Табиғатты тиімді пайдалану жолдары



1. Биосфераның тіршілік үшін маңызы
2. Энергия көзін пайдалануда табиғаттың көзін сақтау
Пайдаланылған әдебиеттер
Әсіресе адам өмір сүріп отырған биосфераға тікелей әсерін тигізіп, жер бетінің климатын, атмосфера, мұхиттардың табиғи қалпын өзгертуде. Соның нәтижесінде жер шарының барлық жерінде табиғаттың құрамдасы: су, ауа, топырақ, өсімдік, жануар, адамдар зардап шегуде. Міне осы өзекті проблеманы шешуде уақыт талабы педагогиканың алдына адам бойындағы табиғатқа деген, мәдениетті, жанашырдық көзқарасты, адамгершілік қатынастарын қалыптастыруды қойып отыр.
Экологиялық білім беруді дамыту педагогика ғылымының басты бағыты. Оқушыларға экологиялық мәдениетті қалыптастыруда химия, биология, география пәндерінің зор мүмкіндігі бар, себебі бұл пәндер ғаламшардағы тіршілік құбылыстарының заңдылықтарын түсіндіріп қана қоймай, табиғатты қорғауға да шақырады.
Жоғары сыныптарда оқушының ойлау қабілетін жетілдіретін өз көзқарастарын дұрыс қалыптастырып дәлелдей алатын сабақ түрлерін көбірек өткізу тиімді. Олар конференция, семинар, реферат жазып қорғау, дебат, т.б. Мысалы, «Су және тіршілік», «Биосфера және адам», «Темекі соты», т.б. Оқушының дүниетанымын кеңейтіп, сабақта алған теориялық білімдерін пайдалана білуге дағдыландыру мақсатында төменгі, орта буындарда іскерлік ойындар өткізудің, ойын элементтерін пайдаланудың маңызы зор. Мысалы, бір тақырып бірнеше пәнде кездесуі пәнаралық байланыстың дамуына және оқушының тәжірибелік іскерлігін қалыптастырып дамытуға мүмкіндік береді.
Экологиялық мәдениетті қалыптастыру. Табиғатына, отанына, еліне деген сүйіспеншілік сезімін, жауапкершілік сезімін қалыптастыру. Өзін табиғаттың бір бөлшегі екендігіне, табиғатпен өте тығыз байланыста екендігіне көз жеткізу. Оқушылардың іскерлік, іздену, құзырлылық қабілеттерін дамыту, білім алуға деген қызығушылығын арттыру мақсатында сабақты мультимедиа кабинетінде «Табиғат» атты журналдың «Ауа — газдар қоспасы» тақырыпты нөмірімен таныстыру деп алып, сабақ барысында мүғалімнің жетекшілігімен журналдың әр бетіндегі қызықты ақпараттармен жұмыс істету. Сабақты «Оқы, оқы және оқы!» деген шабыттандыратын ұранмен бастадық.
1. Бейсенова Ә.С. Қазақстанда экологиялық мәселелерді шешудегі мамандар даярлаудың қажеттігінің тұжырымдамасы. /Атамекен 1996.
2. Нұрғазина Қ. Пәнді экологияландыру /Химия мектепте 2005.

Табиғатты тиімді пайдалану жолдары

1. Биосфераның тіршілік үшін маңызы

Әсіресе адам өмір сүріп отырған биосфераға тікелей әсерін тигізіп, жер
бетінің климатын, атмосфера, мұхиттардың табиғи қалпын өзгертуде. Соның
нәтижесінде жер шарының барлық жерінде табиғаттың құрамдасы: су, ауа,
топырақ, өсімдік, жануар, адамдар зардап шегуде. Міне осы өзекті проблеманы
шешуде уақыт талабы педагогиканың алдына адам бойындағы табиғатқа деген,
мәдениетті, жанашырдық көзқарасты, адамгершілік қатынастарын қалыптастыруды
қойып отыр.
Экологиялық білім беруді дамыту педагогика ғылымының басты бағыты.
Оқушыларға экологиялық мәдениетті қалыптастыруда химия, биология, география
пәндерінің зор мүмкіндігі бар, себебі бұл пәндер ғаламшардағы тіршілік
құбылыстарының заңдылықтарын түсіндіріп қана қоймай, табиғатты
қорғауға да шақырады.
Жоғары сыныптарда оқушының ойлау қабілетін жетілдіретін
өз көзқарастарын дұрыс қалыптастырып дәлелдей алатын сабақ түрлерін көбірек
өткізу тиімді. Олар конференция, семинар, реферат жазып қорғау, дебат, т.б.
Мысалы, Су және тіршілік, Биосфера және адам, Темекі соты, т.б.
Оқушының дүниетанымын кеңейтіп, сабақта алған теориялық білімдерін
пайдалана білуге дағдыландыру мақсатында төменгі, орта буындарда іскерлік
ойындар өткізудің, ойын элементтерін пайдаланудың маңызы зор. Мысалы, бір
тақырып бірнеше пәнде кездесуі пәнаралық байланыстың дамуына және оқушының
тәжірибелік іскерлігін қалыптастырып дамытуға мүмкіндік береді.
Экологиялық мәдениетті қалыптастыру. Табиғатына, отанына, еліне деген
сүйіспеншілік сезімін, жауапкершілік сезімін қалыптастыру. Өзін
табиғаттың бір бөлшегі екендігіне, табиғатпен өте тығыз байланыста
екендігіне көз жеткізу. Оқушылардың іскерлік, іздену, құзырлылық
қабілеттерін дамыту, білім алуға деген қызығушылығын арттыру мақсатында
сабақты мультимедиа кабинетінде Табиғат атты журналдың Ауа — газдар
қоспасы тақырыпты нөмірімен таныстыру деп алып, сабақ барысында мүғалімнің
жетекшілігімен журналдың әр бетіндегі қызықты ақпараттармен жұмыс істету.
Сабақты Оқы, оқы және оқы! деген шабыттандыратын ұранмен бастадық.
Ауа Жер ғаламшарының белсенді тіршілігі бар аймағы — биосфераның
маңызды бөлігі. Атмосфера күн сәулелерін шашыратып, жайып тарататындықтан,
күндіз жер беті қатты қызып кетпейді. Биосфера қабығы — жер ғаламшарының
тірі организмдер таралған бірнеше қабықтарынан құралған.  Биосферадағы 
микроорганизмдерді, саңырауқулақтарды, өсімдіктерді, жануарларды тірі
организмдер дейді.
Жер бетіндегі биосфераның қазіргі қалпы — тікелей тірі организмдердің
тіршілік әрекетінің жемісі. Атмосферадағы газдар қоспасының қазіргі кездегі
пайыздық арақатынасы тірі организмдердің тіршілік әрекетінің нәтижесінде 
біртіңдеп қалыптасқан.  Жасыл өсімдіктер миллиардтаған жылдар ішінде
атмосфераны көмірқышқыл газынан тазартып, оны оттекпен байытты. Бұл жасыл
өсімдіктерде жарықты жүзеге асатын фотосинтез процесімен түсіндіріледі.
Құрлықтағы биомассаның негізгі бөлігін өсімдіктер құрайды, яғни олардың
массалық үлесі 99,2%, ал қалған 0,8%-ы жануарлардың үлесіне тиеді.
Қүрлықтағы организмдер биомассаның 90% -ға жуығын орман өсімдіктері
құрайды. Жер ғаламшарындағы тропиктік ормандардың адамзат үшін
қаншалықты маңызды екендігін осыдан байқауға болады. 25000-
50000 га орманның фотосинтез процесінде 50-75 тоттегі бөлінеді.
Бұл жағдайлар Қазақстанның физикалық географиясы, қоршаған ортаны
сақтау, экология проблемаларының өзара байланыстылығын, оларды жетілдіру
мақсатында жүргізілетін жұмыстарды да қауымдаса іске асыру қажеттігін
байқатады. Бұл проблемалардың қайсысына болса да ғылыми көзқарас, негіз
керек.

2. Энергия көзін пайдалануда табиғаттың көзін сақтау

Адамзат тарихында өмірлік қуат көзі – мәңгілік двигателін ойлап табу
жайлы зерттеулердің болғаны мәлім. Дегенмен адамзат табиғатты тұтастай
танып, біліп, оның құпия сырына қанық болды деп айтудың реті жоқ сияқты.
Алайда мәңгілік двигателі адамзаттың көп армандарының бірі болғанымен,
бүгінде бізге мәлім мұнай өнімдері, электр тогы сияқты энергия көздері
бірнеше ғасыр адам игілігіне қызмет етті.
Бүгінде ғалымдар энергияның балама ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Экологиялық білім беру сатысы
Қоршаған ортаны ластанудар қорғау жолдары
Экологиялық дағдарыстан шығу
Қоршаған ортаны қорғау саласындағы экономикалық реттеу
Қазақстанның физикалық география курсында экологиялық білім мен тәрбие беру
Табиғатты пайдалану экономикасы туралы ақпарат
Экология ғылымының қоғамдағы ролі
Экология есептерін компьютерлік модельдеу
Химия және табиғатты қорғаудың экологиялық мәселелері
Үздіксіз экологиялық білім беру және оның сапалығы
Пәндер