Стратегиялық мешеулік кезеңі
Неге екенін білмеймін, КСРО-ның құлауы жайындағы қазіргі таласта әскери, әскери-техникалық, стратегиялық аядағы екі жүйе арасындағы тайталас назарға алынып жарымайды. Ал арасында, ішкі жалпы өнім, ұлттық табыс, еңбек өнімділігі, сынды, қатал көрсеткіштермен өлшенетін экономикалық потенциалымыздың АҚШ-қа қарағанда, шамамен, бір жарым-екі есе төмен болғандығы ешкімге құпия емес. Егер НАТО мен Варшава Келісімі елдері арасындағы айырманы алар болсақ ол бұдан да көп болып шығады. Соған карамастан, ұзак жылдар бойына әскери-стратегиялык тепе-теңдікті сақтаймыз деп тыраштандық. Экономикалык потенциалдын әлгіндей салыстыруға келместей кереғарлығы тұсында бұл бір жакты әбден титыктатпай тынбайтыны, сірә, белгілі еді. Оның үстіне, Кенестер Одағы сателлит елдерге де, социалистік бағыттағы елдерге де, ұлт-азаттык күрес пен коммунистік козғалыска да әр қилы әскери, әскери техникалык және экономикалык көмек көрсетуге тиісті болды. Сол максатка жұмсалған миллиардтаған доллардың Ресейге де, ТМД-елдеріне де енді ешкашан оралмайтыны бүгін әбден түсінікті болып отыр.
Қарулану жолындағы бәсеке — Кеңес Одағы құлауының басты себептерінің бірі. Екі жүйенің текетіресі кеңінен етек алған 1950 жыл мен 1990 жылдың арасындағы қырык жылда, мамандардың айтуынша, әскери шығын 20 триллион долларға жетіпті. Ал сексенінші жылдардың аяғында соғыс өнеркәсібі мен әскери-өндірістік комплекспен байланысы бар өндірісте планетамыздың 60-80 миллион тұрғыны жұмыс жасапты. Тағы да сол мамандардың есебіне жүгінсек, шикізаттың негізгі түрлерінін 5 проценті соғыс максатына жұмсалыпты.
Қарулану жолындағы бәсеке — Кеңес Одағы құлауының басты себептерінің бірі. Екі жүйенің текетіресі кеңінен етек алған 1950 жыл мен 1990 жылдың арасындағы қырык жылда, мамандардың айтуынша, әскери шығын 20 триллион долларға жетіпті. Ал сексенінші жылдардың аяғында соғыс өнеркәсібі мен әскери-өндірістік комплекспен байланысы бар өндірісте планетамыздың 60-80 миллион тұрғыны жұмыс жасапты. Тағы да сол мамандардың есебіне жүгінсек, шикізаттың негізгі түрлерінін 5 проценті соғыс максатына жұмсалыпты.
Стратегиялық мешеулік кезеңі.
Неге екенін білмеймін, КСРО-ның құлауы жайындағы қазіргі
таласта әскери, әскери-техникалық, стратегиялық аядағы екі жүйе
арасындағы тайталас назарға алынып жарымайды. Ал арасында, ішкі жалпы
өнім, ұлттық табыс, еңбек өнімділігі, сынды, қатал көрсеткіштермен
өлшенетін экономикалық потенциалымыздың АҚШ-қа қарағанда, шамамен, бір
жарым-екі есе төмен болғандығы ешкімге құпия емес. Егер НАТО мен
Варшава Келісімі елдері арасындағы айырманы алар болсақ ол бұдан да
көп болып шығады. Соған карамастан, ұзак жылдар бойына әскери-стратегиялык
тепе-теңдікті сақтаймыз деп тыраштандық. Экономикалык потенциалдын әлгіндей
салыстыруға келместей кереғарлығы тұсында бұл бір жакты әбден
титыктатпай тынбайтыны, сірә, белгілі еді. Оның үстіне, Кенестер Одағы
сателлит елдерге де, социалистік бағыттағы елдерге де, ұлт-азаттык
күрес пен коммунистік козғалыска да әр қилы әскери, әскери техникалык және
экономикалык көмек көрсетуге тиісті болды. Сол максатка жұмсалған
миллиардтаған доллардың Ресейге де, ТМД-елдеріне де енді ешкашан
оралмайтыны бүгін әбден түсінікті болып отыр.
Қарулану жолындағы бәсеке — Кеңес Одағы құлауының басты себептерінің
бірі. Екі жүйенің текетіресі кеңінен етек алған 1950 жыл мен 1990 жылдың
арасындағы қырык жылда, мамандардың айтуынша, әскери шығын 20 триллион
долларға жетіпті. Ал сексенінші жылдардың аяғында соғыс өнеркәсібі мен
әскери-өндірістік комплекспен байланысы бар өндірісте планетамыздың 60-80
миллион тұрғыны жұмыс жасапты. Тағы да сол мамандардың есебіне жүгінсек,
шикізаттың негізгі түрлерінін 5 проценті соғыс максатына жұмсалыпты.
Әрине, мұндай орасан зор шығындар экономиканы да орасан зор
зардаптарға ұшыратады. Бұрынғы кеңестік экономикалык, комитетің құрылымы
тым күйкі тартып, негізінен, шикізат өндірушілік пен әскери-өнеркәсіп
комплексіне қызмет етуге бағьшталғанды. Мұндай мұраның бар таукыметін казір
біздің Қазақстан да тартудай-ақ тартып отыр. Мұндай жүйенін экономикалык
бәсекелестік деңгейімізді көтеруге көмектеспейтіні табиғи нәрсе. Оның
үстіне, бұрын қару-жарақ шығару саласында бәсекеге шыдай білген
экономикалық жүйеміз жетпісінші жылдардың аяғындағы, сексеншші жылдардың
басындағы технология алмасуының салдарынан, Батыс экономикасына төтеп бере
алмайтын күйге ұшырады. Құпия мекемелерде кыруар ақша шығындап
жасақталынған әскери технология азаматтық кәсіпорындарға берілмеді. Өз
кезегінде, жалпы экономикалык дағдарыс корғаныс мекемелерінін де әскери-
техникалык қуатын төмендетті.
Кеңестер Одағында әскери-өнеркәсіп комплексіне тоғыз министрлік кызмет
етті. Олардың не сұрағаны кедергісіз табылып тұрды. Машина жасау, орта
машина жасау, ауыр машина жасау, атом енеркәсібі, авиация өнеркәсібі,
электр өнеркәсібі, байланыс министрліктері ұлттык жалпы өнімнің едәуір
бөлігін шығарды. Ол статистикалық есепте халык шаруашылығы еніміне
қосылғанымен, шын мәнінде, халық шаруашылығы мойнына асылған масылдык еді.
Әскери техниканы шығаруға, ресми статистикадан тыс калған, бірак
қорғаныс шығындарына жататын қара және түсті металлургия министрліктерінің,
сол сиякты баска да ведомстволардың өнімдері де жіберілді.
Жалпы алғанда, әскери-ғарыштык техникаға байланысты бірнеше бағытты,
стратегиялық ядролык үштікке жататын құрамдас бөліктерді коспағанда, біздін
әскери-өнеркәсіп комплексі экономика ішіндегі экономика іспетті құбылыс
еді. Соған карамастан, Батыспен болған технологиялык шайқаста бәрібір
жеңіліске ұшырады. Кез келген көзі ашык адам әскери-техника саласындағы
мұндай ахуалды, кеңес каруынын Таяу Шығыста, Ауғанстанда, бірнеше африкалык
елдерде әлденеше рет тойтарыс алғанына карап, өзі-ақ аңғара алар еді.
Мемлекеттік кыруар қаражат пен адам күшін қылғытып баққан әскери-енеркәсіп
комплексі осылай мешеулік танытып бақты. Халықаралық аренадағы әскери
сәтсіздіктеріміз бейбіт кездегі ерлік еңбекті еселей түсуімізге мәжбүр
етті. Израиль—Сирия соғысында сириялықтардың қолындағы кеңес танктері зенит
қаруымен қамтамасыз етілмегендіктен, Израиль вертолеттеріне еш кайран
көрсете алмады. Сириялық достарымыздың алдындағы кінәмізді жуып, кеңес
қаруының абыройын асыру үшін, танкте пайдаланылатын әуеге қарсы қорғаныс
жүйесін шығаруды игеруге тура келді. Менің сол кезде, шіркін-ай, бей-біт
шаруашылык бағдарламаларын орындауда да осындай ора-лымдылык көрсетсек кой
деп күйінгенім бар.
Гәп тек техника саласында емес. Ең басты мәселе — әске-ри-
психологиялык жағдаятта еді. Ауған соғысында қыруар қаржы шығындадык
Мындаған өмір қиылды. Бәрібір кеңес әскеріне бұл елді талап шығуға тура
келді. Халық үшін бүдан щ ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Неге екенін білмеймін, КСРО-ның құлауы жайындағы қазіргі
таласта әскери, әскери-техникалық, стратегиялық аядағы екі жүйе
арасындағы тайталас назарға алынып жарымайды. Ал арасында, ішкі жалпы
өнім, ұлттық табыс, еңбек өнімділігі, сынды, қатал көрсеткіштермен
өлшенетін экономикалық потенциалымыздың АҚШ-қа қарағанда, шамамен, бір
жарым-екі есе төмен болғандығы ешкімге құпия емес. Егер НАТО мен
Варшава Келісімі елдері арасындағы айырманы алар болсақ ол бұдан да
көп болып шығады. Соған карамастан, ұзак жылдар бойына әскери-стратегиялык
тепе-теңдікті сақтаймыз деп тыраштандық. Экономикалык потенциалдын әлгіндей
салыстыруға келместей кереғарлығы тұсында бұл бір жакты әбден
титыктатпай тынбайтыны, сірә, белгілі еді. Оның үстіне, Кенестер Одағы
сателлит елдерге де, социалистік бағыттағы елдерге де, ұлт-азаттык
күрес пен коммунистік козғалыска да әр қилы әскери, әскери техникалык және
экономикалык көмек көрсетуге тиісті болды. Сол максатка жұмсалған
миллиардтаған доллардың Ресейге де, ТМД-елдеріне де енді ешкашан
оралмайтыны бүгін әбден түсінікті болып отыр.
Қарулану жолындағы бәсеке — Кеңес Одағы құлауының басты себептерінің
бірі. Екі жүйенің текетіресі кеңінен етек алған 1950 жыл мен 1990 жылдың
арасындағы қырык жылда, мамандардың айтуынша, әскери шығын 20 триллион
долларға жетіпті. Ал сексенінші жылдардың аяғында соғыс өнеркәсібі мен
әскери-өндірістік комплекспен байланысы бар өндірісте планетамыздың 60-80
миллион тұрғыны жұмыс жасапты. Тағы да сол мамандардың есебіне жүгінсек,
шикізаттың негізгі түрлерінін 5 проценті соғыс максатына жұмсалыпты.
Әрине, мұндай орасан зор шығындар экономиканы да орасан зор
зардаптарға ұшыратады. Бұрынғы кеңестік экономикалык, комитетің құрылымы
тым күйкі тартып, негізінен, шикізат өндірушілік пен әскери-өнеркәсіп
комплексіне қызмет етуге бағьшталғанды. Мұндай мұраның бар таукыметін казір
біздің Қазақстан да тартудай-ақ тартып отыр. Мұндай жүйенін экономикалык
бәсекелестік деңгейімізді көтеруге көмектеспейтіні табиғи нәрсе. Оның
үстіне, бұрын қару-жарақ шығару саласында бәсекеге шыдай білген
экономикалық жүйеміз жетпісінші жылдардың аяғындағы, сексеншші жылдардың
басындағы технология алмасуының салдарынан, Батыс экономикасына төтеп бере
алмайтын күйге ұшырады. Құпия мекемелерде кыруар ақша шығындап
жасақталынған әскери технология азаматтық кәсіпорындарға берілмеді. Өз
кезегінде, жалпы экономикалык дағдарыс корғаныс мекемелерінін де әскери-
техникалык қуатын төмендетті.
Кеңестер Одағында әскери-өнеркәсіп комплексіне тоғыз министрлік кызмет
етті. Олардың не сұрағаны кедергісіз табылып тұрды. Машина жасау, орта
машина жасау, ауыр машина жасау, атом енеркәсібі, авиация өнеркәсібі,
электр өнеркәсібі, байланыс министрліктері ұлттык жалпы өнімнің едәуір
бөлігін шығарды. Ол статистикалық есепте халык шаруашылығы еніміне
қосылғанымен, шын мәнінде, халық шаруашылығы мойнына асылған масылдык еді.
Әскери техниканы шығаруға, ресми статистикадан тыс калған, бірак
қорғаныс шығындарына жататын қара және түсті металлургия министрліктерінің,
сол сиякты баска да ведомстволардың өнімдері де жіберілді.
Жалпы алғанда, әскери-ғарыштык техникаға байланысты бірнеше бағытты,
стратегиялық ядролык үштікке жататын құрамдас бөліктерді коспағанда, біздін
әскери-өнеркәсіп комплексі экономика ішіндегі экономика іспетті құбылыс
еді. Соған карамастан, Батыспен болған технологиялык шайқаста бәрібір
жеңіліске ұшырады. Кез келген көзі ашык адам әскери-техника саласындағы
мұндай ахуалды, кеңес каруынын Таяу Шығыста, Ауғанстанда, бірнеше африкалык
елдерде әлденеше рет тойтарыс алғанына карап, өзі-ақ аңғара алар еді.
Мемлекеттік кыруар қаражат пен адам күшін қылғытып баққан әскери-енеркәсіп
комплексі осылай мешеулік танытып бақты. Халықаралық аренадағы әскери
сәтсіздіктеріміз бейбіт кездегі ерлік еңбекті еселей түсуімізге мәжбүр
етті. Израиль—Сирия соғысында сириялықтардың қолындағы кеңес танктері зенит
қаруымен қамтамасыз етілмегендіктен, Израиль вертолеттеріне еш кайран
көрсете алмады. Сириялық достарымыздың алдындағы кінәмізді жуып, кеңес
қаруының абыройын асыру үшін, танкте пайдаланылатын әуеге қарсы қорғаныс
жүйесін шығаруды игеруге тура келді. Менің сол кезде, шіркін-ай, бей-біт
шаруашылык бағдарламаларын орындауда да осындай ора-лымдылык көрсетсек кой
деп күйінгенім бар.
Гәп тек техника саласында емес. Ең басты мәселе — әске-ри-
психологиялык жағдаятта еді. Ауған соғысында қыруар қаржы шығындадык
Мындаған өмір қиылды. Бәрібір кеңес әскеріне бұл елді талап шығуға тура
келді. Халық үшін бүдан щ ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz