Көлiк құралдарының қоршаған ортаға қолайсыз әсер етулерiн кемiту әсерлерi

4. ЭКОЛОГИЯЛЫҚ БӨЛIМ

4. 1. Көлiк құралдарының қоршаған ортаға қолайсыз єсер етулерiн кемiту єсерлерi

Ауа ортасының ластануы өте шиеленiскен жєне тез шешiлуге тиiстi проблема болып табылады.

Екiншi дүниежүзiлiк соғыс бiткелi берi тазаланбаған түтiндi ауаға шығарудың көлемi 2000 пайызға өстi.

Қоршаған орталық ластануына автомобиль көлiгiнiң қосқан үлесi өте үлкен. БҰҰ мєлiметтерi бойынша автомобильдың жалпы саны 2000 жылы 700 асып түстi.

Дүниежүзiлiк автомобильдер пркi жылына 500 млн. тонна жанармай жаратады жєне қоршаған ортаға 200 млн. тонна улы заттар шығарып тастайды. Бензин шығаруға қорғасынның дүниежүзiлiк өнiмiнiң 10 пайызы жаратылады.

Бiздiң елде автомобильдендiрудiң жағымсыз жерлерiн азайту үшiн бiрнеше түрлi iс-шаралар қолданылып жатыр. Қоршаған ортаның проблемалары өте маңызды болып табылады. Автомобиль көлiгi мен қоршаған ауа бассейiнiң ластануының меншiктi салмағы орта есеппен 45-50 пайызды құрайды. Єр жүк жєне жеңiл автомобиль атмосфераға 3, 65 кг сутегi қышқылын тєулiгiне шығарады. Ауа бассейiнiң ластануымен күрес жан-жақты профилактикалық сипаттамалы болады. Қоршаған ортаны қорғау заң түрiнде Конституцияда бекiтiлген. Осы себеп бойынша маңызды заң актiлерi қабылданған. Бiздiң ел қоршаған ортаны қорғау бойынша ДДҰ, БҰҰ, ЮНЕСКО жєне де ұйымдар көлемiнде көптеген халық аралық жан-жақты бағдарламаларды өңдеуге қатысады. Зерттеу барысында, автомобильден шығатын газдар адамдар мен жануарлар өмiрiне, өсiмдiктер єлмiне ғана емес, сонымен қатар мекемелер мен құрлыстардың күйреуiне, жер бетiнiң эрозияға ұшырауына, ауа райының жєне атмосфераның, биохимиялық құрылымының өзгеруiне єкелiп соғады. Автомобиль көлiгiнiң қоршаған орта ластануының көрсеткiшiнiң төмендеуiнiң қандай єдiстерi мен жолдары бар Бұл бiрiншiден автомобильдерiн техникалық жақсаруы: аз улы жанармайларды пайдалану, жолдарды жєне қозғалыстарды ұйымдастыруды жақсарту, қалаларды жобалау шаралары, єкiмшiлiк жєне заң шығару єдiстерi жєне т. б.

Ең жоғарғы тиімділік осы єдiстер жан-жақты өңделiп жєне аз пайдасы бар министрстволар мен ведомствалар көлемiнде реттелгенде болады. Жылжымалы тiзбектiң техникалық жақсаруы iс жүзiндегi қорының дұрыс техникалы баптау жєне жаңартумен қатар өзгеше жаңартылған аз улы транспорттық көлiктi өңдеудi құрайды.

Бұл бағдарламаға сєйкес, конструкторлық тєжiрибелiк институт, жұмыс iстеп шыққан газдарды жоятын жүйе ойлап тауып, ал жүйенi улы газдардың көлемi нормадан тыс болған автобустарға қолданды. СНОГ тазартуыштары шу өшiргiштерiнiң орнына қоңдырылып, асу өшiргiнiң де жұмысын атқарды. Тазартуштардың қоңдырылуы өзiнiң артынан жєне жылдамдық сипаттамасының төмендеуiн єкелген жоқ. Тазартқыштың жұмыс iстеу күшi жүрiстiң 200 мың км-ден көбiн құрайды жєне катализаторды 50 мың км-ден асырмай ауыстырады. Жанармай шығыны сол баяғы көлемiнде қалды, ал бiрақ көмiр қышқылы мен көмiртегiнi ауаға шығарып тастауы көлемi 85 жєне 70 пайызға төмендеп кеттi. Бұл ауырлық қаланың ортасында төмендеуiне єкелiп соғады.

Қазiргi кезде француздардың автомобильдерге орналасып шығарылған тазартқыштары сынақтан өтiп жатыр. Бiр қызығы ол эффектiлiк тазартқыштар ғалымдардың ұсынысы бойынша бұл жерде зиян қосылыстарды ыдырататын биологиялық катализаторлар қолданды. Бұндай катализаторларды қазiргi кезде теңiз суынан бетеп шығару көзделуде.

Екiншiден улы газдардың көлемiнiң төмендеуiнiң єдiсi - бұл дұрыс техникалық баптау жєне жанармай аппаратурасын реттеу болып табылады. Бұл жерде басты рөлдерде ойнайтын арнайы құрылған техникалық диагностикалау орталықтары, олар ең соңғы шығарылған өлшеугiш құралмен жабдықталған болу керек. Қозғалтқыштың норманың көрсеткiштерiн өте ұқыпты қамтамасыз ету, ауаның ластануың 40 пайызға төмендеуiн қамтамасыз ететiнi дєлелденген.

Қазiр кейбiр фирмалар қала көямiндегi қоршаған ауа көлемiнiң ластануың көрсететiн жабдықталған өлшегiш жүйелерiн көрсетуде. Осылай SIEMENS фирмасы қоршаған ортаның жағдайын бақылайтын жан - жақты жүйемен таныстырады, ол жүйе өзiнде өлшегiш станцияларды, аймақтың орталық жєне көрсеткiштердi өндеу орталығын қосады. Жуйенiң процессорында єр материалдың газдалғаны, сол магистральдағы автомобильдердiң түтiнiнiң у көлемінiң көрсеткiштерi жиналады. Жүкке егер керiк болса, ластану нормадан асып кеткен ауданға қауiп белгiсiн жiбередi. Осы жүйенiң шарын белгi жүйесiмен бiрге жұмыс iстеу мүкiндiктерi қарастырылған.

Кейбiр үлкен қалаларда негiзгi көлiк материалдар бойы ауа бассейiнiң ластануын белгiлейтiн сигнализатор мен орнатылған. Олар жасылдан қызыл түске өндерiн ауыстырады, егер сутегi қышқылының өлшемi ауада нормада белгiленгннен асып кетсе, сигнализация жүйесi көлiк ағынын қайталайтын магистральдарға ауыстыруда немесе қозғалыстың тоқтаусыз режимiн орнатады.

Қоршаған ортаның ластануының көрсеткiшiн ұзайтатын едєуiр шараның бiрi болып автомобильдер көркiн дизельдендiру табылады. Дизельдi қозғалтқыштар көмiртегi қышқылын жєне көмiртегiн бiршама аз бөледi. Бiрақта дизельдердiң кемшiлiгiде бар: түтiндi қап болуы мен улы болуы.

Шығатын газдардың улылығының денгейiнiң төмендеуiн 1, 8-2, 5 есе форнамерлi - фонелдi жүйесiн қолдану арқылы қол жеткiзуге болады.

Автомобиль түтiнiнiң улылығының екiншi бағыты болып аз улы жанармайларды өндеп шығарып пайдалану табылады. Қазiргi уақытта ең дұрысы болып автомобильдердi газдандыру болып табылады, ол дегенiмiз автомобильдердi газды отынды қозғалтқышқа айналдыру.

Қазiргi уақытта ТМД өнеркєсiптерi газобалонды жүк автомобильдерiн шығарып жатыр. Шет елдерде газотурбиналы автомобильдер пайдалана бастады. Газотурбинаның негiзгi ерекшелiгi болып жанармайға талғамсыздығы, от алу қарапайымдылығы, жоғары берiктiгi, улылығының төмендiгi, жинақтығы жєне жоғарғы үнемдiлiгi табылады.

