – банкоматтарды, электрондық есеп айырысу жүйелерін
пайдалану арқылы және үйінде отырып банктік операцияларды жүргізуге
мүміндік беретін халыққа арналған банктік электрондық қызметі.
Жеке компьютерді банктік компьютерлер жүйесіне қосу арқылы банк
клиенттері мынандай қызметтерді пайдалана алады:
• Ағымдағы күндегі шот балансын алу;
• Белгілі бір уақыт ішіндегі ақша қаражаттар қозғалысының есебін
алу;
• ақшалай аударымдар мен төлемдер жасау;
• кредиттік және өзге де пластикалық карточкалар шығаратын эмитент
компаниялардың қызметін төлем;
• бағалы қағаздармен операциялар жүргізу.

Western Union ақшалай аудалымдары
Бүкіл әлемге танымал Western Union корпорациясы 150 жыл шамасында
клиенттерге ақша аударымдарын ұсынады. Қазіргі кезде ақша аударымдары
халықаралық электрондық төлемдер арқылы жүзеге асуда.Қазіргі таңда
Western Union корпорациясы дүние жүзі бойынша 200 елде 300 мыңнан аса
өкілдіктері бар. АҚ ТемірБанкі Қазақстандағы банктердің арасында
Western Union корпорациясымен келісім-шартқа отырған алғашқы банк болып
табылады. WESTERN UNION – жеке тұлғаларға шот ашпастан, бүкіл
дүниежүзі бойынша ақша аудару және қабылдаудың жедел және сенімді тәсілі
болып табылатын халықаралық ақша аудару жүйесі. Western Union ақшалай
аударымдары тек қана жеке тұлғаларға арналған қызмет түрі болып табылады.
Western Union жедел аударым жүйесі бойынша ақшалай аударым жасау
шарты мынандай: -
Жеке куәлігін немесе төлқұжатын көрсету керек;
- СТТН болуға тиіс;
- Алушының аты-жөнін көрсету керек;
- Ақшаны жөнелту құжатының формасын толтырып, оған қол қою қажет;

Сонымен бірнеше минуттан соң аударылған қаражаттар әлемнің кез келген
жерде алушыға төленеді.Банк ақшалай аударымды жасағаны үшін аударым
сомасына қарай комиссиондық сыйақысын алады.
Western Union жедел аударым жүйесі бойынша қашалай аудырымды алу
шарттары төмендегідей:
- Жеке куәлігін немесе төлқұжатын көрсету керек;
- СТТН болуға тиіс;
- Алушының аты-жөнін көрсету керек;
- Ақшаны алу құжатының формасын толтырып, оған қол қою қажет;
- Ақшалай аударымды алуға қосымша құжатының формасын толтырып, оған
қол қою қажет;
- Ақшаны жөңелтушінің аты-жөнін, қаласын, елін, аударым сомасын
көрсету қажет.
Сонымен қатар банк операторы Western Union жедел аударым жүйесі бойынша
ақшалай аударым жасалғандығын тексереді және ақпарат нақтыланған жағдайда
ақшалай аударымды алушыға тиісті сома беріледі.
Артықшылықтары: - Қол
жетімділік – бүкіл дүние жүзі бойынша желінің таралуы;
- Қолайлылық – шот ашпастан аударымдарды жасау;
- Жеделділік – санаулы минуттар аралығында жедел
аударымдар; - Сенімділік - әрбір
аударым сенімді қорғау жүйесімен қорғалған;
- Құпиялылық – аударымды тек бенефециардың мәліметтерін білген
жағдайда ғана жіберуге болады;
Кемшіліктері:
- Бағдарламаны өз бетімен жетілдірудің техникалық жағынан
мүмкіндіктің болмауы.
Мүмкіндіктері:
- Қызмет көрсету сапалығын көтеру;
- Жүйенің имиджін жарнама рақылы көтеру;
- Жаңа бөлімшелер ашу арқылы желіні дамыту;
- Желіні дамыту мақсатында Қазақстан Республиканың басқа
банктерімен келсім-шартқа отыру.
Қауіптер:
- Басқа қаржылық институттар жағынан бәсекелестік;

- Money Gramm желісіне қарағанда жоғары тарифтер; -
Шетелде жұмыс істейтін туысқандары немесе достары бар адамдар;
- Қазақстанда білім алып отырған студенттер.

Төлем карточкаларының түрлері:
VISA Electron – шетелге сапар шеккенде және күнделікті өмірде
тауарлар мен қызмет көрсетулерді төлеу үшін сізге көмек көрсететін,
сақтандыру салымын талап етпейтін ең қарапайым және арзан халықаралық
төлем карточка. POS-терминалдарда және банкоматтарда ғана қызмет көрсетеді

VISA Classic – ең танымал төлем карточкасы. VISA логотипы бар барлық
жерде қызмет көрсетіледі. Шетелге сапар шеккенде өте қолайлы. "Emergency
cash disbursement" процедурасы арқылы карточканы жолтқан кезде де қолма-қол
ақшаны алу мүмкіндігі.
VISA Business – ұйымның сенімді тұлғасына шығарылатын корпаративтік
төлем карточкасы. Бұл төлем карточкасы ұйымның елшілік және командировка
шығындарын төлеуге арналған. VISA логотипы бар барлық жерде қызмет
көрсетіледі. . "Emergency cash disbursement" процедурасы арқылы карточканы
жолтқан кезде де қолма-қол ақшаны алу мүмкіндігі.

VISA Gold – алтын төлем карточкасы. Иеленушінің қаржылық жағдайының
жоғарғы деңгейде болуын көрсетеді және қызмет көрсетудегі жеңілдіктер алуға
үлкен мүмкіндіктер береді. "Emergency cash disbursement" процедурасы арқылы
карточканы жолтқан кезде де қолма-қол ақшаны алу мүмкіндігі. VISA логотипы
бар барлық жерде қызмет көрсетіледі.

Visa Platinum – Premium сегменті ішіндгі жоғарғы құнды VISA карточкасы
Банктің бағалы клиенттеріне берілетін төлем карточкасы. Бұл төлем
карточкасы Банктің VIP-клиенттеріне беріледі және клиенттің қаржылық
жағдайының жоғары деңгейде болуын көрсетеді. Стандартты төлем
карточкалардан тәулік бойындағы қызмет көрсету мен жеңілдіктермен
ерекшеленеді.

Еңбекақы карточкалары – еңбекақылары төлем карточкалары арқылы алғысы
келетін клиенттер үшін жасалған төлем карточкасы. Бұл төлем карточкасы
шығару және қызмет көрсету үшін тарифтердің төмендігімен ерекшеленеді.

Еңбекақы проектерінде VISA Electron, VISA Classic және VISA Gold
дебеттік карточкалары қолданады.

Валюталық операциялар

Валюталық операциялар:
1. Меншік құқығының және өзге де құқықтарының валюталық
құндылықтарына ауысуына байланысты операциялар, соның ішінде
төлем құралы ретінде шетел валютасы және шетел валютасындағы
өзге де төлем құралдарын пайдаланумен байланысты мәмілелер;
2. Валюталық құндылықтарды кез келген тәсілмен Қазақстан
Республикасына әкелу және жөнелту, сондай–ақ Қазақстан
Республикасынан әкету және жөнелту.

Мұндағы валюталық құндылықтарға мыналар жатады:
1. шетел валютасы
2. номиналы шетел валютасында көрсетілген бағалы қағаздары және
төлем құралдары
3. тазартылған құйма алтын
4. ұлттық валюта, резиденттер мен юбейрезиденттер арасында олармен
операциялар жасалған жағдайда құны ұлттық валютамен көрсетілген
бағалы қағаздар мен төлем құжаттары

Валюталық операциялар түрлері:
1. Клиенттердің шоттарын ашу және жүргізу
2. Сауда емес операциялар
3. Шетел банкілерімен корреспонденттік қатынас орнату
(НОСТРО–біздің шотымыз сізде, ЛОРО– сіздің шотыңыз бізде)
4. Конверсиондық операциялар – сол елдің қолма–қол және
қолма–қолсыз ұлттық валюталарына қолма–қол және қолма–қолсыз
шетел валюталарын сату және сатып алу мәмілелері
5. Халықаралық есеп айырысулар бойынша операциялар: құжатталған
акредитив, құжатталған инкасо, банктік аударым.
6. Валюталық қаражаттарды тарту және орналастыру операциялары
Валюталық операцияларды біздің елімізде шетел валютасымен банктік
операциялар жүргізуге ҚР ұлттық Банкінен алған лицензиясы бар өкілетті
банктер ғана орындай алады. Сонымен қатар, ҚР Ұлттық Банкі валюталық
реттеуді және валюталық бақылауды жүзеге асырады.
Валюталық заңға сәйкес валюталық реттеу – нормативтік құқықтық
актілерді жасау және бекіту, ақпараттар жинау, валюталық заңдылықтарының
орындалуына бақылау жасау, заңмен көзделген санкцияларды қолдану шараларын
білдіреді.

Валюталық заңға сәйкес, валюталық реттеу шараларына мыналар жатады:
• ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.