Автокөлік тасымалының көбеюі

Кіріспе

Пән: Транспорт
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 8 бет
Таңдаулыға:

Автокөлік тасымалының көбеюі, бұл жол қозғалысының қауіп- қатерден
сақтандырудағы автокөліктің басты тапсырмасы болып саналады. Бұл тапсырманы
шешудің жолы мынандай системада іске асуы керек: "жүргізуші-автокөлік-жол-
орта". Бірінші мәселеде адам факторы тұрады. Статистикаға жүгінсек, жолдағы
апаттардың 70-80% жүргізушінің қажеттілігінен болады. Қателік бұл-қате
жасаған іс-қимылдың көрсеткіші, мақсатына жетпеген іс -қимыл. Жүргізушінің
қателігі алдын-ала немесе кеш жасалған іс- қимылмен көрсетіледі. Әсте
осылардың автокөлік жүргізуде болмауы, жол ережесінің тез өзгеруі шартынан
туындайды. Жүргізушінің кез келген жол ережесін бұзуы жол апатына әкеп
соғады.
Жүргізушінің қателіктері мынандай факторларға байланысты болады. Олар:
жаман жолдың, техниканың ахуалдары немеске автокөлікпен дұрыс жұмыс ауа-
райының нашар болуы және автокөлікті үлкен жылдамдықпен жүргізуі.
Жүргізушінің қателігінің азаюының бірден- бір бағыты бұл
психофизиологиялық ерекшелігінің максималды есебі: жүргізушінің
конструкциялау мүмкіндігі, жаңа және сериялық автокөлік, автокөлік жолының
құрлысы, оның иелік қозғалысының ұйымдастыруы болып табылады. Басты мағына
бұл жүргізушінің ғылыми еңбегіне, жұмысқа қабілеттілігіне қоршаған ортаға
тәліктегі уақытына байланысты болады. Критикалық жағдайының туындауы және
азаюы жүргізушінің дәл және дұрыс қимылы, сондықтан олардың сенімділігінің
артуы басты тапсырма болып табылады, және жол қозғалысының қауіпсіздігі
шешілуі мүмкін емес.
Жүргізуші сенімділігінің басты мәселесі адам факторымен байланысты.
Физикалық және психикалық жүргізушнің тұлғасы еңбектегі табысына әсер
етеді. Тасымалды ұйымдастыру жоғары эффектіні және қозғалыс қауіпсіздігі
қамтамасыз етеді. Жол қозғалыс инжинерлік терең және жан-жақты білім талап
етеді. Ол тек қана автокөлік жағынан жақсы дайындықты емес, сонымен қатар
жол жұмысы мен қозғалысының ұйымдастыруы, автоматтандырылған теорияны
басқару жолы және басқа да техникалық ғылымдар, бірақ осы пәнге байланысты
жүргізуші еңбегін және сенімділігін арттыру қажет. Бұл пән автокөлік
психологиясы болып табылады. Өйткені ол адам факторында автокөлік жұмысының
қауіпсіздігін оқытып үйретеді.
Бұл мамандыққа байланысты оқу құралы жазылған және басты назарды
жүргізушінің оператор ретінше "жүргізуші-автокөлік-жол-орта" системасына
жүгінеді. Психофизиономиялық сенімділігне инжинерлік-психологиялық талапқа
сай жүргізушінің жұмыс орны, автокөлігі және жол құрлымы, жүргізушінің
сенімділігін арттыру кәсіптік жинау әдісі. Жүргізушінің жарамсыз
автокөлікті жүргізуі, жаман жолдағы автокөлікті психофизиологиялық
ерекшеліктеріне сай жүреді.
Жүргізушінің "жүргізуші-көлік-жол-орта" жүйесіндегі беріктілік.
Ж.К.Ж Қ.О жүйесіндегі жүргізуші-оператар. Қазіргі деңгейдегі техниканы
басқаратын адам, қоғамдық дамуының негізінде. Басқару жүйесінде негізгі
звеносы болып табылатын осы жағдай. Бұл"адам-көлік жүйесін құрады".
(А.К.Ж).
А.К.Ж негізінде, адам-оператор және көлік енгізіп еңбек іс-әрекеті
орындалатынын көрсетеді. Оператор- бұл қандайда операцияны орындаушы.
Оператор функцияларын-түрлі мамандықтардағы адамдар орындайды. Олардың іс-
әрекетінің негізі болып қабылдануы анализ ақпаратты өңдеу, белгіленген
обьектің іс-әрекетін даму процесін басқару болып табылады. Көлік
жүргізушісін- Ж.К.Ж Қ.О жүйесінің операторы түрінде қарастыруға болады.
Бірақта оның операторлық іс-әрекетінде ерекшеліктерді белгілеу қажет.
Көптеген А.К.Ж операторларының ғана емес, сондықтан басқа көлік
оператоларында. Мысалы: ұшқыш ұшу кезінде ақпараттың 90%-ын түрлі
приборлардан кодталған түрде алады. Көлік жүргізушісі көп ақпраттың 95%-ын
көліктен, жолда жүру ортасынан, тек кішкене ғана ақпаратты бақылаушы
приборлардан алады. Ұщқыш авто пилоты пайдаланып, периодты түрде бақылау
режимін жеңілдете алады. Көлік жүргізушісінде мұндай мүмкіндік жоқ. Өйткені
жолдың өзгеруіне байдланысты 1-2 секунд көңіл аудармаудың өзінде, жол
апатына әкеліп соғуы мүмкін. Бірақ жүргізуші жүру жылдамдығын өзгерте
отырып, ақпараттың келуін көбейтіп немесе азайта алады. А.К.Ж эффективті
жұмысы Ж.К.Ж Қ.О жүйесінде де, оператордың беріктігіне байланысты.
Оператордың технологиялық беріктігін анықтайды және іс-
әрекеттегі қажеттіліктің орындалуына байланвсты анықтайды және
физиологиялық беріктігі бар ақпараттарға байланысты күйін анықтайды.
Басқару жүйесінде адам негізгі звено болып табылады.Ол тез шаршайды оның
жүріс - тұрысы көптеген аяқ астынан болатын факторға байланысты. Сондықтан,
көп уақыт ішінде жұмысты қатесіз орындау мүмкін емес. Басқару жүйесінде
адамға байланысты қателіктер 20-95%-ға жетеді.
Ж.К.Ж Қ.О жүйесіндегі мұндай қателіктер жолдағы қауіпсіздікке көп қатер
әкеледі. Сондықтан көлік жүргізушісінің беріктігіне көп көңіл бөледі.
Жүргізуші беріктігін анықтайтын негізгі фактор оның професионалдық
қабілеттілігі, дайындығы және жоғарғы жұмыскерлігі жатады. Професионалды
қабілеттілік- жүргізушінің денсаулығы, психологиялық және жеке тұлғалық
қасиеттері бойынша анықталады. Денсаулығының жарамдылығы медициналық
тексеру бойынша анықталады. Психологиялық жарамдылық-бұл жүргізушілік іс-
әрекетте психологиялық және жеке тұлғалық қасиеттер жатады. Көптеген
жағдайда ерік, өзін-өзі ұстау батылдық тез ойлау, қабылдау жылдамдығы және
реакциясы төтенше жағдайдан аман сақтап қалады. Жүгізушінің дайындығы-
оныың прфесионалды білімімен оның қабілеттілік деңгейі бойынша анықталады.
Жүргізушінің жақсы дайындығын диапазонының жоғарлығы бойынша және
критикалық жағдайдағы іс-әрекет байқалады. Ол максималды түрде көліктің
техникалық қабілеттілігін қолданып минималды күш жұмсап қатесіз басқара
алады,авариялық жағдайды, жолдың түрлі апаттарынан, үлкен жылдамдықтағы
көлікті басқара алу, түнде тұман кезінде, жоғарғы интенсифті қозғалыста
таулы және т.б жағдайда басқара алу. Професионализм сонымен қатар
жүргізушінің психологиялық дайындық деңгейі бойынша анықталады. Яғни
псхофизиологиялық қабілеттің дамуы, түрлі жағдайдағы беріктікті қамтамасыз
етеді. Психологиялық дайындықтың жетістігі, оның методологиялық өтуі,
оқушуның активтілігі.
Көлік жүргізу үшін керекті жеке тұлғалық және психофизиологиялық
қабілеті жатады. Жоғарғы жұмыскерлік олардың жұмыстың жоғарғы жылдамдықпен
белгілі уақыт ішінде сапалы көрсеткіш болып табылады. Жоғарғы жұмыскерлік
жүргізушілердің беріктігінде маңызды роль атқарады. Төменгі жұмыскерлік
кезенінде жүргізуші көлік жүргізгенде күрделі қателіктер жасау мүмкін, көп
жағдайда жол апатына соқтырады. Жұмыскерлік шешімдіктен, есірткіден ауырған
кезде шаршағанда, қатты күйзелістен төмендейді. Жүргізушінің жоғарғы
жұмыскерлігін сақтау үшін жұмыс пен демалысты дұрыс ұйымдастырып, рельс
алдында денсаулықты тексеру қажет. Ал дер кезінде жол апатын жасауы мүмкін
адамдарды көлік жүргізуден алыстату шарасы болып табылады.
Жүргізушінің беріктігі жүйенің, басқа звеноның жүйесінің жағдайында
байланысты. Көліктің жоғарғы техникалық- эксплуатационды мінездемесі оның
дұрыстығы бойынша орындықтың роналасуы кабинадағы санитарлы-гигиеналық
микраклиматы, жүргізушінің жұмыскерлігін қамтамасызетеді. Яғни беріктігін
жоғарлатады, жолдың ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.