Жылу қазандықтары шығарылымдарын зиянсыздандыру және оларды іске асыру технологияларын негіздеу мен жасау

КІРІСПЕ
НЕГІЗГІ БӨЛІМ
Қазандық шығарылымдарының қоршаған ортаға зиянды әсерінен туындайтын экологиялық жағдайын талдау.
Көбікті ортада газ молекулалары мен жоғарғы дисперсиялы шаң бөлшектерін басу нәтижелілігін зерттеу.
Ыстық лепті қазандық шығарылымдарының жылу динамикасы және оларды іске асыру мен шаң.тозаңдарды басу технологиясы.
Қоршаған табиғи ортаны қорғау шараларын іске асырудың экономикалық тиімділігін болжамдау.
Қорытынды
Диссертация тақырыбы бойынша жарияланған жұмыстар

Жұмыстың жалпы сипаттамасы. Қазақстанда 1990 жылдан еліміздің экономикалық және әлеуметтік жағдайының тұрақты дамуына бағытталған жаңа экологиялық саясат өріс ала бастады. Оның негізгі мақсаты - қоршаған ортаны сақтау, энергия ресурстарын үнемдеу және табиғат ресурстарын тиімді пайдалану.
Қазандықтан шығарылатын ластаушы заттардың көлемі мен концентрациясын анықтап, таралу шектері мен зиянды әсерлері өнім алатын технологиялық процестер деңгейі мен олардың жабдықталуына, шығарылатын өнімнің минералогиялық және физикалық-химиялық сапасына, көлеміне, оларды зиянсыздандыру тәсілдері мен ортасына байланыстылығын анықтау.
Қазіргі кезеңдегі қоршаған ортаны қорғау талаптарына сәйкес белгілі техногенді қалдықтарды зиянсыздандыру орталары мен тәсілдеріне жан-жақты талдау жасау барысында ауалы-механикалық көбік ортасында ұсақ және өте ұсақ шаң-тозаңдардың басылуы және газдардың сорбциялануын теориялық негіздерінде зерттеп, энергетикалық ресурстарды тиімді пайдалану мақсатында қазандықтан шығарылатын ыстық лепті екінші қайтара пайдалану және температурасы төмендетілген түтінді газ ағымының құрамындағы шаң-тозаңдар мен газдарды зиянсыздандыру технологиясын жасау.
Жұмыстың өзектілігі. Қазандықтан шығарылатын газ концентрацияларын азайтудың ең бір тиімді тәсілі отынды күкірттен алдын-ала ажыратып жағу. Дегенмен, бұл тәсілдер қаражатты көп қажет ететіндіктен жылу өндірісі кәсіпорындарында пайдаланылмайды.
Түтінді газдарды күкірттің қос тотығы мен азот тотықтарынан тазалаудың тиімді әдісі болмағандықтан, бұл газдар жоғары ауа қабатына биік мұнаралармен шығарылады. Бұл әдіспен қоршаған ортаны тазартуға болмайды, тек қана зиянды заттектердің таралуына мүмкіндік туғызылады. Ауа қабатындағы зиянды заттектердің концентрациясы шығарылған көзінің маңында алғашқы кезде аз болғанымен бірте-бірте ұлғайып шектеліп жіберілген концентрациясынан асып төңіректі ластайды. Жапонияда күкірттің қос тотығын және азот тотықтарын толығымен зиянсыздандырып, одан алынған заттарды шикізат ретінде пайдалануда. Ол үшін арнайы десульфуранциялық және денитрификациялық құрылымдар пайдаланылады. ТМД және Қазақстан Республикасында зиянды газдарды (СО, SO2, NOx) басатын арнайы құрылымдар, тәсілдер, орталар тиімділігі жеткіліксіз және өте төмен.
Әртүрлі өндіріс жағдайларында шаң-тозаңдар және газдармен күресудің негізгі тәсілі сумен ылғалдандыру. Бірақ бүркілген сумен шаң-тозаңдарды басу нәтижесі жеткіліксіз, әртүрлі минералдық заттар (аэрозольдар), газдар таза суда ери қоймайды, сондықтан да тікелей жұмыс орындарында санитарлық мөлшер деңгейіне жеткізу мүмкін емес, олар қалдық ретінде қоршаған ортаға шығарылып биосфера құрауыштарын ластайды.

1. Тилегенов И.С., Алипбаев Ж.Р. Анализ и рекомендация по совершенствованию существующего способа пылеулавливания в процессе сушки фоссырья тонкого помола. //Вестник ТарГУ «Природопользование и проблемы антропосферы». -Тараз, 2001, №1(1). - С. 21-28.
2. Тилегенов И.С., Алипбаев Ж.Р. Предотвращения техногенных выбросов усовершенствованием сиcтем аспирации мельницы «Полизиус ХХІІ» и перегрузки с конвейера №6 на конвейер №7. //Вестник ТарГУ «При-родопользование и проблемы антропосферы». -Тараз, 2001, №4 (4). -С.96-102.
3. Әліпбаев Ж.Р. Қалдықсыз жылу энергиясы өндірісіне талдау және оларды экологиялық бағалау тәсілі. //«Табиғатты пайдалану және антропосфера мәселелері» ТарМУ хабаршысы. -Тараз, 2001, №4. -124-127б.
4. Тілегенов И.С., Әліпбаев Ж.Р., Сахы М. Жылу қазандықтарынан шығарылатын зиянды заттармен қоршаған ортаның ластануын бағалау. //«Табиғатты пайдалану және антропосфера мәселелері» ТарМУ хабаршысы. -Тараз, 2002, №3 (7). - 39-45 б.
5. Тилегенов И.С., М. Сахы, Алипбаев Ж.Р. Результаты лабораторных экспериментов для определения физико-механикческих параметров пены. //Вестник ТарГУ «Природопользование и проблемы антропосферы». -Тараз, 2002, №4 (8). - С.247-253.
6. Тилегенов И.С., М. Сахы, Алипбаев Ж.Р. Теоретическое обоснование эффективности улавливания воздушно-механической пеной высокодисперсных частиц пыли и молекул газов. //Вестник ВКТУ им. Серикбаева. - 2003, №3. - С.93-105.
7. Тилегенов И.С., М. Сахы, Алипбаев Ж.Р. Аналитическое обоснование комбинированной эффективности пылегазоподавления воздушно-механической пеной. //Труды Карагандинского Государственного технического университета. Материалы Международной конференции. - Караганда, 2003. - С.353-355.
8. Тілегенов И.С., М. Сахы, Әліпбаев Ж.Р. Қазіргі кезеңдегі энергетиканың экологиялық мәселелері және оларды шешу мүмкіншіліктері. //ҚарМТУ еңбектері. Халықаралық конференция материалдары. - Қарағанды, 2003. - 356-358 б.
9. Бишимбаев В.Қ., Тилегенов И.С., Алипбаев Ж.Р. Рассеивание пыли, содержащейся в техногенных выбросах, и расчет ее концентрации на уровне почвы. //Доклады Академии наук Республики Казахстан. -2003, №4. - С.47-50.
10. Бишимбаев В.Қ., Тилегенов И.С., Алипбаев Ж.Р. Лабораторные эксперименты по определению оптимальных параметров воздушно-механической пены. //Поиск, научный журнал министерство образования и науки. - Алматы, 2003, №4. - С.196-202.
11. Тілегенов И.С., Әліпбаев Ж.Р. Энергетика және жылу беру кешендерінде шаң-тозаңдарды басу және газдарды зиянсыздандыру тәсілдеріне талдау. //Халықаралық ғылыми-практикалық конференция материалдары. -Тараз, 2005. - 154-159 б.
12. Тілегенов И.С., Әліпбаев Ж.Р. Қазандықтан шығарылатын ластанған ыстық лепті ағымының қосымша жылу өндіру технологиясының сипаттамаларын анықтау. //Халықаралық ғылыми-практикалық конференция материалдары. - Тараз, 2005. - 159-165 б.
13. Тілегенов И.С., Әліпбаев Ж.Р. Қазандық шығарылымы құрамындағы ыстық лепті шаң-тозаңдарды басып және улы газдарды зиянсыздандыру технологиясы. //Халықаралық ғылыми-практикалық конференция материалдары. - Тараз, 2005. -165-170 б.