Білім базасын сапалы түрде құру мәселелері
Кіріспе
1.1.Сараптау жүйесінің түсінігі.
1.2.Сараптау жүйелерін тұрғызуға қатысатын мамандар.
1.3.Білім базасы
1.4.Жасанды интелект
Негізгі бөлім
2.1.Білім базасын сапалы түрде құру мәселелері
2.2.Білім беру жүйесінің жай.күйін талдау
2.3.Бағдарламаның мақсаты мен міндеттері
2.4.Бағдарламаны іске асырудың негізгі бағыттары мен тетігі
Қорытынды
Қолданылған әдебиеттер
1.1.Сараптау жүйесінің түсінігі.
1.2.Сараптау жүйелерін тұрғызуға қатысатын мамандар.
1.3.Білім базасы
1.4.Жасанды интелект
Негізгі бөлім
2.1.Білім базасын сапалы түрде құру мәселелері
2.2.Білім беру жүйесінің жай.күйін талдау
2.3.Бағдарламаның мақсаты мен міндеттері
2.4.Бағдарламаны іске асырудың негізгі бағыттары мен тетігі
Қорытынды
Қолданылған әдебиеттер
Сараптау жүйелерінің пайда болуының алғы шарттары өткен ғасырдың 70 жылдарын қамтиды. Бұл уақыт кезеңінде мәліметтер базасымен қатар білім базаларын қолдану мәселесі пайда болды. Яғни білімді ұсыну бойыншы бір қатар модель түрлері құрылады. Мысалы Нью Эл және Саймон атты ғалымдар білімді ұсынудың продукциондық моделін, ал 75 жылы Минский білімнің фрэймдық моделін ұсынды. Сонымен қатар логикалық есептеулер үшін бір қатар сараптау жүйелері құрылды. Жалпы сараптау жүйелерінің бірнеше анықтамалары бар:
1.Сараптау жүйесі белгілі бір қолдану саласы мәселесін шешу барысындағы мамандардың іс-қимылын модельдеуге және имитациялауға арналған интелектуалды есептеу жүйесі.
2.Сараптау жүйесі кез-келген қолдану саласында пайда болған мәселені сарапшы маман жүзеге асырғандай етіп орындайтын жасанды интелектуалды есептеу жүйесі.
3.Сараптау жүйесі сарапшы мүмкіндіктерін компьютер мүмкіндіктерімен біріктіретін жүйе.
4.Сараптау жүйесі өте күрделі программалық кешен, себебі мұнда қолдану салаларының мамандарының барлық білімдері қамтылған және олар тәжірибиеде басқа деңгейдегі пайдаланушыға таратылады.
1.Сараптау жүйесі белгілі бір қолдану саласы мәселесін шешу барысындағы мамандардың іс-қимылын модельдеуге және имитациялауға арналған интелектуалды есептеу жүйесі.
2.Сараптау жүйесі кез-келген қолдану саласында пайда болған мәселені сарапшы маман жүзеге асырғандай етіп орындайтын жасанды интелектуалды есептеу жүйесі.
3.Сараптау жүйесі сарапшы мүмкіндіктерін компьютер мүмкіндіктерімен біріктіретін жүйе.
4.Сараптау жүйесі өте күрделі программалық кешен, себебі мұнда қолдану салаларының мамандарының барлық білімдері қамтылған және олар тәжірибиеде басқа деңгейдегі пайдаланушыға таратылады.
1. К.Нейлор. «Как построить свою экспертную систему» 1991год
2. Э.В.Попов. «Экспертные системы» Наука, 1996год.
3. Дж.Маккалистер. «Исскуственный интелект и Пролог на микроЭВМ» 1990 год изд.
4. Л.З.Кузин. «Основы кибернетики»
5. Н.Б.Бралиева. Л.А.Байбөлекова. Қ.Т.Болашов. «Ақпараттық менеджмент негізі» Алматы 2001 жыл
6. «Адаптивные и Экспертные системы» Москва.Наука 1996 год.
2. Э.В.Попов. «Экспертные системы» Наука, 1996год.
3. Дж.Маккалистер. «Исскуственный интелект и Пролог на микроЭВМ» 1990 год изд.
4. Л.З.Кузин. «Основы кибернетики»
5. Н.Б.Бралиева. Л.А.Байбөлекова. Қ.Т.Болашов. «Ақпараттық менеджмент негізі» Алматы 2001 жыл
6. «Адаптивные и Экспертные системы» Москва.Наука 1996 год.
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ ҒЫЛЫМ ЖӘНЕ БІЛІМ МИНИСТРЛІГІ
Қолданбалы информатиака кафедрасы.
РЕФЕРАТ
Тақырыбы: Білім базасын сапалы түрде құру мәселелері
Оқытушы: Кузембекова Р
Орындаған: Демесинова
Мамандығы: АЖ
Тобы: 301
Алматы 2008
Мазмұны
Кіріспе
1.1.Сараптау жүйесінің түсінігі.
1.2.Сараптау жүйелерін тұрғызуға қатысатын мамандар.
1.3.Білім базасы
1.4.Жасанды интелект
Негізгі бөлім
2.1.Білім базасын сапалы түрде құру мәселелері
2.2.Білім беру жүйесінің жай-күйін талдау
2.3.Бағдарламаның мақсаты мен міндеттері
2.4.Бағдарламаны іске асырудың негізгі бағыттары мен тетігі
Қорытынды
Қолданылған әдебиеттер
Сараптау жүйесінің түсінігі.
Сараптау жүйелерінің пайда болуының алғы шарттары өткен ғасырдың 70
жылдарын қамтиды. Бұл уақыт кезеңінде мәліметтер базасымен қатар білім
базаларын қолдану мәселесі пайда болды. Яғни білімді ұсыну бойыншы бір
қатар модель түрлері құрылады. Мысалы Нью Эл және Саймон атты ғалымдар
білімді ұсынудың продукциондық моделін, ал 75 жылы Минский білімнің
фрэймдық моделін ұсынды. Сонымен қатар логикалық есептеулер үшін бір қатар
сараптау жүйелері құрылды. Жалпы сараптау жүйелерінің бірнеше анықтамалары
бар:
1.Сараптау жүйесі белгілі бір қолдану саласы мәселесін шешу барысындағы
мамандардың іс-қимылын модельдеуге және имитациялауға арналған
интелектуалды есептеу жүйесі.
2.Сараптау жүйесі кез-келген қолдану саласында пайда болған мәселені
сарапшы маман жүзеге асырғандай етіп орындайтын жасанды интелектуалды
есептеу жүйесі.
3.Сараптау жүйесі сарапшы мүмкіндіктерін компьютер мүмкіндіктерімен
біріктіретін жүйе.
4.Сараптау жүйесі өте күрделі программалық кешен, себебі мұнда қолдану
салаларының мамандарының барлық білімдері қамтылған және олар тәжірибиеде
басқа деңгейдегі пайдаланушыға таратылады.
Сараптау жүйелерін тұрғызуға қатысатын мамандар.
1.Пайдаланушы. Сараптау жүйелері мен жұмыс жасайтын қолдану саласы
маманы не болмаса сараптау жүйелерге тапсырыс беруші тапсырыс беру
барысында өз талаптарын түсінікті деңгейдегіге қоя білу қажет және
сарапшының берген кеңестерін дұрыс талқылау, қабілетіне ену қажет.
2.Білімдер инженері. Бұл жасанды интелект саласының маманы және білім
базасымен сарапшы арасындағы аралық буфер рөлін атқарады. Білімдердің
барлық түрімен жұмыс жасайды және аналитик болады.
3.Сарапшы. Қолдану саласының өте жоғары дәрежедегі кәсіби маман иесі.
Буферді талқылау оның міндеті соған байланысты сарапшы жасанды интелект
саласының хабары болуы қажет. Сонымен қатар алынған нәтиженің түсінікті
және кәсіби деңгейде талқылау қабілеті өте жоғары болуы шарт.
Білім базасы.
Жасанды интелект негізінде құрылған жүйелерді қарастыру барысында
білімдер түсінігімен кездесеміз.
Білімдер- кез-келген қолдану саласына қатысты мәселені мамандарға
шешуге мүмкіндік беретін және кәсіби тәжірибе практикалық қызмет
нәтижесінде алынған осы қолдану саласының қағидалары заңдылықтары
байланыстары. Білімдер өңделу барысында келесі түрге ие болады:
1.Ойлау қабілеті нәтижесі ретіндегі адамның жадысындағы білімдер.
2.Білімдерді материалдық тасығыштар (оқулықтар, әдістемелік нұсқаулар) .
3.Білімдер шеңбері қолдану саласы объектілерінің олардың атрибуттарның және
байланыстары заңдылықтарының және шартты түрдегі сипаттамасы.
