Қазақ, ағылшын және орыс тілдеріндегі жаргон сөздер

Тіл – қоғамдық құбылыс. Ол қоғамның қажеттіліктерінен пайда болған және қоғамда пайдаланылатын құрал. Яғни тіл – адамдар арасындағы қарым-қатынас құралы. Бұл кең түсінік: тіл арқылы хабарды жеткізуге (информативтік және констатациялаушы функциясы), немесе хабарды алуға (сұрау функциясы) болады.
Әлеуметтік дифференция әдеттегі кәсіби сөздерді, терминдерді, жаргондарды береді. Яғни, тілде адамдардың әлеуметтік топтарына, мамандығына, шаруашылық кәсібіне байланысты жіктелулер бар. Терминдер, арнайы сөздер белгілі бір сала бойынша қолданылады. Оларды әдетте ғылыми терминдер, өнер терминдері және спорттық терминдер деп бөледі. Кәсіби сөздер, профессионализмдер әлеуметтік диалект деген атаумен де белгілі. Олар адамдардың, өлкенің шаруашылық кәсібіне байланысты, соған тән сөздер. Мысалы балық, егін, бақша өнімдері, мал шаруашылығы, құсбегілік, аңшылық немесе өндірістік аймақтардың сол шаруашылыққа байланысты ғана қолданылатын сөздері жатады. Ал жаргондар адамдардың әлеуметтік топтарына байланысты қолданылатын сөздер, бұл мағынасында әскерилердің жаргоны, студенттік жаргон, қылмыскерлердің жаргоны, компьютерлік жаргон деген ыңғаймен қолданыла береді, бұл ауызекі тілде молынан ұшырасады, әдеби тілге енбейді. Жас өспірімдердің тіліндегі сөйлеу ерекшеліктері“сленг” деп аталады. Бұлар тілдік «модаға, сәнге» байланысты өзгеріп отырады. Лингвистикада бұлардың бәрін жинақтап, әлеуметтік дифференция бойынша сөздердің түрлерін социолект деп атайды.
Бұл атаулар әдеби тілге енбейтіні болмаса, жағымсыз мағынада қолданылмайды. Шындығында, қазіргі әдеби тілде бір кездегі жаргондар сөздің ауыспалы мағынасы немесе, лексико-семантикалық варианты, тұрақты сөз тіркесі түрінде молынан ұшырасады. Жаргонның өз алдында грамматикалық құрылысы, негізгі сөздік қоры жөқ. Жалпы халықтық маңызыда жоқ, сондықтан ағылшын аристократтары мен орыс дворяндарының бір уақытта французша сөйлеуге әуестеніп, шүлдірлегені туралы И.В Сталинның « жасанды тіл» сөйлетудің негізі бар дейді ғалымдар.
Біздің қазақтың ескі тұрмысында бай, молда, қожалар, араб, парсы, түрік, шағатай сөздерін араластырып, қарапайым халыққа түсініксіз түрде сөйлейтіні көпшілікке белгілі. Тіпті бегзада, билер өздерінше жұмбақтасып басқаларға түсініксіз түрде сөйлеген, міне осыны бір кезде қазақ жұртшылығы арысында қолданған жаргон түрі деуге болады. Жаргон және аргон сөздер адамдарды қоғамдағы жағдайына, қызығушылығына, жасына, мамандығына қарай жинақтайтын ауыз екі сөйлеу кезінде әлеуметті топтың тілінің әр қилылығының шартты тілі. Саудагер тіліндегі «шивар» жаргоны сол топқа ғана түсінікті, ал емтиханды― «алтын көпір» деп атау әлеуметтік топқа түсініксіз болғанымен студенттерге түсінікті. Д.Ә Розенталь, М.А Теленковалар бұл жайлы, Арго(француз тілінің аргот) жаргон әлеуметтік топтың жасанды тілі бұл оқушылар, студенттер, ұрылар аргосы болып бөлінеді. Жаргон сөздер тілде бар түбір не негіздерден жасалғанымен фонетикалық грамматикалық жүйесі жоқ, жасанды сөздер. Және бір қасиеті әлеуметтік топ адамдардың бір бірінен ерекшелейтін соларға ғана түсінікті қолданыстар. Мысалы; темір жол қызметкерлерінің арасындағы « дұшпандар» сөзі балалар мен жас өспірімдер деген мағынаны білдіреді. Балалардың ойын сөздері кітап― патік, құпия хабарларды жеткізуші құрал ― дақ үстінде, « майсақал» ― ұрыларға жалпы берілген атау, «бармақ» үй күйсіз қаңғырған бұзық.