Қазақстан Республикасындағы әлеуметтік-экономикалық жағдай



Кіріспе

І бөлім. Қазақстан Республикасындағы әлеуметтік.экономикалық жағдай
1.1. Қазақстанда қазіргі кездегі экономикалық мәселелер
1.2. Нарық жағдайында экономиканы жақсарту мәселелері


ІІ бөлім. Қазақстан Республикасында өмір сапасын көтеру мәселелері

2.1 Қазіргі кездегі жастар мен әлеуметтік жұмысының барсы
2.2 Мүгедектерге әлеуметтік қызмет көрсету жүйесін талдау
2.3 Халықтың әлеуметтік . әлсіз топтарына мемлекеттік көмек жүйесі

Қорытынды
Пайдаланған әдебиеттер тізімі
Елбасымыз «Қазақстан халқының әл-ауқатын арттыру – мемлекеттік саясаттың ең басты мақсаты» деп аталатын Қазақстан халқына Жолдауында атап көрсеткенiндей: «Үкімет әкімшілік реформада көзделген Қазақстанның мемлекеттік басқару жүйесін үздік халықаралық тәжірибені ескере отырып, нәтижелілік, ашықтық және қоғам алдындағы есептілік негізінде дамыту жөніндегі шараларды жедел қарқынмен іске асыруға тиіс».
Курстық жұмысымның мақсаты – Қазақстан Республикасындағы өмір сапасын жоғарылатудағы қарастырылатын мәселелердің теориялық негіздерін қарастыру негізінде қазіргі жағдайдағы мемлекеттік даму барысын талдау және оның тиімділігін арттыру жөнінде ұсыныстар жасау болып табылады.
Осы мақсатқа жету үшін келесідей міндеттерді шешу көзделеді:
- мемлекеттің нарықтағы жағдайын, әлеуметтік-экономикалық стратегияларын айқындау;
- мемлекеттік қызметтің мәнін, ерекшеліктерін және қағидаларын қарастыру;
- экономика мен әлеуметтік саланы дамытудағы мемлекеттік қызметтің орнын айқындау;
- мемлекеттік қызметшілердің кәсіби біліктілігін көтеру жағдайын талдау;
- мемлекеттік басқару жүйесіндегі әкімшілік реформалардың тиімділігін қарастыру;
- мемлекеттік қызметтің шет елдік тәжірибесін саралай отырып, оны Қазақстан жағдайында қолдану мүмкіндіктерін айқындау;
Адам жөнінде қамқорлықтың өсуі, оны әлеуметтік қорғау тек этикалық-моральдық пайымдардың ғана бұйрығы емес, сонымен бірге оның прагматикалық негізі де бар, өйткені XXI ғ. «адам капиталының» ролі экономикалық өсудің басты қозғаушы күші ретінде шырқау биікке көтерілді. 192 елдің ұлттық байлықтарының талдауына сүйене отырып, Дүниежүзілік банктің сарапшылары 90-шы жылдардың орта шенінде өндірістік қорлардың үлесіне ұлттық байлықтың 16 %, табиғи қорларға – 20 %, «адам капиталына» 64 %-ы тигенін есептеп шығарды.
Әлемде орасан зор әлеуметтік жұмыс тәжірибесі жиналған, оның ішінде көрсетілген халық тобымен де. Бұл салада отандық тәжірибе де аз емес. Қазіргі кезеңде еліміздегі әлеуметтік жағдай күрт өзгерді, әлеуметтік қарам-қатынасының өршу үрдісі ойлануды, жалпылама талдауды қажет етеді. Тұрғындармен әлеуметтік жұмыстың ғылыми негізделген тұжырымдамасын, әлеуметтік технологияларды, әлеуметтік жұмыс жүргізуде ұйымдардың түсінікті әрі сенімді тәсілдерді жасау қажет.
Әлемдегі тәжірибе дәлелдегендей, көптеген елдерде әлеуметтік қызметкерлердің есебінсіз әлеуметтік дамудың бағдарламасы да, мемелекеттің әлеуметтік саясаты да іске асуы мүмкін емес.
1. Қазақстан Республикасының халықты әлеуметтік қорғау тұжырымдамасы: 2008 ж. 9 сәуірдегі №481 қаулысымен бекітілген.
2. Қазақстан Республикасының Заңы. «Қазақстан Республикасындағы жастар саясаты туралы»: 2007ж. 4-шілдедегі №581-ІІ ҚРЗ.
3. Қазақстан Республикасының Заңы «Мемлекеттік атаулы әлеуметтік көмек туралы». //Егемен Қазақстан, 2010 жылғы 10 тамыз
4. Қазақстан Республикасының Заңы «Кемтар балаларды әлеуметтік және медициналық педагогикалық түзету арқылы қолдау туралы». //Егемен Қазақстан, 2009 жылғы 23 шілде
5. Қазақстан Республикасының Заңы «ҚР мүгедектерді әлеуметтік қорғау туралы» // Егемен Қазақстан, 2009 жылғы 26 тамыз
6. Кожамкулова Л.Т., Демеуова М.Е. Әлеуметтік жұмыстағы қайырымдылық рөлі. – Алматы: Қазақ университеті, 2003ж.
7. Сарсенова Ж.Н. Әлеуметтік жұмыс: Оқу құралы – Алматы, 2004ж.
9. Кожамкулова Л.Т. Социальная работа города: принципы и направления – Алматы: Қазақ университеті, 2009 г.
10. Абдираимова Г.С. Социальная работа с молодежью: Учебное пособие – Алматы: Қазақ университеті: 2003ж.
11. Мүгедектерді оңалтудың 2006-2008 жылдарға арналған бағдарламасын іске асыру жөніндегі іс-шаралар жоспары: 2006ж. 15 қаңтардағы №20 қаулысымен бекітілген.
12. Жанұя бюджеттеріндегі әлеуметтіліктілікті қоғамдық тұрғыда қолдау – Қаржы-қаражат – 2008.-№2.
13. Қазақстан Республикасындағы әлеуметтік жәрдемақылар – Заң газеті – 2009-14 қаңтар.
14. Жәрдемақылар мен жеңілдіктер - /Астана хабары – 2010.
15. Қазақстандағы әлеуметтік жағдай туралы: Алматы: 2007-24 сәуір.
17. Агафанов А.Н., Менлибаев К.Н. Социальная работа с молодежью: Учебное пособие – Караганда: Издательство КарГу, 2006г.
18. П.Ф. Павленок. Теория история и методика социальной работы. 2008 г.
19. Тетерский С. В. Введение в социальную работу. Учебное издание –2007г.
21. Мельников В.П., Холостова Е.И. История социальной работы. Учебное пособие. 2-е изд. – М.: Издательско – книготорговый центр «Маркетинг»; 2002г.
22. Холостова Е.И., Деменнтьева Н.Ф. Социальная ребилитация: Учебное пособие. – 3-е изд. – М.: Издательско-торговая корпорация «Дашков и К», 2008г.
24. Уровень жизни населения в Казахстане. Статистический сборник. Под редакций Ю. К. Шокаманова. – Алматы, 2008 г.
25. Қарағусова Г. «Әлеуметтік көмектің әлуеиі әлсіремейді» // Егемен Қазақстан, 2002 жылғы 1 қантар
26. Атаулы көмек: оның бүгіні мен болашағы // Егемен Қазақстан. 2009 жылғы 10 қазан

Пән: Социология, Демография
Жұмыс түрі:  Курстық жұмыс
Тегін:  Антиплагиат
Көлемі: 33 бет
Таңдаулыға:   
МАЗМҰНЫ

Кіріспе

І бөлім. Қазақстан Республикасындағы әлеуметтік-экономикалық жағдай
1.1. Қазақстанда қазіргі кездегі экономикалық мәселелер
1.2. Нарық жағдайында экономиканы жақсарту мәселелері

ІІ бөлім. Қазақстан Республикасында өмір сапасын көтеру мәселелері

2.1 Қазіргі кездегі жастар мен әлеуметтік жұмысының барсы
2.2 Мүгедектерге әлеуметтік қызмет көрсету жүйесін талдау
2.3 Халықтың әлеуметтік - әлсіз топтарына мемлекеттік көмек жүйесі

Қорытынды
Пайдаланған әдебиеттер тізімі

Кіріспе

Елбасымыз Қазақстан халқының әл-ауқатын арттыру – мемлекеттік
саясаттың ең басты мақсаты деп аталатын Қазақстан халқына Жолдауында атап
көрсеткенiндей: Үкімет әкімшілік реформада көзделген Қазақстанның
мемлекеттік басқару жүйесін үздік халықаралық тәжірибені ескере отырып,
нәтижелілік, ашықтық және қоғам алдындағы есептілік негізінде дамыту
жөніндегі шараларды жедел қарқынмен іске асыруға тиіс.
Курстық жұмысымның мақсаты – Қазақстан Республикасындағы өмір сапасын
жоғарылатудағы қарастырылатын мәселелердің теориялық негіздерін қарастыру
негізінде қазіргі жағдайдағы мемлекеттік даму барысын талдау және оның
тиімділігін арттыру жөнінде ұсыныстар жасау болып табылады.
Осы мақсатқа жету үшін келесідей міндеттерді шешу көзделеді:
- мемлекеттің нарықтағы жағдайын, әлеуметтік-экономикалық
стратегияларын айқындау;
- мемлекеттік қызметтің мәнін, ерекшеліктерін және қағидаларын
қарастыру;
- экономика мен әлеуметтік саланы дамытудағы мемлекеттік қызметтің
орнын айқындау;
- мемлекеттік қызметшілердің кәсіби біліктілігін көтеру жағдайын
талдау;
- мемлекеттік басқару жүйесіндегі әкімшілік реформалардың
тиімділігін қарастыру;
- мемлекеттік қызметтің шет елдік тәжірибесін саралай отырып, оны
Қазақстан жағдайында қолдану мүмкіндіктерін айқындау;
Адам жөнінде қамқорлықтың өсуі, оны әлеуметтік қорғау тек этикалық-
моральдық пайымдардың ғана бұйрығы емес, сонымен бірге оның прагматикалық
негізі де бар, өйткені XXI ғ. адам капиталының ролі экономикалық өсудің
басты қозғаушы күші ретінде шырқау биікке көтерілді. 192 елдің ұлттық
байлықтарының талдауына сүйене отырып, Дүниежүзілік банктің сарапшылары 90-
шы жылдардың орта шенінде өндірістік қорлардың үлесіне ұлттық байлықтың 16
%, табиғи қорларға – 20 %, адам капиталына 64 %-ы тигенін есептеп
шығарды.
Әлемде орасан зор әлеуметтік жұмыс тәжірибесі жиналған, оның ішінде
көрсетілген халық тобымен де. Бұл салада отандық тәжірибе де аз емес.
Қазіргі кезеңде еліміздегі әлеуметтік жағдай күрт өзгерді, әлеуметтік қарам-
қатынасының өршу үрдісі ойлануды, жалпылама талдауды қажет етеді.
Тұрғындармен әлеуметтік жұмыстың ғылыми негізделген тұжырымдамасын,
әлеуметтік технологияларды, әлеуметтік жұмыс жүргізуде ұйымдардың түсінікті
әрі сенімді тәсілдерді жасау қажет.
Әлемдегі тәжірибе дәлелдегендей, көптеген елдерде әлеуметтік
қызметкерлердің есебінсіз әлеуметтік дамудың бағдарламасы да, мемелекеттің
әлеуметтік саясаты да іске асуы мүмкін емес. Бұл саладағы мамандар,
заңнамалық актілерді дайындауда, жергілікті билік орындары мен қоғамдық
ұйымдардың шешім қабыдауында сарапшы қызметін атқарады.
Тәжірибе көрсеткендей (әсіресе бізде), адамдар көбіне көп не өздері,
не отбасы мүшелері, не достары, не көршілері, не игі ниетті шенеуніктерде
шеше алмайтын мәселелермен жиі ұшырасады. Бұл үшін ерекше мамандық иелері
әлуметтік жұмыскерлер қажет.
Бұл мамандықтың қалыптасуы өте қиын жағдайда өткен. 90 жылдар басынан
мемлекет өзінің дамуындағы жаңа және өте қиын кезеңін- нарықтық экономикаға
өтуді бастады. Бұл - үрдіс өндірістің тоқырауы, жұмысссыздық, мемлекет
тұрғындарының көпшілігі табыстарының күрт төмендеуі, адамдардың азып-
тозуымен сипатталатын қиын да ауыр процесс. Қазақстандағы күрделі
экономикалық, саяси, әлеуметтік жағдай, сонымен қатар адамға игеріп алу,
бағыт алу, кейде жай ғана осы жағдайда жан сақтап қалуда көмектесуге
қажеттілік біздің мемлекетімізге әлеуметтік жұмыстың жаңа жүйесін құруды
талап етеді.
Әлемнің көптеген елдерінде ғасырдың басында-ақ әлеуметтік жұмыс
дербес мамандық ретінде қарқынды дамып, бұл салада кәсіби мамандар бітімі
қалыптса бастаған уақытта, Қазақстанда тоталитаризм жағдайында көптеген
онжылдықтар бойы кеңес, адамның теңдессіз қамқорлықта екендігі мәлімделіп
келді, сондықтан халықты әлеуметтік қорғаудың арнайы жүйесін құрудың мәні
жоқ деп есептелді.
Еліміздегі мұндай жүйенің қалыптасу процесі 90 жылдың бас кезінен
жүрді.
Біріншіден, жаңа әлеуметтік-экономикалық қарым-қатынас, күрделі
әлеуметтік жағдай адамды, отбасын, жалпы мемлекет халықтарын әлеуметтік
қорғаудың қарқынды өзгеруіндегі нарықтық әлеуметтік жағдайына
бағытталған жүйесін талап етеді;
Екіншіден, экономикалық және әлеуметтік жағынан едәуір сәтті
(Европа елдері, Скандинавия, АҚШ, Канада) мемлекеттер тәжірибесі кез
келген, тіпті ең бай қоғамда да әлеуметтік ауыртпалықтар: мүгедектік,
қайыршылық, аурулар, маскүнемдік пен нашақорлық және т.б. өмір
сүретіндігін сендіре дәлелдейді. Оларды әлеуметтік жұмыс жүйесінсіз және
әлеуметтік жұмыс кадрларынсыз игеру мүмкін емес.
Үшіншіден, әлеуметтік қызмет жүйесі сонымен қатар көмекке мұқтаждар
мен заңдар, мемлекет аппараттары арасын байланыстырушы буын қызметін
де атқарады.
Әлеуметтік тәжірибедегі жаңа әдістеме әлеуметтік жұмыстың
әлеуметтік өзгерістерге қол жеткізуге бағытталған қызметтің бір түрі
болып табылатындығы түсінікті. Мұндай позиция тұрғысынан әлеуметтік
жұмыс қоғамдағы әлеуметтік сүргіндер мен келіспеушіліктерді ұстап
тұратын, олады жеңетін мықты тәсілдер болып отыр, ал ол тәсілдер тиімді
болған сайын қоғам мен мемелекет соған сәйкес көбірек қор бөле түседі.
Әлеуметтік қамсыздандыруды реформалау, өнімді жұмыспен қамтуға
жәрдемдесу, халықтың тұрмыс деңгейін арттыру мемлекеттің әлеуметтік-
экономикалық саясаттың маңызды саясатының маңызды бағыттары болып табылады.

Тоқсаныншы жылдардың екінші жартысында басталған экономикалық өсу
белсенді әлеуметтік саясат жүргізу үшін алғышарттар жасады. Жаңа
жағдайларда әлеуметтік қорғау жүйесін реформалаудың еңбек қатынастарын
реттеу жөніндегі заңдар шығаруға және оларды іске асыруға, жұмыспен қамтуға
белсене жәрдемдесуге, жинақтаушы зейнетақы жүйесіне көшуге және атаулы
әлеуметтік көмек көрсетуге бағытталды.
Алайда әлі де орын алып отырған кедейлік, жұмыссыздық, халықтың қартаң
тартқан қатарының көбеюі, рыноктарды жаһандандыру, сондай-ақ биресми
сектордың көбеюі әлеуметтік реформаларды одан әрі тереңдете түсуді талап
етеді.

І бөлім. Қазақстан Республикасындағы әлеуметтік-экономикалық жағдай

1.1. Қазақстанда қазіргі кездегі экономикалық мәселелер

Тәуелсіз мемлекет ретінде Қазақстанның алғашғы жылдарында басымдылықты
көңіл мемлекеттілікті бекіту, күшейтуге, халықаралық аренада орын алуға,
әлеуметтік экономикалық сферда реформалар жүргізуге аударылды. Дамудың
қазіргі кезеңінде, яғни тәуелсіздіктің жалпы ұлттық негізі құрастырылған
кезде басымдылықты тапсырмалардың бірі мемлекетік қызметті дамыту болып
табылады.
Адамдардың әрекет ету ортасына (өндірістік,әлеуметтік,қаржы,рухани ) және
сатып алу – сату ортасына қарай жалпы ішкі ұлттық нарықты шартты түрде
бірнеше түрлерге бөлуге болады.Олар біртұтас болып табылатын ұлттық
нарықтың жеке элементтерін құрайды,бір-бірімен өзара байланысты және өзара
тәуелділікте болады.Мәселен өндірістік және өндірістік емес (әлеуметтік)
салалар - өндіріс құрал-жабдықтары,тұтыну және жұмыс күші нарықтарын
құрайды.Дегенмен,нарық түрлерін саралап көрсететін терең құрылым жасау
факторы – нарық қатынастары объектілерінің экономикалық бағдары болып
табылады.Осы фактор бойынша олар өндіріс құрал-жабдықтары,тұтыну және
қызмет көрсету,қаржы (бағалы қағаздар,қарыз,валюта,капитал),еңбе к,ғылыми-
техникалық,ақпарат,астыртын экономика нарықтары болып бөлінеді.
Нарықтық экономиканың қажетті элементтерінің бірі – инфрақұрылым. Ол
институттар (ұйымдар,фирма,мекемелер) жиынтығынан тұрады,оның мәні –
нарықтың дамуы мен қызмет жасауы үшін қалыпты жағдай қалыптастырады және
қызмет көрсетеді.Нарықтың инфрақұрылымының элементіне – тауарлық,қор
биржасы,еңбек биржасы,делдалдық және маркетингтік қызметтер,ақпараттық
жүйелер,банктер,көтерме сауда орталықтары,аукциондар,жәрмеңкелер, т.б.
жатады.
Дамыған нарықтық инфрақұрылым кәсіпкерліктің пайдалы бағыттары мен
нысандарын іздеуді жеңілдетеді.
Нарықтың инфрақұрылым проблемасының өндіріс пен тұтыну арасындағы
пропорция және осы саладағы бүкіл ұдайы өндіріс прцесінің дамуының
объективті заңдылықтары мен халық шаруашылығының барлық саласында
ресурстарды ұтымды пайдалануды анықтау үшін өзекті маңызы бар.
Қазақстанның Дағдарысқа қарсы шұғыл және әлеуметтік экономикалық
реформаларды тереңдету бағдарламасында нарықтық инфрақұрылымның инвестиция
