Өнімділігі жылына 250 мың.т болатын күкірт қышқыл өндірісінің цехын жобалау

КІРІСПЕ

Бұл дипломдық жобада түсті металлургиялық газдардан Жезқазған қаласы шарттарында өнімділігі жылына 250 мың. т болатын күкірт қышқыл өндірісінің цехын жобалау орандалды. Бұл өндірістің бірінші сатысы күкіртті колчеданды күйдірген кезде күкірт қостотығын алу болып табылады. Күкірт қостотығын тазартқаннан кейін (әсіресе жанасу әдісінде) оны үштотыққа дейін тотықтырады, ол күкірт қышқылын алу үшін сумен байланыстырылады. Қалыпты жағдайларда SO ₂ - ден SO ₃ - ке дейін тотығу баяу жүреді. Үрдісті жылдамдату үшін катализатор қолданылады.

1 ӘДЕБИ ШОЛУ

1. 1 Күкірт қышқылының қасиеті

Сусыз күкірт қышқылы (моногидрат) H ₂ SO ₄ - ауыр майлы сұйық, ол сумен араласу арқылы көп мөлшерде жылу бөледі. Тығыздығы - 1, 8305 г/см ³ (20 ⁰ С - та), +10, 45 ⁰ С-та кристалданады, 296, 2 ⁰ С-та қайнайды.

Күкірт қышқылын бір молекула күкірт ангидридінің SO ₃ бір молекула сумен H ₂ O қосылысы деп қарастыру қажет, сусыз күкірт қышқылы 81, 63% SO ₃ және 18, 37% H ₂ O тұрады. Моногидраттағы SO ₃ -ң ерітінділері олеум деп аталады. Техникалық күкірт қышқылы қоспалармен сұр түске боялған.

Күкірт қышқылы сумен және күкірт ангидридімен алты гидрат түзеді:

H ₂ SO ₄ булары температураны көтерген кезде диссоциацияланады:

Күкірт қышқылы - ең активті бейорганикалық қышқылдардың бірі. Ол барлық металдармен және олардың тотықтарымен әрекеттеседі, алмасу ыдырау реакцияларына қатысады, сумен қарқынды араласады, тотықтырғыштық және басқа да маңызды химиялық қасиеттерге ие.

1. 2 Күкірт қышқылының қолданылуы

Күкірт қышқылы химиялық өнеркәсіптің негізгі өнімедрінің бірі болып табылады. Минералдық тыңайтқыштар, түрлі минералдық тұздар мен қышқылдар, бірқатар органикалық өнімдер, бояғыштар, жарылғыш заттар және т. б. өндірістерінде кең қолданылады. Ол мұнай, металлургиялық, металөңдеу, тоқыма және басқа да өнеркәсіптік салаларда қолданыс тапқан, сусіңіргіш және кептіргіш құрал ретінде, бейтарап үрдістер мен басқа да мақсаттар үшін пайдаланылады.

1. 3 Шикізат

Күкірт қышқылы өндірісінің бастапқы шикізаты ретінде күкіртті ангидрид болып табылады, ол күкіртті немесе басқа да құрамында күкірті бар шикізат (күкірт колчеданы, түсті металлургияның газдар, отын газдар, күкіртсутек және т. б. ) түрлерін күйдірумен алынады.

Күкіртті ангидридті күкірт қышқылына қайтаөңдеу, оны тотықтыру және суды қосудан тұрады:

Күкіртті ангидридтің оттегімен әрекеттесу жылдамдығы қалыпты жағдайда өте аз. Сондықтан өнеркәсіпте бұл реакцияны катализаторда жүргізеді (күкірт қышқыл өндірісінің жанасу әдісі) немесе оттегіні тасымалдағыштарды қолданады (күкірт қышқыл өндірісінің нитроздық әдісі) .

1. 4 Күкірт қышқылының сорттары

Өнеркәсіп күкірт қышқылының бірнеше сорттарын шығарады, олар бір-бірінен құрамында H ₂ SO ₄ немесе SO ₃ (бос) - ң болуымен, сонымен қатар қоспалардың мөлшерімен және құрамымен ерекшеленеді. Нитроздық әдіспен салыстырмалы азконцентрлі мұнаралы қышқыл алынады, құрамында шамамен 75% H ₂ SO ₄ болады. Жанасу әдісі бойынша түрлі концентрациядағы күкірт қышқылы алынуы мүмкін, себебі жанасу үрдісінде күкірт ангидриді түзіледі, оған кез келген қажетті мөлшерде суды қосуға болады.

Күкірт қышқылы техникалық, аккумуляторлық және реактивті деп ажыратылады. Күкірт қышқылының түрлері болып мұнаралы қышқыл, купорос майы және олеум табылады. Аккумуляторлық қышқыл жанасу әдісімен алынады (92-94% H ₂ SO ₄ ) . Реактивті қышқыл бірнеше сорттарда шығарылады: химиялық таза, анализ үшін таза және таза.

1. 5 Күкірт қышқылын алу әдістері

Қоспалардың құрамы мен мөлшері де күкірт қышқылын алу әдісіне байланысты. Мысалы, мұнаралы күкірт қышқылын алу кезінде, оған күйдіру газында қалатын шаң бөлшектері түседі, оны құрғақ электрфильтрлерде тазартса да. Сондай-ақ, мұнаралық қышқылдың құрамында еріген азот тотықтары болады. Күкірт қышқылы сонымен қатар H ₂ SO ₄ - те еритін, аппараттың коррозиясы өнімдерімен ластануы мүмкін.

Күкірт қышқылын жанасу әдісімен өндіру кезінде күйдіру газын шаңнан тазартқаннан кейін оны мұқият арнайы тазартуға ұшыратады. Сондықтан жанасу күкірт қышқылының құрамында коррозияның ерігіш өнімдері болады. Коррозияға материалдардан дайындалған аппаратты қолдану, жоғарғы тазалықты жанасу күкірт қышқылын алуға болады.

2 Металлургиялық газдардан күкірт қышқыл өндірісінің технологиялық сұлбасының сипаттамасы.

Металлургиялық аппараттардан газ жоғарғы температураларға дейін қыздырылып шығады және оның құрамында As, Se, т. б. қоспалар болады, олар қондырғыға, тотығуға біршама кедергілер келтіреді. Әсіресе жоғарғы шаңдатылған металлургиялық газдарды шаңнан өте мұқият тазалау қажет. Газдағы шаңның жоғарғы құрамы аппараттардың, мұнара насадкаларын, қышқылдық байланыстардың тез шашылуына әкеліп соғады және қосымша кедергілерді тудырады. Бұл кезде өндірілетін күкірт қышқылының сапасы нашарлайды, күкіртқышқылды жүйелердің өнімділігі төмендейді.

Металлургиялық аппараттардан шыққан газ, газ жүретін құбырлармен құрғақ электрфильтрлерге таралады. Технологиялық газдардың жұқа тазартылуы екі секциялы электрфильтрлерде жүргізіледі. Құрғақ электрфильтрларынан шығатын газдың шаңдатылуы 0, 3 г/м ³ -тан аспауы қажет. Қатаң шаңдардан тазарған газдар шаю бөліміне бағытталады.

Құрғақ тазартудан кейін газ шаю бөлімінен өтеді, онда газды қалдық шаңнан және қоспалардан дымқыл тазарту жүреді. Мұнда газ күкірт қышқылымен суландыралатын І және ІІ шаю мұнараларынан өтеді. І шаю мұнараларында газдар күрт салқандатылған кезде, газдың құрамындағы SO ₃ пен су булары күкірт қышқыл буларын түзу арқылы байланысады және тұман түрде көлемде конденсацияланады. Бұл кезде газдың негізгі қоспалары (As ₂ O ₃ , SeO ₂ және басқалары) қышқылда жартылай ериді, бірақ олардың көп бөлігі күкіртқышқылды тұманда ериді. Ары қарай газ ІІ шаю мұнарасына барады. Газдың ары қарай салқындауы жүреді және қосымша тұман бөлінеді. Тұманнан бөлінген, бірақ құрамында көп мөлшерде су булары бар газ, күкірт қышқылымен суландырылатын кептіру мұнарасына келіп түседі.

Шаю бөлімінен кейін қоспалардан тазартылған және салқындатылған газдың құрамында көп мөлшерде ылғал болады. Ылғал газды кептіру үшін 1-ші және 2-ші кептіру мұнаралары орнатылған. Ылғал газ 1-ші кептіру мұнарасында 93-93, 5% күкірт қышқылымен суландырылады. Суландыратын қышқыл су буын сіңірген кезде сұйылады, оның концентрациясын ұстау үшін қышқылды моногидратпен бекітеді. Кептіру үрдісін дұрыс жүргізген кезде 1-ші кептіру мұнарасында газдан 90% ылғал абсорбцияланады. Газ 1-ші кептіру мұнарасынан 95-96% күкірт қышқылымен суландырылатын 2-ші кептіру мұнарасына келіп түседі. 1-ші кептіру мұнарасына қарағанда суландыру айналымында 2-ші кептіру мұнарасында тоңазытқыштар болмайды. Мұнда қышқылдың концентрациясын тұрақты ұстау үшін, оны моногидратты абсорберден келетін 98% қышқылмен бекітеді. 2-ші кептіру мұнарасынан шыққан газ жанасу аппаратына барады.

Газ І және ІІ сыртқы жылуалмастырғыштардың құбыраралық кеңістіктерінен өтіп, жанасу аппаратының 1 қабатына келеді. Мұнда SO ₂ - ден SO ₃ -ке тотығу үрдісі жүреді, бұл кезде көп мөлшерде жылу бөлінеді. Газ жанасу аппаратының 2-ші, 3-ші, 4-ші қабаттарынан өтіп, ІІ сыртқы жылуалмастырғышқа бағытталады, кейін І сыртқы жылуалмастырғыштан өтіп, абсорбцияға бет алады.

Құрамында SO ₃ бар газ жанасу аппаратынан абсорбциялық бөліміне түседі, мұнда SO ₃ 98, 3% қышқылмен суландырылатын моногидратты абсорберге сіңіріледі. Суландырғаннан кейін қышқыл мұнараның төменгі бөлігіне жиналады және өзі ағып жинағыштарға келіп түседі, ол жерден насостың көмегімен мұнараны суландыруға беріледі. Күкірт қышқылдың концентрациясын 98, 3% деңгейде ұстап тұруы үшін моногидратты абсорбердің жинағышына 1-ші кептіру мұнараның айналымынан су мен қышқыл беріледі.

3 ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ ЕСЕПТЕУЛЕР

Есептеуге арналған бастапқы мәліметтер

1. Өндірістің өнімділігі - 25 т/жыл
2. Металлургиялық газдардағы күкірттің құрамы, Cs- 47%
3. Металлургиялық газдардағы ылғалдың құрамы, - 3, 5%
4. Күйдіріндідегі күкірттің құрамы, Cs(күй) - 1%
5. Құрғақ күйдіру газындағы күкіртті газдың құрамы, - 10%
6. Құрғақ күйдіру газындағы күкірт газының құрамы, - 0, 1%
7. Газдың температурасы, tг- 20oC
8. Ауаның температурасы, tауа- 20оС
9. Ауаның салыстырмалы ылғалдылығы, φ - 50%

10. Күйдірілетін қабаттың температурасы, t _қ - 800 ^о С

11. 20oC - тағы қаныққан су буының қысымы, Р - 17, 54 мм сын. бағ.

3. 1 Өндірістің материалдық балансы

1. Металлургиялық газдың сағаттық шығыны

кг/сағ

2. Металлургиялық газдағы күкірттің жалпы мөлшері

кг

3. Металлургиялық газдағы ылғалдың мөлшері

кг

4. Күйдіріндінің мөлшері мына теңдеумен анықталады

мұнда С _S(теор) - күкірттің шикізаттағы теориялық құрамы, %;

С _{S(накты)} - құрғақ шикізаттағы күкірттің нақты құрамы, %;

С _S(күй) - күйдіріндідегі күкірттің құрамы, %;

а - күйдіріндінің теориялық шығысы бірлік мөлшерде;

- құрғақ металлургиялық газдың мөлшері.

кг

ҚҚ пештерінде колчеданды күйдіру оттегінің салыстырмалы аз концентрациясы кезінде мына реакция бойынша жүреді

C _S(теор) = 32, 49%;

a = 0, 83

Онда

кг

5. Күйдіріндімен күкірттің жоғалулары

кг

6. Күйдірілген күкірттің мөлшері

кг

7. Алынған газдың көлемі (SO ₂ + SO ₃ )

м ³

8. SO ₂ көлемі

м ³

9. SO ₃ көлемі

м ³

10. Күйдіру газындағы оттегінің концентрациясын мына теңдеумен анықталады

n - ауадағы оттегінің мөлшері, n = 21% ;

m - оттегі молекула санының күкірт қостотық молекула санына стехиометриялық қатынас.

11. Құрғақ күйдіру газының қосынды көлемі

м ³

12. Күйдіру газындағы оттегінің көлемі

м ³

13. Күйдіру газындағы азоттың көлемі

14. Күйдіруге түсетін құрғақ ауаның көлемі

м ³

15. 20 ^о С температура және 50% ылғалдылық кезінде ауадағы су буының көлемі

м ³

16. Су буының жалпы көлемі

м ³

Кесте 3. 1 - Өндірістің материалдық балансы

3. 2 Шаю бөлімінің материалдық балансы

1. 28538, 813 кг металлургиялық газдағы мышьяктың құрамы

кг немесе кг

мұнда 75 - As-ң атомдық массасы;

198 - As ₂ O ₃ -ң молекулалық массасы.

2. 28538, 813 кг металлургиялық газдағы селеннің құрамы

кг немесе кг

мұнда 79 - Se-ң атомдық массасы;

111 - SeO ₂ -ң молекулалық массасы.

3. күкіртті тұманның мөлшері (H ₂ SO ₄ -ке есептегенде) газдың құрамындағы SO ₃ -тен түзіледі кг немесе SO ₃ -ке есептегенде кг

4. 28538, 813 кг-ға құрғақ газдың көлемі

м ³

немесе қ. ж. кезінде

м ³

себебі, шаю бөліміне кіретін газдың құрамында 2367, 312 м ³ су буы бар, онда су шаю сұйығынан тәжірибе жүзінде онымен әкетілмейді. Берілген шарттар кезінде газдан 2367, 312 - 2869, 993 = -502, 681 су буы конденсацияланады және шаю сұйығына өтеді, яғни кг.

Газбен әкетілетін күкіртқышқыл тұманның, құрамында 0, 005 г/м ³ H ₂ SO ₄ болған кезде мөлшері:

кг

Кесте 3. 2 - Шаю бөлімінің материалдық балансы

3. 3 Кептіру бөлімінің материалдық балансы

Кептіру мұнарасының материалдық балансының құрамы

Газдағы су буы 2869, 993 м ³ немесе 2306, 244 кг.

Газ ауамен 7, 5% дейін SO ₂ -мен сұйытылады, яғни жанасу процесіне оңтайлы концентрациямен. Су буы 94% H ₂ SO ₄ -пен сіңіріледі бұл кезде қышқыл 93, 5% H ₂ SO ₄ дейін сұйылтылады. Кептіру бөлімінен кететін газдың құрамында 0, 2 г/м ³ H ₂ O бар.

Құрғақ газдың ауамен сұйылтқаннан кейінгі көлемі:

Газға қосуға қажетті құрғақ ауаның мөлшері:

Ауаның қатысты ылғалдылығын 50% және ауаның температурасын 23 ^о С деп қабылдаймыз. Бұл температураға қаныққан су буының қысымы 20, 9 мм сын. бағ сәйкес келеді.

Ауамен әкетілетін ылғалдың мөлшері:

Ауаның құрамы:

O ₂ . . . немесе 9182, 869 кг

N ₂ . . . немесе 30226, 945 кг

H ₂ O . . . 426, 749 м ³ немесе 342, 923 кг

Ауамен және газбен әкетілетін ылғалдың жалпы құрамы:

2306, 244 + 342, 923 = 2649, 167 кг.

Кептіру бөлімінен шығатын газдағы ылғалдың мөлшері:

Қышқылмен сіңірілетін ылғалдың мөлшері:

2649, 167 - 0, 86 = 2648, 307 кг.

Газды кептіру үшін қажетті қышқылдың мөлшерін , келетін және кететін қышқылдың баланс теңдеуінен анықтаймыз:

1, 8 т/м ³ тығыздық кезіндегі қышқылдың көлемі:

0, 3% SO ₃ күкірт қышқылында еріп, газдан шығарылады деп қабылдаймыз. Қышқылда еріген күкірт қостотығының мөлшері:

немесе

Кептіру бөлімінен шығатын газдың құрамы:

SO ₂ 9155, 403 - 27, 466 = 9127, 937 м ³ 26158, 294 - 78, 475 = 26079, 819кг

O ₂ 6225, 674 + 6428, 008 = 12653, 682; 8893, 82 + 6428, 008 = 15321, 828

N ₂ 76081, 399 + 24181, 556 = 100262, 955; 95101, 749+24181, 556 = 119283, 305

H ₂ O 0, 86

Кептіру бөлімінен шығатын қышқылдың мөлшері:

495233, 4 + 2648, 307 = 497881, 707 кг.

Бұл қышқылдағы H ₂ SO ₄ - ң концентрациясы:

Кесте 3. 3 - Кептіру бөлімінің материалдық балансы

3. 4 Жанасу бөлімінің материалдық балансы

Айналу дәрежесі 98%.

28538, 813 кг-нан алынған күкіртті ангидридтің мөлшері:

немесе 8945, 378 м ³

SO ₂ -ң тотығуына оттегінің шығындалуы:

немесе 4472, 689 м ³

Газда қалады:

SO ₂ немесе 146, 047 м ³

O ₂ немесе 6252, 590 м ³

Кесте 4. 4 - Жанасу бөлімінің материалдық балансы

3. 5 Жанасу бөлімінің жылулық балансы

І қабат

Кіретін газдың температурасын t _кір анықтау.

Жылудың кірісі:

1. Аппаратқа кіретін газдармен келіп түсетін жылу, ккал/сағ

0, 332 - газдың 300-350 ^о С кезіндегі жылусыйымдылығы, ккал/м ³ град.

2. Күкірт қостотығы тотыққан кезде бөлінетін жылу, ккал/сағ

q - реакцияның жылуы, 22449 ккал/кг моль - ға тең;

x ₁ - І қабаттағы тотығу дәрежесі;

11% - 0, 11 - күйдіру газының тәжірибелік шығыны.

Жылудың шығысы

1. Қабаттан газбен әкетілетін жылу

ккал/сағ

0, 338 - газдың 550 ^о С кезіндегі жылусыйымдылығы, ккал/м ³ град.

2. Жылу шығындарын реакция жылуынан 8% деп қабылдаймыз

Жылулық баланс теңдеуінен табамыз

ІІ қабат үшін х ₂ =0, 9 және t ^II =480 ^o C. ІІ қабаттан әкетілетін жылудың мөлшері реакция жылуынан және І қабаттан келетін газбен кіргізілетін жылудың артық мөлшерінен жасалады:

22596 - реакция жылуы, ккал/кг мол. ;

0, 337 - газдың орташа жылу сыйымдылығы, ккал/м ³ град.

І қабатқа жылудың кірісі

1. 450 ^о С кезінде газбен кіргізілетін жылу

ккал/сағ.

2. Тотығу реакциясы кезінде бөлінетін жылу

ккал/сағ

Жылудың жалпы кірісі

ккал/сағ

І қабаттан жылудың шығысы

1. Кететін газбен бірге, оның температурасы t _кір температурасына тең жылу

Кіріс пен шығысты салыстыра отырып алатынымыз:

ІІ қабат

ІІІ қабат

IV қабат

Кесте 3. 5 - Жанасу бөлімінің жылулық балансы

3. 6 Жанасу аппаратын есептеу

Төртқабатты жанасу аппаратына қ. ж. 122044, 574 м ³ газ келіп түседі. Газдың құрамы: SO ₂ - 7, 48%, O ₂ - 10, 37% және N ₂ - 82, 15%.

Келесі мәліметтерді қабылдаймыз:

Қабат бойынша газдың бастапқы және соңғы құрамы мен компоненттердің мөлшерін анықтаймыз.

Бірінші қабатқа келіп түсетін газ:

Бірінші қабаттағы газдың жанасу дәрежесі 0, 7 - ге тең. Бірінші қабаттан кейінгі газдың құрамы:

Екінші қабатта газ қосымша 16% - ға жанасады. Екінші қабаттан кейінгі газдың құрамы:

Үшінші қабатта газ 9% - ға жанасады. Үшінші қабаттан кейінгі газдың құрамы:

Төртінші қабатта газ 3% - ға жанасады. Төртінші қабаттан кейінгі газдың құрамы:

Қабаттардан шығатын газдың температураларын анықтаймыз.

Бірінші қабатқа жылудың кірісі.

1. 450 ^о С кезінде газбен кіргізілетін жылу

ккал/сағ.

2. Тотығу реакциясы кезінде бөлінетін жылу

ккал/сағ

Жылудың жалпы кірісі

ккал/сағ

Бірінші қабаттан жылудың шығысы

1. Кететін газбен бірге, оның температурасы t _х температурасына тең жылу

Кіріс пен шығысты салыстыра отырып, бірінші қабаттан кететін газдың температурасын табамыз:

Осы тәсіл сияқты қалған қабаттардан кететін газдың температурасын анықтаймыз:

Қабаттар бойынша жанасу массасының мөлшерін анықтаймыз.

Жанасу массасының көлемін мына теңдеу бойынша анықтаймыз: .

Жанасу уақыты температураның көтерілуіме азаяды. Бірінші қабаттағы орташа температурасы:

Кестеден τ ₀ мәнін 500 және 525 ⁰ С кезінде анықтаймыз. кезіндегі бірінші қабат үшін τ ₀ мәні:

Дәл осы әдіспен қалған қабаттар үшін , , аламыз.

Газдың көлемін және газдың жанасу массасымен жанасу уақтын біле отырып, әр қабат үшін жанасу массасының көлемін анықтаймыз:

Жанасу аппаратының жоғарғы бөлігінің диаметрін 3, 5 м деп қабылдап, әр қабаттың биіктігін аламыз:

Жанасу аппаратының төменгі бөлігінің диаметрін 4, 5 м деп қабылдаймыз.

Есептелінген жанасу аппаратының өлшемдері:

1. Жоғарғы бөлігінің диаметрі 3, 5 м

2. Төменгі бөлігінің диаметрі 4, 5 м

3. 1-ші қабаттың биіктігі 2, 7 м

4. 2-ші қабаттың биіктігі 3, 3 м

5. 3-ші қабаттың биіктігі 1, 1 м

6. 4-ші қабаттың биіктігі 1, 3 м

7. Жалпы биіктігі 8, 4 м

4 БАС ЖОСПАР ЖӘНЕ КӨЛІК

Жобаланатын цех ашық алаңда орнласқан. Цех территориясындағы аймақтың көлбеуі 16-18 ^о . Барлық корпустар мен ғимараттар бір-бірлерінен тазалық ережелеріне сәйкес орналасқан (20 м жақын емес) . Цехтардың орналасуы технологиялық талаптарға сәйкес.

Шу және шаң сияқты зияндылардың көзі болып табылатындықтан, тұрғын аймақ пен зауыттың арасында орман отырғызылумен тазалық-сақтандыру аймағы қарастырылған, аймақтың ені шамамен 500 м.

Зауыттың өнеркәсіптік алаңында келесі объектілер жобаланған:

1 Зауыттың бас корпусы

2 Байланыс бөлімі

3 Әкімшілік корпусы, химиялық зертханаларымен

4 Жөндеу шеберханалары

5 Асхана

Жоспардағы ғимараттардың корпустары тікбұрышты болып келеді. Зауыттың территториясы бойынша қалыпты соқпақтың темір жолы өтеді.

Зауыт территориясындағы байланыс автожолдары жеке өндірістік корпустар мен қоймалардың байланысын қамтамасыз етеді. Зауыт территориясында темір жолы мен автожолдардың қиылсы бар. Жолаушы жолдарының ені - тратуар - 1, 5-2 м.

Тратуарлар, автожолдардан ары және негізгі корпустардың айналасында сәндік ағаштары, бұталар және көгал шөптері отырғызылған. Асхананың қарама-қарсысында фонтан бар.

4. 1 Негізгі цехтардың ғимараттары мен құрылыстары бойынша сәулетті-құрылыстық шешімдер

Сәулетті-құрылыстық шешімдер келесі талаптарды ескеру арқылы қабылданды:

а) өрт қауіпсіздігі бойынша өндірістің дәрежесі;

б) ғимараттың отқа тұрақтылық дәрежесі ІІ;

в) жалпы бақылауды қажет ететін жұмыстардың жасанды жарықтандыру үшін дәлдік дәрежесі бойынша жұмыс түрі.

... жалғасы

Сары фосфор өндірісінің есептеулері

Күкіртті колчеданнан Жезқазған қаласы шарттарында өнімділігі жылына 2000 т болатын күкірт қышқыл өндірісінің цехын жобалау

Өнімділігі 30 тонна/тәулігіне модифицирленген майлар цехын жобалау

Химия өнеркәсібі

Оттекті конвертор өндірісі

Қарағанды құю зауыты «Қазақмыс» корпорациясының жағдайында қуаттылығы жылына 5 мың тонна болат құю сериялық өндіріс бөлімінің жобасы.

Балқаш мыс комбинаты

Колошниктегі көтеріңкі қысымның пештің жүрісіне және көрсеткіштеріне әсерін пайдалану мен сараптау арқылы жылдық өнімділігі 3,3 млн тонна қайта өңделетін шойынға тең домна цехының жобасы

Атырау облысының экономикалық потенциялы

Шымкент қорғасын зауыты

• Іс жүргізу
• Автоматтандыру, Техника
• Алғашқы әскери дайындық
• Астрономия
• Ауыл шаруашылығы
• Банк ісі
• Бизнесті бағалау
• Биология
• Бухгалтерлік іс
• Валеология
• Ветеринария
• География
• Геология, Геофизика, Геодезия
• Дін
• Ет, сүт, шарап өнімдері
• Жалпы тарих
• Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
• Журналистика
• Информатика
• Кеден ісі
• Маркетинг
• Математика, Геометрия
• Медицина
• Мемлекеттік басқару
• Менеджмент
• Мұнай, Газ
• Мұрағат ісі
• Мәдениеттану
• ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
• Педагогика
• Полиграфия
• Психология
• Салық
• Саясаттану
• Сақтандыру
• Сертификаттау, стандарттау
• Социология, Демография
• Спорт
• Статистика
• Тілтану, Филология
• Тарихи тұлғалар
• Тау-кен ісі
• Транспорт
• Туризм
• Физика
• Философия
• Халықаралық қатынастар
• Химия
• Экология, Қоршаған ортаны қорғау
• Экономика
• Экономикалық география
• Электротехника
• Қазақстан тарихы
• Қаржы
• Құрылыс
• Құқық, Криминалистика
• Әдебиет
• Өнер, музыка
• Өнеркәсіп, Өндіріс