Delphi (дерек қормен жұмыс)

Пән: Информатика, Программалау, Мәліметтер қоры
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 22 бет
Таңдаулыға:

Тақырыбы: DELPHI(дерек қормен жұмыс)

МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ . . . 4

1. ЖАЛПЫ БӨЛІМ . . . 5

1. 1 Жұмыстың мақсаты . . . 11

1. 2 Жұмыстың анализі . . . 11

2. АРНАУЛЫ БӨЛІМ . . . 12

2. 1. Есептің қойылымы . . . 12

2. 1. 1. Есептің тағайындалуы . . . 12

2. 1. 2 Есептің технико-математикалық формуляры . . . 12

2. 1. 3 Программамаға талаптар . . . 17

2. 1. 3. 1. Функционалдық мінездемеге талаптар . . . 17

2. 1. 3. 2 Беріктілікке талаптар . . . 17

2. 1. 2. 3 Техникалық құралдардың құрамына және параметріне қойылатын талаптар . . . 18

2. 2 Алгоритмнің сипатталуы . . . 18

2. 3 Программаның листипгі . . . 18

2. 4 Программаның процессін тексеруілін баяндау . . . 19

Қортынды . . . 20

Қолданылған әдебиеттер тізімі . . . 21

Қолданба 1 Программаның терезелері . . . 22

Қолданба 2 Программаның листингі . . . 25

КІРІСПЕ

60-70-ші жылдардың басынан бастап ірі өнеркәсіп орталықтарында компьютерлендіру ұдайы дамып жатты. 80-ші жылдарға қарай компьютерлер оқу орындарында пайда бола бастады, «Информатика» пәніне көп көңіл бөле бастады. Delphi, C++ сияқты программалау тілдері пайда бола бастады.

Ары қарай Delphi де программалау және дерекқор туралы сөз болады. Borland Delphi Қазақстанда 1993 жылдың аяғында пайда бола бастады және бірден үлкен әйгілілікке ие болды.

Қазір жаңа версиялары жыл сайын шығады десек болады. Оларда жаңа программалау компоненттер, технологиялары және жаңа мастерлер орналасқан.

1. ЖАЛПЫ БӨЛІМ

Шынында, Delphi де жұмыс орындалу процессі оңайлатылған. Біріншіден ол интерфейс жасауға қатысты, оған программа жасау уақыттың 80 пайызы кетеді. Онда сіз керек компонентті оңай Windows-терезеде(Delphi де оны кескін дейді) орнатасыз және оның қасиеттерін арнаулы құралмен қоя аласыз (Object Inspector) . Оның сұрыптық кодымен осы компонеттердің қасиеттерін байланыстыра аласыз(батырманы басу, тізімнен элементті тышқан көмегімен таңдау т. б) -және осымен жай қолданба дайын болады. Оған қоса жасаушы өте күшті қолданбаны тексеру қорларын аласыз(командалардың қадамдық орындалуына дейін), ыңғайлы контекстік анықтамалық жүйе(Microsoft API қоса алғанда), жобалауға коллективтік жұмыс құралдарын, оның барлығын тізіп айта алмаймыз. Сіз ActiveX компонентерін Microsoft IDL пайдаланбай-ақ жасай аласыз, web-сервердің мүмкіндіктерін кеңейте аласыз(сервер жағындағы шиқылды), HTML, XML және ASP туралы ештеме білмей-ақ бөлінген қосымшаларды COM және CORBA базасында, Интернет және интранет-қолданбаларды, Borland Data Base Engine, ODBС немесе Microsoft ADO драйверлерін пайдаланып дерек қорға қатынас жасауға болады. Delphi 3 бастап, пайда болған көпжақты қамтама технологиялық рұқсаты дерекке (multi-tiеred) масштабталған қосымшаларды(әлсіз БД тәуелді серверлерге қатысты) информацияларды өңдеудің тәсілдерін орта жерге ауыстырудың арқасында жасауға болады.

Жоғарыда айтқандай Delphi-де Object Pascal программалау тілі пайдаланады, оны үнемі Borland компаниясы кеңейтіп және толықтырып отырады. Бұл тіл барлық сұранымдарды қанағаттандырады, обьектілі-бағытталған программалауда қойылатын талаптарды қолдайды. Типтелген тілдерге тиісті класстары тек жай мұрагерлікті қамтамасыз етеді, ал бірақ интерфейстер бірден бірнеше түптеріне ие бола алады. Тілдің ерекшеліктеріне сонымен қатар ерекше жағдайларды өңдейтін, сондай-ақ тәсілдер мен ішкі программаларды С++ стиліндегі қайта жүктеуді келтіруге болады. Сәтті қасиеттеріне WideChar мен AnsiChar ұзын қатарлар форматын қолдау жатады. Соңғы (AnsiString) типі жадыда ақпаратты динамикалық орналаструдың барлық қолдануға мүмкіндік береді, ал қалдықтарды жинауды Delphi автоматты түрде жасайды. Еркін программалау стилін колданушыларға жадыда кез-келген мәліметтерды орналастыру мен әр түрлі типтерді араластыруға мүмкіндік беретін ашық массивтер, варианттар мен вариантты массивтер бар.

Сіз өз компоненттеріңізді, ОСХ - компоненттерді импорттауға, жоба <шаблондары> мен <ұсталар>, жобаның <дайындықтарын> жасауға мүмкіндік береді. Бұдан басқа, жобалаушыға Delphi сіздің программанызды интеграциялық Delphi(IDE) қабықшасымен (сыртқы программалар) байланыстыруға мүмкіндік береді.

Сонымен, сіз Delphi 2-3 сағат кететін қарапайым қолданбаларды жасауға, сондай-ақ оншақты мен жүздеген қолдануш жұмыс істейтін күрделі коорпоративті жобаларды жасауға пайдалануға болады. Сонымен қатар бұл үшін аз уақыт пен күш жүмсап компьютерлік технологиялар әлеміндегі соңғы жаңғырық тарды пайдалануға болады. Inprise соңғы жаңалықтарының ішінде жақын болашақта Delphi жасалған қолдабаларды Linux платформасына көшіруге болады. Нақтырақ Delphi туралы мәліметтерді www. inprise. com және www. inprise. ru сайтарынан алуға болады. Delphi арналған көптеген сайттар бар, мысалға: www. delphi. vitpc. com, www. torry. ru және тағы басқалары. Ал егер сіз Delphi бұрыннан таныс болсаңыз онда www. brainbench. com сайтында Delphi программалаушысы ретінде тегін тестінен өтіп, почта арқылы сертификат алуыңызға болады.

Delphi дерек қормен жұмысының қуаттылығы мен икемділігі Borland Database Engine қор процессоры - төмендеңгейлі дерек қор ядросына негізделген. Оның қолоданбалы программалары бар интерфейсі Integrate Database Application Programming Interface(IDAPI) . Қазіргі кезде оларды айырып қарамайды, оларды синоним ретінде қарастырады. BDE мәліметтерге қатынасты дәстүрлі record-бағытталған (навигациялық) әдісті, сонымен қатар SQL сервер дерек қорларында пайдаланылатын, set-бағытталған әдістіде пайдалануды жүзеге асырады. BDE басқа, Delphi мәліметтерге қатынасты Microsoft фирмасының Open DataBase Connectivity (ODBC) технологиясын қолдана жүзеге асырады. Бірақ, практика көрсеткендей, BDE қолданатын жүйелердің өнімділігі, ODBC қолданатын жүйелердің өнімділігінен жоғары болады. ODBC драйверлері өздерін BDE қосуға мүмкіндік беретін арнайы «ODBC socket» арқылы жұмыс істейді. Borland барлық құралдық дерек қор жүйелері - Paradox, dBase, Database Desktop - BDE қолданады. Paradox пен dBase барлық ерекшеліктерін BDE мұрагерленеді, сондықтан ол ерекшеліктерге Delphi де иелік етеді.

