Аймақтардың дамуын мемлекеттік реттеуді жетілдіру жолдары

Аймақтар экономикасын мемлекеттік реттеуді қамтамасыз ету – аумақтардың әлеуметтік – экономикалық дамуын мемлекеттік және нарықтық реттеу бойынша сәйкес механизмдерді қалыптастыру мен шаралардың тұтас кешенін қабылдауды талап ететін шешілуі күрделі проблемалардың бірі болып табылады. Аймақтық проблемалардың ерекшелігі – оларды шешу үшін әр түрлі деңгейдегі мемлекеттік билік органдарының да, жеке кәсіпорындар мен ұйымдардың да, сондай – ақ жергілікті өзін - өзі басқару органдарының да қатысуы талап етіледі. Осымен байланысты аймақ экономикасын басқару механизмін жетілдіруді өзара байланысты және бірін – бірі өзара толықтыратын үш бағытта жүргізу көзделеді:
• біріншісі – макродеңгейде аймақ экономикасын басқару механизмін одан әрі жетілдіру;
• екіншісі – мезодеңгейде тиімді аймақтық менеджмент механизмін қалыптастыру;
• үшіншісі – жергілікті өзін - өзі басқару әдістерін жетілдіру.
Аймақтардың дамуын мемлекеттік реттеудің бір жолы әкімшілік- құқықтық механизм көмегімен жүзеге асырылады. Яғни, басқару деңгейлері арасында мемлекеттік функционалдық өкілеттіліктерді бөлуді, әділетті бюджетаралық қатынастарды қалыптастыруды қамтамасыз ететін заңдарды шығару мен жүзеге асыру қажет. Осындай жүйе аймақтардың әлеуметтік-экономикалық дамуын ынталандырады және аймақтарда қалыптасқан жағдай үшін жергілікті атқарушы органдардың жауапкершілігін арттырады.
Бұл проблема аймақтарда экономиканың дамуына тең жағдайлар қалыптастыруға, сонымен қатар бұл аймақ тұрғындарына өмір сүру деңгейін жақсартуға мүмкіндік береді. Бірақ барлық аймақтарда өмір сүру деңгейі мен экономиканың дамуы жеткілікті дәрежеде болмайтындықтан, жекелеген артта қалған аймақтарды қолдау мен ынталандыру үшін қосымша экономикалық механизмдер қолданылады.
Артта қалған аймақтарды қолдау мен ынталандыру механизмінде негізгі орын инвестицияларға беріледі.
Бірінші кезекте инвестициялар мынаған бөліну керек:
- шалғай аймақтарды өткізу нарықтарымен, ресурстар нарығымен байланыстыратын көлік инфрақұрылымын құру;
- электр энергиясымен үздіксіз қамтамасыз ету;
- су, жағармай және жылумен қамтамсыз етеді;
- жоғары квалификациялы мамандарды даярлайтын білім жүйесін дамыту;
- денсаулық сақтау қызметімен қамту;
- ғылыми зерттеулерге, жоба жұмыстарына қолжетімділікті қамтамасыз ету, ақпараттық орталықтар, ҒЗТКЖ, т.б. құру.