4.Білімдерді ұсыну түрімен сипатталатын білімдер, яғни продукциондық
модельдер, фрэймдер, семантикалық жүйелер, логикалық есептеулер.
5.Білімдер базасы машыналық тасығыштардағы ақпарат.
Құрылымдық ерекшелігі бойынша білімдер қолдану саласы туралы
фактілерден және ережелерден тұрады.
Факт- қолдану саласы туралы қысқа мерзімді білімдер.
Ережелер- фактілерді өңдеу алгоритімін анықтайтын ұзақ мерзімді білімдер.
Сонымен, білім базасы- фактілер және ережелер жиынтығы және осы жиынтық
қызметін қамтамасыз ететін заңдылықтар. Білімдер базасы технологиясы өзінің
даму барысындағы мәліметтер базасының технологиялық дамуының жалғасы болып
келеді. Мәліметтер мен білімге ұласу ақпараттық- құрылымдық дамуының және
күрделі логикалық дамуы. Мәліметтер базасының білім базасының ерекшелігі:
Ақпарат нақты түрде ұсынылады, ал білім базасында жалпы заңдылықтар яғни
аксиомалар орын алады; 1-ші ұғым экстенционалын (тұрақты) білдірсе, 2-ші
ұғым интенционалын (даму) білдіреді.
Білім базасының ерекшеліктері:
1.Білімдер интерпретациясы білім мазмұнын талқылау мүмкіндіктері.
2.Білім базасы фактілер және жағдайдың сәйкестігін яғни ситуациялық
байланыстарды анықтау мүмкіндігі болады.
3.Білім базасын кеңейту мүмкіндігі яғни білім базасының экстенционалының
шексіздігі.
Жасанды интелект
Жасанды интелектті 1965 жылы Дж.Маккартни енгізген. Жасанды
интелекттің негізгі екі ұғымы бар:
1.Жасанды интелект ұғымы-ақпараттық және программалық құралдар интелекттің
жеке тұлға ретінде қолданылуы.
2.Программалық-ақпараттық құралдар жәнеде олардың көмегімен іске асырылатын
тұлға.
Жасанды интелекттің қиындықтары мынада: әлі күнге дейін біртекті және
ортатекті анықтаушы және интелекттің өзіндік түсінігі. Сол себептен жасанды
интелект көптеген зерттеушілері мен ақпараттық эпистемолог ғалымдары жұмыс
істеуге мәжбүр. Практикада жасанды интелект программалар жиыны ақпараттық
құрал ретінде қарастырылады, олардың пайдаланылуы белгілі бір нәтижеге
әкеледі.Берілген есеп класын интелектуалды тұлға қарастырады.Бұл жасанды
интелекттің қорытынды түрлері. Жасанды интелект толық және жақындатылған
имитация интелектуалды тұлға ретінде қарастырады, өйткені адам интелекті
қазірге дейін ұлы философиялық жұмбағы болады. Жасанды интелект сұрағы
пайда болғаннан бастап адам санасымен және интелекттік жүйе салыстыруды
анықтай бастады. Бұл салыстыру әртүрлі жолмен өтеді, кейбіреулері механизм
және компьютерлік жұмыс қорытындысымен және адамның ойластыруы, оның
әртүрлі типтегі тапсырмамен шешу. Жасанды интелектуалды жүйемен және
адамның сана арасындағы айырмашылықты немесе ұқсастық туралы сұрақ жиі
байланыспайды. Сондықтан кейбір зерттеушілердің ойынша стратегиялық жолда
көбінесе компьютерлік жүйе мүмкіндігінше адам санасына жақын болу керек. Ал
басқалары керісінше көзқарасы бойынша жасанды интелект мақсатын адамның
санасын жобалау емес, ақпараттық құрылысты қарастыру, адамның ойластыруы
дұрыс емес деп тұжырымдайды. Қазіргі таңда интелектті компьютерлік жүйелер
қарастырады. Газеттік мәтінді әртүрлі дауыспен оқуға, технологиялық
әдебиеттерді аударымы қолданылады. Адам қабілетінің интелекті уақытша мінез
тұтады.
Жасанды интеллект сұрағы пайда болғаннан бастап адам санасымен және
интеллекттік жүйе салыстыруды анықтай бастады.Бұл салыстыру әртүрлі жолмен
өтеді,кейбіреулері жоғары түсіндірді:механизм және компьютерлік жүйенің
жұмыс қорытындысымен және адамның ойластыруы,оның әртүрлі типтегі
тапсырмамен үздіксіз жұмыс істеуі.Жасанды интеллекттің жүйемен және адамның
сана арасындағы айырмашылығы немесе ұқсастығы туралы сұрақ жиі
байланыспайды.Сондықтан кейбір зерттеушілердің ойынша,стратегиялық жолда
көбінесе мүмкіндігінше жақын болуы керек.Ал басқалары керісінше көз қарасы
бойынша жасанды интеллект мақсатын адамның санасымен жобалау емес,ақпаратық
құрлысын құрастыру,адамның ойластырылуы дұрыс емес немесе қолданылатын орны
дамымаған деген тұжырымға ие.
Білім базасын сапалы түрде құру мәселелері
Кәсіптік жоғары білім алуға тең қол жеткізуді қамтамасыз ету және
неғұрлым дайындалған жастарды іріктеу мақсатында кешенді тестілеу немесе
ұлттық бірыңғай тестілеу жүргізу және конкурстық негізде мемлекеттік
білім беру гранттары мен кредиттерін беру арқылы студенттер контингентін
қалыптастырудың жаңа моделі енгізілді.
Кадрларды даярлау жүйесін әлемде жалпы қабылданған бакалавр-магистр
моделіне көшірудің негіздері қаланды. Жоғары оқу орындарына айтарлықтай
академиялық еркіндік берілді. Оқытуда пайдаланылатын ғылыми зерттеулер
жанданып, академиялық ұтқырлық арта түсті. Қазақстан Республикасының 19
мыңға жуық азаматы әлемнің 35 елінде оқиды, оның ішінде 16,4 мыңы Ресей
жоғары оқу орындарында оқиды. 800 адам Қазақстан Республикасы Президентінің
“Болашақ” халықаралық стипендиясының иегері болды. Республиканың жоғары
оқу орындарында 8690 шетел азаматы оқиды.
Сонымен қатар жекелеген жоғары оқу орындарының және олардың көптеген
филиалдарының зияткерлік, кадрлық, материалдық-техникалық әлеуетінің
жетіспеуінен талапкерлердің және студенттердің даярлық деңгейіне қоятын
талаптарының төмендеуі мамандарды даярлау сапасының төмендеуіне әкеп
соқтырады. Бұл жоғары оқу орындарын кадрмен қамтамасыз етуге және олардың
материалдық-техникалық базасына қойылатын талаптарды күшейту бағытындағы
нормативтік құқықтық базаны жетілдіру қажеттігін туындатады.
Жоғары оқу орындарындағы бір бейінді мамандықтарға даярлау жоспарлы
экономикаға тән тұрақты салаларға және тұтынушыларға ғана бағдарланған.
Әлеуметтік серіктестік және кадрларды атаулы даярлау, әсіресе, өңірлік
деңгейде одан әрі дамытуды қажет етеді. Техникалық, аграрлық,
технологиялық, ветеринарлық мамандықтар бойынша мемлекеттік тілдегі
оқулықтар мен оқу құралдарының тапшылығы байқалады. Жоғары оқу
орындарындағы оқулықтардың, оқу-әдістемелік және ғылыми әдебиеттердің 50
%-ы жаңартуды талап етеді.
Қазақстандық және шетелдік білім беру бағдарламаларын, білім туралы
құжаттарды өзара есепке алу және өзара тану тетіктерін әзірлеу процесі баяу
жүруде, ол студенттер мен оқытушылардың академиялық ұтқырлығын тежейді.
Жоғары оқу орнынан кейінгі білім
Бюджеттік негіздегі аспирантура 48 мемлекеттік жоғары оқу орнында,
5 мемлекеттік емес жоғары оқу орнында және 66 ғылыми ұйымда, докторантура
15 мемлекеттік жоғары оқу орнында және 23 ғылыми ұйымда жұмыс істейді.
Соңғы жылдары аспирантураны ғылыми дәреже алып бітірушілер 18%-дай
ғана, бұл ғылыми кадрларды даярлаудың қазіргі жүйесінің тиімділігінің
төмендігін көрсетеді.
Жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру бағдарламалары ғылыми және
ғылыми-педагог кадрларды даярлаудың сапасын басқаруға мүмкіндік бермейді.
Ғылыми жетекшілердің (консультанттардың), білім және ғылым ұйымдарының
аспиранттар мен докторанттарды оқыту нәтижелері үшін жауапкершілігі
төмендеген.
Бірқатар бағыттар, оның ішінде медицина мамандықтары (трансплантология
және жасанды органдар, нейрохирургия, гематология, емдік дене шынықтыру,
спорттық медицина және т.б.) бойынша ғылыми кадрларға деген тапшылық бар,
бұл республикада тиісті ғылыми мектептердің болмауына байланысты. Ғылыми-
зерттеу институттарында және жоғары оқу орындарында кадрлардың “қартаюы”
орын алуда. Егер 10 жыл бұрын ғылым докторларының орташа жасы 56 жасты
құраса, ал қазіргі уақытта 62 жасты құрайды, ғылым кандидаттарының жасы
тиісінше – 44 және 47 жас.
Ғылыми ұйымдардың жоғары оқу орындарының білім беру процесіне қатысуы
болмашы. Білім берудің мазмұны мен ғылымның қазіргі жағдайының арасындағы
алшақтық маман даярлаудан жаңа ғылыми идеяларды шығармашылықпен қабылдай
алатын, жаңа технологияларды алға апарушы және қазіргі заманғы
технологиялық процестерді басқара алатын зерттеуші маман даярлауға
толыққанды көшуді жүзеге асыруға мүмкіндік бермейді.
Педагогика ғылымдары бойынша жүргізілген көптеген зерттеулердің
практикалық мәні төмен. Соңғы жылдары педагогика ғылымдары бойынша 140-қа
жуық докторлық және 600 кандидаттық диссертация қорғалғанына қарамастан,
ондаған жылдар бойы білім берудің барлық деңгейлерінде оқытудың әдістері
мен нысандары өзгеріссіз қалып отыр, дайын білімнің көзі ретіндегі
педагогтің міндеті туралы ескірген түсінік сақталған.
Педагог кадрларды даярлау, қайта даярлау және біліктілігін арттыру
Педагог мамандықтары бойынша базалық даярлықты оқитындар контингенті
167 мың адамнан астам және жылына 22 мыңнан астам мұғалім
шығаратын 34 жоғары оқу орны 19 педагогикалық мамандық бойынша жүргізеді.
Педагогтерді даярлауға ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Қолданбалы информатиака кафедрасы.
РЕФЕРАТ
Тақырыбы: Білім базасын сапалы түрде құру мәселелері
Оқытушы: Кузембекова Р
Орындаған: Демесинова
Мамандығы: АЖ
Тобы: 301
Алматы 2008
Мазмұны
Кіріспе
1.1.Сараптау жүйесінің түсінігі.
1.2.Сараптау жүйелерін тұрғызуға қатысатын мамандар.
1.3.Білім базасы
1.4.Жасанды интелект
Негізгі бөлім
2.1.Білім базасын сапалы түрде құру мәселелері
2.2.Білім беру жүйесінің жай-күйін талдау
2.3.Бағдарламаның мақсаты мен міндеттері
2.4.Бағдарламаны іске асырудың негізгі бағыттары мен тетігі
Қорытынды
Қолданылған әдебиеттер
Сараптау жүйесінің түсінігі.
Сараптау жүйелерінің пайда болуының алғы шарттары өткен ғасырдың 70
жылдарын қамтиды. Бұл уақыт кезеңінде мәліметтер базасымен қатар білім
базаларын қолдану мәселесі пайда болды. Яғни білімді ұсыну бойыншы бір
қатар модель түрлері құрылады. Мысалы Нью Эл және Саймон атты ғалымдар
білімді ұсынудың продукциондық моделін, ал 75 жылы Минский білімнің
фрэймдық моделін ұсынды. Сонымен қатар логикалық есептеулер үшін бір қатар
сараптау жүйелері құрылды. Жалпы сараптау жүйелерінің бірнеше анықтамалары
бар:
1.Сараптау жүйесі белгілі бір қолдану саласы мәселесін шешу барысындағы
мамандардың іс-қимылын модельдеуге және имитациялауға арналған
интелектуалды есептеу жүйесі.
2.Сараптау жүйесі кез-келген қолдану саласында пайда болған мәселені
сарапшы маман жүзеге асырғандай етіп орындайтын жасанды интелектуалды
есептеу жүйесі.
3.Сараптау жүйесі сарапшы мүмкіндіктерін компьютер мүмкіндіктерімен
біріктіретін жүйе.
4.Сараптау жүйесі өте күрделі программалық кешен, себебі мұнда қолдану
салаларының мамандарының барлық білімдері қамтылған және олар тәжірибиеде
басқа деңгейдегі пайдаланушыға таратылады.
Сараптау жүйелерін тұрғызуға қатысатын мамандар.
1.Пайдаланушы. Сараптау жүйелері мен жұмыс жасайтын қолдану саласы
маманы не болмаса сараптау жүйелерге тапсырыс беруші тапсырыс беру
барысында өз талаптарын түсінікті деңгейдегіге қоя білу қажет және
сарапшының берген кеңестерін дұрыс талқылау, қабілетіне ену қажет.
2.Білімдер инженері. Бұл жасанды интелект саласының маманы және білім
базасымен сарапшы арасындағы аралық буфер рөлін атқарады. Білімдердің
барлық түрімен жұмыс жасайды және аналитик болады.
3.Сарапшы. Қолдану саласының өте жоғары дәрежедегі кәсіби маман иесі.
Буферді талқылау оның міндеті соған байланысты сарапшы жасанды интелект
саласының хабары болуы қажет. Сонымен қатар алынған нәтиженің түсінікті
және кәсіби деңгейде талқылау қабілеті өте жоғары болуы шарт.
Білім базасы.
Жасанды интелект негізінде құрылған жүйелерді қарастыру барысында
білімдер түсінігімен кездесеміз.
Білімдер- кез-келген қолдану саласына қатысты мәселені мамандарға
шешуге мүмкіндік беретін және кәсіби тәжірибе практикалық қызмет
нәтижесінде алынған осы қолдану саласының қағидалары заңдылықтары
байланыстары. Білімдер өңделу барысында келесі түрге ие болады:
1.Ойлау қабілеті нәтижесі ретіндегі адамның жадысындағы білімдер.
2.Білімдерді материалдық тасығыштар (оқулықтар, әдістемелік нұсқаулар) .
3.Білімдер шеңбері қолдану саласы объектілерінің олардың атрибуттарның және
байланыстары заңдылықтарының және шартты түрдегі сипаттамасы.
4.Білімдерді ұсыну түрімен сипатталатын білімдер, яғни продукциондық
модельдер, фрэймдер, семантикалық жүйелер, логикалық есептеулер.
5.Білімдер базасы машыналық тасығыштардағы ақпарат.
Құрылымдық ерекшелігі бойынша білімдер қолдану саласы туралы
фактілерден және ережелерден тұрады.
Факт- қолдану саласы туралы қысқа мерзімді білімдер.
Ережелер- фактілерді өңдеу алгоритімін анықтайтын ұзақ мерзімді білімдер.
Сонымен, білім базасы- фактілер және ережелер жиынтығы және осы жиынтық
қызметін қамтамасыз ететін заңдылықтар. Білімдер базасы технологиясы өзінің
даму барысындағы мәліметтер базасының технологиялық дамуының жалғасы болып
келеді. Мәліметтер мен білімге ұласу ақпараттық- құрылымдық дамуының және
күрделі логикалық дамуы. Мәліметтер базасының білім базасының ерекшелігі:
Ақпарат нақты түрде ұсынылады, ал білім базасында жалпы заңдылықтар яғни
аксиомалар орын алады; 1-ші ұғым экстенционалын (тұрақты) білдірсе, 2-ші
ұғым интенционалын (даму) білдіреді.
Білім базасының ерекшеліктері:
1.Білімдер интерпретациясы білім мазмұнын талқылау мүмкіндіктері.
2.Білім базасы фактілер және жағдайдың сәйкестігін яғни ситуациялық
байланыстарды анықтау мүмкіндігі болады.
3.Білім базасын кеңейту мүмкіндігі яғни білім базасының экстенционалының
шексіздігі.
Жасанды интелект
Жасанды интелектті 1965 жылы Дж.Маккартни енгізген. Жасанды
интелекттің негізгі екі ұғымы бар:
1.Жасанды интелект ұғымы-ақпараттық және программалық құралдар интелекттің
жеке тұлға ретінде қолданылуы.
2.Программалық-ақпараттық құралдар жәнеде олардың көмегімен іске асырылатын
тұлға.
Жасанды интелекттің қиындықтары мынада: әлі күнге дейін біртекті және
ортатекті анықтаушы және интелекттің өзіндік түсінігі. Сол себептен жасанды
интелект көптеген зерттеушілері мен ақпараттық эпистемолог ғалымдары жұмыс
істеуге мәжбүр. Практикада жасанды интелект программалар жиыны ақпараттық
құрал ретінде қарастырылады, олардың пайдаланылуы белгілі бір нәтижеге
әкеледі.Берілген есеп класын интелектуалды тұлға қарастырады.Бұл жасанды
интелекттің қорытынды түрлері. Жасанды интелект толық және жақындатылған
имитация интелектуалды тұлға ретінде қарастырады, өйткені адам интелекті
қазірге дейін ұлы философиялық жұмбағы болады. Жасанды интелект сұрағы
пайда болғаннан бастап адам санасымен және интелекттік жүйе салыстыруды
анықтай бастады. Бұл салыстыру әртүрлі жолмен өтеді, кейбіреулері механизм
және компьютерлік жұмыс қорытындысымен және адамның ойластыруы, оның
әртүрлі типтегі тапсырмамен шешу. Жасанды интелектуалды жүйемен және
адамның сана арасындағы айырмашылықты немесе ұқсастық туралы сұрақ жиі
байланыспайды. Сондықтан кейбір зерттеушілердің ойынша стратегиялық жолда
көбінесе компьютерлік жүйе мүмкіндігінше адам санасына жақын болу керек. Ал
басқалары керісінше көзқарасы бойынша жасанды интелект мақсатын адамның
санасын жобалау емес, ақпараттық құрылысты қарастыру, адамның ойластыруы
дұрыс емес деп тұжырымдайды. Қазіргі таңда интелектті компьютерлік жүйелер
қарастырады. Газеттік мәтінді әртүрлі дауыспен оқуға, технологиялық
әдебиеттерді аударымы қолданылады. Адам қабілетінің интелекті уақытша мінез
тұтады.
Жасанды интеллект сұрағы пайда болғаннан бастап адам санасымен және
интеллекттік жүйе салыстыруды анықтай бастады.Бұл салыстыру әртүрлі жолмен
өтеді,кейбіреулері жоғары түсіндірді:механизм және компьютерлік жүйенің
жұмыс қорытындысымен және адамның ойластыруы,оның әртүрлі типтегі
тапсырмамен үздіксіз жұмыс істеуі.Жасанды интеллекттің жүйемен және адамның
сана арасындағы айырмашылығы немесе ұқсастығы туралы сұрақ жиі
байланыспайды.Сондықтан кейбір зерттеушілердің ойынша,стратегиялық жолда
көбінесе мүмкіндігінше жақын болуы керек.Ал басқалары керісінше көз қарасы
бойынша жасанды интеллект мақсатын адамның санасымен жобалау емес,ақпаратық
құрлысын құрастыру,адамның ойластырылуы дұрыс емес немесе қолданылатын орны
дамымаған деген тұжырымға ие.
Білім базасын сапалы түрде құру мәселелері
Кәсіптік жоғары білім алуға тең қол жеткізуді қамтамасыз ету және
неғұрлым дайындалған жастарды іріктеу мақсатында кешенді тестілеу немесе
ұлттық бірыңғай тестілеу жүргізу және конкурстық негізде мемлекеттік
білім беру гранттары мен кредиттерін беру арқылы студенттер контингентін
қалыптастырудың жаңа моделі енгізілді.
Кадрларды даярлау жүйесін әлемде жалпы қабылданған бакалавр-магистр
моделіне көшірудің негіздері қаланды. Жоғары оқу орындарына айтарлықтай
академиялық еркіндік берілді. Оқытуда пайдаланылатын ғылыми зерттеулер
жанданып, академиялық ұтқырлық арта түсті. Қазақстан Республикасының 19
мыңға жуық азаматы әлемнің 35 елінде оқиды, оның ішінде 16,4 мыңы Ресей
жоғары оқу орындарында оқиды. 800 адам Қазақстан Республикасы Президентінің
“Болашақ” халықаралық стипендиясының иегері болды. Республиканың жоғары
оқу орындарында 8690 шетел азаматы оқиды.
Сонымен қатар жекелеген жоғары оқу орындарының және олардың көптеген
филиалдарының зияткерлік, кадрлық, материалдық-техникалық әлеуетінің
жетіспеуінен талапкерлердің және студенттердің даярлық деңгейіне қоятын
талаптарының төмендеуі мамандарды даярлау сапасының төмендеуіне әкеп
соқтырады. Бұл жоғары оқу орындарын кадрмен қамтамасыз етуге және олардың
материалдық-техникалық базасына қойылатын талаптарды күшейту бағытындағы
нормативтік құқықтық базаны жетілдіру қажеттігін туындатады.
Жоғары оқу орындарындағы бір бейінді мамандықтарға даярлау жоспарлы
экономикаға тән тұрақты салаларға және тұтынушыларға ғана бағдарланған.
Әлеуметтік серіктестік және кадрларды атаулы даярлау, әсіресе, өңірлік
деңгейде одан әрі дамытуды қажет етеді. Техникалық, аграрлық,
технологиялық, ветеринарлық мамандықтар бойынша мемлекеттік тілдегі
оқулықтар мен оқу құралдарының тапшылығы байқалады. Жоғары оқу
орындарындағы оқулықтардың, оқу-әдістемелік және ғылыми әдебиеттердің 50
%-ы жаңартуды талап етеді.
Қазақстандық және шетелдік білім беру бағдарламаларын, білім туралы
құжаттарды өзара есепке алу және өзара тану тетіктерін әзірлеу процесі баяу
жүруде, ол студенттер мен оқытушылардың академиялық ұтқырлығын тежейді.
Жоғары оқу орнынан кейінгі білім
Бюджеттік негіздегі аспирантура 48 мемлекеттік жоғары оқу орнында,
5 мемлекеттік емес жоғары оқу орнында және 66 ғылыми ұйымда, докторантура
15 мемлекеттік жоғары оқу орнында және 23 ғылыми ұйымда жұмыс істейді.
Соңғы жылдары аспирантураны ғылыми дәреже алып бітірушілер 18%-дай
ғана, бұл ғылыми кадрларды даярлаудың қазіргі жүйесінің тиімділігінің
төмендігін көрсетеді.
Жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру бағдарламалары ғылыми және
ғылыми-педагог кадрларды даярлаудың сапасын басқаруға мүмкіндік бермейді.
Ғылыми жетекшілердің (консультанттардың), білім және ғылым ұйымдарының
аспиранттар мен докторанттарды оқыту нәтижелері үшін жауапкершілігі
төмендеген.
Бірқатар бағыттар, оның ішінде медицина мамандықтары (трансплантология
және жасанды органдар, нейрохирургия, гематология, емдік дене шынықтыру,
спорттық медицина және т.б.) бойынша ғылыми кадрларға деген тапшылық бар,
бұл республикада тиісті ғылыми мектептердің болмауына байланысты. Ғылыми-
зерттеу институттарында және жоғары оқу орындарында кадрлардың “қартаюы”
орын алуда. Егер 10 жыл бұрын ғылым докторларының орташа жасы 56 жасты
құраса, ал қазіргі уақытта 62 жасты құрайды, ғылым кандидаттарының жасы
тиісінше – 44 және 47 жас.
Ғылыми ұйымдардың жоғары оқу орындарының білім беру процесіне қатысуы
болмашы. Білім берудің мазмұны мен ғылымның қазіргі жағдайының арасындағы
алшақтық маман даярлаудан жаңа ғылыми идеяларды шығармашылықпен қабылдай
алатын, жаңа технологияларды алға апарушы және қазіргі заманғы
технологиялық процестерді басқара алатын зерттеуші маман даярлауға
толыққанды көшуді жүзеге асыруға мүмкіндік бермейді.
Педагогика ғылымдары бойынша жүргізілген көптеген зерттеулердің
практикалық мәні төмен. Соңғы жылдары педагогика ғылымдары бойынша 140-қа
жуық докторлық және 600 кандидаттық диссертация қорғалғанына қарамастан,
ондаған жылдар бойы білім берудің барлық деңгейлерінде оқытудың әдістері
мен нысандары өзгеріссіз қалып отыр, дайын білімнің көзі ретіндегі
педагогтің міндеті туралы ескірген түсінік сақталған.
Педагог кадрларды даярлау, қайта даярлау және біліктілігін арттыру
Педагог мамандықтары бойынша базалық даярлықты оқитындар контингенті
167 мың адамнан астам және жылына 22 мыңнан астам мұғалім
шығаратын 34 жоғары оқу орны 19 педагогикалық мамандық бойынша жүргізеді.
Педагогтерді даярлауға ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz