Қоректік заттар және денсаулық
А-ауыз қуысында және тері сыртында бактерия жасаушаларының сыртқы қабықшасын бұзып зарарсыздандыратын және қорытатын гидролар класына жататын ферменттер.
Ә-химиялық құрамы мен физикалық қасиеттері біртекті металл катионы мен қышқыл қалдығы анионынан тұратын күрделі заттар. Мысалы: ас тұзы, калышцй фосфаты, калий тұздары
Б-жануарлар мен адам организміне, ондағы зат алмасу процесіне аз молшерде болса да өте қажетті органикалык, заттар немесе осы заттардан тұратын дәрі-ләрмектер.
В-иіссіз, дәмсіз, тұссіз, тығыздығы 3,98" С жылылықта 1,000 г/см3 болатын, тірі организмдер үшін аса қажет сүйықтық.
Г-жалпы химиялык формуласы: Ст(Н2О)п _ яғни көміртегімен судан тұратын күрделі химиялық, органикалық косылыстар тобы. Күрамында негіз гі кірпіші болып табылатын кант заты глкжозаның – СНО6 - кезлесу санына қарай: моно, олиго (ди, три), полисахаридтер деп те аталады.
Д-пептидтік немесе амидтік байланыспен өзара тізбектеліп байланысқан 20 түрлі амин қышқылынан қүралатын, олардың байланысу реті өзгеруіне қарай алуан түрлі болып келетін жоғарғы молекулалы кұрылысты табиғи органикалық күрделі заттар.
Ж-организмнің энергиялық қорын құрайтын, жүике
импульстерін откізуге қатынасатын, су жұқпайтын, жылу өткізбейтін қабаттар жасауға қатынасатын табиғи органикалық заттар тобы.
З-тағам құрамында болуға тиісті,тірі улпалар құрылысына
биохимиялық физиологиялық происстердің жүруі үшін аса
кейбір биологиялық белсенді заттары мол болатын сұйык көздері. Көбіне жер астында кездесіп, қүрамында 1 г/мл-ден астам көмір қышқыл газы, күкіртті сутек, темір, мышьяк т.с.с. тұздар мол болуымен қатар қызуы жоғары, кейде радиоактивті де болуы мүмкін.
К-тағамдық заттардың мөлшерін, химиялық құрамын, энергиялық құндылығын, кулинарлык дайындалу ережелерін толық ескере отырып, нақты тамақтану тәртібі, яғни тұрмыс қалпы.
Л-құрамына-қорытылмайтын полисахаридтер-целлюлоза (клет-чатка), гемицеллюлозалар және лектинді заттар енетін "балласт заттар" - деп аталатын тағамдық заттар. Ол заттар ішектің қозғалыс қызметін шынықтырып, ішек жабысуының, соқырішектің, геморройдың, холециститгін, ішектің соңғы бөлігінің жара ауруларының алдын алады, тағамның ас жолында жүрү тәртібін реттейді, тағам құрамындағы улы заттарды, артық холестеринді бойына сіңіріп ас жолын, организмді тазартуға қатынасады.
Ә-химиялық құрамы мен физикалық қасиеттері біртекті металл катионы мен қышқыл қалдығы анионынан тұратын күрделі заттар. Мысалы: ас тұзы, калышцй фосфаты, калий тұздары
Б-жануарлар мен адам организміне, ондағы зат алмасу процесіне аз молшерде болса да өте қажетті органикалык, заттар немесе осы заттардан тұратын дәрі-ләрмектер.
В-иіссіз, дәмсіз, тұссіз, тығыздығы 3,98" С жылылықта 1,000 г/см3 болатын, тірі организмдер үшін аса қажет сүйықтық.
Г-жалпы химиялык формуласы: Ст(Н2О)п _ яғни көміртегімен судан тұратын күрделі химиялық, органикалық косылыстар тобы. Күрамында негіз гі кірпіші болып табылатын кант заты глкжозаның – СНО6 - кезлесу санына қарай: моно, олиго (ди, три), полисахаридтер деп те аталады.
Д-пептидтік немесе амидтік байланыспен өзара тізбектеліп байланысқан 20 түрлі амин қышқылынан қүралатын, олардың байланысу реті өзгеруіне қарай алуан түрлі болып келетін жоғарғы молекулалы кұрылысты табиғи органикалық күрделі заттар.
Ж-организмнің энергиялық қорын құрайтын, жүике
импульстерін откізуге қатынасатын, су жұқпайтын, жылу өткізбейтін қабаттар жасауға қатынасатын табиғи органикалық заттар тобы.
З-тағам құрамында болуға тиісті,тірі улпалар құрылысына
биохимиялық физиологиялық происстердің жүруі үшін аса
кейбір биологиялық белсенді заттары мол болатын сұйык көздері. Көбіне жер астында кездесіп, қүрамында 1 г/мл-ден астам көмір қышқыл газы, күкіртті сутек, темір, мышьяк т.с.с. тұздар мол болуымен қатар қызуы жоғары, кейде радиоактивті де болуы мүмкін.
К-тағамдық заттардың мөлшерін, химиялық құрамын, энергиялық құндылығын, кулинарлык дайындалу ережелерін толық ескере отырып, нақты тамақтану тәртібі, яғни тұрмыс қалпы.
Л-құрамына-қорытылмайтын полисахаридтер-целлюлоза (клет-чатка), гемицеллюлозалар және лектинді заттар енетін "балласт заттар" - деп аталатын тағамдық заттар. Ол заттар ішектің қозғалыс қызметін шынықтырып, ішек жабысуының, соқырішектің, геморройдың, холециститгін, ішектің соңғы бөлігінің жара ауруларының алдын алады, тағамның ас жолында жүрү тәртібін реттейді, тағам құрамындағы улы заттарды, артық холестеринді бойына сіңіріп ас жолын, организмді тазартуға қатынасады.
Қоректік заттар
1. Ақуыз 2. Дәрумендер 3.Диета 4.Көмір сулары
5.Лизоцим 6.Майлар 7.Минералдық мұздар 8.Минералдық су 9.Роцион 10.Су
11.Талшықтық заттар 12.Микро элементтер
А-ауыз қуысында және тері сыртында бактерия жасаушаларының сыртқы
қабықшасын бұзып зарарсыздандыратын және қорытатын гидролар класына жататын
ферменттер.
Ә-химиялық құрамы мен физикалық қасиеттері біртекті металл катионы мен
қышқыл қалдығы анионынан тұратын күрделі заттар. Мысалы: ас тұзы,
калышцй фосфаты, калий тұздары
Б-жануарлар мен адам организміне, ондағы зат алмасу процесіне аз молшерде
болса да өте қажетті органикалык, заттар немесе осы заттардан тұратын дәрі-
ләрмектер.
В-иіссіз, дәмсіз, тұссіз, тығыздығы 3,98" С жылылықта 1,000 гсм3 болатын,
тірі организмдер үшін аса қажет сүйықтық.
Г-жалпы химиялык формуласы: Ст(Н2О)п _ яғни көміртегімен судан тұратын
күрделі химиялық, органикалық косылыстар тобы. Күрамында негіз гі кірпіші
болып табылатын кант заты глкжозаның – СНО6 - кезлесу санына қарай: моно,
олиго (ди, три), полисахаридтер деп те аталады.
Д-пептидтік немесе амидтік байланыспен өзара тізбектеліп байланысқан 20
түрлі амин қышқылынан қүралатын, олардың байланысу реті өзгеруіне қарай
алуан түрлі болып келетін жоғарғы молекулалы кұрылысты табиғи органикалық
күрделі заттар.
Ж-организмнің энергиялық қорын құрайтын, жүике
импульстерін откізуге қатынасатын, су жұқпайтын, жылу өткізбейтін қабаттар
жасауға қатынасатын табиғи органикалық заттар тобы.
З-тағам құрамында болуға тиісті,тірі улпалар құрылысына
биохимиялық физиологиялық происстердің жүруі үшін аса
кейбір биологиялық белсенді заттары мол болатын сұйык көздері. Көбіне жер
астында кездесіп, қүрамында 1 гмл-ден астам көмір қышқыл газы, күкіртті
сутек, темір, мышьяк т.с.с. тұздар мол болуымен қатар қызуы жоғары, кейде
радиоактивті де болуы мүмкін.
К-тағамдық заттардың мөлшерін, химиялық құрамын, энергиялық құндылығын,
кулинарлык дайындалу ережелерін толық ескере отырып, нақты тамақтану
тәртібі, яғни тұрмыс қалпы.
Л-құрамына-қорытылмайтын полисахаридтер-целлюлоза (клет-чатка),
гемицеллюлозалар және лектинді заттар енетін "балласт заттар" - деп
аталатын тағамдық заттар. Ол заттар ішектің қозғалыс қызметін шынықтырып,
ішек жабысуының, соқырішектің, геморройдың, холециститгін, ішектің соңғы
бөлігінің жара ауруларының алдын алады, тағамның ас жолында жүрү тәртібін
реттейді, тағам құрамындағы улы заттарды, артық холестеринді бойына сіңіріп
ас жолын, организмді тазартуға қатынасады.
ТАМАҚТЫ ШИКІЛЕЙ ЖЕУ - ДЕНСАУЛЫҚ КЕПІЛІ
Тамақты шикілей жаңа нәрсе емес. онымен адамзат баласы жер бетіне пайда
болған кезінеп бастап айланысып келеді. От жағуды білмеген кезде, адамзат
баласыі барлық қеректік заттарды шіикілей жеген. Денсаулықтары жаман болған
жоқ. Табиғаттың орасан күштеріне қарсы тұрып отырды кейінен от жағуды
үйренген тамақты пісіріп жеу үрдісіне көшіпті. Біздің жақын туысымыз
маймылдар гориллалар мен шимпанзелер осы кезге дейін шикі көкөністермен,
банандар мен неше түрлі өсімдіктерлердің бұтақтарымен, жемістерімен
қоректенеді. Дегенмен, тамақты ішудің адам ағзасына қандай физиологиялық-
биохимиялық құны бүгінге дейін диетолоктар мен медиктердің зерттеулерін
қалуда. 1939 жылы И. 3. Фридман тамақты шикілей жеу туралы жазған болатын.
"Тағамды шикілей жеу" — деп жазады ол, өсімдіктерден алынған азық-түлікті
шикілей жеуге орасан зор көңіл бөлген. Шикілей жеудің маңызы денсаулыққа
қасиеті жағынанда жұғымдылығы жағынанда пайдалы". Шикілей тамақ ішу қандай
дәрі болса да одан күшті әсер етеді.
Дегенмен, бірден тамақты шикі жеуге көшу адамзат баласына оңайшылыққа
түспеуі мүмкін. Оңай шаруа емес. Ол туральг ұлы ғалым диетолог Герберт
ПІелтон былай деп жазады. "Шикілей тамақ жеуге көшкен адам В тобыңдғы
витаминдерді пайдалану керек". өиткені ішектегі микрофлоралардың құрамы
өзгереді. Ішекте дисбактерио құбылысы пайда болады. Қорту үрдісі төмендеп
кетеді. Салмағы өзгереді. Шикілей тамақ ішкен адамның массасы төмендейді,
ол туралы бір адам былай деп жазады.
Орта мектепті бітіргеннен кейін дәрігер болуды көксеген едім , бірақ
дәрігер бола алмай пациент болдым. 20 жыл бойы қатты ауырдым. Ешқандай
дәрілер көмектеспеді. Жүрегім қатты ауырғандықтан жедел көмек жиі келетін
болды. Бақытыма орай бір күні менің бір досым Н. В. Тарасова менТ. И.
Бановскийдің "щикі тағам және дайындау сыры", деген кітабын маған әкеп
берді. Бұл кітап 1931 жылы баспадан жарыққа шыққан кітап, мұқият тұрде оны
оқып шықтым. Киев қаласындағы кітап кітапханалардан вегетериандық
кітаптарды іздеп, түгелімен оқыдым. Ол кезде мен Киевте тұрушы едім.
Тамақты шикілей жеуге көштім, 5 күн-кейін мендегі қатаң тұрде қалыптасқан
үйқысыздық жойлды. Қайда кеткенін мен білмеймін. Үш айдан кейін жүрегімнің
қай жерде екенін ұмытып кеттім, жаңа өмір маған келді. Салмағым
8килограмға дейін төмендеп кетті. Тұмау дегеннің не екенін білмей кеттім
суын тиіп ауру деген менен аулақ болды. Мені емдеген дәрігер қайран қалды.
Ауру бюллетіні сізге оның керегі жок деп күлді. 1974 жылы Ю. С
.Николаеваның "денсаулық үшін ашығу — голодание ради здоровъя. Бұл кітапты
да мен оқып шықтым. Мүндағы жазылған кепілдемелерде жасағаннан кейін
денсаулығым күшсие түсті, көңіл-күйім өте жақсарып кетті.
Шикшсй жеудің пракгикасы мынадай. Тамақ ішетін столдың кокеністен жасалган
салаттар толып керек. Оларға Өсімдіктердің ұнтақталған дәндері қосылуы
керек. (күнбағыс дәні, асқабақ ұрығы, оларды кофемолкаға тарту керек, содан
кейін сол салаттардың үстіне салып, араластыру керек. Өрік дәнін аз
мөлшерде қосып, 2—3 грам өсімдік гүлінің тозаңы мен араластырамыз. Жарты
стакан пайдалы шөптердің ұнын қосып, пісірілген тамақты шикідей жеу керек).
Жеміс-жидекті болек жеу керек. Асты бірімен-бірін араластырудың қажеті жоқ.
Ағзаға ешқандай пайда бермейді. Күніне ке
йбірулер 4 рет тамақ ішеді, 3 ақ рет тамақ ішкен жеткілікті.Полъ Брэгг не
бәрі бірақ рет күніне тамақ ішкен. Н.М. Амосов түскі тамақ ішуді дағдыға
айландырмаған.
Диетологгар тамақты шикідей жеуді дүрыс көрмейді. Өйткені шикі
тамақтарда (өсімдік онімдерінен) өндірілген азык-түліктің құрамында
белоктар аз болады. Ол ағзаға дистрофтық құбылыс туғызады деп есептейді.
Тәжірибе жүзінде олай емес екендігі байқалады. Жаңа винейдің орман-
тоғайында тіршілік ететін адам үнемі батат пен қоректенеді. Бататта крахмал
көп болады. Олар ет дегенің не екенін білмейді. Бірақ бүлшық еттері өте
күшті болып жетіледі, белок байланысы бұзылмайды.
Ұлы қолбасшы Алексаңдр Василъевич Суворов өмір бойы тамақты шикілей
жеген, етті ауызына алмаған, ол ұзақ ғұмыр сүрген, 70 жасыңда биік Алъпі
тауынан асып жорық жасаған. Сондықтан да пісірілген тағамдармен
әуестілеудің қажеті жоқ. Ет неше түрлі дерттердің ағзаға пайда болуына
әкеп соғады. Тағам ішудің адекватты және теңестірілген теорияларын біліп
қойудың артығы жоқ сияқты. {Олар туралы 9,10,11,12 тарауларда келтірілген).
ДЕНСАУЛЫҚ ТҮРЛЕРІ
"Денсаулык - зор байлық" дейді қазақ. Халықтың денсаулығын сақтау
аурулардың алдын-алу мен оларды емдеу бағыттары мемлекеттік, өлеуметтік,
экономикалық (нарықтық экономика - макроэкономика), медициналық және
биологиялык (физиалогиялық) мәселе. Адамның еңбек пен тұрмыс жағдайын
жақсарта беру, аурулардың алдын алу. Халықтың дене және рухани күшінің жан-
жақты дами беруіне қолайлы жағдайлар туғызу, халыққа тегін, жалпыға бірдей,
жоғары дәрежедегі мамандырылған медицналык көмек көрсетуді қамтамасыз ету
біздің теуелсіз егеменді мемлекетіміздің аса маңызды міңдеттерінің бірі.
Бұл туралы біздің ата заңымызда (конституциямызда) кең көлемде жазылган.
Басқадай қаулы-қаралар жеткілікті. Сонымен 2002 жылы — денсаулық жыльі деп
атаудың өзі нені аңғартады.
Елімізде денсаулық сақтау ісімен денсаулық сақтау министрлігі айналысады.
Облыстарда, аудандарда денсаулық сақтау бөлімдері жүргізіп отырады. Кейінгі
кезде халықтың денсаулығы өте нашарлап кетгі. Оның ең басты себептерінің
бірі экологаялық жағдайларға байланысты. Қазақстан жерінің экологиясы басқа
мемлекеттермен салыстырғанда, өте нашарлап кетті. Қазақстан Республикасында
емдеу-практикалык, мекемелер арқылы барлық медициналық жәрдем көшілік
жағдайда тегін көрсетіледі. Мемлекеттік бюджеттен арнаулы түрде қаржы
бөлініп отырады. Балалар дөрігерлік: көмекті балалар ауруханасы мен
емханалардан тегін алады, ал 3 жасқа дейінгі балалар консультация
орындарының бақылауында болады. Денсаулық дегеніміз — ағзаның айналаны
қоршаған сыртқы орта факторларына бейімделуі. Айналаны қоршаган сыртқы орта
факторлары әсерінен адамдардың денсаулығы қалыптасып, ол дами түседі.
Қазіргі кезде денсаулыктың бірнеше түрі бар екені белгілі бодды. Олар:
Физикалык. денсаулық – ағза жүйесі мен органдардың өсу деңгейі.
Оның негізін морфологиялық жөне функциялық кезектер калайды.
Олар ағзаның бейімделу реакцясын қамтамасыз етеді.
Соматикалық денсаулық — Ол адам ағзасы мен органдарының
арасындағы биологиялык жағайы. Оның негізін ағзаны жеке басы
дамуының биологиялық бағдарламасы ретгейді.
Психикалық денсаулық — ол адамның психикалық сферасның
жағайы. Ауруды болдырмау, адекватты реакцияларды жасау адам өмірің мақсатын
болжау, мүның бәрбиологиялық және әлеуметтік
кажеттіліктен туындайды.
Ағзасында функциялардың өздігінен реттенуі, функциялық үрдістердің
келісімді түрде өтуі, айналаны коршаған сыртқы орта факторларының
әсерлеріне бейімделу қасиеттерінің жоғары дәрежелі жағдайда болуы.
4. Рухани денсаулық — ол адамдардың информацияны кабылдау
қабқілеттілігі мен мотивациялық іс-өрекетінің арасындағы карьым-
қатьшастардьщ сипаттамасын керсетеді. Оның негізгі бағалық жүйесі
индиивдтердің қоғамдағы орны мен оның мотивті түрде орнығуы
баяндайды. Ол адамның кеңіл-күйін анықтайды. Өйткені рухани
дснсаулық жалпы адамдардың жомарттылығын, сүйіспеншілігі және өз
жан дүниесінің сүлылығын көрсетеді.
Физикалық, соматикалық, психикапық және рухани денсаулықтардың ; өздерінің
жинақталған көрсеткіштері мен критерийлері болады. Олар:
соматикалыққ және физи іықжөнефизикалық денсаулық криитері мен бәрін
"өзім жасай аламын" деп керсететін критерий;
Психикалық денсаулықтың, кригерийі — маған қажет затгардыц
бәрін "өзімтауып аламын"; деп көрсететін.
3. Рухани денсаулықгың негізгі критерийі — мен "өзім жасауым керек
Денсаулықты көрсететін неғізгі белгілер:
Адам ағзаларында арнаулы (иммуңды) және арнаулы емес
пайда болып қалыптасқан денсаулық және оны бұзатын факторларға
денсаулықтың карсы тұра ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
1. Ақуыз 2. Дәрумендер 3.Диета 4.Көмір сулары
5.Лизоцим 6.Майлар 7.Минералдық мұздар 8.Минералдық су 9.Роцион 10.Су
11.Талшықтық заттар 12.Микро элементтер
А-ауыз қуысында және тері сыртында бактерия жасаушаларының сыртқы
қабықшасын бұзып зарарсыздандыратын және қорытатын гидролар класына жататын
ферменттер.
Ә-химиялық құрамы мен физикалық қасиеттері біртекті металл катионы мен
қышқыл қалдығы анионынан тұратын күрделі заттар. Мысалы: ас тұзы,
калышцй фосфаты, калий тұздары
Б-жануарлар мен адам организміне, ондағы зат алмасу процесіне аз молшерде
болса да өте қажетті органикалык, заттар немесе осы заттардан тұратын дәрі-
ләрмектер.
В-иіссіз, дәмсіз, тұссіз, тығыздығы 3,98" С жылылықта 1,000 гсм3 болатын,
тірі организмдер үшін аса қажет сүйықтық.
Г-жалпы химиялык формуласы: Ст(Н2О)п _ яғни көміртегімен судан тұратын
күрделі химиялық, органикалық косылыстар тобы. Күрамында негіз гі кірпіші
болып табылатын кант заты глкжозаның – СНО6 - кезлесу санына қарай: моно,
олиго (ди, три), полисахаридтер деп те аталады.
Д-пептидтік немесе амидтік байланыспен өзара тізбектеліп байланысқан 20
түрлі амин қышқылынан қүралатын, олардың байланысу реті өзгеруіне қарай
алуан түрлі болып келетін жоғарғы молекулалы кұрылысты табиғи органикалық
күрделі заттар.
Ж-организмнің энергиялық қорын құрайтын, жүике
импульстерін откізуге қатынасатын, су жұқпайтын, жылу өткізбейтін қабаттар
жасауға қатынасатын табиғи органикалық заттар тобы.
З-тағам құрамында болуға тиісті,тірі улпалар құрылысына
биохимиялық физиологиялық происстердің жүруі үшін аса
кейбір биологиялық белсенді заттары мол болатын сұйык көздері. Көбіне жер
астында кездесіп, қүрамында 1 гмл-ден астам көмір қышқыл газы, күкіртті
сутек, темір, мышьяк т.с.с. тұздар мол болуымен қатар қызуы жоғары, кейде
радиоактивті де болуы мүмкін.
К-тағамдық заттардың мөлшерін, химиялық құрамын, энергиялық құндылығын,
кулинарлык дайындалу ережелерін толық ескере отырып, нақты тамақтану
тәртібі, яғни тұрмыс қалпы.
Л-құрамына-қорытылмайтын полисахаридтер-целлюлоза (клет-чатка),
гемицеллюлозалар және лектинді заттар енетін "балласт заттар" - деп
аталатын тағамдық заттар. Ол заттар ішектің қозғалыс қызметін шынықтырып,
ішек жабысуының, соқырішектің, геморройдың, холециститгін, ішектің соңғы
бөлігінің жара ауруларының алдын алады, тағамның ас жолында жүрү тәртібін
реттейді, тағам құрамындағы улы заттарды, артық холестеринді бойына сіңіріп
ас жолын, организмді тазартуға қатынасады.
ТАМАҚТЫ ШИКІЛЕЙ ЖЕУ - ДЕНСАУЛЫҚ КЕПІЛІ
Тамақты шикілей жаңа нәрсе емес. онымен адамзат баласы жер бетіне пайда
болған кезінеп бастап айланысып келеді. От жағуды білмеген кезде, адамзат
баласыі барлық қеректік заттарды шіикілей жеген. Денсаулықтары жаман болған
жоқ. Табиғаттың орасан күштеріне қарсы тұрып отырды кейінен от жағуды
үйренген тамақты пісіріп жеу үрдісіне көшіпті. Біздің жақын туысымыз
маймылдар гориллалар мен шимпанзелер осы кезге дейін шикі көкөністермен,
банандар мен неше түрлі өсімдіктерлердің бұтақтарымен, жемістерімен
қоректенеді. Дегенмен, тамақты ішудің адам ағзасына қандай физиологиялық-
биохимиялық құны бүгінге дейін диетолоктар мен медиктердің зерттеулерін
қалуда. 1939 жылы И. 3. Фридман тамақты шикілей жеу туралы жазған болатын.
"Тағамды шикілей жеу" — деп жазады ол, өсімдіктерден алынған азық-түлікті
шикілей жеуге орасан зор көңіл бөлген. Шикілей жеудің маңызы денсаулыққа
қасиеті жағынанда жұғымдылығы жағынанда пайдалы". Шикілей тамақ ішу қандай
дәрі болса да одан күшті әсер етеді.
Дегенмен, бірден тамақты шикі жеуге көшу адамзат баласына оңайшылыққа
түспеуі мүмкін. Оңай шаруа емес. Ол туральг ұлы ғалым диетолог Герберт
ПІелтон былай деп жазады. "Шикілей тамақ жеуге көшкен адам В тобыңдғы
витаминдерді пайдалану керек". өиткені ішектегі микрофлоралардың құрамы
өзгереді. Ішекте дисбактерио құбылысы пайда болады. Қорту үрдісі төмендеп
кетеді. Салмағы өзгереді. Шикілей тамақ ішкен адамның массасы төмендейді,
ол туралы бір адам былай деп жазады.
Орта мектепті бітіргеннен кейін дәрігер болуды көксеген едім , бірақ
дәрігер бола алмай пациент болдым. 20 жыл бойы қатты ауырдым. Ешқандай
дәрілер көмектеспеді. Жүрегім қатты ауырғандықтан жедел көмек жиі келетін
болды. Бақытыма орай бір күні менің бір досым Н. В. Тарасова менТ. И.
Бановскийдің "щикі тағам және дайындау сыры", деген кітабын маған әкеп
берді. Бұл кітап 1931 жылы баспадан жарыққа шыққан кітап, мұқият тұрде оны
оқып шықтым. Киев қаласындағы кітап кітапханалардан вегетериандық
кітаптарды іздеп, түгелімен оқыдым. Ол кезде мен Киевте тұрушы едім.
Тамақты шикілей жеуге көштім, 5 күн-кейін мендегі қатаң тұрде қалыптасқан
үйқысыздық жойлды. Қайда кеткенін мен білмеймін. Үш айдан кейін жүрегімнің
қай жерде екенін ұмытып кеттім, жаңа өмір маған келді. Салмағым
8килограмға дейін төмендеп кетті. Тұмау дегеннің не екенін білмей кеттім
суын тиіп ауру деген менен аулақ болды. Мені емдеген дәрігер қайран қалды.
Ауру бюллетіні сізге оның керегі жок деп күлді. 1974 жылы Ю. С
.Николаеваның "денсаулық үшін ашығу — голодание ради здоровъя. Бұл кітапты
да мен оқып шықтым. Мүндағы жазылған кепілдемелерде жасағаннан кейін
денсаулығым күшсие түсті, көңіл-күйім өте жақсарып кетті.
Шикшсй жеудің пракгикасы мынадай. Тамақ ішетін столдың кокеністен жасалган
салаттар толып керек. Оларға Өсімдіктердің ұнтақталған дәндері қосылуы
керек. (күнбағыс дәні, асқабақ ұрығы, оларды кофемолкаға тарту керек, содан
кейін сол салаттардың үстіне салып, араластыру керек. Өрік дәнін аз
мөлшерде қосып, 2—3 грам өсімдік гүлінің тозаңы мен араластырамыз. Жарты
стакан пайдалы шөптердің ұнын қосып, пісірілген тамақты шикідей жеу керек).
Жеміс-жидекті болек жеу керек. Асты бірімен-бірін араластырудың қажеті жоқ.
Ағзаға ешқандай пайда бермейді. Күніне ке
йбірулер 4 рет тамақ ішеді, 3 ақ рет тамақ ішкен жеткілікті.Полъ Брэгг не
бәрі бірақ рет күніне тамақ ішкен. Н.М. Амосов түскі тамақ ішуді дағдыға
айландырмаған.
Диетологгар тамақты шикідей жеуді дүрыс көрмейді. Өйткені шикі
тамақтарда (өсімдік онімдерінен) өндірілген азык-түліктің құрамында
белоктар аз болады. Ол ағзаға дистрофтық құбылыс туғызады деп есептейді.
Тәжірибе жүзінде олай емес екендігі байқалады. Жаңа винейдің орман-
тоғайында тіршілік ететін адам үнемі батат пен қоректенеді. Бататта крахмал
көп болады. Олар ет дегенің не екенін білмейді. Бірақ бүлшық еттері өте
күшті болып жетіледі, белок байланысы бұзылмайды.
Ұлы қолбасшы Алексаңдр Василъевич Суворов өмір бойы тамақты шикілей
жеген, етті ауызына алмаған, ол ұзақ ғұмыр сүрген, 70 жасыңда биік Алъпі
тауынан асып жорық жасаған. Сондықтан да пісірілген тағамдармен
әуестілеудің қажеті жоқ. Ет неше түрлі дерттердің ағзаға пайда болуына
әкеп соғады. Тағам ішудің адекватты және теңестірілген теорияларын біліп
қойудың артығы жоқ сияқты. {Олар туралы 9,10,11,12 тарауларда келтірілген).
ДЕНСАУЛЫҚ ТҮРЛЕРІ
"Денсаулык - зор байлық" дейді қазақ. Халықтың денсаулығын сақтау
аурулардың алдын-алу мен оларды емдеу бағыттары мемлекеттік, өлеуметтік,
экономикалық (нарықтық экономика - макроэкономика), медициналық және
биологиялык (физиалогиялық) мәселе. Адамның еңбек пен тұрмыс жағдайын
жақсарта беру, аурулардың алдын алу. Халықтың дене және рухани күшінің жан-
жақты дами беруіне қолайлы жағдайлар туғызу, халыққа тегін, жалпыға бірдей,
жоғары дәрежедегі мамандырылған медицналык көмек көрсетуді қамтамасыз ету
біздің теуелсіз егеменді мемлекетіміздің аса маңызды міңдеттерінің бірі.
Бұл туралы біздің ата заңымызда (конституциямызда) кең көлемде жазылган.
Басқадай қаулы-қаралар жеткілікті. Сонымен 2002 жылы — денсаулық жыльі деп
атаудың өзі нені аңғартады.
Елімізде денсаулық сақтау ісімен денсаулық сақтау министрлігі айналысады.
Облыстарда, аудандарда денсаулық сақтау бөлімдері жүргізіп отырады. Кейінгі
кезде халықтың денсаулығы өте нашарлап кетгі. Оның ең басты себептерінің
бірі экологаялық жағдайларға байланысты. Қазақстан жерінің экологиясы басқа
мемлекеттермен салыстырғанда, өте нашарлап кетті. Қазақстан Республикасында
емдеу-практикалык, мекемелер арқылы барлық медициналық жәрдем көшілік
жағдайда тегін көрсетіледі. Мемлекеттік бюджеттен арнаулы түрде қаржы
бөлініп отырады. Балалар дөрігерлік: көмекті балалар ауруханасы мен
емханалардан тегін алады, ал 3 жасқа дейінгі балалар консультация
орындарының бақылауында болады. Денсаулық дегеніміз — ағзаның айналаны
қоршаған сыртқы орта факторларына бейімделуі. Айналаны қоршаган сыртқы орта
факторлары әсерінен адамдардың денсаулығы қалыптасып, ол дами түседі.
Қазіргі кезде денсаулыктың бірнеше түрі бар екені белгілі бодды. Олар:
Физикалык. денсаулық – ағза жүйесі мен органдардың өсу деңгейі.
Оның негізін морфологиялық жөне функциялық кезектер калайды.
Олар ағзаның бейімделу реакцясын қамтамасыз етеді.
Соматикалық денсаулық — Ол адам ағзасы мен органдарының
арасындағы биологиялык жағайы. Оның негізін ағзаны жеке басы
дамуының биологиялық бағдарламасы ретгейді.
Психикалық денсаулық — ол адамның психикалық сферасның
жағайы. Ауруды болдырмау, адекватты реакцияларды жасау адам өмірің мақсатын
болжау, мүның бәрбиологиялық және әлеуметтік
кажеттіліктен туындайды.
Ағзасында функциялардың өздігінен реттенуі, функциялық үрдістердің
келісімді түрде өтуі, айналаны коршаған сыртқы орта факторларының
әсерлеріне бейімделу қасиеттерінің жоғары дәрежелі жағдайда болуы.
4. Рухани денсаулық — ол адамдардың информацияны кабылдау
қабқілеттілігі мен мотивациялық іс-өрекетінің арасындағы карьым-
қатьшастардьщ сипаттамасын керсетеді. Оның негізгі бағалық жүйесі
индиивдтердің қоғамдағы орны мен оның мотивті түрде орнығуы
баяндайды. Ол адамның кеңіл-күйін анықтайды. Өйткені рухани
дснсаулық жалпы адамдардың жомарттылығын, сүйіспеншілігі және өз
жан дүниесінің сүлылығын көрсетеді.
Физикалық, соматикалық, психикапық және рухани денсаулықтардың ; өздерінің
жинақталған көрсеткіштері мен критерийлері болады. Олар:
соматикалыққ және физи іықжөнефизикалық денсаулық криитері мен бәрін
"өзім жасай аламын" деп керсететін критерий;
Психикалық денсаулықтың, кригерийі — маған қажет затгардыц
бәрін "өзімтауып аламын"; деп көрсететін.
3. Рухани денсаулықгың негізгі критерийі — мен "өзім жасауым керек
Денсаулықты көрсететін неғізгі белгілер:
Адам ағзаларында арнаулы (иммуңды) және арнаулы емес
пайда болып қалыптасқан денсаулық және оны бұзатын факторларға
денсаулықтың карсы тұра ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz