Ауыл шаруашылығы мақсатына арналмаған жерлердің құқықтық режимі



Қазақстан Республикасының 2003 жылы 20 мауысымдағы қабылданған Жер Кодексінің 12 тарауында Өнерәсіп, көлік, байланыс жері және ауылшаруашылығынан өзге мақсатқа арналған жерлердің құқықтық режимі нақтыланған.
Қазақстан Республкасының Жер кодексінде және өзгеде заң актілерін көзделген негіздер бойынша нысаналы мақсат үшін азаматтар мен заңды тұлғаларға берілген жер өнеркәсіп,көлік байланыс жері және ауыл шаруашылығынан өзге мақсатқа арнлған жер танылады. Осы жерлерді пайдалану арнайы заң актілері негізінде жүзеге асырылады.
Жоғарыда аталған жерлердің көлемі жалпы статистика бойынша 1997 жылы 1 қаңтарда 12,1 млн га,немесе респулика жер аумағының 4,5 пайызын қамтыған.Бұл категрияға жататын жерледің маңыздылығы еліміздің материялдық-техналогиялық дамуына үлкен маңызызды ықпал жасайды.Бұл жерлердің құрамына Өнеркәсіп және байланыс,электр құрылғалары мен байланыс құрылғыларына раналған жерлер сонымен қатар ауылшаруашылығы мақсанынан тыс өзгеде мақсатағы жерлер жатады.Осытерритория ретін қалыптасұан аталған жер құрамдарының әрқайсысының бөлек жеке құқықтық режимдері арнайы заңдармен реттеледі,кейбір жағдайларда егер заңда өзгеше көзделмесе олар бір жер категориясына бірігіп бір ұқсас құқықтық режим мен реттелуі мүмкін.Осы категорияға жататын жерлердің құқықтық режиміне сай аталған жерлер арнайы белгіленген учаскесі белгіленіп нормалаларға сай пайдаланылады.Жер учаскесінің көлемі арнайы белгіленген номаларды ескере отырып оның жоспарлы-техникалық құжаттамасына сай бекітіледі.Жоғарыда аталған жерлердің территориялық орналасуы әсери қорғанысқа арналған жерді қоспағанда қалыптасқан ереже бойынша біртұтас жер ретінде саналады.Олар бірнеше категорияларға жататын кішігірім жер уяаскелерінің ұшатсқан жерінде немесе сол категориядағы жер учаскесінен кішікентай аумақтық шегнде басып өтуі мүмкін (жол,құбырлар,байланыс линиялары,этрожеткізу линиялары. және т.б)

Пән: Ауыл шаруашылығы
Жұмыс түрі:  Материал
Тегін:  Антиплагиат
Көлемі: 12 бет
Таңдаулыға:   
Ауыл шаруашылығы мақсатына арналмаған жерлердің құқықтық режимі
Қазақстан Республикасының 2003 жылы 20 мауысымдағы қабылданған Жер
Кодексінің 12 тарауында Өнерәсіп, көлік, байланыс жері және
ауылшаруашылығынан өзге мақсатқа арналған жерлердің құқықтық режимі
нақтыланған.
Қазақстан Республкасының Жер кодексінде және өзгеде заң актілерін
көзделген негіздер бойынша нысаналы мақсат үшін азаматтар мен заңды
тұлғаларға берілген жер өнеркәсіп,көлік байланыс жері және ауыл
шаруашылығынан өзге мақсатқа арнлған жер танылады. Осы жерлерді пайдалану
арнайы заң актілері негізінде жүзеге асырылады.
Жоғарыда аталған жерлердің көлемі жалпы статистика бойынша 1997 жылы 1
қаңтарда 12,1 млн га,немесе респулика жер аумағының 4,5 пайызын
қамтыған.Бұл категрияға жататын жерледің маңыздылығы еліміздің материялдық-
техналогиялық дамуына үлкен маңызызды ықпал жасайды.Бұл жерлердің құрамына
Өнеркәсіп және байланыс,электр құрылғалары мен байланыс құрылғыларына
раналған жерлер сонымен қатар ауылшаруашылығы мақсанынан тыс өзгеде
мақсатағы жерлер жатады.Осытерритория ретін қалыптасұан аталған жер
құрамдарының әрқайсысының бөлек жеке құқықтық режимдері арнайы заңдармен
реттеледі,кейбір жағдайларда егер заңда өзгеше көзделмесе олар бір жер
категориясына бірігіп бір ұқсас құқықтық режим мен реттелуі мүмкін.Осы
категорияға жататын жерлердің құқықтық режиміне сай аталған жерлер арнайы
белгіленген учаскесі белгіленіп нормалаларға сай пайдаланылады.Жер
учаскесінің көлемі арнайы белгіленген номаларды ескере отырып оның жоспарлы-
техникалық құжаттамасына сай бекітіледі.Жоғарыда аталған жерлердің
территориялық орналасуы әсери қорғанысқа арналған жерді қоспағанда
қалыптасқан ереже бойынша біртұтас жер ретінде саналады.Олар бірнеше
категорияларға жататын кішігірім жер уяаскелерінің ұшатсқан жерінде немесе
сол категориядағы жер учаскесінен кішікентай аумақтық шегнде басып өтуі
мүмкін (жол,құбырлар,байланыс линиялары,этрожеткізу линиялары. және т.б)
Ең маңызды талап осы категорияға жататын жерлер үшін жер учаскесі орман
және ауылшаруашылығына арналған жер қорынан жер бөлініп берілмейді.Орман
және аулшаруашылығана арналған жер қорына өнеркәсіпке арнап жерді тек осы
аумақта басқа берілетін жер жоқ болса және мемлекеттің ерекше эканомикалық
жағдайын ескере отырып беріледі.Бұл шарт ауылшаруашылығына арналған
жерлерді белгілеу басымдығын ескеру арқылы қалыптасады.Халықтың өнірістік
эксплуатация,көліктік және байланыс қажетіліктерін қамтамасыз ету үшін
аталған категориядағы аралас аймақтағы жерлерді пайдаланудың еркеше режимі
белгіленеді.
Оған:
Өндірістік кәсіпорынды санитарлық қорғау үшін арналған аймақ,
Темір жол және автакөлік жолдарнының жанында орналасқан қорғалатын
орман аймақтары,
Сумен қоршалған құрылыс аймақтарын қорғау;
Әуе амағындағы жолақтарды қорғау;
Электротогін жеткізуші,радиофикациялық,байланыс линиялары,магистральды
трубақұбыры аймағын қорғау;
Суқорғау аймағы мен жолақтарын қорғау.
Ерекше шартпен пайдаланылатын аймақтар тұрғылықты жер арнайы знактармен
белгіленіп тұрады.Бұл жерлер меншік иесінен немесе пайдаланушыдан
тәркілеуге жатпайды.Өнеркәсіп,көлік байланыс, жері және ауыл шаруашылығанан
өзге мақсатқа арналған жердің құқықтық режимінің еркешелігі өнеркәсіп және
көлік байланыс және өзгеде ұйымдар үкіметтің бекітуімен өз қызметкерлеріне
қызметтік жер телімін беру құқығын жүзеге асыра алады.Жоғарыда көресетілен
ұйымдардың келісімі мен аудандық атқарушы органдар аталмыш ұйымдардың
пайдаланылмай жатқан жерлерін жеке және заңды тұлғаларға уақытша
пайдалануға беруге құқылы.
Өнеркәсіп,көлік байланыс және өзгеде ауылшаруашылыған арналмаған
жерлердің құқықтық режимінің ең басты ерекшелігі олардың басқарудың салалық
мазмұнында.
Ведмстволық басқару органдарының тиісті жерлерді пайдалану бөлігіндегі
функцияларына мыналар жатады:
ішкі ведмстволық жер пайдалану ережесін жетілдіру;
өзіне бағынышты ұйымдрдың пайдалануындағы жерлерді ішкі ведмстволық тіркеу;
өзіне бағынышты ұйымдардың жерді пайдалануына және оны қорғауына
бақылау жасау.

Ауыл шаруашылығы мақсатына арналмаған жерлердің құқықтық режимінің
жекеленген түрлері
Өреркәсіп жерінің құқықтық режимі.Өнеркәсіп жеріне өнеркәсіп
обьектілерін орналастыру мен пайадалану үшін берілген жер, оның ішінде
олардың санитарлық-қорғау және өзге де аймақтар жатады.Аталған маұсаттарға
берілетін жер учаскелерінің мөлшері белгіленген тәртіппен бекітілген
нормаларға немесе жобалау-техниалық құжаттамаларға сәйкес айқындалады,ал
жер учаскелерін бөліп беру оларды игеру кезектілігі ескеоіле отырып
жүргізіледі.Өнеркәсіп жері—елдімекен жерінен тыс өндіріс ұйымы және оның
кешендері орналасан жер.Өнеркәсіп жері құқықтық режимінің еркешелігіне
байланысты өндірісті және өайта өңдеу режиміндегі жерлер деп
бөлінеді.Еліміздің территориясында өндіріс режиміндегі өнеркәсіп жерлері
көп белгіленген.Оларға жататындар: завод,фабрика,элетростанция және басқада
кешенді индустриялдық обьектілер жатады.Осыған дейін аталған
кәсіпорындардың бәрі мемлекет меншігінде болатын.Сондықтан өнеркәсіпке
арналған жерлер тек қана жер пайдалану құқығында ғана болды.Мемлекеттік
приваизацияның нәтижесінде мемлекет аралық және бәрлескен
кәсіпорындар,мешіктерін сату немесе шетел заңды тұлағаларының меншігіне
өтуі мемлекеттік жер құрылысының өзгеруіне үлкен әсерін тигізді.Осы
нәтижелер негізінде өнркәсіпке арналған жерлер пайдалану және сонымен қатар
меншік құқығында да болатындыын көрсетті.Меншік құқығының субьектісі жеке
және заңды тұлғалар соның ішінде шетелдік заңды тұлғаларда бола
алады.Меншік құқығының обьектісіне өнеркәсіп жері деп бекітіп
берілген,кәсіпорынның кәсіпкерлік қызметін жүзеге асыруға арналып берілген
жер учаскелері жатады.Жер қатынастары негізінде өнеркәсіпке арналған
ерледің мақсаты жердің өз мақсатында пайдаланылуында.Жер учаскесінің
мақсаты оның оның техникалық-жобасының құжатына сай кәсіпорынның өндірістік
құрылғыларының,құрылыс жайларының негіздемелері сақталуы тиіс. Жер
учаскесінің көлемі нақты сол кәсіпорынның кешенді құрылғыларының техникалық-
жобаларының қаншалықты аумақты алып жататындығы ескеліріліп белгіленуі
тиіс.Оған ешқандай артық жер берілмейді.Фабрика мен заводтарға жер учаскесі
кезек күттірілмей пайдалану құқығымен беріледі.Егер ауылшаруаылық және
орманшаруашылық мақсаттағы жерлерді алып қою жүргізілсе онда өндіруші ұйым
ауылшаруашылық және орманшаруашылық шығындарын орнын толтыруы тиіс.Егер
жерді уақытша пайдалану фабрика завод құрылысын салу барысында бөліген
болса.Өндірістік кәсіпорын өзіне бекітіп берілген жердің қорғалуына толық
жауапты болады.Бұл міндетті қамтамасыз ету ол кәсіпорынның кешенді
құрылстары оның құқрал жабдықтарымен құрылыс нысандары дұрыс әрі
жоспарланып салынуы тиіс.Жер меншік иесі және пайдаланушы жердің
құнарлығымен оның экалогиялық жағдайының бұзылуына жол бермеуі тиіс.Жер
меншік иесі мен пайдаланушы аргономдық іс шараларды жүргізіп тұруға
міндетті.Қолданыстағы заң нормалары қазір өнеркәсіп жер учаскесін
пайдаланушыарға атмасфералық ауаға айнала қоршаған ортағ зиянды қалдықтар
шығаруға қатаң тыйып салып олрдың санитарлық нормаларға сай өнеркәсіптік
қызметін ұйымдастыруды міндеттейді.
Көлік жерінің құқықтық режимі.Автамобиль,теңіз,ішкі су,әуе және өзге де
көліктүрі обьектілерінің қызметін қамтамасыз ету және оларды пайдалану үшін
берілен жер көлік жері болып танылад.Автамобиль,теңіз,ішкі су,темір жол,әуе
және өзгеде көлік түрі обьектілерін дамыту,салу және қайта жаңғырту үшін
жағдай жасау мақсатында Қазақстан Республикасы көлік туралы заңдарында
көзделген тәртіппен резервте ұстау жүзеге асырылуы мүмкін.Көлік жеріне—бұл
көлік байланысын дамыту үшін,коммерциялық-эксплуатация мен көлік байланыс
сипатындағы тұрғын-құрылыс кешендерімен көлікті басқарумен оны
ұйымдастыруға арналған жерлер.Көлік жерінің негізгі құрамын көлік
байланысын,транспорттық байланысты дамытуға арналған жер учаскелері
құрайды.Осы категорияға жататын басқада жер учаскелері көлік құралдарның
шаруашылық қажеттіліктерін қамтамасыз ету үшін қзмет етеді.Оған жататындар:
жол жөндеу және құрылыс жүргізуге пайдаланылатын жерлер,тасымалдаушылардың
қардан қорғау арналған аймақтар т.б жатады.Көлік жерлері мына түрлерге
бөлінеді: темір жол жері,автакөлік,трубақұбыр,су және әуе көліктерінің
жері.
Темір жол көлгінің жері.Темір жол қажеттіліктеріне арналған жерлерге:
-Магистарль жолдарына және солармен техналогиялық байланыстағы құрылыстар
мен ғимараттарға(темір жол белдеуі,көпірлер,тоннельдер,виадукт ер,сигнальді
жабдықтар,қызметтік-техникалық үйлер)
-кірме жолдарға
-энергетика,локоматив,вагон,жол және жүк шаруашылықтары,сумен жабдықтау
және канаизация құрылыстары,қорғау және бекіту екпелері,қызметтік және
темір жол көлігіне қызмет көрсететін арнаулы мақсаттағы өзгеде обьектілері
бар темір жол станцияларына;
-темір жолдарға берілген белдеулер мен күзет аймақтарына;
-концессия шарттары бойынша темр жолдар мен темір жол көлігінің
обьектілеріне бөліп берілген жер жатады.
Темір жол көлігінің қажеттігіне арналған жер уаскелері темір жолдар
мен темір жол станцияларын дамытудың жобалау-техникалық құжаттамысан және
бассхемасына сәйкес белгіленген тәртіппен белгіленетін нормативтер бойынша
беріледі.Тұрғын халықтың қауіпсіздігін қамтамасыз ету,сондай-ақ темір жол
көлігі қызметтеріне арналып бөлінген белдеуге іргелес жер учаскелерінде
обьектілерді қауіпсңз пайдаланудың ерекше шартымен күзет аймақтары
белгіленеді,олардың шегінде аймақтарды белгілеу мақсаттарына сай келмейтін
қызмет түрлері шектеледі.немесе оларғатыйым салнады.Темір жол көлігінің
күзет аймақтарына:орманды қорғау белдеулері,көлік
құрылыстарының,құрылғылармен басқада обьектілердің сақталуын,төзімділігі
жол көлігіне бөлінетін белдеуге іргелес орналасқан,сел қаупі,көшкін қапі
бар аймақтардағы және басқада қауіпті әсерлер төнетін жерлердегі жер
учаскелері кіреді.Күзет аймақтары жер учаскелерінің меншік иелері мен жер
пайдаланушылардан жер учаскелерін алып қоймай белгіленуі мүмкін. Қазақстан
Республикасының Темір жол көлігі туралы заңының 18-бабына сай. Темiр жол
көлiгiнiң қажетiне арналған жердің құқықтық жағдайы реттелінген.
Тасымалдаушыға немесе тасымал процесiне қатысушыларға өздерiне
жүктелген мiндеттердi жүзеге асыру үшiн жер пайдалануға немесе меншiкке
берiлетiн жер темiр жол көлiгiнiң қажетiне арналған жер болып табылады.
Темiр жол к?лiгiнiң қажетiне арналған жерге мынадай темiр жолдарға және
олармен технологиялық байланыстағы құрылғылар мен ғимараттарға:
1) магистралдық жолдарға және олармен технологиялық байланыстағы
құрылғылар мен құрылыстарға (темiр жол төсемi, көпiрлер, тоннельдер,
виадуктер, сигналдық жабдықтар, қызметтiк-техникалық ғимараттар);
2) кiрме жолдарға;
3) энергетика, локомотив, вагон, жол және жүк шаруашылықтарының,
сумен қамтамасыз ету және канализация ғимараттарымен, құрылыстарымен,
қорғаныш және бекiткiш екпе ағаштарымен, арнаулы темiр жол көлiгiне қызмет
көрсетуге арналған қызметтiк және басқа да объектiлерiмен бiрге темiр жол
станцияларына;
4) темір жолдардың бөлінген белдеулері мен қорғалатын аймақтарына;
5) концессия шарттары бойынша темір жолдар мен темір жол көлігінің
объектілеріне бөлінген жерлер жатады.
Темiр жол көлiгiнiң қажетiне арналған жер уәкiлеттi мемлекеттiк
органдар белгiлеген қала құрылысын салу мен экология талаптарына, Қазақстан
Республикасының заңдарына сәйкес санитариялық және өзге де нормаларға
сәйкес келуге тиiс. Тасымал процесiне қатысушы өздерiнiң кiнәсiнен қоршаған
ортаға келтiрген зияны үшiн, сондай-ақ темiр жол көлiгiнiң қажетiне
арналған жердi тиiсiнше күтiп-ұстамағаны үшiн Қазақстан Республикасының заң
актiлерiне сәйкес жауапты болады.
Осы заңның 19-бабына сай . Темiр жол көлiгiнiң қажетiне арналған
жердi бөлу мен пайдалану тәртiбi айқындалған. Жер учаскелерiн беру
Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес жүзеге асырылады. Жер учаскелерi
темiр жолдар мен темiр жол станцияларын дамытудың жобалау-техникалық
құжаттамасы мен бас схемаларына сәйкес, уәкiлеттi органмен келiсе отырып
белгiленген тәртiппен бекiтiлетiн нормативтер бойынша берiледi. Бөлiнген
белдеудегi темiр жол көлiгiнiң қажетiне арналған жердi пайдалану тјртiбiн
Қазақстан Республикасының жер туралы заңдарына сәйкес уәкiлеттi орган
белгiлейдi. Темiр жол көлiгiнiң қор?алатын аймақтары. Халықтың
қауiпсiздiгiн қамтамасыз ету, сондай-ақ темiр жол көлiгiнiң қажетiне
арналған жерге бөлiнген белдеуге жанасатын жер учаскелерiндегi объектiлердi
қауiпсiз пайдалану мақсатында, жер пайдаланудың ерекше жағдайларымен
қорғалатын аймақтар белгiленедi, олардың шегiнде аймақтарды белгiлеу
мақсаттарымен сыйыспайтын қызмет түрлерiне шек қойылады немесе тыйым
салынады.Темiр жол көлiгiнiң қорғалатын аймақтарына көлiк құрылыстарының,
құрылғыларының және басқа объектiлерiнiң сақталуын, берiктiгiн әрi
орнықтылығын қамтамасыз етуге қажеттi қорғаныш орман аймақтары, жер
учаскелерi, сондай-ақ темiр жол көлiгiне бөлiнген белдеуге жанасатын, сел
қаупi, көшкiн қаупi және басқа да қауiптi жағдайлар болатын ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Қазақстан Республикасының жер құқығының негіздер
«Жер құқығы» пәні бойынша контактілі дәрістер материалдары
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ЖЕР ҚҰҚЫҒЫ
Жер құқығының пәні, қағидалары және жүйесі
Жер пайдалану құқығының субьектілері
Жер пайдалану құқығының түсінігі
Жер учаскесін пайдалану құқығы
Ауыл шаруашылығы өндірісінің қысқаша бағдарламасы
Ауыл шаруашылығы жерлерін тиімді пайдаланудың теориялық негіздері
Ауылшарушылық мақсатындағы жерлердің жағдайы
Пәндер