Кесте дерек қорда сақталады. Кейбір ДҚБЖ-да дерек қорды жеке бірнеше файл ретінде сақтайды, өздерімен кестелер болып келетін (негізінен, барлық локальді ДҚБЖ-лар), ал сол кезде басқалары бір файлдан тұрады, ондағылар өздерінде барлық (InterBase) таблицалары мен индекстерін сақтайды. Мысалы, Paradox және dBase кестелері дискіде бөлек файлда сақталады. Құрамында Paradox. DB файлы және dBase. DB файлы бар каталогты-дерек қор ретінде қарастырады. Басқаша айтқанда, құрамында Paradox немесе dBase форматындағы файлы бар кез-келген каталогты Delphi біріңғай дерек қор ретінде қарастырады. Басқа дерек қорға ауысу үшін басқа каталогқа ауысу керек. Жоғарыда нұсқағандай, InterBase барлық таблицаларды, . GDB кеңейтілуі бар бір файлда сақтайды, сондықтан осы файл InterBase дерек қоры болып табылады. Дерек қор кестелеріне қатынас жолын көрсетуден гөрі оны ауыстыратын алиас деп аталатын - лақап есімді қолдану ыңғайлы. Ол дискіде еркін алынған жерде жеке конфигурациялы файлда сақталады және программадан дерек қорға тікелей нұсқау жолдарын ығыстыруға мүмкіндік береді. Мұндай әдіс программаны қайта компиляцияламайақ мәліметтерді кез-келген жерде орналастыруға болады. Қатнас жолынан басқа алиасыда дерек қордың типі, тілідік драйвер және көптеген басқару ақпараттары көрсетіледі. Сондықтан алиасты пайдаланып локальді дерек қордан SQL-серверлік базасына (егер, қолданбаның клиенттік және серверлік бөлікке бөліну талаптары орындалған жағдайда) оңай өте аламыз.

Алиасы құру үшін BDE динамикалық кітапханасында орналасқан BDE конфигурациялы утилитін (bdeadmin. exe программасы) жүктеу керек.

1-суретте BDE утилитінің қасиеттерін таңдау бас терезесі көрсетілген.

Алиасты жасау үшін «Object» меню ішіндегі «New» пунктін таңдау қажет. Пайда болған диалогты терезеде дерек қор драйверінің атын таңдау керек. Алиас типі dBase немесе Paradox форматты локальді қормен жұмыс істеу үшін стандарты (STANDARD) болуы мүмкін немесе SQL - сервер (InterBase, Sybase, Informix, Oracle, SQLServer және тағы басқалар) атына сейкес болу керек.

1 - сурет. BDE утилитасы конфигурациясының басты терезесі.

2 - сурет. Диалогты терезеде дерек қор драйверінің атын таңдау.

Жаңа алиас жасалған соң оған атау беру керек. Бұны «Object» менюіндегі «Rename» пукнтін таңдау арқылы жүзеге асыруға болады. Алайда жай ғана алиасты жасау жеткілікті болиайды. Сізге дерек қор типіне байланысты қосымша мәлметтерді енгізі керек болады. Мысалға: dBase немесе Paradox типті дерек қор үшін мәліметтерге қатынас жолын, драйвер атын және сандарды екілік-ондық форматта ауыстыру ENABLE BCD көрсеткішінің мәнін беру қажет.

3 - сурет. Алиастың парметрлерін беру.

InterBase SQL - серверлер және басқа да дерек қор типтері көптеген параметрлерді нұсқауды қажет етеді, олардың көбісін бастапқы орнатылған күйінде қалдыруға болады.

BDE утилитасы конфигурациясының жү»йелік ақпараты. Сонымен, біз BDE утилитасының алиастарды жасау мен өзгерту, дерек қорға қатынас параметрлерін енгізу мүмкіндігімен таныстық. Алайда BDE утилитасы тек алиастарды ғана емес, сонымен қатар дереку қорға қатынас беретін драйверлерді де, алиастардың операциялық ортасын құратын мәләметтерді де ерекшелендіруге жағдай жасайды. Мысалға Paradox драйверінің жүйелік ақпаратын қарастырайық:

NET DIR - бұл параметр желілік басқару файлының каталогы орналасқан жерін сақтайды. Бұл Paradox кестесіне желілік дискіден қатынас жасау үшін керек.

VERSION - драйвер нұсқасының номері.

TYPE - драйвер типі.

LANGDRIVER - тілдік драйвер, болуы мүмкін символдар жиынын анықтайды.

BLOCK SIZE - дискідегі блок мөлшері, бір жазбаны сақтау үшін қолданылады.

FILL FACTOR - ағымдағы дискідегі блоктын пайызын сақтайды. Бұл параметр индексті файлдарды құру үшін керек.

LEVEL - параметрі уақытша кестелер жасау үшін қолданылатын кестелер форматының типін анықтайды.

STRICINTEGRITY - байланыс бүтінділігі қолдану параметрі. Егер ол TRUE болса, байланыс бүтінділігі бар кестені өзгерте алмайсыз, ал егер FALSE болса, онда мәліметтердің бүтінділігі бұзу қаупі туады.

Жоғарыда айтылғандай BDE конфигурациялау утилитасы барлық ақпаратты IDAPI. CFG файлында сақтайды. Бұл файл драйверлерге алдын ала орнатылған байланыстары бар және кейбір стандартты алиастармен DELPHI орнату кезінде құрылады. Бұдан басқа, ол BDE редистрибуция файлын(дәлірек айтқанда BDE мен SQL Links басқа компьютерлерге ауыстырғанда) орнатқанда құрылады.

Жұмыстың мақсаты

Берілген программаны құру мақсаты аттестациялық немесе емтихандық сессия бағалары бойынша институттың үздік тобын анықтау.

1. 2 Жұмыстың анализі

Бұл программа әмбебап, ол өйткені кез-келген жоғарығы оқу орнында қолданыла алады. Программа дерек қормен жұмыс атқарады және қате болу ықтималдылығы іс жүзінде өте аз.

2. АРНАУЛЫ БӨЛІМ

2. 1 Есептің қойылымы

Delphi программалау жүйесінің көмегімен аттестациялық және экзаменациондық сессияның бағасы бойынша институттың үздік тобын анықтау үшін программа құру.

2. 1. 1. Есептің тағайындалуы

Институттың ең үздік тобын анықтау үшін сол топтың арифметикалық орта бағасын басқа топтың арифметикалық орта бағасымен салыстыру арқылы жүзеге асырамыз.

2. 1. 2. Есептің технико-математикалық қойылуы.

Бұл программаның кіріс мәләметтері ретінде дерек қордың келесі кестелері жатады:

stud. db және оның өрістері:

Zachetka- сынақ кітапшасының номері
Student-студент туралы мәлімет
Grup-тобы
Kurs-курс

4 - сурет. stud. db кестесін құрастыру терезесі.

sessia. db және оның өрістері:

Zachetka - сынақ кітапшасының номері
Kodpr - сабақтың коды
Sessia - сессия типі
Ocenka - оценка
Kodsessia - сабақтың коды

5 - сурет. sessia. db кестесін құрастыру терезесі.

predmet. db және оның өрісімен:

Kodpr - сабақтың коды
Predmet - сабақтың аты

6 - сурет predmet. db кестесін құрастыру терезесі.

Дерек қор өрістерімен бір топтың бағасымен массив жасалады, сонан соң программа арифметикалық ортасын есептеп және нәтижені топтың аты бар массивте сақталады. Программа барлық топтың арифметикалық ортасын есептегеннен кейін, топ аты жазылған массив элементтері салыстырылады да ең жоғарғы көрсеткішке ие болған топ ең үздік топ болып есептеледі.

Институттың ең үздік тобы арифметикалық орта бойынша анықталады.

Арифметикалық орта ол-бірнеше(х1, х2, х3, . . . , хn) сандарының қосындысын осы сандардың санына(n) қатнасынан шығатын у саны:

y=(x1+x2+x3+…xn) /n.

Мысалы, 3, 5, 7 сандарының а. о ол (3+5+7) /3=5.

Бірнеше сандардың априфметикалық ортасы сол сандардың жалпы қосындысын сандардың санына бөлгеннен шығатын сан.

Программаның басы;
Дерек қордың кезекті өрісін көру;
Әр топтың бағасы бойынша армфметикалық ортаның есептелуі;
Цикл 1 топ санына дейін;
Нәтижені салыстыру;
Үздік топты шығару;
Программадан шығу;

Программаның блок-схемасы

Программаға қойылтын талаптар талаптарФункционалдық мүмкіндіктеріне қойылатын талаптар

Құрылған программа институттың үздік тобын анықтап және шығаруын қамтамасыз етуі керек.

Программаның құрлымдық кескіні

Программаның беріктілігіне қойылатын талаптар

Программаның жұмыс істеу беріктілгі бүкіл жүйе жұмысына және оны сақтау жағдайларына байланысты болады. Егер программа магнитті дискіге жазылса, онда оның беріктілігі дискіні сақтау жағдайына байланысты. Бұл жағдайда дискінің көшірмесін жасаған жөн болады.

Программаны тұрақты түрде сақтауға қатты магнит дискіні пайдаланған жөн, ал программаны орналастыру үшін, тарату үшін CD-ROM-ға жазған дұрыс.

Техникалық құралдардың құрамына және параметріне қойылатын талаптар.

Бұл программа Windows ME операциялық жүйесінде жасалған, ол Windows 98, Windows XP, Windows 95, Windows 2000 операциялық жүйелерімен сәйкес.

Программа жұмыс істеу үшін ПК келесі талптарға жауап беруі керек:

Процессор Pentium 100 ден төмен болмау керек
ОЗУ 64 МВ төмен емес
Разряды 32 бит
Қатты магнитті диск
Диск 3, 5
CD-ROMАлгаритмнің сипатталуы

1. Басы.

2. Қолданба терезесінің инициализациясы.

3. Программаға мәліметтер енгізу.

4. Мәліметтерді өңдеу.

5. Үздік топты анықтау.

6. Егер дерек қордың жаңартылу датасы орнатылғаннан кешірек болса, онда дерек қорға өзгерістер енгізу терезесін ашамыз.

7. Программадан шығу.

Программаның листингі

Программа листингі Қолданба 2 келтірілген.

Программа келесі модульдардан тұрады:

Unit1 - программаның бас модулі

Unit2 - программаның анықтама модулі

Unit3 - Студент кестесіне өзгерістер енгізу модулі

Unit4 - Сессия кестесіне өзгерістер енгізу модулі

Unit5 - Сабақтар кестесіне өзгерістер енгізу модулі

Unit6 - Үздік топты анықтау модулі

Программаны түзету процессінің сипатталуы

Программаның текстік түрде жіберуілінің нәтижесінде ешқандай қателіктер мен ауытқушылықтар байқалған жоқ. Программа жұмысын дұрыс атқарады және қойылған есептің талпатарына толық сәйкес келеді .

Программаны жүктеу үшін программа каталогындағы Project1. exe файылын шақыру керек. Программа жуктелген кезде басты терезе пайда болады. Бұл терезеден институттың үздік тобын табатын терезе ашылады және дерек қорға өзгерістер енгізетін терезелерді шақыруға болады.

Қорытынды

Берілген курстық жобада біз Delphi интеграциялық програмалау жүйесінің дерек қорлармен жұмыс істеуін қарастырдық. Қазіргі кезде кез-келген ұйымның жұмысын ақпараттық технологияларсыз елестету қиын. Соның ішінде дерек қор мен ДҚБЖ-ін қолданудың көптеген бысымдылықтары бар. Delphi интеграциялық программалау жүйесі осы барлық артылықшылықтарды пайдаланып оңай және әрі тез өте қажетті программалық өнімдерді шығаруға мүмкіндік береді.

Қолданылған әдебиеттер тізімі