Көп елдерде бензосутектi жєне бензоспирттiк жанармай қоспаларын, єртүрлi қоспалар жєне қосымшаларды жасауда жұмыстар жүрiп жатыр. Бұл жанармай шығынын 17 пайызға азайтуға мүмкiндiк беруi. Сонымен қатар көмiртегiнiң жөне көмiрсутегiнiң құрамы 0, 1 жєне 0, 015 пайыздан аспайды, ал азоттар қышқылының эмиссиясы 2 есе азаяды. Эмульсияның қолданған көмiртегiнiң қышқылдарының құрамын 2 есе төмендетедi, азот қышқылын1, 5 есе, метанның 1, 4 есе жєне бензиннiң жалпы шығының 12 пайызға қысқартады. Су-жанармаи эмульсияны пайдаланғанда сутектiң қышқылын 2, 6 есе, азот қышқылының улылығын 2, 5 есе төмендетуге болады.

Көптеген зерттеулер бойынша жанармай негiзiнде сутегiнi қолданамыз. Бұндай автокөлiктер Жигули, Москвич көрсетулерден өтiп, оларды Алматы, Москва, Санк-Петербург жєне Хараковта ғалымдар қарастырған.

Ғалымдардың сутегi отынына көнiл бөлуi кездейсок емес. Бiрiншiден сутегi қоры, құрамына кiретiн су, екiншiден, сутегi қурамында шары судан қуралуы жєне ең зиянсыз жанармайдың түрi, iс жүзiнде ешбiр зиян келтiретiн заттың болмауы. Сутегi отынын қолдану технологияда қолданылуы жєне оның қымбаттылығы.

Үлкен қалалардың ауа бассейнiн қорғау үшiн ең басты тиiмдi єдiстердiң бiрi ол ең басты қала транспортын электр жүйесiне ауыстыру. . Қазiр электр күшiмен жүретiн автокөлiктер жүруде. Бiрақ автокөлiк электрофикациясы аккумулятордың электросымдылығының кемшiлiгiне байланысты.

Қаланың ластануына жол жағдайы жєне қозғалысты ұйымдастыру ең басты рөль атқарады. Кординарлы жєне магистральды техникалық құралын ауаның ластануын 15-20 процентке дейiн төмендейдi.

Ауа бассейнiнiң ластануын төмендету үшiн, жоғары жылдамдықты, көк жолақты автомагистральдер, киберникалық бағдаршам жүйесi, көлiк ағынының рациональды таратылуы, ЭВМ көмегiмен тасымалдауларды оперативтi жоспары, қозғалтқышсыз көлiк құралдарының бөлiнетiн күшiнiң көтерiлуi жєне жүргiзушiлердiң квалификациясын көтеру, қалалардың ауа бассейнiнiң қорғауда маңызды рөль стандарттар жүйесi жєне олардың метеорологиялық қамтамасыз етуi ойнайды.

Шет елдерiнде, қалалардың ауа бассейiнiң қорғаудағы маңызды рөль ретiнде єртүрлi єкiмшiлiк ұймдастырушының iсһ-шараларға белгiленедi. Осымен кейбiр қалаларда жеңiл автомобильдердiң қала ортасына кiруiн, єжептеуiр төмен ақымен шектеледi. Кейбiр басқа елдерде, жол-жөнекей жолаушыларды ала кететiн автомобильдердiң егелерiне жанармайға жєне техникалық баптауға льготалар жасалады.

Жаяу жєне велосипедпен қозғалу пайдалынады тағы да автомобильдердi кiре берiсте жақын қойып ары қарай қала көлiгiмен жүргенде өкiмет немесе қала єкiмшiлiгi жағынан қолдау табады. Үлкен қалалардың ластануың көрсеткiшi төмендеуiне шет елдерде, єдейi арналған салық жүйесi себеп болады.

Кейбiр зерттеу институттарының мағглұматтары бойынша еңбектiң жартылай жєне көмерциялық жүрiстер хабарлама алмасу үшiн орын алады. Бұл телекоммуникация мен еңбектiк жүрiстi ауыстырады. Соңынан қалалардың қоршаған ортасының ластануымен күрестiң ең тиiмдi шарасы болып жан-жақты сызықша реттеу шешiмi, жоғарыда көрсетiлген негiзгi факторлардың жан-жақты байланыстарын осы проблеманы шешуге мүмкiндiгi бар деп айтуға болады.

4. 2. Көлiк - ластанудың көзi

Қоршаған ортаны қозғау жєне тєбиғи ресурстарды тиiмдi пайдалану бiздiң елiмiзде мемлекет саясатның саясаты.

Экономикалық жєне єлеуметтiк дамудың негiзгi бағыттарының үкiметтiң табиғат ортасында жєне ластанудың көздерiң қадағалаудық єсерiн жоғарлату. Осы қызметтiң техниканың жабдықталуын тиiмдi автоматтарылған қоңдырғы жєне жабдықтармен жақсарту негiзделген.

Қоршаған ауа бассейiнi ластануына єсiресе қалаларда, көбiнесе автомобиль қозғалғыштарының пайдаланылған газдар мен қазiргi күнi ойландырады. Олардың түрi ұзақ дисперсиялық аэрозоль ретiнде, олардың фазасын ең алдымен енiң қатты бөлшектерi құрайды. Күйе кез-келген басқа шоқ сияқты жоғарғы дем алу жолдарының ауруына себеп болуы мүмкiн Бiрақ та оның негiзгi қауiпi бөлшектер олардың беттерiмен жасалынған канцерогендi заттарды тасымалдаушы болып табылады. Өкпеде осы заттар қауiптi iсiктердi пайда қылып, организммен қабылданады.

Канцерогендер организмнен өмiр аяғына дейiн шығарыла алмағандықтан олар аккумуляциянады, ең шектi құрамына дейiн жиналады, сол кезде өкпенiң рак ауруына шалдығуымен өлiмге єкелiп соғады.

Күйе бөлшектерiнiң ондық бөлiмiнiң бiрнеше ондық микроб өлшемдерiнен үлкен айырмашылық болғанда, организмге едєуiр қауiп төне бермейдi. Қырық микробтан үлкен диаметрлi бөлшектер, ауырлық күшiнiң арқасында жер бетiне отрады жєне ауа құрамынан шығарылады. Ауаның теңестiрiлмеген жағдайында ұзақ уақыт бойы алынады (тєулiк жєне одан да жоғары) күйе бөлiктерi қауiптi болып табылады. Бұл метеорологтардың терминологиясы емес.

Көптеген елдердiң оқымыстылары, адам организмде күйе бөлiгiнiң єсерi тақырыбына зерттеулер жүргiзiп, тєжiриебелер жасауда. Мұндай үлгiде аэрозольдың қоспалардың санитарлық гигиеналық санасы көрсеткiштерiн тiркейтiн прибор жеткiлiктi аз өлшемдегi бөлiгiнiң қатысуын негiзiнде реттеуi тиiс. Керiсiнше жағдайда, дұрыс емес нєтижелер жасалануы мүмкiн.

Соңғы кездерге дейiн автошаруашылықтарда түтiндiктi ретке келтiрiп қадағалауды ұйымдастыру приборлардың жетiспеуiнен мүмкiн болған жоқ.

Анализ прибордың бiрiн түсiнеуiнен түтiн өлшегiш СИДА - 107 жетiлдiрiлдi. Ол автомобильдердi жасап шығаратын заводында, ал сондай-ақ автошаруашылықтарды қолдану кезiнде түтiн шығаратын бақылауға арналған. Пайдалануы шарты ауаның температурасы 5-тен 50 С - дейiн, оның қысымы 79, 9 -дан 106, 4 кПа дейiн. Осыған сєйкес ылғалдылығы 50-80 процентi түтiн өлшегiштiң жұмысы үшiн тұтынылатын электр кернеуi 220 В жєне 18 м/н жұмыс кезiнде сырылған ауа қысымы 0, 15 -0, 20 кПа аралығында.

Қазiргi кезде түтiн өлшегiштер шығарылады жєне пайдалынатын автомобильдердiң шығарылтын газ мүмкiндiгiн бақылау үшiн автошаруашылықтарда пайдалынады, Оның сєйкестiгi нормативтiң құжаттарды єсер етуi тиiс.

Кейбiр жағдайда аналит прибордың бiрiгуi аз габариттi автономдық, индикаторлық түтiн өлшегiштер жол жағдайларында МАИ қызметкерлерi үшiн шығарылған экспресс бақылау үшiн жобаланған.

Экологиялық нәйттердің ластау дейектіліктері ластау формасына байланысты әр- түрлі мүмкін. Қарастырып отырған автомобилизацияның дану қарқындылығына байлынысты біз зиянды қоспалардың алу басейиндері ластаудың жолдары туралы жоғарыда айтылған бөлімдерде көз жүгіртік. Енді осы зиянды әсерлердің немесе улы зыттырдың болу түррлеріне тоқталайық. Химиялық құрылымдың түріне байланысты біз автокөліктердің негізгі улы заттарының компоменттері осы технологиялық бөлімде қарастырамыз. Олар: СО- көміртек оксиді, СН- көмірсутегі, NО ₂ - азот оксидтері. Өйткені бүл улы заттар ең көп бөлінетін қосқалар болып табылыды.

Автокөдіктердің қиылыстардағы қозғалыс жылдамдығы шамамен 20-30 км/сағ. құрайды, ал бұл құбылыс улы қоспалардың толық жанбауына әкеліп соқтырады. Автокөдіктердің көптеген экологиялық әдебиеттеріне жолдаулар жасап. Звонов В. А. «Современное состояние и перспективы уменьшения воздуха автомобилями» әдебиеті бойынша автокөліктерден бөлінетін ластайтын заттардын меншікті шығарып тастаулары 4. 1 кестеге келтіріліген.

Кесте 4. 1

Автокөліктегі ластаушы заттардың меншікті тастамалары.

уық

тер үшін бос жүріс кезінде қозғалт-қыш жұмысының меншікті тастама-сы кг/сағ.

сының меншікті тастамасы кг/сағ.

қыш жұмыстының меншікті тастама-сы кг/сағ.

Ендігі жерде біз Герце көшесіндегі қиылыстарымызға есептеулер жүргізу үшін автокөлік құралдарының қарқындылығына, автокөлік ағынының құрамына және модификациялық түрлерін анықтауымыз керек.

Бірінші қарастыратын қиылысымыз Герце - Түркістан қиылысы. Бүл қиылыста Герце көшесі бойынша 360 автокөлік бір сағатта өтеді, ал Түркістан көшес бойынша 240 авт/сағ. және 350 авт/сағ. құрайды.

Екінші қарастыратынымыз Герце - Құрманғазы қиылысы. Бұл қиылыста Герце көшесі бойынша 340 авт/сағ. және 340 авт/сағ. өтеді. Ал Құрманғазы көшесі бойынша 290 авт/сағ. және 290 авт/сағ. өтеді.

Үшінші қарастыратынымыз Герце - Тәуке ха көшелерінің қиылысы. Герце көшесі бойыша 345 авт/сағ. және 350 авт/сағ. өтеді. Ал Тәуке ха көшесі бойынша 280 авт/сағ. және 310 авт/сағ. өтеді.

Төртінші қиылысымыз Герце - Иляе көшелерінің қиылысы. Бұл қиылыста Герце көшесі бойынша 355 авт/сағ. және 435 авт/сағ. өтеді. Ал Иляе көшесі бойынша 215 авт/сағ. және 305 авт/сағ. өтеді.

Бесінші қиылысымыз Герце - Желтоқса көшелерінің қиылысы. Бұл қиылыста Герце көшесі бойынша 300 авт/сағ. және 380 авт/сағ. өтеді. Ал Желтоқса көшесі бойынша 295 авт/сағ. және 275 авт/сағ. өтеді.

Алтыншы қиылысымыз Герце - Төреқұло көшелерінің қиылысы. Бұл қиылыста Герце көшесі бойынша 370 авт/сағ. және 400 авт/сағ. өтеді. Ал Төреқұло көшесі бойынша 405 авт/сағ. және 400 авт/сағ. өтеді.

Жетінші қиылысымыз Герце - Мәделі қож көшелерінің қиылысы. Бұл қиылыста Герце көшесі бойынша 360 авт/сағ. және 355 авт/сағ. өтеді. Ал Мәделі қож көшесі бойынша 300 авт/сағ. және 285 авт/сағ. құрайды.

Соңғы қарастыратын қиылысымыз Герце - Уәлихано көшелерінің қиылысы. Бұл қиылыста Герце көшесі бойынша 355 авт/сағ. өтеді. Ал Уәлихано көшесі бойынша 410 авт/сағ. және 400 авт/сағ. құрайды.

Ендігі жерде біз автокөлік құралдарының қозғалыс қарқындылығының санына қарай және көлік құралдарының ағынының модификациялық түрін көрсететін пайыздың көрсеткештерін сандық қатынас түрінде әр қиылыстар үшін келтіреміз. Себебі бұл көрсеткіштер келесі есептеулерге қажет етіледі.

Герце - Түркістан қиылысындағы Герце көшесі бойынша:

360 автокөлік оның модификациялық түріне қарай пайыздық көрсеткіштері бойынша мынаған тең: 234 жеңіл, 90 автобустар, 25 ауыр жүк автомобильдері мен, 11 мотоциклдар болып табылады.

Келесілерін мен сандық мәндегі түрде көрсетемін:

Түркістан көшесі бойынша 240 автокөлік, 156 жеңіл, 60 автобустар, 17 жүк автокөлік және 7 басқада көліктер.

350 автокөлік, 227 жеңіл, 67 автобустар, 24 жүк автокөлік және 24 басқада көліктер.

Герцен - Тәуке ха көшелерінің қиылысы.

Герце көшесі бойынша:

340 автокөлік, 228 жеңіл, 68 автобустар, 31 жүк автокөлік және 14 басқада көліктер.

340 автокөлік, 228 жеңіл, 68 автобустар, 31 жүк автокөлік және 14 басқада көліктер.

Тәуке ха көшесі бойынша:

290 автокөлік, 194 жеңіл, 58 автобустар, 26 жүк автокөлік және 12 басқада көліктер.

290 автокөлік, 194 жеңіл, 58 автобустар, 26 жүк автокөлік және 12 басқада көліктер.

Герце - Иляе көшелерінің қиылысы.

Герце көшесі бойынша:

345 автокөлік, 241 жеңіл, 62 автобустар, 34 жүк автокөлік және 7 басқада көліктер.

350 автокөлік, 245 жеңіл, 63 автобустар, 35 жүк автокөлік және 7 басқада көліктер.

Иляе көшесі бойынша:

280 автокөлік, 196 жеңіл, 50 автобустар, 28 жүк автокөлік және 6 басқада көліктер.

310 автокөлік, 217 жеңіл, 56 автобустар, 31 жүк автокөлік және 6 басқада көліктер.

Герце - Желтоқса көшелерінің қиылысы.

Герце көшесі бойынша:

355 автокөлік, 241 жеңіл, 78 автобустар, 21 жүк автокөлік және 14 басқада көліктер.

435 автокөлік, 296 жеңіл, 96 автобустар, 26 жүк автокөлік және 17 басқада көліктер.

Желтоқса көшесі бойынша:

215 автокөлік, 146 жеңіл, 47 автобустар, 13 жүк автокөлік және 9 басқада көліктер.

305 автокөлік, 207 жеңіл, 67 автобустар, 18 жүк автокөлік және 12 басқада көліктер.

Герце - Төреқұло көшелерінің қиылысы.

Герце көшесі бойынша:

300 автокөлік, 216 жеңіл, 57 автобустар, 18 жүк автокөлік және 9 басқада көліктер.

380 автокөлік, 274 жеңіл, 72 автобустар, 23 жүк автокөлік және 11 басқада көліктер.

Төреқұло көшесі бойынша:

295 автокөлік, 212 жеңіл, 56 автобустар, 18 жүк автокөлік және 9 басқада көліктер.

275 автокөлік, 198 жеңіл, 52 автобустар, 16 жүк автокөлік және 8 басқада көліктер.

Герце - Мәделі қож көшелерінің қиылысы.

Герце көшесі бойынша:

370 автокөлік, 277 жеңіл, 55 автобустар, 30 жүк автокөлік және 7 басқада көліктер.

400 автокөлік, 300 жеңіл, 60 автобустар, 32 жүк автокөлік және 8 басқада көліктер.

Мәделі қож көшесі бойынша:

405 автокөлік, 304 жеңіл, 61 автобустар, 33 жүк автокөлік және 8 басқада көліктер.

400 автокөлік, 300 жеңіл, 60 автобустар, 32 жүк автокөлік және 8 басқада көліктер.

Герце - Уәлихано көшелерінің қиылысы.

Герце көшесі бойынша:

360 автокөлік, 256 жеңіл, 61 автобустар, 32 жүк автокөлік және 11 басқада көліктер.

355 автокөлік, 252 жеңіл, 60 автобустар, 32 жүк автокөлік және 11 басқада көліктер.

Уәлихано көшесі бойынша:

300 автокөлік, 213 жеңіл, 51 автобустар, 27 жүк автокөлік және 9 басқада көліктер.

285 автокөлік, 202 жеңіл, 48 автобустар, 26 жүк автокөлік және 8 басқада көліктер.

Герце - Баума көшелерінің қиылысы.

Герце көшесі бойынша:

355 автокөлік, 245 жеңіл, 71 автобустар, 25 жүк автокөлік және 14 басқада көліктер.

Баума көшесі бойынша:

410 автокөлік, 283 жеңіл, 82 автобустар, 29 жүк автокөлік және 16 басқада көліктер.

400 автокөлік, 276 жеңіл, 80 автобустар, 28 жүк автокөлік және 16 басқада көліктер.

Барлық есептеулер нәтижелерін 4. 2 кестеге енгіземіз.

Кесте 4. 2

Автокөлік құралдарының қозғалыс қарқындылығы және оның

құрам бөлігі.

Герце - Абай

Герце - Тәуке ха

Герце - Иляе

Герце - Желтоқса

Кесте 4. 2 (жалғасы

1

Герце - Төреқұло

Герце - Мәделі қож

Герце - Уәлихано

Герце - Баума

Атмосфера бөлінетін негізгі улы заттар: CO, CH, NO ₂ уақытқа тәуелді салмақтық таралуын есептеу үшін ендігі жерде біз осы қарыстырып отырған қиылыстарымыздың қызыл сигналдағы уақытті сағатқа айналдыру керек.

Герце - Түркістан қиылысы:

Герце үшін 18 сек. - 0, 3 сағ.

Түркістан үшін 33сек. - 0, 54 сағ.

Герце - Тәуке ха қиылысы:

Герце үшін 18 сек. - 0, 3 сағ.

Тәуке ха үшін 31 сек. - 0, 51 сағ.

Герце - Иляе қиылысы:

Герце үшін 18 сек. - 0, 3 сағ.

Иляе үшін 32 сек. - 0, 53 сағ.

Герце - Желтоқса қиылысы:

Герце үшін 19 сек. - 0, 31 сағ.

Желтоқса үшін 38 сек. - 0, 58 сағ.

Герце - Төреқұло қиылысы:

Герце үшін 17 сек. - 0, 28 сағ.

Төреқұло үшін 30 сек. - 0, 5 сағ.

Герце - Мәделі қож қиылысы:

Герце үшін 18 сек. - 0, 3 сағ.

Мәделі қож үшін 34 сек. - 0, 56 сағ.

Герце - Уәлихано қиылысы:

Герце үшін 21 сек. - 0, 35 сағ.

Уәлихано үшін 39 сек. - 0, 65 сағ.

Герце - Баума қиылысы:

Герце үшін 18 сек. - 0, 3 сағ.

Баума үшін 33 сек. - 0, 54 сағ.

CO, CH, NO ₂ - газдарын қиылыста кідіріп тұрған автокөліктер үшін есептеу.

Герце - Түркістан қиылысы үшін.

Газдарға есеп жүргізу мына формула бойынша анықталады.

1. mCO= N ⋅ mix⋅ t ;
2. mCH= N ⋅ mix⋅ t ;
3. mNO2= N ⋅ mix⋅ t.

ұндағы N - қозғалыс қарқындылығы, авт/сағ. ;

m _ix - ластаушы заттардың меншікті тастамалары, кг/сағ. ;

t - 1 сағ. қызыл сигналдың жану үлесі.

Жеңіл автомобильдер үшін:

m _CO = 234 ⋅ 0, 75 ⋅ 0, 3 = 0, 005264

m _CO = 383 ⋅ 0, 75 ⋅ 0, 54 = 0, 015511

Автобустар үшін:

m _CO = 90 ⋅ 0, 000135 ⋅ 0, 3 = 0, 003645

m _CO = 147 ⋅ 0, 000135 ⋅ 0, 54 = 0, 010716

Жүк автомобильдері үшін:

m _CO = 25 ⋅ 0, 000135 ⋅ 0, 3 = 0, 001012

m _CO = 41 ⋅ 0, 000135 ⋅ 0, 54 = 0, 002988

Бұлардың барлығының косындысы: m _CO = 0, 039138

Келесі анықтайтынымыз CH газы:

Жеңіл автокөліктер үшін:

m _CH = 234 ⋅ 0, 66 ⋅ 0, 3 = 0, 0004633

m _CH = 383 ⋅ 0, 66 ⋅ 0, 54 = 0, 001365

Автобустар үшун:

m _CH = 90 ⋅ 0, 26 ⋅ 0, 3 = 0, 000702

m _CH = 147 ⋅ 0, 26 ⋅ 0, 54 = 0, 002063

Жүк автомобильдері:

m _CH = 25 ⋅ 0, 26 ⋅ 0, 3 = 0, 000195

m _CH = 45 ⋅ 0, 26 ⋅ 0, 54 = 0, 0005756

Бұлардың барлығының косындысы: m _CH = 0, 005362

Бұдан ары қарай NO ₂ газын есептейміз:

Жеңіл автомобильдер үшін:

m _NO2 = 234 ⋅ 0, 8 ⋅ 0, 3 = 0, 561

m _NO2 = 383 ⋅ 0, 8 ⋅ 0, 54 = 0, 0001654

Автобустар үшін:

m _NO2 = 90 ⋅ 0, 16 ⋅ 0, 3 = 0, 432

m _NO2 = 147 ⋅ 0, 16 ⋅ 0, 54 = 0, 000127

Жүк автомобильдер үщін:

m _NO2 = 25 ⋅ 0, 16 ⋅ 0, 3 = 0, 12

m _NO2 = 41 ⋅ 0, 16 ⋅ 0, 54 = 0, 354

Бұлардың барлығының қосындысы: m _NO2 =0, 0004391

Қалған есептердің нәтижелері кесте 4. 3 келтірілген.

Кесте . 3

Герце көшесінің қиылыстарындағы улы заттардың тастамалары

Герце - Абай

0, 00536

0, 00043

Герце - Тәуке ха

0, 0059

0, 00049

Герце - Иляе

0, 00655

0, 00054

Герце - Желтоқса

0, 00605

0, 00051

Герце - Төреқұло

0, 00655

0, 00058

Герце - Мәделі қож

0, 00746

0, 000660

Герце - Уәлихано

0, 00720

0, 00061

Герцен - Бауман

0, 00629

0, 00053

0, 051

0, 004

... жалғасы

Көлік ағымының сипаттамасы, тығыздығы

ОРИОН ЖШС МЕКЕМЕСІНІҢ СИПАТТАМАСЫ

Автокөлік мекемесіндегі жылжымалы құрамға техникалық қызмет көрсету мен оларды жөндеу өндірісі

Көлiк ағыны - қоршаған ортаға әсер ету көзi. Экологиялық бөлiм

Қозғалтқыштарды сынау аймағының сипаттамасы

Көлiк құралдарының қоршаған ортаға қолайсыз әсерін кемiту

Тараз қаласындағы Тараз ТрансМоторс ЖШС-ның автобустарына техникалық қызмет көрсету аймағының жұмыстарын ұйымдастыру

Тараз-Шымкент автотрассасында қыс мезгіліндегі ЖКО санын азайтуға арналған іс-шараларды өңдеу

Алматы қаласы Гоголь көшесі бойындағы жол-көлік оқиғаларын төмендету бойынша іс-шаралар жасау

Сейфуллин көшесінің орналасу схемасы

• Іс жүргізу
• Автоматтандыру, Техника
• Алғашқы әскери дайындық
• Астрономия
• Ауыл шаруашылығы
• Банк ісі
• Бизнесті бағалау
• Биология
• Бухгалтерлік іс
• Валеология
• Ветеринария
• География
• Геология, Геофизика, Геодезия
• Дін
• Ет, сүт, шарап өнімдері
• Жалпы тарих
• Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
• Журналистика
• Информатика
• Кеден ісі
• Маркетинг
• Математика, Геометрия
• Медицина
• Мемлекеттік басқару
• Менеджмент
• Мұнай, Газ
• Мұрағат ісі
• Мәдениеттану
• ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
• Педагогика
• Полиграфия
• Психология
• Салық
• Саясаттану
• Сақтандыру
• Сертификаттау, стандарттау
• Социология, Демография
• Спорт
• Статистика
• Тілтану, Филология
• Тарихи тұлғалар
• Тау-кен ісі
• Транспорт
• Туризм
• Физика
• Философия
• Халықаралық қатынастар
• Химия
• Экология, Қоршаған ортаны қорғау
• Экономика
• Экономикалық география
• Электротехника
• Қазақстан тарихы
• Қаржы
• Құрылыс
• Құқық, Криминалистика
• Әдебиет
• Өнер, музыка
• Өнеркәсіп, Өндіріс