Экологиялық нормалау түрлері

Кәсіпорын қызметін экологиялық шектеудің берілген түрі атмосфераға ластаушы заттың шекті рұқсат етілген тастандысы нормативінің жобасын жасау және келісуден, тастандыға рұқсат алудан тұрады. Жоба кәсіпорын қызметкерімен немесе экологиялық нормалаумен айналысатын мамандандырылған ұжымдарға тапсырыс берумен жасалады.
Экологиялық шектеудің берілген кезеңінің мәні:
• өндіріс технологиясын талдау, ластаушы заттардың түзілу көзін және олардың атмосфераға тастанды көзін тіркеу негізінде жұмыс істеп тұрған кәсіпорын үшін атмосфераға ластаушы заттардың ШРТ нормативін анықтаудан;
• Анықталған нормативке жетуді қамтамасыз ететін атмосфера қорғау шараларын таңдау негізін жасаудан тұрады.
Нормалаудың мақсаты атмосфераға тастандыларды мемлекеттік реттеу, атмосфераға тасталатын ЛЗдың көлемі мен уыттылығын төмендетуге кәсіпорынды ұмтылдыру және нысанның орналасқан ауданында атмосфералық ауаның сапасын нормативті деңгейде ұстап тұру үшін жағдай жасау.
Келесі міндеттерді біртіндеп шешу жолымен қойылған мақсатқа жетуге болады:
1. атмосфераны ластаушы көз ретінде кәсіпорынды жалпы талдау (ЛЗдың физикалық химиялық құрамы, тастандылар сипаты және олардың кеңістіктік орналасуы бойынша тастанды көзін тіркеу);
2. қазіргі уақыттағы атмосфера ластануы деңгейін талдау және есептеу;
3. ШРТ нормативін анықтау бойынша ұсыныстар жасау және қажетінше әрбір ластаушы зат және көзі бойынша уақытша келісілген тастанды шегін жасау;
4. егер де ЛЗ концентрациясы фонды есепке алумен ШРК асатын болса ШРТ нормативіне жету мақсатымен атмосфераға ЛЗ тастандысын төмендету бойынша шаралар жоспарын жасау;
5. қолайсыз метеорологиялық жағдайда ЛЗ тастандысын реттеу бойынша шаралар жоспарын жасау;
6. ШРТ (УКТ) нормативін сақтауға бақылауды ұйымдастыру.

ШРТ (УКТ) нормативі жобасын жасау және тіркеуді жүргізу үшін келесі бастапқы ақпараттар қолданылады:
• Казгидрометтен алынатын атмосфералық ауадағы ЛЗтың фондық концентрациясы туралы ақпарат;
• Атмосфераға ластаушы заттың тастанды көзі белгіленген кәсіпорынның карта схемасы;
• СҚА шекарасы, демалыс аймағы, санаторий, демалыс үйі және де кәсіпорынның атмосфералық ауасының ластануын бақылайтын бекеттер, Казгидрометтің тұрақты бекеттері көрсетілген кәсіпорынды орналастыру ауданының ситуациялық карта схемасы;
• Пайдаланылатын шикізат, материал, отын құрамы, түрі, шығыны туралы ақпарат;
• Орналастырылған қондырғының негізгі сипаттамасы, түрі және оның жұмыс істеу уақыты туралы ақпарат;
• Шикізатты жеткізу және өнімді шығару үшін қолданылатын кәсіпорын балансында тіркелген транспорт құралдарының маркасы, саны және кәсіпорын балансында тіркелмеген транспорт құралдарының жұмыс режимі және уақыты, тұратын орны туралы мәлімет;
• Алғашқы тіркеу мәліметі, №2-ТП статистикалық есеп формасы, СҚА шекарасындағы ЛЗ концентрациясының өлшемі және басқа да ақпараттар.

Жасалынған нормативтер мен шектеулер есептеулер үшін және атмосфераның ластануымен байланысты экологиялық төлем ақы алу, айыппұл салу және табиғат қорғау заңнамасын бұзғанда зиянды қайтару туралы іс қозғағанда, атмосфера қорғау шараларының тиімділігін бағалағанда қолданылады.