Мемлекеттік тілдегі іс қағаздарын жүргізу
1. Мемлекеттік тілдегі іс қағаздарын жүргізу пәні, оның зерттеу нысаны
2. Ресми іс қағаздар үлгілері және олардың тілдік сипаттамасы.
2. Ресми іс қағаздар үлгілері және олардың тілдік сипаттамасы.
Табиғаттағы тосын жағдай —бұл адамнын қоршаған ортамен қарым-қатынасы нәтижесінде және оның өміріне денсаулығы мен мүліпне қауш төнгенде болуы мумкін жағдай.
Мысалы, ықтимал жарақаттар, өсмдіктер мен хайуанаттардың уымен улану, табиғи-ошактык ауруларға шалдығу, тау ауруы, күн өту және денекін суынуы, улы хайуанаттар мен жәндіктердің шағуы, жұқпалы ауралар.
Экологиялык тосын жағдайларға белгілі жайттарда ерекше маңызға ие болатын тосын оқиғалар (суык. ыстық, аштық шөлдеу, шаршау, экоулану, тән ауруы). Олардың жағымсы әсер ету деңгейі ерекшелігі соншалықты аурудың асқынуын сіресіп қалушылыққа алып келеді.
Тосын жағдайдың дамуына немесе пайда болуына әсер ететін табиғи орта факторлары: температура және ауаның ылғалдығы, күн радиациясы, жауын-шашын. атмосфераны барометрлік қысым деңгейі, жел, дауыл. Бұған сондай-ақ жер бедері, су көздері, флора мен фауна, жер магнит өрісінің ауытқуы жатады.
Қорғаныс қызметін қамтамасыз ететін табиғат аясындағы тосын жағдайларды адамның қалыпты тірішілігіне ықпал ететін факторлар: киім, авариялық жабдық, дабыл мен байланыска арналған қондырғы, тамақ пен су қорын авариялық жүзу құралдары, әр түрлі мақсатқа пайдаланылатын қолда бар заттар.
Материалдық жағдайға (жабдықтау, авариялық құлдардың болуы) және климаттық-географиялық
жағдайлардың ерекшелігіне байланысты нақты бір жағдайдың әр түрлі салдары болуы мүмкін. Мысалы, ұшақтың шөлге амалсыз қонуы, орманда жерге қонғаннан гөрі едәуір күрделілеу болып келеді. Тосындылық деңгейі, әдеттегідей, тірі қалу мүмкіндігін белгілейтін өмір уақытының факторына ықпал етеді.
Киын жағдайдағы іс-әрекеттерге әрдайым дайын болу керек. Алғырлық сенімділікті тудырады. Сенімділік кезкелген тосын жағдайдан алып шығады. Кез-келген адам өзі күтпеген үлкен іс-әрекеттерді жасайды. Тек не істеу керектігін ғана білу керек. Қайғылы жәйт әркімнің басына туады. Оны күту еш шарасыз қаза болу деген сөз. Оған дайындалу тірі келу деген сөз! Тығырықтан шығуды үйрену керек. Тосын жағдайдан тірі қалудың мысалына Дефоның романындағы Робинзон Крузоны келтіруге болады Кәсіби саяхатшылардың сансыз армиясына "жабайы" демалыс ауесқойларын
жатқызуға болады. Белсенді демалыстың альпинизм, суға шомылу, тауға шығу, жаяу жүру, спелеологиялық туризм, жеткен спорты сияқты экзотикалық түрлері қарыштап дамыды.
Мысалы, ықтимал жарақаттар, өсмдіктер мен хайуанаттардың уымен улану, табиғи-ошактык ауруларға шалдығу, тау ауруы, күн өту және денекін суынуы, улы хайуанаттар мен жәндіктердің шағуы, жұқпалы ауралар.
Экологиялык тосын жағдайларға белгілі жайттарда ерекше маңызға ие болатын тосын оқиғалар (суык. ыстық, аштық шөлдеу, шаршау, экоулану, тән ауруы). Олардың жағымсы әсер ету деңгейі ерекшелігі соншалықты аурудың асқынуын сіресіп қалушылыққа алып келеді.
Тосын жағдайдың дамуына немесе пайда болуына әсер ететін табиғи орта факторлары: температура және ауаның ылғалдығы, күн радиациясы, жауын-шашын. атмосфераны барометрлік қысым деңгейі, жел, дауыл. Бұған сондай-ақ жер бедері, су көздері, флора мен фауна, жер магнит өрісінің ауытқуы жатады.
Қорғаныс қызметін қамтамасыз ететін табиғат аясындағы тосын жағдайларды адамның қалыпты тірішілігіне ықпал ететін факторлар: киім, авариялық жабдық, дабыл мен байланыска арналған қондырғы, тамақ пен су қорын авариялық жүзу құралдары, әр түрлі мақсатқа пайдаланылатын қолда бар заттар.
Материалдық жағдайға (жабдықтау, авариялық құлдардың болуы) және климаттық-географиялық
жағдайлардың ерекшелігіне байланысты нақты бір жағдайдың әр түрлі салдары болуы мүмкін. Мысалы, ұшақтың шөлге амалсыз қонуы, орманда жерге қонғаннан гөрі едәуір күрделілеу болып келеді. Тосындылық деңгейі, әдеттегідей, тірі қалу мүмкіндігін белгілейтін өмір уақытының факторына ықпал етеді.
Киын жағдайдағы іс-әрекеттерге әрдайым дайын болу керек. Алғырлық сенімділікті тудырады. Сенімділік кезкелген тосын жағдайдан алып шығады. Кез-келген адам өзі күтпеген үлкен іс-әрекеттерді жасайды. Тек не істеу керектігін ғана білу керек. Қайғылы жәйт әркімнің басына туады. Оны күту еш шарасыз қаза болу деген сөз. Оған дайындалу тірі келу деген сөз! Тығырықтан шығуды үйрену керек. Тосын жағдайдан тірі қалудың мысалына Дефоның романындағы Робинзон Крузоны келтіруге болады Кәсіби саяхатшылардың сансыз армиясына "жабайы" демалыс ауесқойларын
жатқызуға болады. Белсенді демалыстың альпинизм, суға шомылу, тауға шығу, жаяу жүру, спелеологиялық туризм, жеткен спорты сияқты экзотикалық түрлері қарыштап дамыды.
Табиғаттағы тосын жағдай.
Табиғаттағы тосын жағдай —бұл адамнын қоршаған ортамен қарым-қатынасы
нәтижесінде және оның өміріне денсаулығы мен мүліпне қауш төнгенде болуы
мумкін жағдай.
Мысалы, ықтимал жарақаттар, өсмдіктер мен хайуанаттардың уымен улану,
табиғи-ошактык ауруларға шалдығу, тау ауруы, күн өту және денекін суынуы,
улы хайуанаттар мен жәндіктердің шағуы, жұқпалы ауралар.
Экологиялык тосын жағдайларға белгілі жайттарда ерекше маңызға ие
болатын тосын оқиғалар (суык. ыстық, аштық шөлдеу, шаршау, экоулану, тән
ауруы). Олардың жағымсы әсер ету деңгейі ерекшелігі соншалықты аурудың
асқынуын сіресіп қалушылыққа алып келеді.
Тосын жағдайдың дамуына немесе пайда болуына әсер ететін табиғи орта
факторлары: температура және ауаның ылғалдығы, күн радиациясы, жауын-шашын.
атмосфераны барометрлік қысым деңгейі, жел, дауыл. Бұған сондай-ақ жер
бедері, су көздері, флора мен фауна, жер магнит өрісінің ауытқуы жатады.
Қорғаныс қызметін қамтамасыз ететін табиғат аясындағы тосын жағдайларды
адамның қалыпты тірішілігіне ықпал ететін факторлар: киім, авариялық
жабдық, дабыл мен байланыска арналған қондырғы, тамақ пен су қорын
авариялық жүзу құралдары, әр түрлі мақсатқа пайдаланылатын қолда бар
заттар.
Материалдық жағдайға (жабдықтау, авариялық құлдардың болуы) және
климаттық-географиялық
жағдайлардың ерекшелігіне байланысты нақты бір жағдайдың әр түрлі салдары
болуы мүмкін. Мысалы, ұшақтың шөлге амалсыз қонуы, орманда жерге қонғаннан
гөрі едәуір күрделілеу болып келеді. Тосындылық деңгейі, әдеттегідей, тірі
қалу мүмкіндігін белгілейтін өмір уақытының факторына ықпал етеді.
Киын жағдайдағы іс-әрекеттерге әрдайым дайын болу керек. Алғырлық
сенімділікті тудырады. Сенімділік кезкелген тосын жағдайдан алып шығады.
Кез-келген адам өзі күтпеген үлкен іс-әрекеттерді жасайды. Тек не істеу
керектігін ғана білу керек. Қайғылы жәйт әркімнің басына туады. Оны күту еш
шарасыз қаза болу деген сөз. Оған дайындалу тірі келу деген сөз! Тығырықтан
шығуды үйрену керек. Тосын жағдайдан тірі қалудың мысалына Дефоның
романындағы Робинзон Крузоны келтіруге болады Кәсіби саяхатшылардың сансыз
армиясына "жабайы" демалыс ауесқойларын
жатқызуға болады. Белсенді демалыстың альпинизм, суға шомылу, тауға шығу,
жаяу жүру, спелеологиялық туризм, жеткен спорты сияқты экзотикалық түрлері
қарыштап дамыды.
Қабілетсіздіктен бақытсыздыққа дейін бір-ақ қадам екендігі белгілі.
Адамдар жеуге болатын өсімдіктер мен құстардың арасында аштан өледі.
Тұрпайы тұрақ жасауға ойы жетпей, қатып қалады, судан екі қадам жерде шөл
қыстағынан жан тәсілін етеді. Амалсыздан жалғыздықта қалған адам ең алдымен
тек өзі ғана екенін, тамақ пен тұрақ табуға және адамдарға оралу
керектігін ұғынуына тиіс. Алғашқыда медициналық көмек көрсетіледі, бұдан
кейін жасауға әрекет жасалады, баспана ұйымдастырылады, су мен тамақ
әкелінеді, адамдарға шығатын жолды бағдарлап, іздеу басталады.
Адамның табиғаттағы өзін-өзі ұстауының кейбір тәртіптері
Күн шығыстан шығып, батысқа батады. Егер таңертен тұрсаңыз солтүстік
сол қолыңыз жағында, ал оңтустік оң қолыңыз жағыңда болады Коптеген
өсімдіктер нағыз компас болып табылады. Бақшадаш күнбағар, ормандағы кейбір
гүлдер, тіпті бұлтгы күннің өзінде бастарын кунге қаратады.
Итқонақ пен қына және тебірткілер көленкені жақсы көреді. Сондықтан
олар негізінен ағаш буталарыкың, тастар мен ағаш тубірінің солтүстік
жағында өседі. Ағаштардың қабығы әдетте солтүстік жақтан қаралау және
дөрекілеу. Бұл әсіресе қарағайда, қайыңда, теректе анық байкалады.
Құрғақ, ыстық ауа райында емен мен қарағайдың майы оңтүстік жақтан көбірек
бөлінеді.
Құмырсқалар өздерінің тұрағын ағаштардың, томарлардың бұталардың
оңтүстік жағынан салады. Құмырска илеугінін оңтүстік жағы солтүстік жағына
карағаңда жайпақтау болады.
Қайтатын құстар көктемде міндетті түрде солтүстікке, күзде оңтүстікке
ұшады.
Халықтың осы бір қарапайым жоралғысын біле отыра сіз орманда болғанда
бағдар жасауға жеңіл болады. Орманға жалғыз баруга болмайды, адасып
кетуіңіз мүмкін. Еш уақытта өз жолдастарыңыз туралы ұмытпаңыз. Ормаңда
бірге болу қажет. Бір-біріңізден ажыраған бойда жолдасыңызды табу үшін
айғайлай бастаңыз. Адасқан жағдайда ешбір үрейленугс болмайды.
Көрінген жаққа қарай жүгіруге болмайды. Отырыңыз, сабаңызға түсіңіз
және белгілі бір дыбыстык төңіректен шығуын есту үшін мұқият құлақ
туріңіз: машина, поезд шуы, кеме дабылы, иттің үруі, үй жануарлары мен
құстарының шуы, адамдардың жақындығын білдіретін басқа да дыбыстар. Дыбысты
естіген бойда оны естіген жаққа қарай бұрылыңыз және сол бағытпен жүріңіз.
Егер дыбыс жақындаса, онда сіздің дұрыс келе жатқандығыңыз.
Егер сіз адассаңыз, ал жолда өзен немесе үлкен жылға кездессе ағыс
бойымен төмен жүріңіз. Бұл жол, әдеттегідей үйге алып келеді.
Бағдар жасау үшін биік ағашқа шығып, шығу жолын межелеуге болады.
Найзағай жарқылдаған кезде жеке тұрған ағашқа жасырынуға болмайды.
Найзағай көп жағдайда соған түседі. Ен жақсысы бұтақ астында немесе шағын
орманда жасырынған жөн.
Найзағай көбінесе еменге, терекке, талшынға. шегіршінге
туседі (сирегірек шыршаға, қарағайға, шамшатқа түседі)
өтесирек ақ қайынға, үйеңкіге туседі.
Таудағы және жазықтағы өзендерде көктемгі уақытта судың азаюы
түнде және таңертен байқалады. Ал судың көтерілуі күндіз және кешке таман
байқалады. Бұл мұз бен қардың күндіз еруіне байланысты.
Ағыннан, кедергіден — тастан, шағын аралдардан немесе өзен бұрылысынан
сәл төмендеу жерден өткен жаксы. Өйткені бұл жерде ағын күші әлсіздеу.
Ашық судан аяқ қиіммен кешіп өткен жөн. Өзеннен жалғыз өткен адам мықты
ағаш таяқпен сүйеніп өтуге болады. Ағыннан бір-бірінің қолынан ұстап
тізбектеліп өтуге болмайды, өйткені адамдардың көптігі ағынды бөгеп, оның
арынын күшейтеді.
Таулы жерлерде озенен тастардың үстімен өткен жаксы. Бұл үшін бір-
біріне өте жақын орналасқан бглдырлармен және қияқшөппен жабылмаған
мүмкіндігінше беті құрғақ орынды іздестірген жөн.
Тәуекелдік факторлары - бұл авариялык жағдайда адам өміріне қауіп
төндіретін факторлар. Оған ауру, зілзала, аштық, ыстық және шол, суық,
қорқыныш, әлсіреу, жалғыздық, авария орны жатады.
Аштық. Аштык - бұл азық-түлік қоры болмаған немесе жеткіліксіз болған
жағдайды организмнің күйгі.
Жағдайға байлынысты аштық:
-мүлде аштыққа - су жоқ кезде;
-толық аштыққа-азықтүлік қоры бірак сумен камтамасыз етілуі
шектелмеген жағдайда:
-ішінара аштыққа - азық -түлік қоры жеткілікгі болған жағдайда
адам тоғаммен бір немесе бірнеше витаминдер, белоктер, улгеводтар және т б.
Заттарды түгел ала аллаған жағдайда бөлінеді.
Ыстык. Шөлдеу. Авариялык жагдайға қатысты "ыстык түсінігі бірнеше
ахуалдың жиынтығы-қоршаған ауаның температурасы, күн сәулесінің жиілігі,
топырақ бетінің температурасы, ауа ылғалдығы, желдің болуы немесе жоқтығы,
яғни авария болған жердің климаттық жағдайлары.
Шөлде немесе жартылай шөлде болған авариялық жағдай адам үшін аса
күрделі. Және бұл қатты ыстыкпен емес ыстықтың шөлмен қаскөйлік одақ
құруымен уғынылады 15% сүйықты жоғалту (организмнің кебуі) өлімге алып
келеді. Аштық бірнеше аптаға созылуы мүмкін, ал адам сусыз санаулы
күндерде, ал ыстық климатта бірнеше сағатта қаза болады. Адам организміне
судың керекгіп қолайлы жағдайларда тәулігіне 2,5-3 литрден аспайды. Бірак
ол ауаның жоғары температурасы кезінде өседі, әсіресе шөлде немес жартылай
шөлде тәуліпне 4-6 литр және оданда көп болады
Суды бірден көп ішуге болмайды. Бірден көп ішу шөлді қандырмайды,
алайда адамды әлсіретуі мүмкін. Ішкен судын шөлді бірден қандырмайтындығы,
асқазанға барып, қанмен, араласқаннан кейін, яғни 10-15 минут өткен соң
шөлді қандыратындығын есте ұстау керек. Суды араға үзіліс салып бірнеше рет
ұрттау аркылы толық шөл қанғанша ішкен жақсы.
Суық. Статистикалық мәлеметтерге сәйкес адамдардың-10-15% туристік
маршруттарда суыну кұрбандықтары болады.Суык адамға үлкен деңгейде қыскы
уакытта қауіпті. Төмеңгі температура жағдайында адамнын тірі қалуы үшін,
желдің жылдамдығы маңызды. Ауаның -3°С шынайы ... жалғасы
Табиғаттағы тосын жағдай —бұл адамнын қоршаған ортамен қарым-қатынасы
нәтижесінде және оның өміріне денсаулығы мен мүліпне қауш төнгенде болуы
мумкін жағдай.
Мысалы, ықтимал жарақаттар, өсмдіктер мен хайуанаттардың уымен улану,
табиғи-ошактык ауруларға шалдығу, тау ауруы, күн өту және денекін суынуы,
улы хайуанаттар мен жәндіктердің шағуы, жұқпалы ауралар.
Экологиялык тосын жағдайларға белгілі жайттарда ерекше маңызға ие
болатын тосын оқиғалар (суык. ыстық, аштық шөлдеу, шаршау, экоулану, тән
ауруы). Олардың жағымсы әсер ету деңгейі ерекшелігі соншалықты аурудың
асқынуын сіресіп қалушылыққа алып келеді.
Тосын жағдайдың дамуына немесе пайда болуына әсер ететін табиғи орта
факторлары: температура және ауаның ылғалдығы, күн радиациясы, жауын-шашын.
атмосфераны барометрлік қысым деңгейі, жел, дауыл. Бұған сондай-ақ жер
бедері, су көздері, флора мен фауна, жер магнит өрісінің ауытқуы жатады.
Қорғаныс қызметін қамтамасыз ететін табиғат аясындағы тосын жағдайларды
адамның қалыпты тірішілігіне ықпал ететін факторлар: киім, авариялық
жабдық, дабыл мен байланыска арналған қондырғы, тамақ пен су қорын
авариялық жүзу құралдары, әр түрлі мақсатқа пайдаланылатын қолда бар
заттар.
Материалдық жағдайға (жабдықтау, авариялық құлдардың болуы) және
климаттық-географиялық
жағдайлардың ерекшелігіне байланысты нақты бір жағдайдың әр түрлі салдары
болуы мүмкін. Мысалы, ұшақтың шөлге амалсыз қонуы, орманда жерге қонғаннан
гөрі едәуір күрделілеу болып келеді. Тосындылық деңгейі, әдеттегідей, тірі
қалу мүмкіндігін белгілейтін өмір уақытының факторына ықпал етеді.
Киын жағдайдағы іс-әрекеттерге әрдайым дайын болу керек. Алғырлық
сенімділікті тудырады. Сенімділік кезкелген тосын жағдайдан алып шығады.
Кез-келген адам өзі күтпеген үлкен іс-әрекеттерді жасайды. Тек не істеу
керектігін ғана білу керек. Қайғылы жәйт әркімнің басына туады. Оны күту еш
шарасыз қаза болу деген сөз. Оған дайындалу тірі келу деген сөз! Тығырықтан
шығуды үйрену керек. Тосын жағдайдан тірі қалудың мысалына Дефоның
романындағы Робинзон Крузоны келтіруге болады Кәсіби саяхатшылардың сансыз
армиясына "жабайы" демалыс ауесқойларын
жатқызуға болады. Белсенді демалыстың альпинизм, суға шомылу, тауға шығу,
жаяу жүру, спелеологиялық туризм, жеткен спорты сияқты экзотикалық түрлері
қарыштап дамыды.
Қабілетсіздіктен бақытсыздыққа дейін бір-ақ қадам екендігі белгілі.
Адамдар жеуге болатын өсімдіктер мен құстардың арасында аштан өледі.
Тұрпайы тұрақ жасауға ойы жетпей, қатып қалады, судан екі қадам жерде шөл
қыстағынан жан тәсілін етеді. Амалсыздан жалғыздықта қалған адам ең алдымен
тек өзі ғана екенін, тамақ пен тұрақ табуға және адамдарға оралу
керектігін ұғынуына тиіс. Алғашқыда медициналық көмек көрсетіледі, бұдан
кейін жасауға әрекет жасалады, баспана ұйымдастырылады, су мен тамақ
әкелінеді, адамдарға шығатын жолды бағдарлап, іздеу басталады.
Адамның табиғаттағы өзін-өзі ұстауының кейбір тәртіптері
Күн шығыстан шығып, батысқа батады. Егер таңертен тұрсаңыз солтүстік
сол қолыңыз жағында, ал оңтустік оң қолыңыз жағыңда болады Коптеген
өсімдіктер нағыз компас болып табылады. Бақшадаш күнбағар, ормандағы кейбір
гүлдер, тіпті бұлтгы күннің өзінде бастарын кунге қаратады.
Итқонақ пен қына және тебірткілер көленкені жақсы көреді. Сондықтан
олар негізінен ағаш буталарыкың, тастар мен ағаш тубірінің солтүстік
жағында өседі. Ағаштардың қабығы әдетте солтүстік жақтан қаралау және
дөрекілеу. Бұл әсіресе қарағайда, қайыңда, теректе анық байкалады.
Құрғақ, ыстық ауа райында емен мен қарағайдың майы оңтүстік жақтан көбірек
бөлінеді.
Құмырсқалар өздерінің тұрағын ағаштардың, томарлардың бұталардың
оңтүстік жағынан салады. Құмырска илеугінін оңтүстік жағы солтүстік жағына
карағаңда жайпақтау болады.
Қайтатын құстар көктемде міндетті түрде солтүстікке, күзде оңтүстікке
ұшады.
Халықтың осы бір қарапайым жоралғысын біле отыра сіз орманда болғанда
бағдар жасауға жеңіл болады. Орманға жалғыз баруга болмайды, адасып
кетуіңіз мүмкін. Еш уақытта өз жолдастарыңыз туралы ұмытпаңыз. Ормаңда
бірге болу қажет. Бір-біріңізден ажыраған бойда жолдасыңызды табу үшін
айғайлай бастаңыз. Адасқан жағдайда ешбір үрейленугс болмайды.
Көрінген жаққа қарай жүгіруге болмайды. Отырыңыз, сабаңызға түсіңіз
және белгілі бір дыбыстык төңіректен шығуын есту үшін мұқият құлақ
туріңіз: машина, поезд шуы, кеме дабылы, иттің үруі, үй жануарлары мен
құстарының шуы, адамдардың жақындығын білдіретін басқа да дыбыстар. Дыбысты
естіген бойда оны естіген жаққа қарай бұрылыңыз және сол бағытпен жүріңіз.
Егер дыбыс жақындаса, онда сіздің дұрыс келе жатқандығыңыз.
Егер сіз адассаңыз, ал жолда өзен немесе үлкен жылға кездессе ағыс
бойымен төмен жүріңіз. Бұл жол, әдеттегідей үйге алып келеді.
Бағдар жасау үшін биік ағашқа шығып, шығу жолын межелеуге болады.
Найзағай жарқылдаған кезде жеке тұрған ағашқа жасырынуға болмайды.
Найзағай көп жағдайда соған түседі. Ен жақсысы бұтақ астында немесе шағын
орманда жасырынған жөн.
Найзағай көбінесе еменге, терекке, талшынға. шегіршінге
туседі (сирегірек шыршаға, қарағайға, шамшатқа түседі)
өтесирек ақ қайынға, үйеңкіге туседі.
Таудағы және жазықтағы өзендерде көктемгі уақытта судың азаюы
түнде және таңертен байқалады. Ал судың көтерілуі күндіз және кешке таман
байқалады. Бұл мұз бен қардың күндіз еруіне байланысты.
Ағыннан, кедергіден — тастан, шағын аралдардан немесе өзен бұрылысынан
сәл төмендеу жерден өткен жаксы. Өйткені бұл жерде ағын күші әлсіздеу.
Ашық судан аяқ қиіммен кешіп өткен жөн. Өзеннен жалғыз өткен адам мықты
ағаш таяқпен сүйеніп өтуге болады. Ағыннан бір-бірінің қолынан ұстап
тізбектеліп өтуге болмайды, өйткені адамдардың көптігі ағынды бөгеп, оның
арынын күшейтеді.
Таулы жерлерде озенен тастардың үстімен өткен жаксы. Бұл үшін бір-
біріне өте жақын орналасқан бглдырлармен және қияқшөппен жабылмаған
мүмкіндігінше беті құрғақ орынды іздестірген жөн.
Тәуекелдік факторлары - бұл авариялык жағдайда адам өміріне қауіп
төндіретін факторлар. Оған ауру, зілзала, аштық, ыстық және шол, суық,
қорқыныш, әлсіреу, жалғыздық, авария орны жатады.
Аштық. Аштык - бұл азық-түлік қоры болмаған немесе жеткіліксіз болған
жағдайды организмнің күйгі.
Жағдайға байлынысты аштық:
-мүлде аштыққа - су жоқ кезде;
-толық аштыққа-азықтүлік қоры бірак сумен камтамасыз етілуі
шектелмеген жағдайда:
-ішінара аштыққа - азық -түлік қоры жеткілікгі болған жағдайда
адам тоғаммен бір немесе бірнеше витаминдер, белоктер, улгеводтар және т б.
Заттарды түгел ала аллаған жағдайда бөлінеді.
Ыстык. Шөлдеу. Авариялык жагдайға қатысты "ыстык түсінігі бірнеше
ахуалдың жиынтығы-қоршаған ауаның температурасы, күн сәулесінің жиілігі,
топырақ бетінің температурасы, ауа ылғалдығы, желдің болуы немесе жоқтығы,
яғни авария болған жердің климаттық жағдайлары.
Шөлде немесе жартылай шөлде болған авариялық жағдай адам үшін аса
күрделі. Және бұл қатты ыстыкпен емес ыстықтың шөлмен қаскөйлік одақ
құруымен уғынылады 15% сүйықты жоғалту (организмнің кебуі) өлімге алып
келеді. Аштық бірнеше аптаға созылуы мүмкін, ал адам сусыз санаулы
күндерде, ал ыстық климатта бірнеше сағатта қаза болады. Адам организміне
судың керекгіп қолайлы жағдайларда тәулігіне 2,5-3 литрден аспайды. Бірак
ол ауаның жоғары температурасы кезінде өседі, әсіресе шөлде немес жартылай
шөлде тәуліпне 4-6 литр және оданда көп болады
Суды бірден көп ішуге болмайды. Бірден көп ішу шөлді қандырмайды,
алайда адамды әлсіретуі мүмкін. Ішкен судын шөлді бірден қандырмайтындығы,
асқазанға барып, қанмен, араласқаннан кейін, яғни 10-15 минут өткен соң
шөлді қандыратындығын есте ұстау керек. Суды араға үзіліс салып бірнеше рет
ұрттау аркылы толық шөл қанғанша ішкен жақсы.
Суық. Статистикалық мәлеметтерге сәйкес адамдардың-10-15% туристік
маршруттарда суыну кұрбандықтары болады.Суык адамға үлкен деңгейде қыскы
уакытта қауіпті. Төмеңгі температура жағдайында адамнын тірі қалуы үшін,
желдің жылдамдығы маңызды. Ауаның -3°С шынайы ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz