Акция нарығының ағымдық жағдайы



Қазақстанның бағалы қағаздары нарығының қазіргі кездегі күйі
Қазақстанда бағалы қағаздар функциялауының нормативтік құқықтық базасы
құрылды жəне қор нарығы, орталық депозитарий жəне басқа да кəсіби қатысушылардан
құралатын негізгі қатысушылары анықталды.
Қаржы инструменттерін, пруденциалды нормативтер мен институционалды
инвесторлардың инвестициялау ережелерін жасау жəне жетілдіру аймағында
заңнамаларды жетілдіру, миноритарлық инвесторлардың құқықтарын қорғау мен
корпоративтік басқару ережелерін жетілдіру, ұжымдық инвестициялау түрлерін дамыту
жəне жеке тұлғаларды бағалы қағаздар нарығында инвестор ретінде жұмыс істеуге тарту
бойынша жұмыстар жалғастырылуда, сонымен қатар заңсыз жолмен табылған
табыстарды заңдастыру мен терроризмді қаржыландыруға қарсы заңды қабылдау
жоспарланып отыр. Бағалы қағаздар нарығы инфрақұрылымының жоғарыда көрсетілген
элементтері мен нормативтік құқықтық база өңірлік қаржы орталығын əрі қарай
дамуының негізін қалаушы элементтері болады.
Отандық капитал нарығының ерекшелігі оның құрамдас бөліктерінің даму
деңгейінің тең еместігінде. Банк секторы қаржыларының есебінен экономиканың нақты
секторын несиелеу көлемдерінің қарқынды түрде өсуі себебінен шаруашылық
субъектілерінің отандық бағалы қағаздар нарығының механизмдерін аз пайдаланады
жəне соның нəтижесінде пайда болған жинақтаушы зейнетақы қорлары, сақтандыру
ұйымдары мен жарналық инвестициялық қорларынан құралатын институционалды
инвесторлардың қаржыларының мобилизациясын байқауға болады. Зейнетақы жəне
сақтандыру активтері түріндегі ішкі жинақтардың айтарлықтай бөлігі банк секторын
қаржыландыруға, жанамаланған түрде нақты экономиканы қаржыландыруға
пайдаланылады. Үлестік бағалы қағаздар нарығы инвестициялық жобаларды
қаржыландыру көзі ретінде əрекет етпейді жəне қазақстандық компаниялардың нарықтық
бағасын көрсетпейді.
Корпоративтік акциялар мен облигациялардың эмитенттері ретінде қаржы
ұйымдарының, негізінен банктердің басым болуы қазақстан қор нарығының ерекшелігі
болып отыр. 2007 жылдың 1 қаңтарында корпоративтік облигациялардың қор
нарығындағы жалпы капитализациясындағы қаржы институттарының облигацияларының
үлесі - 91.7%, акциялары үлесі - 43.0% құрады. Облигациялардың қор нарығының
салалық құрылымы ондағы экономиканың басқа салаларының (мұнай жəне газ, тау кен
кешендері, көлік жəне байланыс, сауда мен азық-түлік өнеркəсібі сияқты) үлесі төмен
екенін дəлелдеп тұр. Ал 2007 жылдың 1 қарашасында күйі бойынша акциялар нарығының
40%-ы қаржы институттарының үлесінде, 40%-ы мұнай жəне газ кешені
кəсіпорындарының үлесінде болды. Бұл жағдай инвесторлар үшін нақты қауіп-қатер
туғызып, инструменттер портфелін сəйкес түрде диверсификациялауға мүмкіндік бермей
отыр. Акциялар нарығын еркін айналымда жүрген акциялар көлемінің төмендігімен
сипаттауға болады. Бағалы қағаздар нарығы іс-əрекетін белсенді етуге акционерлік
капиталдың бөлшектенуінің орын алмауы кедергі болып отыр. Акционерлік капиталдың
бөлшектенуінің орын алмауы нарыққа бұқаралық сипат беруге бөгет болуда.
Берілген жағдайды келесі факторлармен түсіндіруге болады.
Трансұлттық компанияларға енетін ірі корпорациялар немесе ірі отандық
компаниялар қажетті қаржыны кредиттік тұрақтылық арқасында құрушы
компаниялардан немесе халықаралық капитал нарығынан тарта алады. Айтылған
компанияларды əдетте отандық капитал нарығы қанағаттандыра алмайды. Өткен
жылдары бұл компаниялар негізінен қарыздық қаржыландыруды тартуға мүдделі болған.

Пән: Экономика
Жұмыс түрі:  Материал
Тегін:  Антиплагиат
Көлемі: 9 бет
Таңдаулыға:   
Қазақстанның бағалы қағаздары нарығының қазіргі кездегі күйі
Қазақстанда бағалы қағаздар функциялауының нормативтік құқықтық
базасы
құрылды жəне қор нарығы, орталық депозитарий жəне басқа да кəсіби
қатысушылардан
құралатын негізгі қатысушылары анықталды.
Қаржы инструменттерін, пруденциалды нормативтер мен институционалды
инвесторлардың инвестициялау ережелерін жасау жəне жетілдіру
аймағында
заңнамаларды жетілдіру, миноритарлық инвесторлардың құқықтарын қорғау
мен
корпоративтік басқару ережелерін жетілдіру, ұжымдық инвестициялау
түрлерін дамыту
жəне жеке тұлғаларды бағалы қағаздар нарығында инвестор ретінде жұмыс
істеуге тарту
бойынша жұмыстар жалғастырылуда, сонымен қатар заңсыз жолмен
табылған
табыстарды заңдастыру мен терроризмді қаржыландыруға қарсы заңды
қабылдау
жоспарланып отыр. Бағалы қағаздар нарығы инфрақұрылымының жоғарыда
көрсетілген
элементтері мен нормативтік құқықтық база өңірлік қаржы орталығын
əрі қарай
дамуының негізін қалаушы элементтері болады.
Отандық капитал нарығының ерекшелігі оның құрамдас бөліктерінің даму
деңгейінің тең еместігінде. Банк секторы қаржыларының есебінен
экономиканың нақты
секторын несиелеу көлемдерінің қарқынды түрде өсуі себебінен
шаруашылық
субъектілерінің отандық бағалы қағаздар нарығының механизмдерін аз
пайдаланады
жəне соның нəтижесінде пайда болған жинақтаушы зейнетақы қорлары,
сақтандыру
ұйымдары мен жарналық инвестициялық қорларынан құралатын
институционалды
инвесторлардың қаржыларының мобилизациясын байқауға болады. Зейнетақы
жəне
сақтандыру активтері түріндегі ішкі жинақтардың айтарлықтай бөлігі
банк секторын
қаржыландыруға, жанамаланған түрде нақты экономиканы қаржыландыруға
пайдаланылады. Үлестік бағалы қағаздар нарығы инвестициялық жобаларды
қаржыландыру көзі ретінде əрекет етпейді жəне қазақстандық компаниялардың
нарықтық
бағасын көрсетпейді.
Корпоративтік акциялар мен облигациялардың эмитенттері ретінде қаржы
ұйымдарының, негізінен банктердің басым болуы қазақстан қор
нарығының ерекшелігі
болып отыр. 2007 жылдың 1 қаңтарында корпоративтік облигациялардың
қор
нарығындағы жалпы капитализациясындағы қаржы институттарының
облигацияларының
үлесі - 91.7%, акциялары үлесі - 43.0% құрады. Облигациялардың қор
нарығының
салалық құрылымы ондағы экономиканың басқа салаларының (мұнай жəне
газ, тау кен
кешендері, көлік жəне байланыс, сауда мен азық-түлік өнеркəсібі
сияқты) үлесі төмен
екенін дəлелдеп тұр. Ал 2007 жылдың 1 қарашасында күйі бойынша акциялар
нарығының
40%-ы қаржы институттарының үлесінде, 40%-ы мұнай жəне газ кешені
кəсіпорындарының үлесінде болды. Бұл жағдай инвесторлар үшін нақты
қауіп-қатер
туғызып, инструменттер портфелін сəйкес түрде диверсификациялауға мүмкіндік
бермей
отыр. Акциялар нарығын еркін айналымда жүрген акциялар көлемінің
төмендігімен
сипаттауға болады. Бағалы қағаздар нарығы іс-əрекетін белсенді етуге
акционерлік
капиталдың бөлшектенуінің орын алмауы кедергі болып отыр. Акционерлік
капиталдың
бөлшектенуінің орын алмауы нарыққа бұқаралық сипат беруге бөгет болуда.
Берілген жағдайды келесі факторлармен түсіндіруге болады.
Трансұлттық компанияларға енетін ірі корпорациялар немесе ірі
отандық
компаниялар қажетті қаржыны кредиттік тұрақтылық арқасында құрушы
компаниялардан немесе халықаралық капитал нарығынан тарта алады.
Айтылған
компанияларды əдетте отандық капитал нарығы қанағаттандыра алмайды.
Өткен
жылдары бұл компаниялар негізінен қарыздық қаржыландыруды тартуға мүдделі
болған.

Соңғы 7 күндегі ликвидті акциялар

(Артықшылығы бар акцияларсыз)

Сату кодыКелісім Көлем, Көлем, Көлем Соңғы сату б-ша Нарық
саны мың. USDмың KZT қағаз үлесі,
%
баға, тренд,
тенге %
RDGZ 70 9 492,1 1 416,4 130 141 11 022,090,43 42,9
BTAS 91 477,9 71,4 17 954 4 200,85 146,38 2,2
KZTK 37 740,6 110,7 14 401 7 403,65 4,73 3,4
HSBK 34 201,4 30,1 413 488 70,78 2,48 0,9
SATC 9 9 114,6 1 364,4 16 622 83,84 99,99 41,4
811
KZTKp 21 248,8 37,2 15 186 2 292,44 21,91 1,1
GB_KZMS 15 52,0 7,8 14 120 596,83 0,86 0,2
ASBN 12 79,1 11,8 4 779 2 300,00 12,38 0,4
ORDB 12 211,6 31,7 57 579 550,00 72,49 1,0
KKGB 9 136,0 20,3 60 400 320,00 10,76 0,6


Мемлекет экономикасының ағымдағы жағдайы мен даму кезеңі, меншік
құрылымы (стратегиялық жəне шетелдік акционерлері басым компаниялардың
басым
болуы), қазақстандық компаниялардың қызметінің салалық спецификасы
мен
жекешелендіруді өткізуде қолданған механизмдер бағалы қағаздар нарығының
дамуына
тікелей əсерін тигізді, оны еркін айналымда жүрген акциялар
көлеміндегі акционерлік
қоғамдардың үлесінің төмендігінен, компаниялардың акционерлік
капиталына жеке
тұлғалардың қатысуының төмен деңгейінен, қарыздық бағалы қағаздар
нарығы
дамуының басымдығы мен мемлекеттік бағалы қағаздар үлесінің азаюынан
көруге
болады.
Нəтижесінде қазақстанның биржалық бағалы қағаздар нарығы
капитализация
көлемінің шағын болуы мен қаржы инструменттерінің жетіспеушілігімен
сипатталады.
Соңғы жылдарда корпоративті облигациялар нарығы дами бастады.
Акциялардың
бақылау пакетінің стратегиялық инвесторлардың қолында шоғырлануы қор
нарығының
өтімділігінің төмендігі мен инвесторларды қызықтыра алатын тұрақты
жəне орташа
компаниялардың бағалы қағаздарының нарықтағы ұсыныста аз болуына
алып келді.
2006-2007 жылдары ірі отандық компаниялар мен банктер акцияларын
шетелде ашық
түрде орналастыру динамикасы байқалған болатын. Сол кезде Kazakhmys
PLC.,
Қазмұнайгаз Өндіру-Барлау, Қазақголд, Қазкоммерцбанк АҚ
акцияларының
бастапқы орналастырылуы жүзеге асты. Бұл орналастыру табысты болды
жəне шетел
капиталының қазақстандық активтерге қызығушылығын көрсетеді.
Бағалы қағаздардың биржа нарығында бастапқы орналастырудың көлемі
екінші
айналымға қарағанда артық болып отыр. Бағалы қағаздар ұсынысының
жеткіліксіздігінен

корпоративтік облигациялардың өтелуі мерзіміне дейін ұстап қалуды бақылауға
болады.
2007 жылдың 29 қарашасында акциялар мен облигациялардың биржалық
нарығының
капитализациясы 51.151,5 млн. АҚШ долларын құраған кезде екінші рет
айналымға
шығару көлемі 4.214,1 млрд. теңгені немесе 8% құрады, бұл бағалы қағаздар
нарығының
өтімділігінің төмен деңгейінің көрсеткіші болып табылады (1 кесте).
1 кесте. 2003-2008 ж. Бағалы қағаздар нарығының даму динамикасы (кезең
соңын-
да, кезең боынша көлемдер, смж - салыстырмалы мəлімет жоқ)
2003 2004
2005 2006 2007 2008

Ресми тізімге
жіберілген бағалы
қағаздар саны (А
жəне В), соның ішінде: 39 57 88
129 174 235
- акциялар 27 33 42
61 78 90

Ресми тізімдегі
эмитенттер саны
(А жəне В) 23 32
49 68 79 94

Биржалық
акциялар
нарығының
капитализациясы
(млн. АҚШ долл.) 1.342,3 1.203,5 1.341,0
2.424, 6 3.940,7 10.521,2 38.458,4
- % өзгерістер смж -10,3 +11,4 +80,8
+62,5 +167,0 +265,5

Қорытынды
капитализация
(млн. АҚШ долл.) 1.519,1 1.778, 5 2.558,9
5.026,9 9.216,5 18.768,9 51.151,5
- % өзгерістер смж +17,1 +43,9 +96,4
+83,3 +103,6 +172,5

МЕБҚ
сатылымдарының
көлемі
(млн. АҚШ долл.),
соның ішінде: 119,7 315,7 603,6
1.025,2 1.830,0 2.756,3 4.535,8
- бастапқы
орналастыру 18,8 46,8 33,3
96,4 156,3 124,7

соның ішінде
акциялар 0,004 0,6
16,1 7,6 24,1 62,9
соның ішінде
орналастыру 100,9 269,0 507,3
928,8 1.673,7 2.631,5
соның ішінде
акциялар 67,6 81,1
125,5 263,2 942,3 948,9

Қазақстан қор нарығы АҚ ақпараттары бойынша

KASE индексінің графикалық өзгерістері 2009 жылдың басы- 16 ақпанға дейн

LONDON STOCK EXCHANGE (LSE)

Шетел эмитенттері тарапынан ұсынылатын бағалы қағаздар жоқ. Сонымен
қатар,
ресейдің бағалы қағаздар нарығы жеткілікті түрде белсенді болып
отырғанымен,
қазақстандық институционалды инвесторлар берілген нарыққа кесімді ұстау
мəселесі мен
Ресейде шетелдік кесімді ұстаушыларды мойындамаумен байланысты
мəселелердің
шешілмегендігі себебінен қатыса алмайды.Іс-əрекетінің қатаң реттелуі
қазақстандық портфельді инвесторлар табының ерекшелігі болып
есептеледі, себебі олар консервативті ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Бағалы қағаздар рыногының сызығы
Мемлекеттік бағалы қағаздар нарығы
Бағалы қағаздар нарығы және оны қалыптастырудың теориялық-методологиялық негіздері
Қаржы нарығы
Брокерлік фирманың қор операциялары жобаларына сараптама жасауды ұйымдастыру
Қазақстан Республикасында бағалы қағаздар нарығының қалыптасуы мен дамуы
Бағалы қағаздар нарығының дамуын мемлекеттік реттеу
Бағалы қағаздар портфелін басқару
Қарыз алушының несиелік қабілетін бағалау
ҚР қаржы нарығы
Пәндер