Модульдік оқыту технологиясы туралы

М А З М Ұ Н Ы

КІРІСПЕ

Зерттеу жұмысының өзектілігі . Модульдік технологиямен оқытудың өзектілігі, мұғалімдердің оқытудың тиімділігін жоғарылатуға ұмтылуымен түсіндіріледі. Өйткені, қазіргі таңдағы мектептердегі оқу-тәрбиелеу процесі 2 негізгі кемшіліктен зардап шегуде.

Біріншіден, оқытылатын пәндердің көп болуы, әсіресе, оқытылатын сабақ саны айтарлықтай көп болатын орта және жоғарғы мектептер;

Екіншіден, кейбір оқу пәндеріне сағат санының аз бөлінуі, мысалы, аптасына 1сағат.

Бұл оқу материалының игерілуінің әсерін төмендетеді. Оқу-тәрбиелеу процесіндегі модульдік ұйымдастыру, орта және жоғары сыныптарда бірыңғай аралас сабақтарды жүргізуден арылуға мүмкіндік береді. Мұғалім сабақты әрқайсысының өзіне тән тапсырмаларына қарай, бөлімдерге бөле келе, оқушыларда қажетті қабілеттіліктер мен дағдыларды қалыптастыруға үлгермейді.

Нәтижесінде, мұғалім оқушылардың қабілеттіліктерінің дамуын емес, оқушылар көмегімен бағдарламаның өтуін ғана ойлайды.

Қазіргі таңда сан түрлі педагогикалық технологиялар бар. Жаңа технологияны жобалау - концептуальді, әдістемелік, операционды, аналитикалық, бақылау-бағалау, нәтижелілік секілді бірнеше деңгейден тұратын күрделі үдеріс болып табылады.

Осыған байланысты педагогикалық технологияларды сипаттайтын құралдардың толық жүйесінің мәселесі туындайды. Сол педагогикалық теорияларға сәйкес, мәселен, жаңа сабақтың технологиясын, белгілі бір бағыт бойынша оқытудың технологиясын (проблемалық оқыту, программалық оқыту, компьютерлік) топтық-танымдық әрекеттің технологиясын, ойын әрекетінің технологиясын және т. б. анықтауға болады [1] .

Зерттеу жұмысының мақсаты: жалпы білім беретін мектептердің оқу процесінде биология пәнінен сабақтарды модульдік технологияны қолдана отырып оқыту.

Осы мақсатқа жету үшін алға қойылған міндеттер:

- Модульдік технологияның негізін ашу;

- Биология сабақтарында модульдік технологиямен сабақ берудің ерекшеліктері мен артықшылықтарын көрсету;

- Технологиялық карталарды және олардың түрлерін сипаттау, олардың негізгі формалары мен қолданылу әдістерін анықтау.

Зерттеу жұмысының базасы: Алматы қаласының Жамбыл Жабаев атындағы №161 гимназия мектебі, 8 «мат/физ» - бақылау сыныбы, 8 «хим/мат» - тәжірибелік сынып.

Зерттеу пәні: 8-сыныптарда биология пәнінен модульдік технологияны енгізу процесі.

Зерттеу жұмысының объектісі: жалпы білім беретін мектептегі «Биология. Адам және оның денсаулығы» (8 сынып) пәнін оқыту процесі.

Бітіру жұмысының құрылымы: Бітіру жұмысы кіріспеден, екі бөлімнен, қорытынды және ұсыныстан, пайдаланылған әдебиеттер тізімінен тұрады. Кіріспе бөлімінде тақырыптың өзектілігі қаланады, зерттеудің мақсаты мен міндеті, нысаны мен пәні анықталынады, жұмыстың құрылымы бейнеленеді.

«Әдебиеттерге шолу» бөлімінде модульдік оқыту жүйесінің ұйымдасуының нұсқаларын ұсынатын модульдік технологияның теориялық және методикалық негіздеріне, сонымен қатар осы технология эффективтілігінің басты көрсеткіштері, яғни мақсатқа сәйкестілік пен оқушы мен оқытушының бірлескен оқу әрекетіне арналған. Қарастырылып отырған мәселе бойынша модульдік технологияның және әдебиеттердің қысқаша тарихы жасалған.

«Зерттеу материалдары мен әдістері» бөлімінде биология сабақтарында модульдік технологияны практикалық іске асырғандағы нәтижелерін жариялайды.

Бітіру жұмысының қорытынды бөлімінде осы технологияның тиімділігі жайлы жалпы нәтижелер шығарылады.

ӘДЕБИЕТТЕРГЕ ШОЛУ

1. Модульдік оқыту технологиясының түсінігі және негізі

Қазіргі таңдағы мектептердің негізгі мақсаты - әрбір оқушының өзінің бейіміне қарай білімінің қажеттіліктерін, қызығушылықтары мен мүмкіндіктерін қамтамасыз ететін оқыту жүйесін құру болып саналады. Осы мақсатқа жету үшін, оқу процесіндегі оқытушы мен оқушының қарым-қатынасын түбегейлі түрде өзгерту керек. Бұл мақсатқа жету үшін оқу процесінде мұғалім мен оқушының ара-қатынасын түбегейлі өзгерту керек.

Қазіргі кездегі жалпы мектептердегі оқу процестері түсіндіру көрнекілік сипатын сақтап отыр. Бұл оқушының өз қызығушылықтары, қабілеттіліктерінің дамуы мен оқытудың дәстүрлі жүйесінің арасындағы кертартпалықты күшейте түсуде.

Сондықтан да мектеп ұжымының алдына оқушыға оның ақыл-ойын, қабілеттіліктерін, оқу-танымдық әрекетте өзін-өзі басқаруын жүзеге асыратын индивидуалды оқыту технологиясын іздеу мәселесі туындады [2] .

Түсіндіру-көрнекілік әдістері бар дәстүрлі жүйеде, мұғалім тек оқушыларға сабақты түсіндіреді және сұрайды, бақылап, бағалайды. Ал, оқушылар тек бір ғана бағытта ғана жұмыс жасайды. Мұндай бірыңғайлылық, оқушыларды жалықтырып жібереді. Ал, ең бастысы - оқушыларда өзіндік жұмыс дағдыларының қалыптасып дамуына мүмкіндік бермейді. Оқушылардың ой өрісінің және басқа да психикалық процестерінің дамуына мұғалім ерекше назар аударуы тиіс. Алайда, мұны іс жүзінде тұрақты түрде іске асыру қиынға соғады. Мұның бірнеше себептері бар.

Соның бірі, оқыту уақытының аз және шектеулілігі, бұл ең басты себеп болып табылады. Ал, осы аз уақыт ішінде мұғалімнің оқушыға беретін білімі өте көп.

Нәтижесінде, мұғалімнің алдында шектеулі уақыт ішінде балаларды шаршатпай, тек білім ғана беріп қоймай, олардың психикалық функцияларының қалыптасуына да көңіл бөлу мәселесі туындайды [3] .

Бір затты екінші бір затпен біріктірудің көптеген жолдары бар. Тіпті өзінше бір селбесу құруға мүмкіндік беретін әдістер де бар. Болашақта олар ойлау психикалық функцияларының дамуына, ал жақын уақытта материалдың тез игерілуіне септігін тигізеді.

Алынған білім түсінікті жзәне тиянақты ғана болып қоймай, балалар оқуды жаңа бір серпінмен бастайды. Өйткені балалар көбінесе түсінбей оқығандықтан, оқуға деген қызығушылығы төмендейді. Нәтижесінде механикалық ес іске қосылып, ал қалғандарының жұмыс белсенділігі төмендейді [4] .

Осы жағдайлардың барлығы, мұғалімді оқушыларға тек білім ғана беріп қоймай, осы білімді оқушылардың өз бетінше игеруі, өзін және өз мүмкіндіктерін объективті түрде бағалау, өз бетінше жұмыс жасау, сыныптастарымен және үлкендермен қарым-қатынас жасауды үйрету және өз жұмысының нәтижесіне жауап беру технологияларын іздеуге итермеледі.

Осының нәтижесінде, биология пәнін оқытуда 7- сыныптан бастап модульдік оқытуды қолдану туралы шешім қабылданды [5]

Модуль дегеніміз - үлкен бір жүйе, мұнда оқушы білімді жеке-жеке тараулар бойынша емес, біртұтас тақырып түрінде жүйеленген білім алады. Өзін-өзі дамытуға, бірін-бірі оқытуға, кітаппен жұмыс істеуге үйренеді, қосымша әдебиеттен білім алуға баулу арқылы дарынды балалармен жүйелі жұмыс жасауға мүмкіндік туады [6] .

Модульдік технология 1972 жылдан бастап белгілі. Ол кездерде оны модульдік жүйе деп атаған болатын. Мұндағы негізгі басты элемент - бір жүйелілік болып табылады. 1972 жылы Токиода «ересек (егде) адамдардың сауатын ашу мәселесі талқыланған» бүкілдүниежүзілік ЮНЕСКО конференциясы болып өтті. Осы конференциядан кейін, модульдік жүйе үздіксіз білім беру процесінде ең ыңғайлы жүйе ретінде аталып, кейіннен бұл жүйемен оқыту тек үлкендерге ғана емес, жастарға да ұсынылды [7] .

Бұл технология басқа технологиялармен салыстырғанда, бірқатар басымдылықтарға ие.

Олар:

• Модульдік технологияда оқытудың мақсаты қаланады;
• Оқытудың базалық (негізгі) дайындығы есепке алынады (оқушылар әр түрлі темпте оқи алады және материалдың меңгерілуі әр оқушы үшін индивидуальді болып табылады) ;
• Оқушылардың альтернативадан оқытудың жаңа тәсілін таңдауына мүмкіндігі туады [8] ;
• Білім деңгейлерін өзіндік және тұрақты бақылау қарапайым алгоритмдерден анағұрлым күрделі, яғни модульдік оқытуда алған білімдерін шығармашылық тұрғыдан қолдануға мүмкіндік береді;
• Модульдік технологияда жай аралас сабақ қалыптасқан кезден бастап жинақталған дәстүр мен жаңа әдістер өзара үйлесім табады [9] ;
• Бұл технологияны пайдалану мұғалімге жүйелілігімен, бірізділігімен пайдалы болып саналады. Ал бұл өз кезегінде оқушылардың тақырыпты меңгеру сатысын жеңілдете түседі. Модульдік технология оқушылардың шокты жағдайдан қашуына мүмкіндік береді. Өйткені тұрақты рефлексия мұғалімге оқу процесі жайлы ақпарат беріп отырады;
• Осы технология негізінде оқушы оқу мазмұнын өзі жасайды, мұның нәтижесі материалдың жақсы және саналы түрде игерілуіне алып келеді [10] ;
• Бұл технология өзіне педагогикалық теория мен практикада жинақталған білімдерді кіріктірді. Осылайша белгілі бір логикадағы нақты әрекеттер процесіндегі оқушылардың белсенділік идеялары, өзін-өзі бақылау негізінде өзінің әрекеттерін тұрақты түрде бекіту, оқу-танымдық әрекеттердің жекелеген қарқыны - мұның барлығы бағдарламаланған оқыту теориясының әсері болып табылады. Дамыта оқыту теориясында модульдік технологияны бағдарлап оқыту әрекетінің негізімен салыстырады. Яғни, бұл ой әрекеттерінің сатылап қалануы. Психологиядан рефлексивті әдісті алуға болады.
• Технология өзін-өзі іштей дамытудың кең диапазонына ие. Осылайша бұл технологияда тұрақты дамушы жүйенің энергиясы қаланған. Осы технологияны қолдану тәжірибесі сөзсіз мұғалімнің де, оқушылардың да біліктілігінің артуына алып келеді [11] .

Ресейде Мәскеу қаласында оқытудың модульдік жүйесін ұйымдастыруды №1208 (директор И. Б. Сенновский) және №1079 (директор П. И. Третьяков) мектептер қолданып көрді. Осы мектептердің директорлары модульдік оқыту жүйесін ұйымдастыруға арналған құралдардың авторлары болып табылады.

«Технология модульного обучения в школе: Практико-ориентированная монографияатты бірлескен жұмыстары мұғалімдерге арналған ең нақты және дұрыс оқу құралы болып табылады» [12] . Мұнда оқу модулінің мазмұндық құрылымы ғана емес, оны ұйымдастыру жақтары да қарастырылады.

Алайда сабақ кестесімен бірге жалпы модульдің және модульдің оқу элементтерінің мазмұнының құрылу принциптері де беріледі. Модульдік технологияда авторлар ұсынып отырған мұғалім мен оқушының іс-әрекетінің схемасы, анкеталар және тағы басқалар мұғалімге пайда келтіретіні сөзсіз.

И. Б. Сенновский модульдік технологияның басты элементтеріне баса назар аударады. «Модульная педагогическая технология в школе: анализ условий и результатов освоения» жұмысында мектеп жұмысының ұйымдастыру мәселелеріне көңіл аударылады[13] .

“Система управленческой деятельности учителья в модульной педагогической технологии” мақаласындағы негізгі түйін, модульдік оқытудың ұйымдастыру аспектілері мен мазмұндық қатынасы болып саналады[14] .

Модульдік технологияның теориялық негіздері педагогикалық және дидактикалық әдебиеттерде кеңінен қарастырылған. М. А. Чошановтың «Теория и практика модульного обучения» атты монографиясын көптеген ғалымдар осы мәселедегі негізгі зерттеулердің бірі деп есептейді[15] .

Оқытудың проблемалық модульдік технологиясы жоғары оқу орындарында студенттердің білім деңгейлерінің дайындықтарын арттыру үшін кеңінен қолданылады. Жоғары оқу орындарында оның дамуының аспектілеріне арналған А. И. Галочкин, Н. Г. Базарнов, Н. С. Касько, В. И. Маркиндардың мақалалары бар[16] . Бұл мақалаларда осы технологияның элементтері, олардың студенттердің жұмысына нақты енуі қарастырылады, осы технологияның тиімділігін дәлелдейтін мәліметтер келтіріледі.

Модульдік технологияның көптеген принциптері жалпы педагогикалық және дидактикалық әдебиеттерде келтірілген. В. П. Беспальконың кітабы бұл технологияның анағұрлым күрделі тарабы, яғни мақсатқа сәйкестілік мәселесіне арналған[17] . Оның негізгі мақсаты - дұрыс, яғни диагностикалық түрде әрекеттің мақсатын қойып, жетістіктердің деңгейін тексеру. Мақсаттың дұрыс қойылу мәселесі М. В. Клариннің еңбектерінде қарастырылған[18] .

Модульдік оқыту жүйесінің практикалық бағытталуы жайлы Т. И. Шамованың «Биология в школе» журналындағы мақаласы өте өзекті[19] . Ол модульді мазмұны бойынша индивидуалды, оқыту әдісі, оқушылардың оқу-танымдық әрекетінің қарқыны есебіндегі оқу бағдарламасы ретінде қарастырады. Ол оқытудың басқа жүйелеріне қарағанда, модульдік оқытудың төмендегідей ерекшеліктеріне басты назар аударады.

Біріншіден, оқытудың мазмұны заңды дербес кешендерде (ақпараттық жүйелерде) көрсетілуі тиіс, оның меңгерілуі оқыту мақсатына сәйкес жүруі керек.

Дидактикалық мақсат оқушы үшін қаланады және ол тақырып мазмұнының көлемін ғана көрсетіп қоймай, оның меңгерілу деңгейіне де нұсқаулық береді. Әрбір оқушы мұғалімнен қалай рационалды әрекет ету керек екендігі жайлы, керекті материалды қайдан табуға болатындығы және тағы басқалар жайлы жазбаша формада кеңес алады.

Екіншіден, модульдік оқыту мұғалімнің оқушылармен оқыту формасының өзгеруін болжайды. Мұғалім оқушылармен модульдер арқылы, сонымен қатар әрбір оқушымен жекелей де тілдеседі. Модульдер оқытуды субъективті негізге көшіруге көмектеседі.

Үшіншіден, әрбір оқушы уақытының көп бөлігінде өз бетінше жұмыс жасайды, өз әрекетін бақылап, бағалауды үйренеді. Осылайша, әркім өзінің білімінің деңгейін анықтап, жіберілген қателіктері мен кемшіліктерін көре алады. Мұғалім оқушылардың оқу-танымдық әрекеттерін модульдер арқылы басқарып отыратыны сөзсіз, алайда ең бастысы, бұл мақсатқа сәйкес басқару болып табылады.

А. Головатенконың «Первое сентября» - «История» газеттеріне жазған қосымшаларында модульдік технологияның элементтері аталып, кейбір мұғалімдердің тәжірибесінен мысалдар келтіріледі [20] .

Модульдік оқытудың теориялық және методологиялық негіздерін М. А. Чошанов анықтауға тырысты [15] .

Оның проблемалық модульді оқыту технологиясы, П. И. Третьяковтың, К. Вазинаның модульді оқыту технологиясы, В. М. Монахов В. П. Беспальконың және басқа да көптеген ғалымдардың технологялары кеңінен танымал.

Оқушы санасына білімді жүйелі түрде меңгеруіне және оқушының қабілет деңгейлерін дамытуда Жанпейісованың “Модульдік оқыту технологиясының” маңызы ерекше. Олай дейтінім, жаңа технология әдістері оқушылардың шығармашылық қабілеттерін арттырып, өз бетімен жұмыс істеуге, қорытындылар жасауға, жүйелі білім алуға жетелейді. Өйткені, модульдік оқыту технологиясында оқытудың әр түрлі белсенді формаларын (топтық, жеке топтық, диспуттар т. б. ) қолдануға мол мүмкіндіктер бар [4] .

Алматы қаласында ең алғаш рет №34 мектебінде оқытудың модульдік және интерактивтік принциптері біріккен оқытудың модульдік интерактивтік технологиялары енгізіліп апробацияланды [1] .

Осылайша жоғарыда аталғандарды былайша қорытындылауға болады:

1. Дәстүрлі педагогикалық ілім авторитарлық қоғамның жағдайында, белгілі бір социалды құндылықтар жүйесінде құрылған. Қазіргі жағдайларда бұрынғы педагогикалық теорияларды пайдаланудың қажеттілігі шамалы.

2. Қалалардың, облыстардың, республиканың көптеген оқу орындарының алдыңғы қатарлы практикалық іс-әрекеттері педагогикалық ұжымдардың оқушылармен жұмыс істегенде әлдеқайда әсерлі формалар, әдістер мен технологияларды белсенді түрде іздеуге көшкендігін көрсетіп отыр.

3. Отандық және шетелдік тәжірибе ұйымдасуы және технологиясы бойынша мүлдем басқа, теориялық материалды игеруде алға басып, оны блок-модельдермен бекітуімен, оқу әрекетінің алгоритмизациясымен сипатталатын модульдік оқытудың жарқын болашағын көрсетіп отыр.

4. Модульдік технологиямен оқытудың негізгі мақсаттарының бірі, оқушыда білім дағдыларын қалыптастыру болғандықтан, бүкіл процесс саналы мақсатқа жору, орта (жалпы оқу дағдылары мен қабілеттіліктері) және болашақ (тұлғаның қабілеттіліктерінің дамуы) мақсаттарға негізделген. Оқу әрекетін саналы түрде түсіну мұғалімді ақпараттандыру режимінен кеңес беру және басқару режиміне ауыстырады. Аталған әдіс оқушыларға модуль ішіндегі қозғалу жолдарын таңдау мүмкіндіктерін қамтамасыз етеді.

5. М. Н. Скаткин «онша маңызды емес жайттармен шамадан тыс жүктеу» оқушылардың дүниеге көзқарасы мен ойлау ретіне, білімге деген қызығушылығының дамуына кері әсерін тигізетіндігін атап отыр. Мұндай керексіз жайттармен баланың миын шаршатпау керек.

6. Оқу-тәрбие процесі ұйымдасуының модульдік жүйесі баланың дамуына негізделе отырып, іс-әрекеттің бастапқы кезінде мотивациялық сатының міндеттерін болжайды, оқушы өз бетінше қандай ақпаратты және не үшін игеріп отырғандығын сезінеді. Өзара байланысты мотивациялық сатылар білімнен қабілеттілікті қамтамасыз етеді. Оқушылардың өзіндік жұмыс барысында көп рет қайталанатын оқу әрекеттері қабілеттілікті дағдыға алмастырады. Мұғалім барлық сатыларда ұйымдастырушы, процестің жетекшісі ретінде шығады, ал оқушы белгілі бір мәселе бойынша зерттеу мәселесімен айналысады.

7. Аталған технология 60 жылдардың басында АҚШ пен Батыс Еуропаның оқу орындарында шығып, кең тарала басталды. Модульдік оқыту дәстүрлі оқытуға альтернатива болып табылады. Ол өзіне педагогикалық теория мен практикада жинақталған барша прогрессивті белгілерді жинақтаған.

Модульдік оқыту ақыл-ой әрекеттерінің сатылай қалыптасуының негізгі түсінігі - іс-әрекеттердің бағдарлық негізіне сүйенеді. Оқушының белсенділігінің идеялары, әрекеттерінің нақтылығы мен логикасы, өзін-өзі бақылау негізінде өз әрекеттерін тұрақты бекітіп тұру - мұның негізгі сипаттары болып табылады.

Модульдік оқытудың негізі, бұл оқушы толығымен өз бетінше (немесе мұғалімнің аздаған көмегімен) модульмен жұмыс жасау процесінде оқу-танымдық іс-әрекеттің нақты мақсаттарына қол жеткізеді.

Модуль дегеніміз - қандай да бір жүйенің, ұйымның анықталатын, біршама дербес бөлігі (С. И. Ожегов) .

Модульдік оқыту технологиясының элементі, бұл - модульдік сабақ болып табылады. Модульдік сабақтар модульдік бағдарламаларға біріктіріледі, алайда бұл модульдік бағдарламада барлық сабақтар модульдік болуы керек деген сөз емес.

Модульдік сабақты жасауға кіріскенде, ол екі академиялық сағаттан артық созылмауы керек екендігін ұмытпаған жөн. Өйткені мұндай сабақтарда оқушылардың тақырып бойынша білімі мен білігін анықтап, жаңа ақпарат беріп, оқу материалын қайталап отыру қажет. Модульдік сабақты құрастыруда келесідей алгоритм қолданылуы мүмкін:

• Сабақ тақырыбын тұжырымдау;
• Сабақтың мақсатын және оқытудың соңғы нәтижелерін тұжырымдап, анықтау;
• Оқу мазмұнын қисынды аяқталған жеке оқу элементтеріне (ОЭ) бөлу және олардың әрқайсысының мақсатын нақтылау;
• Қажетті фактілік материалдарды жинау;
• Оқушылардың оқу әрекетерінің тәсілдерін анықтау;
• Сабақ берудің және бақылаудың тәсілдері мен формаларын сипаттау;
• Сол сабақтың модулін құрастыру;
• Сабақ мәтінінің қажетті мөлшерде көшірмесін даярлау.

Модульдік сабақтың әрбір оқу элементі - бұл сабақтың кіріктіруші мақсатына жетуге қадам, оның мазмұнын игермейінше, мақсатқа жету мүмкін емес. Оқу элементтері көп болмауы керек (максималды -7), алайда төмендегілері міндетті болып келеді:

ОЭ-0 - бұл кіріктіруші мақсатты оқу нәтижелерінің жетістіктері бойынша анықтайды.

ОЭ-1 - тақырып бойынша негізгі білімдерін және жаңа материалды меңгеруін анықтайтын тапсырмалардан тұрады.

ОЭ-2 және т. б. - оқу материалын қайта жасау.

ОЭ-n (n - соңғы оқу элементінің номері) - сабақ нәтижелерін қорытындылаудан (сабақ мақсаттарының жетістік деңгейлерін бағалау), үй тапсырмасын таңдау, рефлексиядан (өзін-өзі бағалау, өзінің жұмысын өзгелердің бағаларын есепке ала отырып бағалау) тұрады.

Модульді құрастырудағы ең бастысы, бұл - білімді меңгерудің логикалық сатыларында оқушы іс-әрекетінің құрылымдарының қалыптасуы: қабылдау, түсіну, ойлау, есте сақтау, қолдану, қорытындылау, жүйелеу. Бұл жерде проблемалық оқытуды жүзеге асыруға зор мүмкіндік бар. Модульдің құрылымы (оқу элементінің) 2 - кестеде көрсетілген.

1-кесте

Әрбір сынып бойынша технологиялық карта

2-кесте

Модульдің (оқу элементінің) құрылымы

---

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.

• Іс жүргізу
• Автоматтандыру, Техника
• Алғашқы әскери дайындық
• Астрономия
• Ауыл шаруашылығы
• Банк ісі
• Бизнесті бағалау
• Биология
• Бухгалтерлік іс
• Валеология
• Ветеринария
• География
• Геология, Геофизика, Геодезия
• Дін
• Ет, сүт, шарап өнімдері
• Жалпы тарих
• Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
• Журналистика
• Информатика
• Кеден ісі
• Маркетинг
• Математика, Геометрия
• Медицина
• Мемлекеттік басқару
• Менеджмент
• Мұнай, Газ
• Мұрағат ісі
• Мәдениеттану
• ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
• Педагогика
• Полиграфия
• Психология
• Салық
• Саясаттану
• Сақтандыру
• Сертификаттау, стандарттау
• Социология, Демография
• Спорт
• Статистика
• Тілтану, Филология
• Тарихи тұлғалар
• Тау-кен ісі
• Транспорт
• Туризм
• Физика
• Философия
• Халықаралық қатынастар
• Химия
• Экология, Қоршаған ортаны қорғау
• Экономика
• Экономикалық география
• Электротехника
• Қазақстан тарихы
• Қаржы
• Құрылыс
• Құқық, Криминалистика
• Әдебиет
• Өнер, музыка
• Өнеркәсіп, Өндіріс