Арнайы ашылған аймақтар
Әлемнің дамыған елдерінде инновациялық саясатты қалыптастырудың сатылы жүйесін пайдалану барынша үлкен маңызға ие болуда. Жаһандану барысы компанияларды өз жұмыстарына өзгеше қарап, инновациялық бәсеке мен шоғырлануға айрықша мән беруге жетелеп келеді. Сондықтан да аса тиімді инновациялық жүйені орнықтыру мақсатында Қазақстанда 2003 - 2005 жылдары индустриалды- инновациялық дамудың Стратегиясы жасалды. Қазірдің өзінде алғашқы жетістіктер туралы айтуға болады, венчурлық индустрияны енгізудің арқасында Кассат қазақстандық спутнигі ұшырылды, Алатау ұтттық технопаркі ашылды.Қазақстанның индустриалды- инновациялық Стратегиясына сай 2003 жылы құрылған Ұлттық инновациялық қор өмірге келіп жатқан ииновациялық шаралардың күретамыры болып табылады. ҰИҚ-ның мақсаты- технопарктер, бизнес-инкубаторлар салу, венчурлы қорларды ұйымдастыру. Қазіргі кезде ҰИҚ - ның құрамында 9 венчурлы қордың қаржысы бар, олардың бесеуі отандық та қалған төртеуі- шетелдік. Қазіргі кезде Қазақстанда венчурлық қор жүйесін қалыптастыру үлкен маңызға ие болып тұр, бұл әсіресе заңдық шығармашылық барысында өте тиімді. ҰИҚ өз жұмысының төрт бағытын анықтады; мұнай-газ секторына технологиялық қызмет көрсету, информациялық технология, ауыл шраушылығы өнімдерін қайта өңдеу. Сондай-ақ биотехнология мен фармакология саласында да жұмыстар жүргізу. Бұл мақсаттарға қаржының жетпіс пайызы бөлініп отыр. Қалған ақша ұқсас технологияларға, энергетикаға, нанотехнологияға, космостық технологияға жұмсалатын болады. ҰИҚ түрлі деңгейдегі талдау жұмсытарын жүргізу, «Озық жетістіктер орталығын құру», экономиканың нақтылы секторымен тығыз байланыс орнатып, озық жетістіктерді ғылым мен техниканы дамытуға кеңінен пайдалану мақсатында Бүкіләлемдік банкпен бірлесіп жұмыс істеуде. Бұл жоба 2005 жылы Қоғамдық форумда қабылданған болатын. Қор өз жұмысын Азаматтық зерттулер мен талдаудар жасау жөніндегі белгілі американдық қормен байланыс орнатып, қазақстандық қор ғылыми- зерттеу бағдарламасын да жасады. Осының барысында бірігіп түрлі семинарлар, жиналыстар, ғылыми- зерттеу шараларын жүргізу жөнінде өзара келісімге қол қойылды. ИНТАС Европалық Одағымен бірлесе отырып,2006 жылы ҰИҚ инновациялық гранттардың халықаралық байқауын өткізді. Оның бюджеттік қоры 500 мың евро болды.Бұл қаржы екі жақтан бірдей бөлінді. Осы байқау барысында 10 жоба қабылданып, оларды іске асыру үшін 50 мың евро бөлінді.Жобалардың мерзімі- бір жылдан үш жылға дейін. Кейін, тәуелсіз талдау жасаушылар түскен жобаларды ғылыми жағынан зерттеп, нәтижесінде үш жоба ғана қаржыландырылатын болды. ҰИҚ жүргізіп отырған бұл байқаулар еліміздің инновпациялық дамуының қайнар көзіне айналады десек, артық айтқандық емес.
1. Арнайы ашылған аймақтар
Әлемнің дамыған елдерінде инновациялық саясатты қалыптастырудың сатылы
жүйесін пайдалану барынша үлкен маңызға ие болуда. Жаһандану барысы
компанияларды өз жұмыстарына өзгеше қарап, инновациялық бәсеке мен
шоғырлануға айрықша мән беруге жетелеп келеді. Сондықтан да аса тиімді
инновациялық жүйені орнықтыру мақсатында Қазақстанда 2003 - 2005 жылдары
индустриалды- инновациялық дамудың Стратегиясы жасалды. Қазірдің өзінде
алғашқы жетістіктер туралы айтуға болады, венчурлық индустрияны енгізудің
арқасында Кассат қазақстандық спутнигі ұшырылды, Алатау ұтттық технопаркі
ашылды.Қазақстанның индустриалды- инновациялық Стратегиясына сай 2003 жылы
құрылған Ұлттық инновациялық қор өмірге келіп жатқан ииновациялық
шаралардың күретамыры болып табылады. ҰИҚ-ның мақсаты- технопарктер, бизнес-
инкубаторлар салу, венчурлы қорларды ұйымдастыру. Қазіргі кезде ҰИҚ - ның
құрамында 9 венчурлы қордың қаржысы бар, олардың бесеуі отандық та қалған
төртеуі- шетелдік. Қазіргі кезде Қазақстанда венчурлық қор жүйесін
қалыптастыру үлкен маңызға ие болып тұр, бұл әсіресе заңдық шығармашылық
барысында өте тиімді. ҰИҚ өз жұмысының төрт бағытын анықтады; мұнай-газ
секторына технологиялық қызмет көрсету, информациялық технология, ауыл
шраушылығы өнімдерін қайта өңдеу. Сондай-ақ биотехнология мен фармакология
саласында да жұмыстар жүргізу. Бұл мақсаттарға қаржының жетпіс пайызы
бөлініп отыр. Қалған ақша ұқсас технологияларға, энергетикаға,
нанотехнологияға, космостық технологияға жұмсалатын болады. ҰИҚ түрлі
деңгейдегі талдау жұмсытарын жүргізу, Озық жетістіктер орталығын құру,
экономиканың нақтылы секторымен тығыз байланыс орнатып, озық жетістіктерді
ғылым мен техниканы дамытуға кеңінен пайдалану мақсатында Бүкіләлемдік
банкпен бірлесіп жұмыс істеуде. Бұл жоба 2005 жылы Қоғамдық форумда
қабылданған болатын. Қор өз жұмысын Азаматтық зерттулер мен талдаудар жасау
жөніндегі белгілі американдық қормен байланыс орнатып, қазақстандық қор
ғылыми- зерттеу бағдарламасын да жасады. Осының барысында бірігіп түрлі
семинарлар, жиналыстар, ғылыми- зерттеу шараларын жүргізу жөнінде өзара
келісімге қол қойылды. ИНТАС Европалық Одағымен бірлесе отырып,2006 жылы
ҰИҚ инновациялық гранттардың халықаралық байқауын өткізді. Оның бюджеттік
қоры 500 мың евро болды.Бұл қаржы екі жақтан бірдей бөлінді. Осы байқау
барысында 10 жоба қабылданып, оларды іске асыру үшін 50 мың евро
бөлінді.Жобалардың мерзімі- бір жылдан үш жылға дейін. Кейін, тәуелсіз
талдау жасаушылар түскен жобаларды ғылыми жағынан зерттеп, нәтижесінде үш
жоба ғана қаржыландырылатын болды. ҰИҚ жүргізіп отырған бұл байқаулар
еліміздің инновпациялық дамуының қайнар көзіне айналады десек, артық
айтқандық емес. Ең алдымен бұл жас, тәуелсіз мемлекетіміздің халықаралық
аренада беделін көтеруге септігін тигізеді.
ҚР арнайы экономикалық аймақ туралы заңның жаңа нұсқасы қабылданды.
Мамандардың айтуынша, енді арнайы экономикалық аймақтарды (АЭА) құру жайлы
тәртіп нақты жүйеленді. Заң бойынша АЭА-лар 25 жылға дейінгі мерзімге
құрылады. Бұл жерде айта кетер басты мәселе, жаңа заң нормалары бұрыннан
жұмыс істеп келе жатқан АЭА-ларға қатысты емес. Мұндай аймақтардың жұмысын
жүйелеу мен олардың қызметін нақты бақылаушы – Индустрия және сауда
министрлігі. Министрліктің Индустриалдық-инновациялық саясат департаменті
директоры Ғалым Әміреевтің айтуынша, келер жылы тағы да төрт АЭА құрылуына
ұсыныс түскен. Олардың екеуі Алматы облысында, бірі Қостанайда, сосын Батыс
Қазақстан облысында құрылуы мүмкін. Алдағы уақытта Байқоңыр ғарыш
айлағында, Павлодар облысында, Алматы қаласында да жаңа АЭА құру жайлы
арагідік айтылып қалып жүр.
Бүгінде дүниежүзі бойынша 2000-нан астам арнайы экономикалық аймақ жұмыс
істейді. Олардың ең басты артықшылығы – айрықша кедендік және салықтық
жүйемен жұмыс істеуге негізделген.
Әзірге біздің елімізде төрт АЭА тіркелген: Астана – жаңа қала, Ақтау
теңіз порты, Алатау – ақпараттық технологиялар паркі және Оңтүстік.
Бұған дейін жұмыс істеген Қостанай мен Қызылордадағы АЭА-лар өз міндетін
атқарып, жұмысын тоқтатқан.
Енді тап қазір жұмыс жасап жатқан арнайы экономикалық аймақтар жұмысына аз-
кем тоқталайық. Астаналық АЭА 2002 жылы құрылған. Бұл аймақ үстіміздегі жыл
басына дейін 319,3 миллиард теңгені игерген. АЭА территориясында барлығы
201 нысан тіркелген. Олардың 100-і қазірдің өзінде пайдалануға берілді.
Аймақ алып жатқан жердің жалпы аумағы – 1500 гектар. Оның жұмыс істеу
мерзімі – 2010 жылға дейін. Тап осы аймаққа деген инвесторлардың ықыласы
айрықша. Сөзіміз дәлелді болу үшін бір-екі нақты мысал келтіре кетейік.
Мәселен, Пекин Палас бизнес орталығы 43 мың шаршы метрді құрайды. Әу
бастағы жоспар бойынша үстіміздегі жылы пайдалануға берілуге тиіс болатын.
Жобалық өзгерістерге байланысты, яғни тағы да қосымша қабаттар қосылуы
себепті пайдалануға берілу келер жылға қалдырылды. 27 қабаттық бизнес
орталығының екі қабаты жердің астында орналасқан. Ал Солтүстік шұғыласы
тұрғын үй кешені үш биік ғимараттан тұрады. Оның бірі – 42, екіншісі – 37,
ал үшіншісі – 32 қабаттан тұрады. Осы АЭА-ның төл туындысына жататын Хан
Шатырының жөні бөлек. Бұл өте ауқымды, қазақ елінің үлкен мақтанышына
айналатын үлкен жоба болады деп күтілуде.
Ақтау теңіз порты да 2002 жылы құрылған. Дегенмен мұның жұмыс істеу
мерзімі ұзағырақ, анығы 2015 жылға дейін. Қызмет түрлері – химиялық және
металлургиялық өнеркәсіп, дайын металл, резеңке және пластмасса бұйымдарын,
машина мен құрал-жабдықтар шығару, сондай-ақ металл емес минералдық өнімдер
өндіру. Табиғи байлығымен аты шыққан өңір осы аймақ арқылы дайын өнім
өндіруді қолға алмақ.
Ал Алматы қаласы маңайында орналасқан Алатау ақпараттық технологиялар
паркінің негізі 2003 жылы қаланды. Оның негізгі міндеті – елімізге жаңа
технологиялар, капитал және трансұлттық компанияларды тарту. Бүгінде мұнда
9 компания тіркелген. Мұнда телевизор, монитор, компьютер, ноутбук және
басқа техникалар өндіру жоспарлануда.
Осыдан екі жыл бұрын құрылған Оңтүстік арнайы экономикалық аймағы, аты
айтып тұрғандай, Оңтүстік Қазақстан территориясында қоныс тепкен. Дегенмен
осы екі жылдың ішінде тек қана коммуникациялық жұмыстар атқарылып келеді.
Әлі нысандар құрылысы жүргізіліп жатқан жоқ. Осы аймақ негізінде мақта
кластерін қалыптастырып, жеңіл өнеркәсіп саласына жан бітіру ниетіміз бар.
Жұмыс істеу мерзімі 10 жылға белгіленген аймақтың қазіргі шабан тірлігі
жоспарлы уақытта жүйелі жұмыс жасауға жетер ме екен?!
Астана мен Ақтау АЭА-лары әзірге үкімет тарапынан сынға ұшырай қойған жоқ.
Ал қалған екеуі жайлы әңгіме бөлек. Жақында ғана Оңтүстік-ке арнайы ат
басын бұрған Индустрия және сауда министрі Ғалым Оразбақов онда атқарылып
жатқан жұмыстарға көңілі толмайтындығын жеткізді. Министр аймақ жұмысының
нақты нәтижесін көре алмай тұрғанын қынжыла айтты. Оның айтуынша,
Оңтүстік өзінің оң нәтижелерін көрсететін уақыт әлдеқашан болды. Осы
салаға тікелей жауапты министрдің мәліметінше, Алматы АЭА жұмысы да
қанағаттанарлық деңгейде емес. Инвесторларды тарту жұмысы мардымсыз, сосын
жер мәселесін осы күнге дейін шешпеген.
Егеменді еліміздің ұрпағына саналы тәрбие, сапалы білім беретін болашақ
мұғалім мамандарын даярлайтын республикамыздағы педагогикалық оқу
орындарының қатарында ... жалғасы
Әлемнің дамыған елдерінде инновациялық саясатты қалыптастырудың сатылы
жүйесін пайдалану барынша үлкен маңызға ие болуда. Жаһандану барысы
компанияларды өз жұмыстарына өзгеше қарап, инновациялық бәсеке мен
шоғырлануға айрықша мән беруге жетелеп келеді. Сондықтан да аса тиімді
инновациялық жүйені орнықтыру мақсатында Қазақстанда 2003 - 2005 жылдары
индустриалды- инновациялық дамудың Стратегиясы жасалды. Қазірдің өзінде
алғашқы жетістіктер туралы айтуға болады, венчурлық индустрияны енгізудің
арқасында Кассат қазақстандық спутнигі ұшырылды, Алатау ұтттық технопаркі
ашылды.Қазақстанның индустриалды- инновациялық Стратегиясына сай 2003 жылы
құрылған Ұлттық инновациялық қор өмірге келіп жатқан ииновациялық
шаралардың күретамыры болып табылады. ҰИҚ-ның мақсаты- технопарктер, бизнес-
инкубаторлар салу, венчурлы қорларды ұйымдастыру. Қазіргі кезде ҰИҚ - ның
құрамында 9 венчурлы қордың қаржысы бар, олардың бесеуі отандық та қалған
төртеуі- шетелдік. Қазіргі кезде Қазақстанда венчурлық қор жүйесін
қалыптастыру үлкен маңызға ие болып тұр, бұл әсіресе заңдық шығармашылық
барысында өте тиімді. ҰИҚ өз жұмысының төрт бағытын анықтады; мұнай-газ
секторына технологиялық қызмет көрсету, информациялық технология, ауыл
шраушылығы өнімдерін қайта өңдеу. Сондай-ақ биотехнология мен фармакология
саласында да жұмыстар жүргізу. Бұл мақсаттарға қаржының жетпіс пайызы
бөлініп отыр. Қалған ақша ұқсас технологияларға, энергетикаға,
нанотехнологияға, космостық технологияға жұмсалатын болады. ҰИҚ түрлі
деңгейдегі талдау жұмсытарын жүргізу, Озық жетістіктер орталығын құру,
экономиканың нақтылы секторымен тығыз байланыс орнатып, озық жетістіктерді
ғылым мен техниканы дамытуға кеңінен пайдалану мақсатында Бүкіләлемдік
банкпен бірлесіп жұмыс істеуде. Бұл жоба 2005 жылы Қоғамдық форумда
қабылданған болатын. Қор өз жұмысын Азаматтық зерттулер мен талдаудар жасау
жөніндегі белгілі американдық қормен байланыс орнатып, қазақстандық қор
ғылыми- зерттеу бағдарламасын да жасады. Осының барысында бірігіп түрлі
семинарлар, жиналыстар, ғылыми- зерттеу шараларын жүргізу жөнінде өзара
келісімге қол қойылды. ИНТАС Европалық Одағымен бірлесе отырып,2006 жылы
ҰИҚ инновациялық гранттардың халықаралық байқауын өткізді. Оның бюджеттік
қоры 500 мың евро болды.Бұл қаржы екі жақтан бірдей бөлінді. Осы байқау
барысында 10 жоба қабылданып, оларды іске асыру үшін 50 мың евро
бөлінді.Жобалардың мерзімі- бір жылдан үш жылға дейін. Кейін, тәуелсіз
талдау жасаушылар түскен жобаларды ғылыми жағынан зерттеп, нәтижесінде үш
жоба ғана қаржыландырылатын болды. ҰИҚ жүргізіп отырған бұл байқаулар
еліміздің инновпациялық дамуының қайнар көзіне айналады десек, артық
айтқандық емес. Ең алдымен бұл жас, тәуелсіз мемлекетіміздің халықаралық
аренада беделін көтеруге септігін тигізеді.
ҚР арнайы экономикалық аймақ туралы заңның жаңа нұсқасы қабылданды.
Мамандардың айтуынша, енді арнайы экономикалық аймақтарды (АЭА) құру жайлы
тәртіп нақты жүйеленді. Заң бойынша АЭА-лар 25 жылға дейінгі мерзімге
құрылады. Бұл жерде айта кетер басты мәселе, жаңа заң нормалары бұрыннан
жұмыс істеп келе жатқан АЭА-ларға қатысты емес. Мұндай аймақтардың жұмысын
жүйелеу мен олардың қызметін нақты бақылаушы – Индустрия және сауда
министрлігі. Министрліктің Индустриалдық-инновациялық саясат департаменті
директоры Ғалым Әміреевтің айтуынша, келер жылы тағы да төрт АЭА құрылуына
ұсыныс түскен. Олардың екеуі Алматы облысында, бірі Қостанайда, сосын Батыс
Қазақстан облысында құрылуы мүмкін. Алдағы уақытта Байқоңыр ғарыш
айлағында, Павлодар облысында, Алматы қаласында да жаңа АЭА құру жайлы
арагідік айтылып қалып жүр.
Бүгінде дүниежүзі бойынша 2000-нан астам арнайы экономикалық аймақ жұмыс
істейді. Олардың ең басты артықшылығы – айрықша кедендік және салықтық
жүйемен жұмыс істеуге негізделген.
Әзірге біздің елімізде төрт АЭА тіркелген: Астана – жаңа қала, Ақтау
теңіз порты, Алатау – ақпараттық технологиялар паркі және Оңтүстік.
Бұған дейін жұмыс істеген Қостанай мен Қызылордадағы АЭА-лар өз міндетін
атқарып, жұмысын тоқтатқан.
Енді тап қазір жұмыс жасап жатқан арнайы экономикалық аймақтар жұмысына аз-
кем тоқталайық. Астаналық АЭА 2002 жылы құрылған. Бұл аймақ үстіміздегі жыл
басына дейін 319,3 миллиард теңгені игерген. АЭА территориясында барлығы
201 нысан тіркелген. Олардың 100-і қазірдің өзінде пайдалануға берілді.
Аймақ алып жатқан жердің жалпы аумағы – 1500 гектар. Оның жұмыс істеу
мерзімі – 2010 жылға дейін. Тап осы аймаққа деген инвесторлардың ықыласы
айрықша. Сөзіміз дәлелді болу үшін бір-екі нақты мысал келтіре кетейік.
Мәселен, Пекин Палас бизнес орталығы 43 мың шаршы метрді құрайды. Әу
бастағы жоспар бойынша үстіміздегі жылы пайдалануға берілуге тиіс болатын.
Жобалық өзгерістерге байланысты, яғни тағы да қосымша қабаттар қосылуы
себепті пайдалануға берілу келер жылға қалдырылды. 27 қабаттық бизнес
орталығының екі қабаты жердің астында орналасқан. Ал Солтүстік шұғыласы
тұрғын үй кешені үш биік ғимараттан тұрады. Оның бірі – 42, екіншісі – 37,
ал үшіншісі – 32 қабаттан тұрады. Осы АЭА-ның төл туындысына жататын Хан
Шатырының жөні бөлек. Бұл өте ауқымды, қазақ елінің үлкен мақтанышына
айналатын үлкен жоба болады деп күтілуде.
Ақтау теңіз порты да 2002 жылы құрылған. Дегенмен мұның жұмыс істеу
мерзімі ұзағырақ, анығы 2015 жылға дейін. Қызмет түрлері – химиялық және
металлургиялық өнеркәсіп, дайын металл, резеңке және пластмасса бұйымдарын,
машина мен құрал-жабдықтар шығару, сондай-ақ металл емес минералдық өнімдер
өндіру. Табиғи байлығымен аты шыққан өңір осы аймақ арқылы дайын өнім
өндіруді қолға алмақ.
Ал Алматы қаласы маңайында орналасқан Алатау ақпараттық технологиялар
паркінің негізі 2003 жылы қаланды. Оның негізгі міндеті – елімізге жаңа
технологиялар, капитал және трансұлттық компанияларды тарту. Бүгінде мұнда
9 компания тіркелген. Мұнда телевизор, монитор, компьютер, ноутбук және
басқа техникалар өндіру жоспарлануда.
Осыдан екі жыл бұрын құрылған Оңтүстік арнайы экономикалық аймағы, аты
айтып тұрғандай, Оңтүстік Қазақстан территориясында қоныс тепкен. Дегенмен
осы екі жылдың ішінде тек қана коммуникациялық жұмыстар атқарылып келеді.
Әлі нысандар құрылысы жүргізіліп жатқан жоқ. Осы аймақ негізінде мақта
кластерін қалыптастырып, жеңіл өнеркәсіп саласына жан бітіру ниетіміз бар.
Жұмыс істеу мерзімі 10 жылға белгіленген аймақтың қазіргі шабан тірлігі
жоспарлы уақытта жүйелі жұмыс жасауға жетер ме екен?!
Астана мен Ақтау АЭА-лары әзірге үкімет тарапынан сынға ұшырай қойған жоқ.
Ал қалған екеуі жайлы әңгіме бөлек. Жақында ғана Оңтүстік-ке арнайы ат
басын бұрған Индустрия және сауда министрі Ғалым Оразбақов онда атқарылып
жатқан жұмыстарға көңілі толмайтындығын жеткізді. Министр аймақ жұмысының
нақты нәтижесін көре алмай тұрғанын қынжыла айтты. Оның айтуынша,
Оңтүстік өзінің оң нәтижелерін көрсететін уақыт әлдеқашан болды. Осы
салаға тікелей жауапты министрдің мәліметінше, Алматы АЭА жұмысы да
қанағаттанарлық деңгейде емес. Инвесторларды тарту жұмысы мардымсыз, сосын
жер мәселесін осы күнге дейін шешпеген.
Егеменді еліміздің ұрпағына саналы тәрбие, сапалы білім беретін болашақ
мұғалім мамандарын даярлайтын республикамыздағы педагогикалық оқу
орындарының қатарында ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz