Бір рет интегралдаушы сандық вольтметрлерді жобалау (ОА)

Пән: Автоматтандыру, Техника
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 41 бет
Таңдаулыға:

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ

Қ. И. Сәтпаев атындағы Қазақ ұлттық техникалық университеті

Робототехника және автоматиканың техникалық құралдары кафедрасы

Курстық жобаның

ТҮСІНДІРМЕ ЖАЗБАСЫ

Тақырыбы: БІР РЕТ ИНТЕГРАЛДАУШЫ САНДЫҚ ВОЛЬТМЕТРЛЕРДІ ЖОБАЛАУ (ОА)

Жетекші

(ғылыми дәрежесі, атағы)

__ Кусен К. Е. А. Ж. Т.

«_ 06 _»_ қаңтар 200 9 ж.

Стандарттау жөніндегі кеңесші

__ аға оқытушы

(ғылыми дәрежесі, атағы)

_ Бигалиева Ж. С. _А. Ж. Т.

«_ 06 _»_ қаңтар_ ___200 9 ж.

Студент Султанова И. С.

Мамандығы 0507016

Тобы Э2қ

Алматы 2008 ж.

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ

Қ. И. Сәтбаев атындағы Қазақ ұлттық техникалық университеті

Факультет_ Автоматика және Телекоммуникация _

Кафедра _Робототехника және автоматиканың техникалық құралдары

Мамандық_ Аспап жасау

Курстық жобаны даярлауға

Тапсырма

Студенке_ Сакенқызы Инеш Султановаға__ Т. А. Ж.

Жобаның тақырыбы _Бір рет интегралдаушы сандық вольтметрлерді жобалау

Университетінің № «»бұйрығымен бекітілген

Орындалған жобаның өткізу мерзімі «_06_»_қаңтар 2009 ж.

Жобаның (жұмыстың) бастапқы мәлеметтері

Міндеті, қолданылатын аймағы, электрлік мінездемесі_

Есеп-түсініктеме жазбаның талқылауға берілген сұрақтардың тізімі және қысқаша курстық жұмысының мазмұны

а) Негізгі сипаттамалары мен қоднау аймағы

б) Технологиялық бөлім

Графикалық материалдардың тізімі (міндетті түрде қажет сызбалар көрсетілген) Принципиалды сұлба, құрылымыдық сұлба, қателік, жылулыққа, төзімділікке есептеу.

Ұсынылған негізгі әдебиеттер

Садченков Д. А. Современные цифровые мультиметры. - М. : Солон-Пресс. - 2002. - 112 с.
Афонский А., Дьяконов В. Измерительные приборы и массовые электронные измерения. - М. : Солон-Пресс. - 2007. - 544 с.

Курстық жобасының (жұмыстың) кеңесшілері және оларға қатысты курстық жобасының (жұмыстың) бөлімдері

Бөлім

Кеңесші (ғылыми дәрежесі, атағы)

Мерзімі

Қолы

Бөлім: Бөлім 1-2

Кеңесші (ғылыми дәрежесі, атағы): Кусен К. Е. (аға оқытушы)

Мерзімі: 10. 11. 08ж-06. 01. 09ж

Қолы:

Бөлім: Бөлім 3-4

Бөлім:

Тапсырма берілген мерзімі _ 10 қараша 2008ж.

Кафедра меңгерушісі ___Шоланов Қ. С. А. Ж. Т.

(қолы)

Жобаның жетекшісі _ Кусен К. Е. А. Ж. Т.

(қолы)

Тапсырманы орындауға студент _ Султанова И. С. алды

(аты, жөні, тегі)

Күні « _06_ »_ қаңтар ___200 9 ж.

МАЗМҰНЫ:

КІРІСПЕ . . . 4

НЕГІЗГІ БӨЛІМ . . . 6

Бір рет интегралдаушы Сандық вольтмерлердің қызметі мен қолданылатын жері… . . . 6Бір рет интегралдаушы сандық вольметрдің түрлері мен олардың

ерекшеліктері . . . ……. . 6

Бір рет интегралдаушы сандық вольтметрдің негізгі параметрлері……. 11

Бір рет интегалдаушы Сандық вольметрдің техникалық мәліметтері…… . . . …… . . . 15Бір рет интегралдаушы сандық вольтметрдің функционалдық сұлбасы. 15Бір рет интегралдаушы сандық вольтметрдің кіріс құрылғысының

принципиалды сұлбасы. … . . . 18

Жүйенің жобалау құжаттары. …21Бөлшектердің жылулыққа төзімділігін есептеу. …21Бөлшектердің механикалық құбылыстарға төзімділігін есептеу……. …24
Технологиялық бөлім. . …29Баспа платаның эскизі. . . . 29Баспа платаның технологиялық әдістері . . . 32

ҚОРЫТЫНДЫ. …. 40

ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ. . 41

ҚОСЫМШАЛАР. . 42

КІРІСПЕ

Электронды аппараттар конструкциясы ерекше қасиеттерге ие. Олар иерерхиялық құрылымымен, электрлік және электромагнитттік байланыстарға иелігімен, электрлік байланыстарда біртекті еместігімен және паразитті байланысымен, сонымен қатар термосезгіш элементтер қорғанысын талап ететін жылулық байланыстардың барымен сипатталады. Электронды және радиоаппаратураларды реттеу, талап етілетін өлшемдерді алу әртүрлі мақсаттағы өлшегіш аспаптарды қолданусыз мүмкін емес. Жыл сайын электронлы және радиоаппаратураның техникалық деңгейімен күделілігі жоғарылай түсуде. Қазіргі уақыттағы өлшегіш аспаптарға келесідей талаптар қойылады: жоғары дәлділік, үлкен рұқсат етілетін қабілеттілік, температуралық және уақыттық тұрақтылық. Бұлардың барлығы көбінесе ақпаратты сандық әдістермен өңдеу және көрсету арқылы қамтамасыздандырылады. Электронды-радиоөлшегіш аппаратураларды өңдеу кезіндегі тиімді жолдардың бірі аспаптардың жеке бөліктерін ортақ блоктардың максималды мүмкін санымен комплекстреге біріктіру болып табылады. Мысалыға, есептегіш құрылғының қоректендіру блогы, ақпаратты өңдеу блогы және т. б. Өлшегіш комплекстерде ақпаратты аналогтымен қатар сандық өңдеу мен шығаруды қолдануға болады. Сандық өлшегіш құрылғылар біраз уақытқа дейін үлкен күрделілігінен, бағасынан, габариттік өлшемдері мен массасынан кең қолданыста болмады. Орта және үлкен деңгейлі интеграциялы микросұлбалары бар қазіргі уақыттағы элементтік базаны қолдану өлшегіш аспаптарды бағасы, габариттік өлшемдері мен массасы бойынша аналогты аспаптарға жақындата түсуде.

Аналогты өлшеу құрылғыларының қателігі өлшенетін шаманың түрі мен аспаптың классына байланысты 1-5% болады. Бұл қазіргі уақыттағы өлшеудің дәлдігінің талаптарын қанағаттандырмайды. Ақпаратты сандық өңдеу өте аз қателік (0, 01-0, 5%) пен жоғары рұқсатты қабілеттілікті (үтірден кейін үш - бес разрядты) және параметрлерінің тұрақтылығын алуға мүмкіндік береді. Сондықтан практикаға ақпаратты сандық әдіспен өңдеу және беруді енгізу дұрыс мақсатқа лайықты болады.

Радиоэлетрониканың саласына байланысты өлшегіш комплекстің құрамы әртүрлі болуы мүмкін. Электронды сандық өлшегіш аспаптарға өлшегіш трактісінде электромеханикалық құрылғылары жоқ аспаптар жатады. Кез-келген сандық өлшегіш аспап кіріс құрылғысынан (өлшеу шегі, масштаб), аналогты-сандық түрлендіргіштен, ақпаратты өңдеу құрылғысынан және индикация құрылғысынан (шығару) тұрады. Аналогты-сандық түрлендіргіштің әдісіне байланысты аспаптарды санды-импульсті және разрядты кодировкалаулары (кодимпульсты түрлендіргіш) бар болып ажыратады. Санды-импульсты кодировкалы аналогты-сандық түрлендіргіш аналогты шаманың кіші разрядтың бірілігіне пропорционал периодты бар импульстерді кезекті қатар мен өлшеуге негізделген. Уақыт-импусльты және санды-импульсты түрленуі бар аналогты-санды түрлендіргіштер жиі қолданылады. Уақыт-импульсті түрленуі бар аналогты-сандық түрлендіргіште кернеуді кодқа түрлендіру үшін кернеудің аралық аналогты түрлендіргіші - уақыттық интеграл қолданылады. Ол интервал түрлендіргіші код арқылы өлшенетін шамаға пропорционал кодқа түрленеді. Кернеуді кодқа жиілік-импульсті түрлендіретін аналогты-сандық түрлендіргіштері бар аспаптар кернеуді аралық түрлендіретін - жиілікке ие. Жиілік түрлендіргіші кодта өлшенетін кернеуге сәйкес код қалыптасады. Код жиілік түрлендіргіші негізінен сандық жиілікметр болып табылады. Разрядтық кодировкалау аналогты-сандық түрлендіргіші бар аспаптарда жоғары жылдамдықпен код разрядты (салмақты) коэффициенттері анықталады. Кең қолданыс тапқан кодоимпусьті түрленуі бар аналогты-сандық түрлендіргіштер болып табылады. Аналогты-сандық түрлендіргіштің структуралық сұлбасына сәйкес оқу әдісіне қарай сандық өлшегіш құрылғылар тура және компенсационды (теңестіретін түрленумен) түрлендіру аспаптарына ажыратылады. Теңестіру әдісі бойынша аспаптарды қадағалаушы және ашушы теңестіруімен деп бөледі.

Түрлендіру процессін жүзеге асыру әдісі бойынша аналогты-сандық түрлендіргіштер циклдық басқаруы бар және қадағалаушы типті аналогты-сандық түрлендіргіш болып бөлінеді. Циклдық басқаруы бар аспаптарда өлшеу циклының жеке фазалары қатаң анықтаған, алдын-ала берілген жүйелік кезектестігі бар. Мысалы, аспаптың барлық құрылғыларының нөльде түруы, ақпаратты өлшеу және буферлік жадыға жазу (индикацияға шығару), индикация уақыты. Ары қарай барлық цикл автоматты немесе қайта қолмен жүктеу кезінде қайталанады. Қадағалаушы типті аспаптарда жаңа өлшегіш циклге өлшенетін шама аспаптың сезімталдылығының шегінен асатын мәнге өзгергенде өтеді.

1. БІР РЕТ ИНТЕГРАЛДАУШЫ Сандық вольтмерлердің қызметі мен қолданылатын жері

1. 1 Бір рет интегралдаушы сандық вольметрдің кемшілігі мен артықшылықтары

Сандық вольтемертлер сандық аспаптардың кең тараған түрі. Сандық вольтметрдің жалпы струатуралық сұлбасы өлшенетін айнымалы кернеуді пропорционалды тұрақты кернеуге түрлендіретін біршілік түрлендіргіштен, аналогты-сандық түрлендіргіш пен сандық есептегіш құрылғыдан тұрады. Егер біріншілік түрлендіргішті ескермейтін болсақ, онда сандық вольметрдің негізгі метрологиялық қасиеттері (дәлдік, тезәркеттілік, бөгеттен қорғанушылық) өлшенетін тұрақты кернеуді өлшенген ақпараттың дискреттік сигналына түрлендіру әдісімен анықталады. Сондықтан сандық вольтметрлер қолданылатын аналогты-сандық түрлендіргішінің түрімен сәйкес классификацияланады.

Сандық вольмтерлердің тура және теңгеретін түрлендіруі бар түрлері ажыратылады (сурет 1. 1) .

Тура түрлендіру сандық вольтмеры құрысы бойынша қарапайым және аз дәлділікке ие. Олар уаққытты және жиілік аралық түрлендіруі бар деп бөлінеді. Тура түрлендіруі бар вольметрлер арасында жоғары бөгет қоғаныштылығы бар интегралдаушы сандық вольтметрлер ерекшеленеді.

Сурет 1. 1 - Сандық вольтметрлердің құрылымдық сұлбасы:

а - тура түрлендіру; ә - теңгеретін түрлендіру.

Теңгеретін түрлендіруі бар сандық вольтметрлер өз алдында жазылатын (циклдық) және қадағалаушы түрлендірулі деп бөлінеді. Айнымалы тоқты өлшеу үшін сандық вольтметрдің құрылымдық сұлбасына алдын-ала түрлендіргіш қосады. Универсальды сандық вольтметрлердің құрылымдық сұлбалары тоқтың, кедергінің және басқада физикалық шамалардың тұрақты тоқтың пропорционалды кернеуіне түрлендіретін қосымша түрлендіргіштерге ие.

Тура түрлендіру сандық вольтметрі. Сандық вольтметрдің функционалдық сұлбасы кіріс құрылғыдан, кернеудің полярлығын (белгі) анықтайтын сұлбадан, өлшеудің шегін автоматты таңдау құрылғысынан, аналогты-сандық түрлендіргіштен, импульстер санағышынан, дешифратор және сандық есептегіш құрылғыдан тұрады (сурет 1. 1, а) . Кіріс құрылғысы интегралдаушы күшейткіш пен кернеуді бөлгіштен тұрады. Өлшенетін кереудің полярлығын анықтау (сурет 1. 2) -Е-ден +Е-ге дейін кернеудің ара тәріздес өзгеруі кезінде екі салыстыру сұлбасының іске асатын кезектілікті бекітуге негізделген.

Сурет 1. 2 - Өлшенетін кернеудің полярлығын анықтау

Сұлбаның біреуі өлшенетін және ара тәріздес кернеудің теңескен моментін (t ⁺ немесе t ^- ) бекітеді, ал екінші сұлба ара тәріздес кернеудің нөльге t ₀ моменттін бекітеді. Тура түрлендіру сандық вольтметрінің құрылымдық сұлбасының құрылу нұсқаларын қарастырайық.

Уақытты түрлендіру сандық вольтметрдері аралық түрлендіруі бар аналогты-сандық құрылғыдан тұрады. Ол кернеуді уақыттың пропорционалды интервалында өлшейді. Өлшенетін ақпараттың дискреттік сигналы түрлендіргіштің шығысында кезекті есепті импульстер түрінде болады. Олардың саны кіріс кернеуінің бір дискретті есебінің кванттық шамасына пропорционал.

Өлшеуің қателігі келесі факторлармен анықталады: дискретизациямен, есепті импульстарының жиілігін тұрақты еместігімен, салыстыру сұлбасында сезімталдылықтың шегінің бар болуымен және салыстыру сұлбасына келіп түсетін ара тәрізді кернеудің бейсызықтылығымен. Салыстыру сұлбасының сезімталдығын бар болуынан қателіктің пайда болуы қарапайым реализация мысалында қарастырайық (сурет 1. 3) . Егер салыстырылатын кернеудің теңестірілуі сұлбаның шығыс кернеуі ∆u ₀ өсімшесін алған уақыт моментінде бекітілсе, онда диод тізбегіндегі ауысу процессін ескеріп түрлендіру қателігі ∆t ₁ тең болады.

Сурет 1. 3 - Сандық вольтметрлер өлшеуінің қателіктері: а - салыстыру сұлбасының сезімталдылық шегінен; ә - ара тәріздес кернеудің бейсызықтығынан; б - бөгеттерді интегралдау әдісі жиілікті түрлендіруі бар сндық вольтметрлерде.

Аралық түрлендірудің ара тәріздес кернеудің бейсызықтығынан қатесі сәйкесінше тең: . Осындай типті аспаптардың қатысты қателігі ±0, 05% -ке тең. Бұл аспаптардың кемшілігі болып сыртқы бөгеттер төмен қорғаныштылығы болып табылады. Уақытты түрлендіруі бар интегралдаушы сандық вольтметрлер аналогты кернеуді уақыт интервалына аралық түрлендіргіші бар екілік интегралдау агалогты-сандық түрлендіргішінен тұрады. Өлшенетін ақпараттың дискреттік сигналы кезектік импульстер түрінде болады. Өлшеудің толық қателігі дискретизация, салыстыру сұлбасының сезімталдығының шегі және есепті импульстардың жиілік тұрақсыздығының қателіктерінің қосылысынан тұрады. Өлшеудің қатысты қателігі ±0, 005% -ке тең болады. Аспаптар негізінен 3-7 мәнді сандық есептегіш құрылғысы бар көпшекті. Рұқсат қабілеті 0, 1 мкв дейін жетуі мүмкін.

Жиіліктік интегралдаушы сандық вольтметрлер аралық жиіліктік түрлендіргіші бар аналогты-сандық түрлендіргіштен тұрады. Өлшенетін кернеудің мәні түрлендіргіш шығысында фиксирленген Т уақытынан кейін шығатын импульстер санымен анықталады. 1. 3, в - суретте кіріс кернеуді түрлендіру кезіндегі интегралдау эффектісі көрсетілген. Ол өндірістік желінің нысанауларынан бөгеттерді әлсіретуге алып келеді. Осындай вольтметрлердің қателігі ±0, 01% -ке тең. Интегралдайтын вольметрлердің кемшілігі болып тезәрекеттілігінің аздығы, өйткені интегралдау уақыты кернеу периоды 50 Гц-ке тең болуы керек.

Теңгеретін түрлендіруі бар сандық вольтметрлер (1. 1, ә-сурет) жоғары дәлділікке ие. Бұған салыстыру әдісімен бірге сандық вольтмердің құрылымдық сұлбасына кері байланысты қосу арқылы қол жеткізеді. Кері байланыстағы кернеу сандық-аналогты түрлендіргішпен қалыптасады. Санды-аналогтық түрлендіргіш (сурет 1. 4) 1-2-4-2* кодымен берілген сыртқы сигналдарды тұрақты тоқтың эквивалентті u _k кернеуіне түрлендірілуін орындайды. Ол төрт декадан тұрады: бірлік, ондық, жүздік және мыңдық. Түрлендіргіш өте тұрақты тоқ I _ст көзі потенциометрді құратын прецизионды резисторлар мен басқарылатын электрондық кілттерден тұрады. Резисторлар кедергісі кіріс сигналдарының кодына сәйкес алынған. Әртүрлі декадтар салмағы біртипті резисторлар қатынасын таңдаумен ескерілген. Өлшеудің шектерін ауыстыру I _ст ток күшін дискретті өзгерту арқылы жүргізіледі. Мысалы, егер I _ст =0, 1 мА болса, онда өлшеу шегі 9, 999 В-қа тең. Децимальды үтірдің орналасуы өлшеу шегін өзгертумен қатар қойылады. Сандық вольтмертлерде декад саны 3-тен 8-ге дейін болатын санды-аналогты түрлендіргіштер қолданылады.

Санды-аналогты түрлендіргіштен басқа сандық вольтметрлердің фүнкционалды сұлбасы келесі элементтерден тұрады: кіріс интеграторы мен өлшенетін кернеуді бөлгіштен, салыстыру сұлбасынан, программалық басқару құрылғысынан, дешифратордан ( екілік-ондық кодты ондыққа түрлендіргіш) және сандық есептік құрылғыдан. Өлшенетін u _x ’ кернеуі өндірістік жиілік кернеуінің бір периоды шегінде интегралданғаннан кейін бөлгішке келіп түседі. u _x -ке тең бөлгіш шығысының кернеуі салыстыру сұлбасына келеді. Бір уақытта сұлбаның екінші кірісіне санды-аналогты түрлендіргішпен қалыптасатын компенсацияланатын u _k кернеуі түседі. u _x - u _k айырымының белгісіне байланысты программалық басқару құрылығысы компенсациялайтын u _k кернеуді салыстырылатын кернеулердің теңесуі болғанша өзгертіп отырады. Осы моментке сәйкес келетін кілттер режимі дешифратор көмегімен өлшеудің нәтижесі ретінде аспаптың есептік құрылғысымен бекітілетін ондық санға айналады. Басқару құрылғысының функционалдау алгоритмі басқару тактісінің минимальды саны кезінде есепті қамтамасыз ету керек. Бір уақытта бұл құрылғы автоматты түрде өлшеу шегін таңдайды және өлшенетін кернеудің белгісін анықтайды.

Кернеуді теңестірудің екі алгоритмы практикалық қолданыс табуда. Алгоритмды таңдауға байланысты сандық вольтмертлер жазушы және қадағалаушы теңгеруі бар аспаптарға бөлінеді. Қадағалаушы теңгеруі бар сандық вольтметрлерді бақыланатын кернеудің аз өзгерістерін бекіту қажет болған жағдайларда қолданған жөн. Ал жазушы теңгеруі бар аспаптарды өлшенетін кернеудің периодтық коммутациясы бар тармақталған жүйелерде қолданған абзал.

Айнамалы кернеу сандық вольтметрі. Айнымалы кернеуді өлшейтін сандық вольтметр тұрақты кернеуді сандық вольтметрден қосымша түрлендіргіштің барымен ерекшеленеді. Айнымалы кернеуді пропорционалды тұрақтыға түрлендіру үшін түзеткіш және термоэлектрлік типті өлшегіш түрлендіргіштері қолданылады.

Түрлендіргіштің түріне байланысты оның кіріс кернеуі өлшенетін кернеудің әрекет етуші, амплитудалық немесе ортатүзетілген мәніне пропорционал бола алады.

Сурет 1. 5 - Сандық-аналогты түрлендіргіш бір декадасының сұлбасы

Қосымша түрлендіргіштердің сипаттамалары сандық вольтметрлердің метрологиялық қасиеттеріне әсер ететіндіктен түрленудің дәлділігі мен сызықтығын жоғарлататын және олардың жиіліктік және динамикалық диапазондарын кеңейту үшін арнайы әркеттер қолданылады. Өлшегіш түрлендіргіштердің өлшеу қателігі әдетте 0, 1-0, 01% шектерінде болғандықтан, айнымалы кернеуді сандық вольтметрмен өлшеу дәлдігі тұрақты кернеуді өлшеудегі дәлділіктен төмен болады. Өлшеудің дәлділігі айнымалы кернеудің жиілігіне байланысты болады. Көрсетілген қателік, әдетте, ондаған герцтен жүздеген герц жиілік диапазонына сәйкес келеді. Бұл шектерден тыс кезінде өлшеу дәлділігі төмендейді. Сандық вольтмертлердің жиілік шегі көбінесе 30 МГц-тен аспайды.

Айнымалы кернеуді өлшейтін сандық вольтметр тұрақты кернеуді сандық вольтметрден қосымша түрлендіргіштің барымен ерекшеленеді. Айнымалы кернеуді пропорционалды тұрақтыға түрлендіру үшін түзеткіш және термоэлектрлік типті өлшегіш түрлендіргіштері қолданылады.

Алгоритмды таңдауға байланысты сандық вольтмертлер жазушы және қадағалаушы теңгеруі бар аспаптарға бөлінеді. Қадағалаушы теңгеруі бар сандық вольтметрлерді бақыланатын кернеудің аз өзгерістерін бекіту қажет болған жағдайларда қолданған жөн. Ал жазушы теңгеруі бар аспаптарды өлшенетін кернеудің периодтық коммутациясы бар тармақталған жүйелерде қолданған абзал. Басқару құрылғысының функционалдау алгоритмі басқару тактісінің минимальды саны кезінде есепті қамтамасыз ету керек. Бір уақытта бұл құрылғы автоматты түрде өлшеу шегін таңдайды және өлшенетін кернеудің белгісін анықтайды.

1. 2 Сандық вольтметрлердің негізгі параметрлері

Қазіргі уақытта көптеген өнеркәсіптермен қолдануы және құрылу принципі бойынша әртүрлі сандық есептегіштері бар аспаптар шығарылуда. Сандық вольтметрлердің негізгі сипаттамалары болып келесілер жатады: бөлу бағасы, кіріс кедергі, тезәрекеттілік, дәлділік, бөгеттерге төзімділік, сенімділік. Кейбір жағдайларда сандық вольтметрдің тұтыну қуатына мән беріледі.

Бөлу бағасы. Бөлу бағасы деп шкаланың екі көршілес белгілерінің шамаларының айрымын айтамыз. Әр өлшеу шегі үшін бөлудің бағасы тұрақты және осы сандық вольтметрдың минимальды рұқсат қабілеттілігін анықтайды. Бұл өлшегіш аспаппен ажыратылатын өлшенетін шаманың минимальды өзгеруі. Сандық вольтметрлер үшін бұл әдетте сандық есептің кіші разрядтың бір бірлігіне өзгеруі. Кейде рұқсат қабілеттілігі деп сандық вольтметрдің кіші шегінің бөлу бағасының мәнін түсінеміз. Бірақ бұл қабілеттілік бөлу бағасына қарағанда өлшеудің бір шегінде міндетті түрде тұрақты болмайды. Рұқсат қабілеттілігі негізінен сандық вольтмерлердің сұлбалық ерекшеліктерімен анықталады. Өз кезегінде рұқсат қабілеттілігі бірінші шектің мәнімен бірге жобаланатын аспаптың декадтар санын немесе екілік разрядтарын анықтайды. Декадтар немесе екі разрядтар саны кіріс сигналдарының динамикалық диапазонына эквивалентті, мысалы, 60 дБ үшдекадты аспаптардың. Өлшеу шегі кернеудің декадтық бөлгіштері арқылы (өлшенетін шаманың ұлғаю бағытына қарай) немесе тұрақты токтың масштабты күшейткіштері арқылы (кему бағытына қарай) кеңейтілейді. Масштабты күшейткіштерде интегралды операциялық күшейткіштер қолданған жөн.

Кіріс кедергісі. Сандық вольтметрлердің кіріс кедергісі өлшенетін сигнал көздерінен өлшеу алынған кезде алынатын қуатты сипаттайды. Кіріс кедергі электрлік кернеуді өлшеу кезінде үлкен рөль атқарады.

Тезәрекеттілік. Циклдық басқаруы бар сандық вольтметрлерде өлшеу циклі әдетте бастапқы жағдайға келтіру, өзіндік өлшегіш интервалын, өлшейдің аяқталғанын білдіретін сигналды қалыптастыруды жасайды. Циклдық басқауры бар өлшеу құрылығысының тезәрекеттілігі бір секундта өлшеудің максимальды мүмкін мәнімен бағаланады. Көрсеткіштердің визуальды есептері кезінде циклдың ұзақтығына ақпаратты буферлік жадыға сақтауға қажетті уақыты мен ақпараттың оператормен қабылдануына қажетті индикация уақытын қосу керек. Буферлік жадысы бар есептік құрылғаларды қолдану өлшеудің уақыт интервалын индикацияның уақыт интервалының ішіне қоюға мүмкіндік береді. Есептік құрылғының мұндау құрылуы индикациясын уақыта байланысты бір секундта өлшеу санын 10-30 %-ға ұлғайтуға мүмкіндік береді.

Тұрақты тоқтың вольтметрлерін жоғары жиілікті және импульсті бөгеттерден қорғаныштылығын жоғарлату үшін аспаптың кіріс тізбектеріне тегісейтін буындар қосады. Тегістейтін фильтрдегі ауаспалы процесстер уақыты өлшеу циклының ұзақтығына кіреді және ескерілуі қажет. Қадағалаушы түрленуі түрлендіргіштері бар аспаптарда тезәрекеттілік дискреттіктің бірлігін өңдеу ұзақтығымен бағаланады. Айнымалы токта сандық вольтметрлердің тезәрекеттілігі төмендейді және айнымалы кернеуді тұрақты кернеуге түрлендіру уақытымен анықталады (индикация уақыты ескерілмейді) . Осылайша, орта мәнді түрлендіргішті қолдана отырып, ауыспалы процесстердің ең төмен ұзақтығын қамтамасыз ететін түрлендіргіш пен фильтрдің оптимальды сұлбаларын таңдай отырып және фильтрде аз қалдық поляризациясы бар конденсаторларды қолдана отырып түрлендіруідің минимальды уақытын алуға болады.

Дәлділік. Дәлділік деп аспаптың қолдануның белгілі бір жағдайларында өлшеу қателігінің жатқан шегін айтуға болады. Қолданудың қалып жағдайларында негізгі қателік ескеріледі, ал одан ауытқу кезінде негізгі және қосымша қателердің суммасы ескеріледі. Қосымша қателер температураның жиіліктің және т. б. өзгеруі кезінде пайда болады. Өлшеу құрылғыларының дәлділігінің бағалаудың түсінікті және жиі қолданылатын салыстырмалы бағалау әдісі. Оның негізгі мақсаты дәлділік классын өлшеудің жұмыс диапазонының соңғы мәнінен пайыз түрінде көрсету. Өлшегіш аналогты-сандық құрылғылар үшін қателік өлшенетін шаманың менінің пйаызымен көрсетілу қажеттілігі МЕСТ-пен бекітілген. Өлшенетін шаманың жұмыс диапазонының соңғы мәніне теңескен жағдайында негізгі қатысты қателік қалып норалау кезіндегі қателікке тең болады.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.