Ежелгі Үнді мәдениеті жайлы

Кіріспе
Қолданылған әдебиеттер

Ежелгі Үнді әдебиеті . Үнді әдебиеті 40 ғасырға жуық өмір сүріп келе жатыр . Ішіндегі ең ежелгісі – Ведалық әдебиет б.з.д. 2 –ші мыңжылдықтың соңында 1-ші мыңжылдықтың басында пайда болды . Ол шығармалар санскрит тілінде жазылған . Оның негізі төрт ведадан тұрады :
1. Риг – Веда гимндер ведасы ( құдайларға айтылатын өлең) .
2. Сама - Веда ритуалдар мен өлең айту ведасы .
3. Яджур – Веда құрбандық шалу ведасы .
4. Атхарва – Веда оқытулар , дұғалар ведасы .
Ведалар діндік аспектілермен қатар мысалдар , ертегілер қосқан . Көптеген ғасырлар бойы Ведалар тек ауызша түрде беріліп отырған . Ведалық әдебиет төрт категориялық шығармалардан тұрады :
1. «Самхиттер» немесе гимндер , дұғалар жиыны .Барлығы төрт самхит бар , олардың ішінде «Ригведа» ең ежелгісі және ең негізгісі болып табылады . «Ригведа » гимндері құдайға арналған өлеңдер болып табылады . « Ригведа » 1028 гимннен тұрады , олар өлеңмен жазылған . Ең ұзыны - 76 , ең қысқасы - 24 буыннан тұрады . «Ригведада » құдайға мадақ айтылып , оның адамға жасаған жақсылығы паш етіледі .
Индра - найзағай құдайы .
Вристра – су құдайы .
Сурье - күн құдайы .
Парджание – жауын құдайы .
Марутам – құйын құдайы .
Ваю , Вате – жел құдайы .
Варун – аспан құдайы .

1. Мировая художественная культура . Москва « Высшая школа» 2001 .

2. История мировой культуры .
Маркова . Москва « Юнити» 2003

3 .Қазақ Совет Энциклопедиясы . 2 том .

Пән: Мәдениеттану
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 8 бет
Таңдаулыға:

Ежелгі Үнді мәдениеті .

Ежелгі Үнді әдебиеті . Үнді әдебиеті 40 ғасырға жуық
өмір сүріп келе жатыр . Ішіндегі ең ежелгісі – Ведалық әдебиет
б.з.д. 2 –ші мыңжылдықтың соңында 1-ші мыңжылдықтың басында
пайда болды . Ол шығармалар санскрит тілінде жазылған . Оның негізі
төрт ведадан тұрады :
1. Риг – Веда гимндер ведасы ( құдайларға айтылатын өлең) .
2. Сама - Веда ритуалдар мен өлең айту ведасы .
3. Яджур – Веда құрбандық шалу ведасы .
4. Атхарва – Веда оқытулар , дұғалар ведасы .
Ведалар діндік аспектілермен қатар мысалдар , ертегілер қосқан .
Көптеген ғасырлар бойы Ведалар тек ауызша түрде беріліп отырған .
Ведалық әдебиет төрт категориялық шығармалардан тұрады :
1. Самхиттер немесе гимндер , дұғалар жиыны .Барлығы төрт самхит
бар , олардың ішінде Ригведа ең ежелгісі және ең негізгісі
болып табылады . Ригведа гимндері құдайға арналған өлеңдер
болып табылады . Ригведа 1028 гимннен тұрады , олар
өлеңмен жазылған . Ең ұзыны - 76 , ең қысқасы - 24 буыннан
тұрады . Ригведада құдайға мадақ айтылып , оның адамға
жасаған жақсылығы паш етіледі .
Индра - найзағай құдайы .
Вристра – су құдайы .
Сурье - күн құдайы .
Парджание – жауын құдайы .
Марутам – құйын құдайы .
Ваю , Вате – жел құдайы .
Варун – аспан құдайы .
2. Брахмандар б.з.д. 8 - 6 ғасырларда пайда болған . Ол
қоғамдағы жрецтар кастасының күштілігін көрсетеді . Ол қоғамда
құрбандық шалу системасы күшті дамыған . Брахмандар әрбір
әлеуметтік топқа жататын адамдарғақұрбандыққа қандай малды шалу
керектігін айтып отырған .
3 . Араньяктар немесе Орман кітаптары Брахмандардың
жалғасы болып табылады . Бірақ оларда табиғатқа көбірек көңіл
бөлінген . Араньактар адамдардан бөлек ормандарда өмір сүретін ,
құрбандық шалу ритуалын орындауға мүмкіндігі жоқ аскеттерге арналып
жасалуы да мүмкін .
4. Упанишадтар діндік - философиялық трактаттар . Өлең немесе
проза түрінде берілген . Оларды шрути деп атайды . Мағынасы -
естілген , ауызша жеткен .
Эпикалық әдебиет б.з.д. бірінші мыңжылдықтың бірінші
жартысында пайда болды . Ең ежелгі эпикалық шығарма -
Махабхарата ( Ұлы Индия немесе Бхараттар күресі ) .
Махабхарата әлемдегі ең үлкен әдеби шығарма болып
саналады , ол жүз мың жолдан тұрады . Оның негізгі сюжетін Вьясе
деген кісі жазған . Махабхарата екі ежелгі тайпалар (
пандавтвр мен кауравтвр) арасындағы Хастинапура (қазіргі Дели )
қаласы үшін күресті суреттейді . Толық Махабхарата үлкенді –
кішілі 18 кітаптан тұрады .
Келесі атақты эпос - Рамаяна ( Раманың кезулері
). Оны Вальмики деген кісі жазған . Ол б.з.д.
4 ғасырда жазылған . Барлығы Рамаяна жеті кітапқа
біріктірілген 24 мың жолдан тұрады . Бұл эпос өз хандығынан
қуылып , басында қоныс іздеп , кейін ұрланған жұбайы Ситаны іздеп
Индияны кезіп жүрген , құдайға сенуші Рама деген адамға арналған .

Пали әдебиеті буддизмнің таралуына байланысты б.з.д.
3 - 1 ғасырларда гүлденген . Пали әдебиетінің ең ежелгі ескерткіші
Типитака (Үш себет ) буддизмнің канондық тексттерінің жиыны
. Ол үш кітаптан тұрады :
1 . Виная питака ( Корзина смирения ) .
2 . Сутта питака ( Корзина наставлений) .
3 . Абхидхамма питака ( Корзина высшей мудрости) .
Типитакада ежелгі буддизмді зерттеу үшін , сонымен қоса Ежелгі
Индияның тарихы мен мәдениеті туралы құнды материалдар бар . Ол
пали – санскрит диалектісінде жазылған .
Пали әдебиетінің келесі ескерткіші Джатактар немесе
Бодхисаттардың өмірі туралы повесть ежелгі Үнді фольклорының бір
түрі болып табылады . Негізгі мазмұны – кедейдің байды , әлсіздің
күштіні жеңуі .
Классикалық санскрит әдебиеті немесе кавья әдебиеті жалпы
әдебиеттің дамуының келесі этапы болып табылады .
Кавья әдебиетінің өкілі поэт әрі драматург Ашвагхоша
б.з.д. өзінің Будда өмірі немесе Буддхачарита поэмасымен
атақты .
Санскрит прозасының ескерткіші Панчатантра (Бес кітап )
б.з.д. 3-4 ғасырларда пайда болған , оны брахман Вишнушарман
жазған . Панчатантра ертегілер мен мысалдардан тұратын бес
кітаптан тұрады . Олардың негізгі кейіпкерлері адамның мінез –
құлқымен дарытылған жануарлар . Санскриттік драматургтар мен
поэттарының арасындағы ең атақтысы үнді әдебиетінің алтын қорына
кіретін бірнеше драмалар ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.