Айнымалы токтың орамалары
Айнымалы токтың орамасы – статор ойықтарында белгілі түрде орналасқан сымдардың жүйесі.
Ораманың элементі ретінде екі активтік жақтардан және мыңдай бөліктен құралған орауыш болады. Активтік жақтардың арасындағы аралық ораманың У қадамы деп аталады.
Қадам толық деп аталады, егерде ол полюстік бөлікке тең болса, яғни , егерде болса онда қадам қысқартылған деп аталады.
Айнымалы токтың орамалары келесі түрде топтастырылады:
а) фаза сандары бойынша – бір фазалы және үш фазалы;
б) орауыштардың мөлшерлеріне тәуелді – толық қадамы және қысқартылған қадамды орама;
в) ойықтарда орналасқан тәсілі бойынша – бір қабатты және қос қабатты.
Қос қабатты орамаларда әрбір орауыштар бір жағымен жоғары ал екінші жағымен – төменгі қабатта жатады. Бұл жағдайда барлық орауыштардың артықшылықтары: 1) ораманың қадамы қысқартуға мүмкіншілік ал бұл жағдай орамалардың ЭҚК-тердің жоғары гармоникаларын басады және ораманың сымның шығынын азайтады; 2) орауыштардың өлшемдері және түрлері бірдей болады, ал бұл жағдай ораманы дайындауды жеңілдетеді; 3) орауыштардың маңдай бөліктерінің түрі салыстырмалы жай болады.
Айнымалы токтың орамалары тұзақты және толқынды түрлерге бөлінеді.
Полюс және фазаға ойықтардың бүтін саны бар тұзақты орама жай тұзақты үш фазалы орама біліктері статордың шеңбері бойынша қос полюстік бөлігінің іне ығысқан үш орауыштан орындалады. Әрбір орауыш, бұл жағдайда, фазалық орама болады. Әдетте фазалық орама әрбір полюстік бөлігінің шектерінде ойықтарда орналасқан бірнеше орауыштардан құралады. Сонымен, үш фазалы ораманы құру үшін статордың өзекшесінің тістік қабатын әрқайсында ойықтары бар үш аралыққа бөлу керек. Әрбір полюстің астында мұндай аралықтардың алмасу тәртібі бірдей болу керек. Бірдей аралықтардың ойықтардың орналасқан орауыштар фазалық ораманы құрады.
Ораманың элементі ретінде екі активтік жақтардан және мыңдай бөліктен құралған орауыш болады. Активтік жақтардың арасындағы аралық ораманың У қадамы деп аталады.
Қадам толық деп аталады, егерде ол полюстік бөлікке тең болса, яғни , егерде болса онда қадам қысқартылған деп аталады.
Айнымалы токтың орамалары келесі түрде топтастырылады:
а) фаза сандары бойынша – бір фазалы және үш фазалы;
б) орауыштардың мөлшерлеріне тәуелді – толық қадамы және қысқартылған қадамды орама;
в) ойықтарда орналасқан тәсілі бойынша – бір қабатты және қос қабатты.
Қос қабатты орамаларда әрбір орауыштар бір жағымен жоғары ал екінші жағымен – төменгі қабатта жатады. Бұл жағдайда барлық орауыштардың артықшылықтары: 1) ораманың қадамы қысқартуға мүмкіншілік ал бұл жағдай орамалардың ЭҚК-тердің жоғары гармоникаларын басады және ораманың сымның шығынын азайтады; 2) орауыштардың өлшемдері және түрлері бірдей болады, ал бұл жағдай ораманы дайындауды жеңілдетеді; 3) орауыштардың маңдай бөліктерінің түрі салыстырмалы жай болады.
Айнымалы токтың орамалары тұзақты және толқынды түрлерге бөлінеді.
Полюс және фазаға ойықтардың бүтін саны бар тұзақты орама жай тұзақты үш фазалы орама біліктері статордың шеңбері бойынша қос полюстік бөлігінің іне ығысқан үш орауыштан орындалады. Әрбір орауыш, бұл жағдайда, фазалық орама болады. Әдетте фазалық орама әрбір полюстік бөлігінің шектерінде ойықтарда орналасқан бірнеше орауыштардан құралады. Сонымен, үш фазалы ораманы құру үшін статордың өзекшесінің тістік қабатын әрқайсында ойықтары бар үш аралыққа бөлу керек. Әрбір полюстің астында мұндай аралықтардың алмасу тәртібі бірдей болу керек. Бірдей аралықтардың ойықтардың орналасқан орауыштар фазалық ораманы құрады.
Тарау
Айнымалы токтың орамалары
1. Үш фазалы қос қабатты орамалар
Айнымалы токтың орамасы – статор ойықтарында белгілі түрде
орналасқан сымдардың жүйесі.
Ораманың элементі ретінде екі активтік жақтардан және мыңдай
бөліктен құралған орауыш болады. Активтік жақтардың арасындағы аралық
ораманың У қадамы деп аталады.
Қадам толық деп аталады, егерде ол полюстік бөлікке тең
болса, яғни , егерде болса онда қадам қысқартылған деп
аталады.
Айнымалы токтың орамалары келесі түрде топтастырылады:
а) фаза сандары бойынша – бір фазалы және үш фазалы;
б) орауыштардың мөлшерлеріне тәуелді – толық қадамы және
қысқартылған қадамды орама;
в) ойықтарда орналасқан тәсілі бойынша – бір қабатты және қос
қабатты.
Қос қабатты орамаларда әрбір орауыштар бір жағымен жоғары ал
екінші жағымен – төменгі қабатта жатады. Бұл жағдайда барлық
орауыштардың артықшылықтары: 1) ораманың қадамы қысқартуға мүмкіншілік ал
бұл жағдай орамалардың ЭҚК-тердің жоғары гармоникаларын басады және
ораманың сымның шығынын азайтады; 2) орауыштардың өлшемдері және
түрлері бірдей болады, ал бұл жағдай ораманы дайындауды
жеңілдетеді; 3) орауыштардың маңдай бөліктерінің түрі салыстырмалы
жай болады.
Айнымалы токтың орамалары тұзақты және толқынды түрлерге бөлінеді.
Полюс және фазаға ойықтардың бүтін саны бар тұзақты орама жай
тұзақты үш фазалы орама біліктері статордың шеңбері бойынша
қос полюстік бөлігінің іне ығысқан үш орауыштан орындалады. Әрбір
орауыш, бұл жағдайда, фазалық орама болады. Әдетте фазалық орама
әрбір полюстік бөлігінің шектерінде ойықтарда орналасқан
бірнеше орауыштардан құралады. Сонымен, үш фазалы ораманы құру үшін
статордың өзекшесінің тістік қабатын әрқайсында ойықтары бар үш
аралыққа бөлу керек. Әрбір полюстің астында мұндай аралықтардың алмасу
тәртібі бірдей болу керек. Бірдей аралықтардың ойықтардың орналасқан
орауыштар фазалық ораманы құрады.
Полюспен фазаға келетін ойықтар санын табу үшін мына
кейіптемені қолдану керек.
(1)
мұнда - ойық саны.
Көршілес ойықтар арасындағы бұрыш
(2)
Ойықтарфмен көрсетілген көршілес фазалардың ығысуы
(3)
Мысал. Қадамы қысқартылған үш фазалы қос қабатты ораманың
жазылған сүлбесін орындау керек. Берілген .
Берілген және Z бойынша белгілейміз:
Полюспен фазаға келетін ойық саны полюстік бөлік ;
көршілес фазалар арасындағы ығысу бұрыш эл.град; көршілес
фазалар арасындағы ығысу .
Статордығ жазылған үстіңгі бетінде ойықтарды және полюс
бөліктерді ( ойық) белгілейміз, содан кейін жоғарғы (тұтас)
және төменгі (үздік-үздік сызықты) орауыштардың жақтарын саламыз (1,
а-сурет). ойыққа тең аралықтарда барлық фазалар үшін аралығы
үшін және басқа полюстік бөлігіндегі осі фазаның аралығы арасындағы
ара қашықтық полюстік бөлікке тең болу керек. Содан кейін
фазалық орамалардың бастарының арасындағы ара қашықтықты белгілейміз
( ойық).
1 және 2 орауыштардың жоғарғы жақтарын олардың төменгі
жақтарымен (6 және 7 ойық) қосамызда бірінші фазалық бірінші орауыш
тобын құрамыз, 7 және 8 орауыштардың жоғарғы жақтарын олардың
төменгі жақтарымен (12 және 13 ойық) қосамыз да екінші орауыш тобын
құрамыз, 13 және 14 орауыштардың жоғарғы жақтарын олардың төменгі
жақтарымен (18 және 19 ойық) қосамызда үшінші орауыш тобын құрамыз;
ақырында 19 және 20 орауыштардың жоғарғы жақтарын олардың төменгі
жақтарымен (24 және 1 ойық) қосамызда төртінші орауыш тобын құрамыз.
Топтағы орауыштарды және орауыш топтарды өзара тізбектеп қосамызда
бірінші фазаның фазалық орамасын құрамыз (1, б-сурет). Бірінші орауыш
топтың басын А шықпаға, ал төртінші орауыш топтың басын Х шықпаға
қосамыз. Сол сияқты екінші және үшінші фазалардың орауыш топтармен
қосуды орындап екінші () және үшінші (C-Z) фазалардың фазалық
орамаларын құрамыз (1, в-сурет).
Полюс және фазаға ойықтардың бүтін саны бар толқынды орама.
Айнымалы топтың қуаты жоғары электр машинаоларда, соның ішінде ірі
турбогенераторларда, магнат ағын үлкен және орауыштардың саны үлкен
болғандықтан статор ораманың керекті кернеуі орауыштың орам саны
кезде табылады. Бұл жағдайда қос қабатты орама әрбір ойықта үлкен
кесіндісі бар екі ойықтамадан жасалады. Ойықтамалардың маңдай
бөлшектері дәнекерлеу арқылы қосылады. Оқтамалардан жасалған орама
толқынды болып орындалады, себебі орауыш топтар қосындылар азаяды да
мыстың үнемділігі өседі және ораманы жасаудың еңбек сіңіруі
азаяды.
Оқтамалы толқынды үш фазалы қос қабатты ораманың (берілгендер 1-
суреттегі сияқты) сүлбесі 2-суретте келтірілген. А фазаның басы 2
ойықтың жоғарғы қабатынан алынған. Бұл фазаны аралап шыққанда А
басынан жоғарғы жағымен 2 ойықта жатқан 2 орамды аралап аяғымен
(19 ойықтың төменгі жағы) статор ... жалғасы
Айнымалы токтың орамалары
1. Үш фазалы қос қабатты орамалар
Айнымалы токтың орамасы – статор ойықтарында белгілі түрде
орналасқан сымдардың жүйесі.
Ораманың элементі ретінде екі активтік жақтардан және мыңдай
бөліктен құралған орауыш болады. Активтік жақтардың арасындағы аралық
ораманың У қадамы деп аталады.
Қадам толық деп аталады, егерде ол полюстік бөлікке тең
болса, яғни , егерде болса онда қадам қысқартылған деп
аталады.
Айнымалы токтың орамалары келесі түрде топтастырылады:
а) фаза сандары бойынша – бір фазалы және үш фазалы;
б) орауыштардың мөлшерлеріне тәуелді – толық қадамы және
қысқартылған қадамды орама;
в) ойықтарда орналасқан тәсілі бойынша – бір қабатты және қос
қабатты.
Қос қабатты орамаларда әрбір орауыштар бір жағымен жоғары ал
екінші жағымен – төменгі қабатта жатады. Бұл жағдайда барлық
орауыштардың артықшылықтары: 1) ораманың қадамы қысқартуға мүмкіншілік ал
бұл жағдай орамалардың ЭҚК-тердің жоғары гармоникаларын басады және
ораманың сымның шығынын азайтады; 2) орауыштардың өлшемдері және
түрлері бірдей болады, ал бұл жағдай ораманы дайындауды
жеңілдетеді; 3) орауыштардың маңдай бөліктерінің түрі салыстырмалы
жай болады.
Айнымалы токтың орамалары тұзақты және толқынды түрлерге бөлінеді.
Полюс және фазаға ойықтардың бүтін саны бар тұзақты орама жай
тұзақты үш фазалы орама біліктері статордың шеңбері бойынша
қос полюстік бөлігінің іне ығысқан үш орауыштан орындалады. Әрбір
орауыш, бұл жағдайда, фазалық орама болады. Әдетте фазалық орама
әрбір полюстік бөлігінің шектерінде ойықтарда орналасқан
бірнеше орауыштардан құралады. Сонымен, үш фазалы ораманы құру үшін
статордың өзекшесінің тістік қабатын әрқайсында ойықтары бар үш
аралыққа бөлу керек. Әрбір полюстің астында мұндай аралықтардың алмасу
тәртібі бірдей болу керек. Бірдей аралықтардың ойықтардың орналасқан
орауыштар фазалық ораманы құрады.
Полюспен фазаға келетін ойықтар санын табу үшін мына
кейіптемені қолдану керек.
(1)
мұнда - ойық саны.
Көршілес ойықтар арасындағы бұрыш
(2)
Ойықтарфмен көрсетілген көршілес фазалардың ығысуы
(3)
Мысал. Қадамы қысқартылған үш фазалы қос қабатты ораманың
жазылған сүлбесін орындау керек. Берілген .
Берілген және Z бойынша белгілейміз:
Полюспен фазаға келетін ойық саны полюстік бөлік ;
көршілес фазалар арасындағы ығысу бұрыш эл.град; көршілес
фазалар арасындағы ығысу .
Статордығ жазылған үстіңгі бетінде ойықтарды және полюс
бөліктерді ( ойық) белгілейміз, содан кейін жоғарғы (тұтас)
және төменгі (үздік-үздік сызықты) орауыштардың жақтарын саламыз (1,
а-сурет). ойыққа тең аралықтарда барлық фазалар үшін аралығы
үшін және басқа полюстік бөлігіндегі осі фазаның аралығы арасындағы
ара қашықтық полюстік бөлікке тең болу керек. Содан кейін
фазалық орамалардың бастарының арасындағы ара қашықтықты белгілейміз
( ойық).
1 және 2 орауыштардың жоғарғы жақтарын олардың төменгі
жақтарымен (6 және 7 ойық) қосамызда бірінші фазалық бірінші орауыш
тобын құрамыз, 7 және 8 орауыштардың жоғарғы жақтарын олардың
төменгі жақтарымен (12 және 13 ойық) қосамыз да екінші орауыш тобын
құрамыз, 13 және 14 орауыштардың жоғарғы жақтарын олардың төменгі
жақтарымен (18 және 19 ойық) қосамызда үшінші орауыш тобын құрамыз;
ақырында 19 және 20 орауыштардың жоғарғы жақтарын олардың төменгі
жақтарымен (24 және 1 ойық) қосамызда төртінші орауыш тобын құрамыз.
Топтағы орауыштарды және орауыш топтарды өзара тізбектеп қосамызда
бірінші фазаның фазалық орамасын құрамыз (1, б-сурет). Бірінші орауыш
топтың басын А шықпаға, ал төртінші орауыш топтың басын Х шықпаға
қосамыз. Сол сияқты екінші және үшінші фазалардың орауыш топтармен
қосуды орындап екінші () және үшінші (C-Z) фазалардың фазалық
орамаларын құрамыз (1, в-сурет).
Полюс және фазаға ойықтардың бүтін саны бар толқынды орама.
Айнымалы топтың қуаты жоғары электр машинаоларда, соның ішінде ірі
турбогенераторларда, магнат ағын үлкен және орауыштардың саны үлкен
болғандықтан статор ораманың керекті кернеуі орауыштың орам саны
кезде табылады. Бұл жағдайда қос қабатты орама әрбір ойықта үлкен
кесіндісі бар екі ойықтамадан жасалады. Ойықтамалардың маңдай
бөлшектері дәнекерлеу арқылы қосылады. Оқтамалардан жасалған орама
толқынды болып орындалады, себебі орауыш топтар қосындылар азаяды да
мыстың үнемділігі өседі және ораманы жасаудың еңбек сіңіруі
азаяды.
Оқтамалы толқынды үш фазалы қос қабатты ораманың (берілгендер 1-
суреттегі сияқты) сүлбесі 2-суретте келтірілген. А фазаның басы 2
ойықтың жоғарғы қабатынан алынған. Бұл фазаны аралап шыққанда А
басынан жоғарғы жағымен 2 ойықта жатқан 2 орамды аралап аяғымен
(19 ойықтың төменгі жағы) статор ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz