Үш тұғырлы тілдің ұшпағы

02.57.04 Тілдердің үш тұғырлылығы мәдени жобасын іске асыру - уақыт талабы
Тәуелсіздік тізгіні қолымызға тиіп, егеменді ел болған алғашқы күндерден бастап-ақ елімізде тіл саясаты Мемлекет басшысы Н. Назарбаевтың тікелей басшылығымен салиқалы да, сындарлы түрде жүзеге асырылуда.
Елбасы жыл сайынғы Қазақстан халқына арнайтын дәстүрлі жолдау¬ларында да тіл саясатына, оның ішінде қоғамдағы мемлекеттік тілдің мәртебесін көтеру мәселесіне тоқталмай өткен емес.
Білім мен ғылымның, эконо¬миканың, бизнестің, саясаттың, жалпы бәсекелес¬тіктің қарыштап дамып отырған бүгінгідей жаһандану кезеңінде Елбасы көрегендік танытып, алдымызға үш тілді білу қажеттігін қойып отыр. Әсіресе, өскелең ұрпақтың, жастар алдында бірнеше тіл білу міндеті тұр.
Мемлекет басшысы бұрнағы жылғы “Жаңа әлемдегі жаңа Қазақстан” атты Қазақстан халқына Жолдауында: “Қазақстан халқы бүкіл әлемде үш тілді пайдаланатын жоғары білімді ел ретінде танылуға тиіс. Бұлар: қазақ тілі – мемлекеттік тіл, орыс тілі — ұлтаралық қатынас тілі және ағылшын тілі —жаһандық экономикаға ойдағыдай кірігу тілі”, — деген болатын.
Президент Нұрсұлтан Назарбаев биылғы халыққа арнаған “Қазақстан халқының әл-ауқатын арттыру — мемлекеттік саясаттың басты мақсаты” атты Жолдауында Үкіметтің алдына “Тілдердің үш тұғырлылығы” мәдени жобасын іске асыруды жеделдету міндетін қоя отырып, бүкіл қоғамымызды топтастырып отырған мемлекеттік тіл ретінде қазақ тілін оқыту сапасын арттыру қажеттігіне ерекше назар аударды.
Жамбыл облысында республикада алғашқылардың бірі болып 2002 жылдан бастап жергілікті өкілді және атқарушы органдарда іс қағаздары мемлекеттік тілге көшірілді. Содан бері барлық деңгейдегі әкімдік мәжілістері мен мәслихат сессиялары, ресми және мәдени шаралар мемлекеттік тілде жүргізіледі. Облыстық әкімдіктің алқа мәжілістері, облыстық мәслихат сессиялары өтетін мәжіліс залы құны 6,0 млн.теңге тұратын 50 нүктелік ілеспе аударма жасайтын техникалық құралдармен жабдықталған. Мұнда аудармашылар тарапынан сапалы аударма жасалып отырады. Жергілікті өкілді және атқарушы органдарда қабылданатын шешімдер мен қаулылар, өкімдер, бұйрықтар және басқа да нормативтік актілер мемлекеттік тілде әзірленіп, мемлекеттік тілде қабыл¬данады.
Бүгінгі таңда облысымыздағы 154 кенттік, ауылдық (селолық) округтер мен кент, ауыл әкімдерінің 147-де іс қағаздары толықтай мемлекеттік тілде, ал өзге ұлт өкілдері көп шоғырланған 7 кент пен ауылдық (селолық) округтерде екі тілде (мемлекеттік және орыс тілінде) жүргізіледі.
Іс қағаздарын мемлекеттік тілге кө¬шіру ісі, әсіресе, Жамбыл, Байзақ, Та¬лас, Сарысу, Шу және Меркі аудан¬дарында жақсы жолға қойылған.
Іс қағаздарындағы мемлекеттік тілдің үлесін арттыру үшін тиісінше шаралар жасалуда. Өткен жылдың басынан бері облыс әкімі аппаратына келіп түскен және сыртқа жолданған құжаттардың тілдік арасалмағы облыстық тіл басқар¬масы тарапынан ай сайын талданып, сарапталып отырылатын болды. Сол сияқты, аудандар мен Тараз қаласындағы, облыстық департаменттер мен басқар¬малардағы құжат айналымына да тоқсан сайын сараптама жасалып, мемлекеттік тілдің үлесін арттыру жөнінде талаптар қойылып отырылады. Нәтижесінде, бұрнағы жылы облыстағы мемлекеттік мекемелердегі шығыс құжаттарындағы мемлекеттік тілдің үлесі 75 пайыз болса, бұл көрсеткіш аудандар мен Тараз қаласында 92 пайызға жетті.
Мемлекеттік тілдің қолданыс аясын кеңейту мақсатында 2007 жылы өзге ұлт өкілдерінің балабақша бүлдіршіндері арасында “Қазақшаң қалай, балақай?”, жоғары сынып оқушылары арасында (өзге ұлт балалары) “Мемлекеттік тіл — ме¬рейім”, сондай-ақ Абай оқулары, “Мем¬ле¬кеттік тіл — менің тілім”, “Қазақ тілінің үздік оқытушысы”, “Үздік аудармашы”, “Тіл — халық жанын танудың кілті” және О.Бөкей атындағы көркемсөз оқу ше¬берлерінің байқаулары ұйымдас¬тырылды. Жоғарыда аталған тіл байқауларын өткі¬зуге облыс қазынасынан 1 млн. 623 мың теңге жаратылды.