Луций Анней Сенека

Луций Анней СЕНЕКА– әрі ақын, әрі көсемсөзші, әрі философ ретінде аты тарихта қалған белгілі тұлға.
Сенеканың тағдыры өте күрделі болған. Ол сенатор болып, онан соң қуғындалып жер аударылған, одан император мұрагерінің – зұлымдығы мен залымдығынан атағы шыққан Неронның тәрбиешісі, сол арқылы елдің нақты билеушісі болған, артынан ұмытылған шонжар, отставкадағы оппозиционер болып, ақыр соңында император жауыздығының құрбаны болып, өзіне-өзі қол жұмсаған, яғни өз дәуірінің барлық маңызды оқиғаларының куәгері ғана емес, қатысушысы да болған адам. Ол осылай бірде биікке самғап, бірде биіктен оңбай құлап өмір кешкен.
Сенека «өмірінің соңында дүние жалған екен, барлығы бекер, тек қана философиямен айналыссам, ешкімді көрмесем, араласпасам, байланысымды үзсем, уақытымды олар үшін босқа кетірмесем» деп ойлаған. Корсикада айдауда жүргенде әуелі ұнжырғасы түсіп, өмірге нала болған, кейіннен оңалып, философиямен айналысқан, «Өмірдің қысқалығы туралы» деген трактат жазған.
48 жылы Клавдийдің әйелі Мессалина өлтіріліп, оған Агриппина әйел боп келгенде оның ұлы Нерон он бір жаста ғана болған. Агриппина Сенеканы айдаудан алдырып, жоғары қызметке қойып, баласына ұстаз болуды ұсынған. Әйелдің әріден жоспарланған ойын Сенека түсінбеген, өйткені ол император сарайының айлаларын әлі білмейтін. Сарайдың ішкі оқиғаларына қаныға бастағанда, бес жылдан кейін Агриппина күйеуіне у беріп өлтіріп, он алты жасар Неронды император еткен. Сөйтіп әуелден тұтқынға түскендей болған Сенека жас императордың ең жақын кеңесшісіне айналған.
Сенеканың билік маңайына өте жақын жүруіне не себеп болғанын біз білмейміз, ол мүмкін атаққұмар я пайдакүнем болды ма (оны осылай деп өте жиі айыптаған), жоқ философ бола тұрып, яғни адамның ішкі дүниесін жіті бағалаушы ретінде билеушінің жанында болып доктрина жүргізу адамдарға тиімді деген сенімде болды ма, біз білмейміз. Білетініміз – Сенека жеке билік мемлекетті ұшпаққа жеткізетініне әбден сенген және соны ұдайы насихаттаған. Адамдар мемлекеттің жай бір мүшелері ғана деп санаған. Сондықтан да билікке қызмет ету арқылы жеке билік иесін жақсылықты, ізгілікті жағдайларға бұрсам деген ниетте болған.