Ақша туралы
1. Кіріспе
2. Негізгі бөлім
Ақшаның қалыптасуы
Ақша мәні
Ақшаның қызметі
Осы күнгі ақша
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер
2. Негізгі бөлім
Ақшаның қалыптасуы
Ақша мәні
Ақшаның қызметі
Осы күнгі ақша
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер
Адамзат қоғамын, оның негізі экономиканы зерттейтін ғылым саласы – экономикалық теория.
Экономикалық теория негізінің маңызды факторларының бірі ақша болып табылады.
Алғаш рет өз алдына қалыптасқан ой-пікірдің белгілі бағыты – меркантелистер мектебі. Ол қоғамдық байлықтың негізі ақша, алтын деп біледі.
Ақша жалпы баламалы рөл ойнауы мүмкін, тауарлардың барлық тобының ішінен, қандай да бір тауарды бөліп алудың объективті қажеттігі пайда болғандағы, айырбастың дамуының ұзақ үдерісі нәтижесінде пайда болды.
Ақша дегеніміз тауарлардың тауары, оның өз бойында жасырын түрде барлық басқа тауарлар болады, егер керек болса, қызығарлық және тілеген заттың қандайына болса да айнала алатын сиқырлы құрал. Құнның ақшалай санының бекуімен байланысты баға пайда болады. Баға құнның ақшалай көрінісі. Оның құннан жоғары да, төмен де, тең де болуы мүмкін. Бұл өз алдына талдауды талап етеді. Табиғат өздігінен ақшаны да, банкирді де туғызған емес. Экономикалық қатынастардың дамуымен байланысты алтынға осындай қасиетті қоғам берген. Адамдардың алтынды ақша ретінде пайдалануы оның осы қасиетімен түсіндіріледі. Сонымен, ақша ерекше тауар, ол тауарлар дүниесінен жеке дара бөлініп шығып жалпы эквивалент рөлін атқарады.
Ақшаның жалпыға бірдей эквивалент ретінде мынадай ерекшеліктері бар: 1) ол нақты бір заттың, қоғамдық тұтыну құнының болатындығын; 2) онда абстракты еңбек бейнелейтін құнның да болатындығын; 3) тауар өндірушінің жеке еңбегі қоғамдық еңбектің бір бөлшегі болып табылатындығын көрсетеді.
Экономикалық теория негізінің маңызды факторларының бірі ақша болып табылады.
Алғаш рет өз алдына қалыптасқан ой-пікірдің белгілі бағыты – меркантелистер мектебі. Ол қоғамдық байлықтың негізі ақша, алтын деп біледі.
Ақша жалпы баламалы рөл ойнауы мүмкін, тауарлардың барлық тобының ішінен, қандай да бір тауарды бөліп алудың объективті қажеттігі пайда болғандағы, айырбастың дамуының ұзақ үдерісі нәтижесінде пайда болды.
Ақша дегеніміз тауарлардың тауары, оның өз бойында жасырын түрде барлық басқа тауарлар болады, егер керек болса, қызығарлық және тілеген заттың қандайына болса да айнала алатын сиқырлы құрал. Құнның ақшалай санының бекуімен байланысты баға пайда болады. Баға құнның ақшалай көрінісі. Оның құннан жоғары да, төмен де, тең де болуы мүмкін. Бұл өз алдына талдауды талап етеді. Табиғат өздігінен ақшаны да, банкирді де туғызған емес. Экономикалық қатынастардың дамуымен байланысты алтынға осындай қасиетті қоғам берген. Адамдардың алтынды ақша ретінде пайдалануы оның осы қасиетімен түсіндіріледі. Сонымен, ақша ерекше тауар, ол тауарлар дүниесінен жеке дара бөлініп шығып жалпы эквивалент рөлін атқарады.
Ақшаның жалпыға бірдей эквивалент ретінде мынадай ерекшеліктері бар: 1) ол нақты бір заттың, қоғамдық тұтыну құнының болатындығын; 2) онда абстракты еңбек бейнелейтін құнның да болатындығын; 3) тауар өндірушінің жеке еңбегі қоғамдық еңбектің бір бөлшегі болып табылатындығын көрсетеді.
1. Әубәкіров Я. «Экономикалық теория негіздері»;
2. Темірбекова А. «Экономикалық теория».
2. Темірбекова А. «Экономикалық теория».
Жоспары:
1. Кіріспе
2. Негізгі бөлім
1. Ақшаның қалыптасуы
2. Ақша мәні
3. Ақшаның қызметі
4. Осы күнгі ақша
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер
Адамзат қоғамын, оның негізі экономиканы зерттейтін ғылым саласы –
экономикалық теория.
Экономикалық теория негізінің маңызды факторларының бірі ақша
болып табылады.
Алғаш рет өз алдына қалыптасқан ой-пікірдің белгілі бағыты –
меркантелистер мектебі. Ол қоғамдық байлықтың негізі ақша, алтын деп
біледі.
Ақша жалпы баламалы рөл ойнауы мүмкін, тауарлардың барлық тобының
ішінен, қандай да бір тауарды бөліп алудың объективті қажеттігі пайда
болғандағы, айырбастың дамуының ұзақ үдерісі нәтижесінде пайда болды.
Ақша дегеніміз тауарлардың тауары, оның өз бойында жасырын түрде
барлық басқа тауарлар болады, егер керек болса, қызығарлық және тілеген
заттың қандайына болса да айнала алатын сиқырлы құрал. Құнның ақшалай
санының бекуімен байланысты баға пайда болады. Баға құнның ақшалай
көрінісі. Оның құннан жоғары да, төмен де, тең де болуы мүмкін. Бұл өз
алдына талдауды талап етеді. Табиғат өздігінен ақшаны да, банкирді де
туғызған емес. Экономикалық қатынастардың дамуымен байланысты алтынға
осындай қасиетті қоғам берген. Адамдардың алтынды ақша ретінде пайдалануы
оның осы қасиетімен түсіндіріледі. Сонымен, ақша ерекше тауар, ол тауарлар
дүниесінен жеке дара бөлініп шығып жалпы эквивалент рөлін атқарады.
Ақшаның жалпыға бірдей эквивалент ретінде мынадай ерекшеліктері бар:
1) ол нақты бір заттың, қоғамдық тұтыну құнының болатындығын; 2) онда
абстракты еңбек бейнелейтін құнның да болатындығын; 3) тауар өндірушінің
жеке еңбегі қоғамдық еңбектің бір бөлшегі болып табылатындығын көрсетеді.
Тауар мен ақша арасындағы бірлік те, қарама-қарсылық қайшылық та
тұтыну құны арқылы көрінеді. Мысалы, өндіруші қоғамға бір қажетсіз тауарды
шығарса, ол сатылмайды, оны ақшаға айналдыра алмайды. Өйткені ол тұтыну
құны тұрғысынан қоғамдық қажетті де, оның мүшелерінің қажетін де
қанағаттандыра алмағаны. Егер тауар жеке қажеттілікті қанағаттандырса, ол
тез арада өтіп кетеді, ақшаға айналады. Міне, тауар мен ақша арасындағы әрі
бірлік, әрі қарама-қарсылық осылай түсіндіріледі. Қазіргі рынок қатынасында
бұл заңдылықты қатаң ескерген жөн. Ақша тауарлы шаруашылықта адамдардың
қоғамдық қатынасын бейнелейді. Яғни, ақша зат емес, адамдардың арасындағы
өндірістік қатынас.
Ақшаның қызметі:
- құн өлшеуіші. Ақша арқылы барлық тауарлар өзінің құнын
шығарады. Тауар құнының ақшалай көрсетілімі тауардың бағасы
болып саналады;
- айналыс құралы. Мұнда ақша тауарларды тікелей сатып алуға
қызмет етеді;
- төлем құралы. Ақша мерзімі ұзартылып та төленеді;
- жинақтау құралы. Ақша айналымнан түседі және орнығады;
- әлемдік ақша. Ақша әлемдік тауар айналымына қызмет етеді.
Ақшаның алғашқы рөлін екі металл атқарды: алтын мен күміс. Бұл
биметаллизм дәуірі болды. Монометализм кезінде ақша материалы ретінде тек
алтын пайдаланылды. 1923-1933 жылдардағы әлемдік экономикалық дағдарыс
монометализм дәуіріне тұсау салды. Ұсақталмайтын ақша жүйесінің қалыптасуы
басталды. Оның айыру белгілері:
1) кредиттік ақшаның үстем болуы;
2) алтынды монетаризациялаудан алу, яғни, оның айналымнан шығуы;
3) банкноттарды алтынға айырбастаудан бас тарту және олардың
құрамында алтынның болуын алып тастау;
4) жеке кәсіпкерлік пен мемлекетті кредиттеу мақсатында ақшаның
эмиссиясын (ақша шығару) күшейту.
Ақшаның пайда болуымен байланысты бір тауардың екінші бір тауарға
тікелей айырбасталуы (Т – Т) біржола тауар айналымына (Т – А – Т), яғни
ақша арқылы тауар айырбасына орын береді. Ақша тауар айырбасында аралық,
яғни айырбас құралының қызметін атқарады. Мұндай қызметті атқару үшін нақты
ақша немесе ақша белгісі қажет, өйткені тауар тек нақты ақшаға, ал ақша
тауарға тікелей айырбасқа түседі. Тауарды сатып алу, сату процесінде қолма-
қол ақшаның орын алмауы да мүмкін. Оған себеп, тауарды өндірудегі өндіріс
процесінің, ... жалғасы
1. Кіріспе
2. Негізгі бөлім
1. Ақшаның қалыптасуы
2. Ақша мәні
3. Ақшаның қызметі
4. Осы күнгі ақша
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер
Адамзат қоғамын, оның негізі экономиканы зерттейтін ғылым саласы –
экономикалық теория.
Экономикалық теория негізінің маңызды факторларының бірі ақша
болып табылады.
Алғаш рет өз алдына қалыптасқан ой-пікірдің белгілі бағыты –
меркантелистер мектебі. Ол қоғамдық байлықтың негізі ақша, алтын деп
біледі.
Ақша жалпы баламалы рөл ойнауы мүмкін, тауарлардың барлық тобының
ішінен, қандай да бір тауарды бөліп алудың объективті қажеттігі пайда
болғандағы, айырбастың дамуының ұзақ үдерісі нәтижесінде пайда болды.
Ақша дегеніміз тауарлардың тауары, оның өз бойында жасырын түрде
барлық басқа тауарлар болады, егер керек болса, қызығарлық және тілеген
заттың қандайына болса да айнала алатын сиқырлы құрал. Құнның ақшалай
санының бекуімен байланысты баға пайда болады. Баға құнның ақшалай
көрінісі. Оның құннан жоғары да, төмен де, тең де болуы мүмкін. Бұл өз
алдына талдауды талап етеді. Табиғат өздігінен ақшаны да, банкирді де
туғызған емес. Экономикалық қатынастардың дамуымен байланысты алтынға
осындай қасиетті қоғам берген. Адамдардың алтынды ақша ретінде пайдалануы
оның осы қасиетімен түсіндіріледі. Сонымен, ақша ерекше тауар, ол тауарлар
дүниесінен жеке дара бөлініп шығып жалпы эквивалент рөлін атқарады.
Ақшаның жалпыға бірдей эквивалент ретінде мынадай ерекшеліктері бар:
1) ол нақты бір заттың, қоғамдық тұтыну құнының болатындығын; 2) онда
абстракты еңбек бейнелейтін құнның да болатындығын; 3) тауар өндірушінің
жеке еңбегі қоғамдық еңбектің бір бөлшегі болып табылатындығын көрсетеді.
Тауар мен ақша арасындағы бірлік те, қарама-қарсылық қайшылық та
тұтыну құны арқылы көрінеді. Мысалы, өндіруші қоғамға бір қажетсіз тауарды
шығарса, ол сатылмайды, оны ақшаға айналдыра алмайды. Өйткені ол тұтыну
құны тұрғысынан қоғамдық қажетті де, оның мүшелерінің қажетін де
қанағаттандыра алмағаны. Егер тауар жеке қажеттілікті қанағаттандырса, ол
тез арада өтіп кетеді, ақшаға айналады. Міне, тауар мен ақша арасындағы әрі
бірлік, әрі қарама-қарсылық осылай түсіндіріледі. Қазіргі рынок қатынасында
бұл заңдылықты қатаң ескерген жөн. Ақша тауарлы шаруашылықта адамдардың
қоғамдық қатынасын бейнелейді. Яғни, ақша зат емес, адамдардың арасындағы
өндірістік қатынас.
Ақшаның қызметі:
- құн өлшеуіші. Ақша арқылы барлық тауарлар өзінің құнын
шығарады. Тауар құнының ақшалай көрсетілімі тауардың бағасы
болып саналады;
- айналыс құралы. Мұнда ақша тауарларды тікелей сатып алуға
қызмет етеді;
- төлем құралы. Ақша мерзімі ұзартылып та төленеді;
- жинақтау құралы. Ақша айналымнан түседі және орнығады;
- әлемдік ақша. Ақша әлемдік тауар айналымына қызмет етеді.
Ақшаның алғашқы рөлін екі металл атқарды: алтын мен күміс. Бұл
биметаллизм дәуірі болды. Монометализм кезінде ақша материалы ретінде тек
алтын пайдаланылды. 1923-1933 жылдардағы әлемдік экономикалық дағдарыс
монометализм дәуіріне тұсау салды. Ұсақталмайтын ақша жүйесінің қалыптасуы
басталды. Оның айыру белгілері:
1) кредиттік ақшаның үстем болуы;
2) алтынды монетаризациялаудан алу, яғни, оның айналымнан шығуы;
3) банкноттарды алтынға айырбастаудан бас тарту және олардың
құрамында алтынның болуын алып тастау;
4) жеке кәсіпкерлік пен мемлекетті кредиттеу мақсатында ақшаның
эмиссиясын (ақша шығару) күшейту.
Ақшаның пайда болуымен байланысты бір тауардың екінші бір тауарға
тікелей айырбасталуы (Т – Т) біржола тауар айналымына (Т – А – Т), яғни
ақша арқылы тауар айырбасына орын береді. Ақша тауар айырбасында аралық,
яғни айырбас құралының қызметін атқарады. Мұндай қызметті атқару үшін нақты
ақша немесе ақша белгісі қажет, өйткені тауар тек нақты ақшаға, ал ақша
тауарға тікелей айырбасқа түседі. Тауарды сатып алу, сату процесінде қолма-
қол ақшаның орын алмауы да мүмкін. Оған себеп, тауарды өндірудегі өндіріс
процесінің, ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz