Сот, адвокатура, нотариат органдарының құқықтық жағдайы



Қазақстандағы адвокатура институтын қарап ұғыну үшін оның ең алдымен құрылу, даму тарихын зерттемей, қоғамдық-құқықтық институт болып саналатын адвокатураның маңызы мен міндетін білу мүмкін емес. ¤йткені соңғы қорытындыда бұл бізге құқықтық-демократиялық мемлекетте адвокатураның орны, ролі және маңызы қандай екенін анықтаумызға мүмкіндік береді.
Сонымен қатар Қазақстандағы адвокатура институтын зерттеу үшін алдымен Ресейдегі адвокатура институтының дамуы мен қатар отырып зерттеу керек. Адвокатураның қызметінің бағыты, құқықтық қатынастары жүйесіндегі жағдайы әр кезеңдерде қоғамның саяси жүйесінің, экономикалық жағдайы, құқықтық мәдениеті мен азаматтардың құқықтық сана-сезімін өзгеруіне байланысты ол да өзгеріп дамып отырады.
Адвокатураның құрылу жолы қиын болды және әрқашан әр кезеңдерде қоғамның дамуы адвокаттық қызметтің құрылу, дамуының құралдары мен әдістерін іздестіріп отырды.
1917 жылға дейінгі адвокатураның дамуы Ресей империясының заңдарының құрылу және даму тарихымен және 1864 жылғы прогрессивті сот реформасының құрылуымен де тығыз байланысты. Юридикалық терминологиядан сол кездегі уақытта "адвокат" ұғымы 1864 жылы пайда болды, бірақ бұл термин неге екені белгісіз 1939 жылғы совет кезеңіне дейін заңда көрсетілген жоқ. Ал, адовкатураның қызметінің ұйымдық-құқықтық формасы бойынша адвокаттар алқасы қандай болады деген сұрақ осы кезеңде де бұрында дамыған демократиялық елдерде АҚШ-та, Германия, Франциядағыдай қоғамдық-құқықтық маңыз бен корпоративтік бірлестік ретінде бізде әлі де мән-мағынаға өз дәрежесінде ие болмай келе жатыр.
1864 жылы сот уставтары шықты. Олар "Сот мекемелерінің құрылуы туралыУстав", "Қылмыстық сот өндірісі туралы Устав", "Бітімгершілік соттардың жаза тағайындауы туралы Уставтары" Қазақша осы сот жарғы – уставтары негізінде Ресейде сот жүйесінің нақты біртұтас жүйесі құрылды.
20 ноябрь 1864 жылғы "Сот мекемелерінің бекітулері туралы" билік етуші Сенаттың қаулысымен бекітілген Уставы, адвокатураны Ресейде жаңа юридикалық-заңды мекеме ретінде қалыптастырды [4, 11 б.].
Патшалық билікте адвокатураның дамуы азаматтық қоғамда жаңа тәуелсіз институт яғни кәсіби адвокаттар ұйымының құрылуына мемлекеттің өзінің мүддесі болмағандықтан теңемелікке ұшырады. Барлық императорлар І Петрдан бастап І Николайға дейін Ресей империясында батыс үлгісіндегі адвокаттар корпорациясын құруға үзілді-кесілді қарсы тұрды [5, 36-37 бб.].
І Петрдің өзі адвокаттарды "ұрылар мен қарылар, жүрегі таза еместерді құрайтын топ, өздерінің қажет емес әртүрлі келтірулері арқылы соттарды адасушылыққа әкелетін бұл топ жақын арада құритынын айтса, І Николай: "Францияны адвокаттар құртпай кім құртты. Мирабо, Марат Робеспьер деген кімдер еді? Жоқ, мен билік етіп тұрғанда Ресейге адвокаттар керегі жоқ оларсыз-ақ күн көреміз", - деді [6, 535-536 бб.].

Пән: Құқық, Криминалистика
Жұмыс түрі:  Материал
Тегін:  Антиплагиат
Көлемі: 6 бет
Таңдаулыға:   
Сот, адвокатура, нотариат органдарының құқықтық жағдайы
Қазақстандағы адвокатура институтын қарап ұғыну үшін оның ең алдымен
құрылу, даму тарихын зерттемей, қоғамдық-құқықтық институт болып саналатын
адвокатураның маңызы мен міндетін білу мүмкін емес. ¤йткені соңғы
қорытындыда бұл бізге құқықтық-демократиялық мемлекетте адвокатураның орны,
ролі және маңызы қандай екенін анықтаумызға мүмкіндік береді.
Сонымен қатар Қазақстандағы адвокатура институтын зерттеу үшін алдымен
Ресейдегі адвокатура институтының дамуы мен қатар отырып зерттеу керек.
Адвокатураның қызметінің бағыты, құқықтық қатынастары жүйесіндегі жағдайы
әр кезеңдерде қоғамның саяси жүйесінің, экономикалық жағдайы, құқықтық
мәдениеті мен азаматтардың құқықтық сана-сезімін өзгеруіне байланысты ол да
өзгеріп дамып отырады.
Адвокатураның құрылу жолы қиын болды және әрқашан әр кезеңдерде
қоғамның дамуы адвокаттық қызметтің құрылу, дамуының құралдары мен
әдістерін іздестіріп отырды.
1917 жылға дейінгі адвокатураның дамуы Ресей империясының заңдарының
құрылу және даму тарихымен және 1864 жылғы прогрессивті сот реформасының
құрылуымен де тығыз байланысты. Юридикалық терминологиядан сол кездегі
уақытта "адвокат" ұғымы 1864 жылы пайда болды, бірақ бұл термин неге екені
белгісіз 1939 жылғы совет кезеңіне дейін заңда көрсетілген жоқ. Ал,
адовкатураның қызметінің ұйымдық-құқықтық формасы бойынша адвокаттар алқасы
қандай болады деген сұрақ осы кезеңде де бұрында дамыған демократиялық
елдерде АҚШ-та, Германия, Франциядағыдай қоғамдық-құқықтық маңыз бен
корпоративтік бірлестік ретінде бізде әлі де мән-мағынаға өз дәрежесінде ие
болмай келе жатыр.
1864 жылы сот уставтары шықты. Олар "Сот мекемелерінің құрылуы
туралыУстав", "Қылмыстық сот өндірісі туралы Устав", "Бітімгершілік
соттардың жаза тағайындауы туралы Уставтары" Қазақша осы сот жарғы –
уставтары негізінде Ресейде сот жүйесінің нақты біртұтас жүйесі құрылды.
20 ноябрь 1864 жылғы "Сот мекемелерінің бекітулері туралы" билік етуші
Сенаттың қаулысымен бекітілген Уставы, адвокатураны Ресейде жаңа юридикалық-
заңды мекеме ретінде қалыптастырды [4, 11 б.].
Патшалық билікте адвокатураның дамуы азаматтық қоғамда жаңа тәуелсіз
институт яғни кәсіби адвокаттар ұйымының құрылуына мемлекеттің өзінің
мүддесі болмағандықтан теңемелікке ұшырады. Барлық императорлар І Петрдан
бастап І Николайға дейін Ресей империясында батыс үлгісіндегі адвокаттар
корпорациясын құруға үзілді-кесілді қарсы тұрды [5, 36-37 бб.].
І Петрдің өзі адвокаттарды "ұрылар мен қарылар, жүрегі таза еместерді
құрайтын топ, өздерінің қажет емес әртүрлі келтірулері арқылы соттарды
адасушылыққа әкелетін бұл топ жақын арада құритынын айтса, І Николай:
"Францияны адвокаттар құртпай кім құртты. Мирабо, Марат Робеспьер деген
кімдер еді? Жоқ, мен билік етіп тұрғанда Ресейге адвокаттар керегі жоқ
оларсыз-ақ күн көреміз", - деді [6, 535-536 бб.].
Осыған қарап-ақ сот реформасына дейін қорғау институты өзінің формалық-
ұйымдық қоғамдық тпо ретінде өзінің алдына қойған міндеттері, бағыттары
және мүдделері түгілі, олардың өкілдерінің тиісті кәсіби білімі, өздерінің
ұйымдық құрылымы, керек десеңіз аты болған жоқ. Адвокаттардың ролін
көптеген ғасырлар бойы жеке тұлғалар – іс бойынша ұсыныс түсірушілер
атқарды. Олардың қызметі заң бойынша бекітілген жоқ, және оларға тиісті
нақты талаптар қойылмады. Ереже бойынша олардың міндеті аз ғана құжаттар
мен қағаздар толтырумен оны берімен шектелді. Керек десеңіз, 1832 жылы
құрылған алқалы "стряпчих" институттары, ресейдің әлеуметтік топтарының
алдарына бөгде адамдардың құқығын қорғауда олар кепілдік бере алмады.
Адвокаттар үлкен екі категорияға бөлінді – оның бірі төрелік өкілдік
етушілер – адвокаттарға ант қабылдауға және өкілдік етушілерге, адвокаттық
практикамен жеке айналысатындарға кәсіби басшылық жасайтын корпорация
болса, екіншісі сот талаптарында төрелік өкілдік етушілердің кеңесі
құрылды. Бұл жоғарыдағы төрелік өкілдік етушілердің мүшелерінің арасынан
сайланды. Олардың міндеті болып жеке адвокаттардың қызметіне бақылау жасау
және т.б. бағыттарда қызметтер кірді. Төрелік өкілдік етушілер кеңесінен
қызметіне жоғарғы бақылау, қадағалау жұмысы соттар Палатасы мен Билік етуші
Сенатқа жүктелді.
Төрелік өкілдік етушілер өзін-өзі басқару органы ретінде, кәсіби
мүшелерден тұра отырып соттар палатасында кеңесте әрекет жасады. Олардың
кеңесі, төрелік етуші – Председательден, оның жолдастарынан, және сайлау
тәртібімен қызмет жасайтын өзге кеңес мүшелерінен тұрды. Кеңеске сайлау әр
лауазымға жеке және көпшілік дауыспен сайланды. Кеңес мүшелері әр жыл сайын
өткен кеңес мүшелерінің есебін тыңдай отырып қайтадан сайлау жүргізеді.
Кеңес өзінің қызметін әртүрлі бағыттарда жүргізеді. Ол кеңес мүшелерін
қабылдайды, шығарады және тәртіптік тәжірибе ұйымдастырады. Төрелік өкілдік
етушілер арасында "тегін" істерді бөледі. ¤Здерінің арасындағы әртүрлі
дауларды шешіп отырады. ¤зінің шешімін ол көпшілік дауысымен қабылдады.
Сонымен, адвокаттар төрелігі – бостандықты кәсіптен құралған
тұлғалардың корпорациясы бола отырып жоғарғы сот орындарының сырттай
бақылауына ие.
Қылмыстың тез және толық көлемде ашылуы және қылмыстылардың қылмыстық
жауапкершілікке тартылуы — бүл әділ сот талқылауы мен қылмыстық ізге түсу
органдары және соттың занды әрекетінің нәтижесі. Және бұл нәтиже қылмыстық
іс жүргізу және қылмыстық зандардың толығымен және дұрыс орындалуымен
байланысты екені даусыз. Процессуалдық нормалар дәләлдемелерді жинаудың,
зерттеудің, багалаудың ережесін бекітіп қана қоймай, оны болашақта
қылмыстық істі шешудің негізін шешеді. Қылмыстық іс жүргізу зандарды жүзеге
асыру кезіндегі талаптарға сәйкес, әрбір қылмыстық істі дүрыс шешу үшін —
істі мәні бойынша қарайтын бірінші инстанция сотындағы басты сот
талқылауының маңызы зор. Қазақстан Республикасының Конституциясына сәйкес,
ондағы 75-баптың көрсетуі бойынша - сот әділдігі тек сотпен жүзеге
асырылады. Ешкімді де ешқандай жағдайда сот үкімі шыққанға шейін айыпты деп
тануға болмайды. Бүл қылмыстық процестегі кінәсіздік презумциясының зандық
түсіндірмесі болыып табылады. Зандарға сәйкес, қылмыстыларды жазаға тартып,
оларды айыпты деп тануды сотқа берілген ерекше қүқық деп түсінсек, ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
ҚР құқық қорғау органдары және сот. Денсаулық сақтау саласындағы сараптама түрлері
Адвокаттық қызмет пәнінен лекция тезистері
Әділет органдары
Қазақстан Республикасының сот жүйесі мен құқық қорғау органдары
ҚР әділет органдарының қызметі: құрылымы, маңызы, мақсаттары мен міндеттері
Азаматтық істерді жүргізудегі өкілдік етуде адвокатураның атқаратын қызметі
Азаматтық сот ісін жүргізуге адвокаттың қатысуы: проблемалық мәселелері
Мамандықтың пәндер каталогы
Құқықтану мамандығы бойынша элективті пәндер тізімі
Құқық қорғау органдары пәнінің оқу-әдістемелік кешені
Пәндер