Кәсіби бағыттаудың ғылыми негіздері туралы түсінік

Кіріспе
1. Кәсіби бағыттау теориясы
1.1. Кәсіби бағыттаудың ғылыми негіздері туралы түсінік
1.2. Жоғары сынып оқушыларының кәсіби бағыттылығының принциптері
1.3. Жоғары сынып оқушыларының кәсіби өзіндік айқындалуы
2. Кәсіби бағыттау методологиясы
2.1. Кәсіби ақпарат беру
2.2. Жоғары сынып оқушыларына кәсіби кеңес беру
2.3. Кәсіби бағыттау мақсатында оқушы тұлғасын зертеу
3. Кәсіби бағыттауда мектеп пен отбасы байланысы
4. Қорытынды

Кәсіби бағыттау – күрделі кешенді мәселе.
Қарқынды техникалық прогреске байланысты, парманентті білім беруге байланысты, бұқаралық ақпарат құралдарынын дамуына байланысты, ресурстарды тиімді қолданудын қажеттілігіне байланысты кәсіби бағыттау – адамның жеке тұлғалық ерекшеліктерін пайдалануына, дамуына жағдай жасау, өмір ағымына тез бейімделе алатындай білім беру, еңбекке үйрету, қоғамға пайда әкелумен қатар жеке ұмтылыстарын жүзеге асыруға жол ашу.
Кәсіби бағыттау әлеуметтік тапсырысты педагогикалық іс-әрекет арқылы орындайды. Кәсіби бағыттаудың негізгі міндеті – халқына пайда тигізер азамат қалыптастыру.
Кәсіби бағыттау – оқушыларды еңбекке баулу, оларды кәсіб таңдауға дайындау негізінде жүргізілетін оқу-тәрбиелеу үрдісінің құрамдас бөлігі.
Мектептің басты міндеттерінің бірі – оқушыларды белсенді еңбек және қоғамдық іс-әрекетке, кәсіпті саналы таңдауға дайындау. Бұл мәселе оқудың еңбек тәрбиесімен тығыз бірлікте жүзеге асуымен шешіледі. Оқушы денсаулығы, жас және жеке бас ерекшеліктері қоғам сұранысы мен ғылыми-техникалық прогресс талаптарына сәйкес болуы қажет.
Бүгінгі таңда қоғам дамуына байланысты кәсіби бағыттау мәселесі әлеуметтік, психологиялық, педагогикалық тұрғыдан қарастырылуы тиіс.
Кәсіби бағыттау жұмысында қоғам сұранысы ескеріледі, себебі өмір ағымы өзгергіш, ауыспалы.
Қоғамымыз әр азамат «өз қабілеттері бойынша» жұмыс істеуіне, яғни қоғамға берерін барынша жоғары мөлшерде өндіруіне мүдделі болып отыр.
Кәсіби бағыттау «кім боламын» деген мәселені ғана емес, «қандай боламын» деген мәселені де шешуі тиіс. Ол үшін жеткіншек таңдаған мамандығын сүюі қажет. Себебі, тек сүйікті іс қана адамға бақыт сезімін сыйлай алады. Мұндай сезімдерге толы іс өнімді болады, маман саналы түрде еңбекқорлық, тәрбиелілік көрсетеді.
Крупская Н.К. өзінің «Кәсіп таңдау» (1925 жыл) атты мақаласында еңбектің табысты, өмірдің шаттыққа толы болуы адамның мамандыққа ғашық болуынан басталатынын жазған.
Педагогикалық ықпал жас жеткіншекті еңбекке деген шығармашылық қатынасқа үйретуі керек.
Макаренко А.С. шығармашылық еңбек адам кәсібіне махаббатпен қатынас жасаса, саналы түрде одан ләззат алса, өз еңбегінің пайдасы мен қажеттілігін түсінсе, еңбегін тұлға ретінде шыңдалуы деп тапса ғана жүзеге асады деген.

1. Басов Н.Ф., Басова В.М., Кравченко А.Н. Социальный педагог. – М., 2006.
2. Воробьева Т.А. Профориентация в школе. – Ленинград, 1973.
3. Воробьев Г.Г. Школа будущего начинается сегодня. – М., 1991.
4. Захаров Н.Н. Профессиональная ориентация школьников. – М., 1988.
5. Йовайша Л.А. Проблемы профессиональной ориентации школьников. – М., 1983.
6. Климов Е.А. Психология профессионального самоопределения. – М., 2004.
7. Климов Е.А. Как выбрать профессию. – М., 1994.
8. Люблинская «Жоғары сынып оқушыларының даму психологиясы»., Алматы - 1991
9. Макаренко А.С. Воспитание в труде. – М., 1957.
10. Пифогор. Полное собр.соч. в 4 т. М., 1970, том ІІ.
11. Сахаров В.Ф., Сазонов А.Д. Профессиональная ориентация школников. – М., 1982.
12. Тихомирова Е.И. Самореализация школьников в коллективе. – М., 2005
13. Федоришина Б.А. Система профинформационной работы со старшеклассниками. – Киев, 1988.
14. Шакурова М.В. Социальное воспитание в школе. – М., 2004.
15. Черникова Т.В. Профориентация старшеклассников. – Волгоград, 2006.