мен қорлары және холдингілері,сақтандыру компаниялары мен
қорлары,аудиторлық фирмалар,консультация орталықтары мен фирмалар,сауда-
өнеркәсіп палаталары,көлік-экспедиция,заң консалтинг орталықтары мен
фирмалары сияқты қызмет салаларын ұлғайтуға ерекше көңіл бөлінген.
Нарық инфрақұрылымның тиімділігі көбінесе экономикалық
коньюнктураға байланысты,яғни нарықтық белгілі мерзімдегі уақытша жағдайы.
Коньюнктура туралы мына көрсеткіштер жүйесі мәлімдейді:
- өндіріс пен құрылыс динамикасы,тауар запастарының
мөлшері,баға,процент,бағалы қағаздар курсының қозғалысы;
- пайда,еңбек ақы,өндіріс шығындары дәрежесінің өзгеруі;
- еңбектегі және жұмыссыздар саны арасындағы қарым-қатынас.
Экономикалық коньюнктураға әсер ететін факторлар:
А) циклдық факторлар әдетте негізгі капиталдың кезекті жаппай жаңаруына
байланысты;
ә) циклдық емес факторлар экономикаға тұрақты түрде әсер етуі (оған ҒМР
жатады);
б) кездейсоқ (уақытша,тез өтетін) құрғақшылық,аурулар,мода.
Экономикалық коньюнктураны жақсартудың әдісі:
А)инвестициялық ахуалды қалыптастыру;
ә)фирмаларға мемлекеттік тапсырыстардың берілуі мен көлемінің өзгеруі;
б)салық және процент ставкаларының дәрежесін қайта қарау;
в)халықтың ақшалай жинақтарының мөлшерін реттеу.
Қазір кәсіпорындар, жеке нарықтар, маркетинг конъюктура өзгеруін
зерттейді,болашағын болжайды.
Басында нарық дегенді әр түрлі тауарларды сатумен байланысты жұртқа
жария орын ретінде түсіндірді.Қоғам дамыған сайын,нарық ұғымы да өзгеріп
отырды.Қазіргі дамыған қоғамды нарық деген міндетті түрде сатышулар мен
сатып алушылар кездесіп,келісім жасайтын орын емес.Қазіргі заманда саудагер
теледидар арқылы жарнама бере алады,сатып алушылармен тікелей
байланыспай–ақ,олардың тапсырыстарын телефонмен жинап,тауарларды пошта
арқылы жібере алады.Нарық – қоғамдық еңбек бөлінісі негізінде оқшауланған
өндірушілердің арасындағы үстемдік етуші және анықтаушы байланыс әдісі
ретінде көрінеді.
Нарық бұрын-соңды біздің елде терең зерттелмеген.Себебі нұсқау-бөлу
әдістеріне негізделген басқару жүйесі жағдайында нарық проблемалары тиісті
ғылыми зерттеу пәні бола алмады.ТМД-ға кіретін мемлекеттердің және
Қазақстан ғалым – экономистерінің арасында нарық туралы бірыңғай пікір
жоқ.Осыған байланысты нарықтың бірнеше анықтамасын келтірейік.
Нарық – бұл өндіріс факторларын немесе оның нәтижелері мен шарттарын
айырбастауға байланысты болатын өндірістік қатынастардың белгілі бір бөлігі
немесе жүйесі (Кулагин П. Социалистік экономикадағы нарық. – Вопросы
экономики,1990 ж.№1,143 бет)
Нарық – бұл сатушылар мен сатып алушылар арасындағы экономикалық
қатынастардың белгілі бір жүйесімен сипатталатын тауар айырбасының саласы
(Чалбаев К.К. Өндірісті интенсификациялау және нарықтық қатынастар.М,1990
ж.204 бет)
Нарық – тауарларды сатып алу – сатумен байланысты орын алатын
экономикалық қатынастар жиынтығы (Саяси экономия.Алматы,Ана тілі,1991ж,169
бет)

1.2. Нарық жағдайында экономиканы жақсарту мәселелері

Келтірілген анықтамалар дәлелді болғанымен,олар проблеманың бір жағын
ғана қамтиды.Бұл анықтамаларға ортақ нәрсе – ол нарықты өндірістің
емес,айырбастың категориясы,нарықтық қатынастардың субъектісі - өндірушілер
мен тұтынушылар деп көрсетілді.Тауар өндірісі жағдайында нарықтық
байланыстар экономикалық қатынастардың барлық жүйесін және барлық
субъектілерін қамтиды.Нарық құрамына өз жұмыс күшін сатушы.
Кәсіпкерлер де,еңбеккерлер де,соңғы тұтынушылар да,қарыз
капиталының,бағалы қағаздардың иелері де,т.б. көреді.
Нарық қоғамдық тұтынушылар мен өндірушіледі байланыстырудың тиімді
механизмі ретінде әлемдік өркениеттік ұлы жетістіктерінің бірі деп
есептеледі.Бірақ нарық механизмі кәсіпкелік пен бәсекелестікті дамытпайынша
өмір сүре алмайды.Ал бұл меншіктің әр түрлі формалары және әр түрлі тауар
өндірушілер болғанда ғана мүмкін,бұнда өндіріс экономикалық жағынан
әлсіз,өмір сүруге қабілеті жоқ шаруашылықтардан тазартады,оның есесіне
олардың тиімді жұмыс жасайтын болашағынан үміт күттіретін қолайлы жағдай
жасайды.Бұдан нарықтың қоғамға қажет шаруашылық бірліктерін іріктеудің
демократиялық механизмі және ең әділетті төрешісі екенін көріп отырмыз.
Нарықтық экономика мына басымдылықтарға ие:
1. Ресурстарды тиімдірек бөлу мен пайдалануға көмектеседі;
2. Өндірістің өзгеруші жағдайларына икемді жауап береді;
3. Тұтынушылармен қатар өндірушілердің таңдауы мен әрекет ету бостандығын
қамтамасыз етеді;
4. ҒТР жетістіктерін өндірісті ұйымдастыру мен басқарудың жаңа
технологиялары,әдістерін енгізу үшін жасауға көмектеседі;
5. Өндірушілерді адамдар қажеттіліктерін қанағаттандыруға және тауарлар
мен қызмет көрсетулер сапасын арттыруға бағыттайды.
Сонымен бірге нарықтық механизмнің елеулі қайшылықтары да бар.Оларға
әлеуметтік жіктеулі,әлсіздерге ,әсіресе банкротқа ұшырағандарға деген
мейірімсіздік,жұмыссыздықтың болуы жатады. Реттелмейтін таза нарықтық
экономика адамның еңбек ету,білім алу,табыс табу сияқты әлеуметтік –
экономикалық хұқтарына кепілдік бермейді.Бұл салалар мемлекеттің белсенді
түрде араласып реттеуін қажет етеді.Мемлекет бағаны реттеу,салық жүйесі
негізінде табысты қайта бөлу,бюджет шығындарының есебін жұмысшыларды
қайта мамандандыру,оларға жәрдем ақша бөлу және халықты әлеуметтік амту
жүйесі арқылы нарықтық экономиканың қысымын жұмсартады.
Нарық механизмі ғылым мен техника жетістіктерін,еңбек
ресурстарын,еңбекті ұйымдастырудың жаңа әдістерін кеңінен пайдалануды
көздейді.Бірақ көп қаржы уақытты қажет ететін оның жаңа бағыттарында
стратегиялық мақсаттарды жүзеге асыруды,өндірісте терең құрылымдық
өзгерістер жасауды қамтамасыз ете алмайды.Бұл жерде мемлекеттің
стратегиялық ғылыми – техникалық саясаты мен экономикалық көмегінсіз,ірі
кәсіпорындар мен бірлестіктердің қаржы қуатынсыз жақсы нәтижеге жету
мүмкін емес.
Сонымен, нарықтық экономика кемшіліктеріне мыналар жатады:
1. табыс алуға кепілдік бермейді;
2. толық жұмыс бастылыққа кепілдік бермейді;
3. қалпына келтірілмейтін ресурстарды сақтауға көмектеспейді;
4. қоршаған ортаны қорғау жөніндегі шараларды ендіруді әлсіз
ынталадырады;
5. ұжымдық пайдаланылатын тауарлар мен қызмет көрсетулерді өндіруді
дамытуды қамтамасыз етпейді.
Нарықтық экономиканың әрекет ету жиынтығында нарық жүйесін құрайтын
оның белгілі бір элементтерінің болуын көздейді.
Нарықтық экономиканың бірінші әрі маңызды элементі - өндірушілер мен
тұтынушылар.Олар еңбектің қоғамдық бөлінуі процесінде,біреулері тауар
өндіріп,басқалары оны тұтынған кезде қалыптасады.Тұтыну жеке өзіндік және
өндіруші болып бөлінеді.Жеке тұтыну кезінде тауарларды өндіріс сферасынан
шығарып,олар халықтың жеке қажеттілігін қанағаттандыру үшін пайдаланылады.
Өндіруші тұтыну өндіріс процесінің жалғасы ретінде жүреді,бұл кезде
тауар басқа өндірушілер ары қарайғы өңдеу үшін пайдаланылады.Бұл жағдайда
өндірушілер мен тұтынушылар арасындағы өзара әрекет қызмет нәтижелерін
алмасу үшін орнатылады.Нарықтық шаруашылықта ол тұрақтылығымен
ерекшеленіп,мамандандыру негізінде құрылады және көтерме нарықтық мәселе
нысанында көрінеді.
Нарықтық экономиканың екінші элементі ретінде өндірістік бірліктерді
корпоративті басқару базасындағы меншіктің жеке немесе аралас нысандарымен
ерекшеленетін экономикалық ерекшелік жүреді.
Үшінші маңызды элемент – баға.Ол айрықша зерттеуді қажет етеді.Бұл
жерде екі ескерту бар: 1)баға арақатынасы әрекет етуші коньюнктураға
байланысты ауытқитын сұраныс пен ұсыныс нәтижесінде қалыптасады.2)баға осы
географиялық ауданда өндірілетін осы тауарға деген нарықтық қатынастың
әрекеті сферасын анықтайды.Осы сфераның шекарасы трансакциялық
шығындармен,яғни айырбаспен байланысты айналым шығындармен анықталады.
Төртінші элемент – орталық буын сұраныс пен ұсыныс сияқты құрамдас
болып табылады.Сұраныс нарықта тауарларға деген қажеттілік түрінде
жүреді.Тұтынушылар осы тауарларды қалыптасқан бағалармен ақша табыстары
кезінде сатып ала алады.Ұсыныс өндірістің ең үнемді әдістері мен
ресурстарды тиімді пайдалануға қатысты ынталандырушы ретінде жүреді.
Сұраныс пен ұсыныс материалдық игіліктерді өндірушілер мен тұтынушылар
арасындағы тұрақты байланысты қамтамасыз ететін нарықтық механизмнің
маңызды элементтері болып табылады.
Нарықтық механизмнің бесінші элементі – бәсеке.Ол пайданы мол табуды
және осының негізінде өндіріс көлемін кеңейтуге жол ашады.Бәсеке нарықтық
субъектілер мен пропорцияны реттеу механизмінің өзара әрекетінің нысаны
ретінде жүреді.Бәсекенің негізгі қызметі пайда,процент нормасы,баға т.б.
экономикалық реттеушілер көлемін анықтауда болып табылады.

ІІ бөлім. Қазақстан Республикасында өмір сапасын көтеру мәселелері

2.1 Қазіргі кездегі жастар мен әлеуметтік жұмысының барсы

Жастардың әлеуметтік проблемалары жалпы қоғамның әлеуметтік-
экономикалық проблемалардың көрінісі мен жалғасы болып табылады. Жастардың
әлеуметтік проблемалары – бұл қоғамның өмір тіршілігі (білім, еңбек, бос
уақыт және т.б.) үшін және де, жастар үшін де өмірлік маңызды, халықтың
ерекше әлеуметтік – демографиялық топтың спецификалық (өзгеше)
проблемалары, жас ұрпақтардың және олардың ұйымдарының жігерін ғана емес
сонымен қатар қоғам мен мемелекет тарапынан нақты саясатты талап ететін
шешімдер болып табылады.
Жастар арасындағы әлеуметтік жұмыс табыстылығының маңызды шарты
болып, жастардың әлеуметтік проблемаларының туындау деңгейін анықтау
табылады.
Ең алдымен әлеуметтік қызметкерлер мынадай екі мәселеге назарларын
аудару керек: мектепте оқуын жалғастырып жатқан жасөспірімдер еңбегі және
орта мектеп түлектерін жұмыспен қамту.
15-29 жас аралығындағы азаматтардың жалпы саны – 3 787 700 адам,
немесе жалпы халық санының 25,7% -ын құрайды.

1-кесте. 2005-ші жылмен 2008-ші жылдар халық құрылымындағы жастардың
үлесі,% (15-29)

Жылдар 2005 2006 2007 2008
Халықтың жалпы
саны,%-бен 100% 100% 100% 100%
Жастар үлесі 24,7 25,0 25,4 25,7

*Агафанов А.Н, Менлибаев К.Н. Социальная работа с молодежью: Учебное
пособие.-Караганда: Издаетльство КарГУ, 2007г.
Сонымен, жоғарыда көрсетілген кестеден халық құрылымында жастар
санының ұлғайғаны көрінеді. Дегенмен, жастар санының өсуі регрессивті
сипатты процестер есебінен болып отыр.
2- Кесте. Жастық топ бойынша жас халықтар саны (мың адам)

2005ж 2006ж 2007ж 2008ж 2008ж-2005ж
%-бен
15-29 1431,4 1418,0 1418,7 1374,3 96,01
20-24 1288,2 1307,6 1293,6 1251,0 97,11
25-29 1153,9 1150,4 1152,7 1162,4 100,73

Жоғарыда көрсетілген 2-Кесте бойынша 15-19 жас аралығындағы
қазақстандықтардың жалпы саны 5642,4 адам. Орта (20-24) жас тобы 5140,4
адамды құрайды. Бұл топтағы жас халықтар саны 15-19 жас аралығындағы
халықтар санымен салыстырғанда 502 адамға кем.
25-29 жас аралығындағы топтар 4619,4 жас қыздар мен ұлдарды құрайды.
Ең төмен көрсеткіш осы топтағы жас халықтар санынан байқалады. Яғни, 20-24
жас тобы аралығындағы халықтар санымен салыстырғанда-521 адамға кем, ал 15-
19 жас тобы аралығындағы халықпен салыстырғанда – 1023 адамға кем екенін
көре аламыз.
Жастарды негізінен келесі проблемалар қатты ойландырады: жоғары
немесе орта білім ала алмау; өз отбасын материалдық жағынан қамсыздандыру
қиындықтары; өз мамандығы бойынша жұмысқа қамтылу мәселесі; баспананың
болмауы. Өмір тәжірибесі көрсетіп отырғандай дәл осы қиын шешілетін
мәселелер жиынтығы отбасы ішілік келіспеушіліктердің пайда болуына,
олардың тұрақсыздығына алып келеді.

2004 жыл 2008 жыл

1-сурет Жастардың білім деңгейі, %

Республика экономикасында 1205,8 мың жастар жұмыспен қамтылған, немесе олар
жалпы халықтың 28%-ын құрайды. Сонымен бірге 15-24 жас аралығындағы
жастардың үлесі – 50,5% және 25-29 жас аралығындағы жастардың үлесі –
49,5%. Жұмыспен қамтылған жоғарғы және аяқталмаған жоғарғы білімі бар
жастар үлесі- 17,1% -ды құрайды, орта мамандар – 27,1%-ды және жалпы орта
білімді жас азаматтар – 44,3% -ды құрайды. Ауыл, орман және балық
шаруашылық секторларында 356,8 мың жастар жұмыспен қамтылған (жұмыспен
қамтылған халықтың жалпы санының 29,6%-ын құрайды), өнеркәсіпте және
құрылыста – 189,5 мың (15,7%), ал қызмет көрсету саласында – 659,1 мың
(54,7%) жастар жұмыспен қамтылған.
Қазақстанда әлеуметтік қызметкерлер - әлеуметтік қамсыздандыру,
білім, жұмыспен қамту қызметі және әскери салаларда жұмыспен қамтылған

3-Кесте. Халықтың жас ерекшелігі мен саны

пайызбен
Халықтың орташа республикалық санының пайыздық көрсеткіші
2000ж 2005ж 2006ж 2007ж 2008ж
Барлық халық 100 100 100 100 100
Соның ішінде
жас еркшілігі
бойынша,жыл: 1,6 1,5 1,5 1,4 1,4
1 жасқа дейін
1-4 7,3 1,5 6,5 6,1 5,8
5-9 10,6 6,9 10,0 9,7 9,3
10-14 10,3 10,5 10,7 10,8 10,7
15-19 9,2 9,3 9,4 9,6 9,8
20-24 8,4 8,5 8,6 8,7 8,8
25-29 7,4 7,6 7,7 7,8 7,9
30-34 7,7 7,4 7,2 7,1 7,1
35-39 8,0 8,1 8,0 7,9 7,6
40-44 6,5 6,7 6,9 7,1 7,4
45-49 5,4 5,6 5,7 5,8 6,0
50-54 2,8 3,0 3,5 4,1 4,7
55-59 4,8 4,4 3,7 3,1 2,6
60-64 3,1 3,4 3,8 4,1 4,2
65-69 2,9 2,7 2,4 2,2 2,2
70-тен жоғары 4,0 4,0 4,4 4,5 4,5

2008 жылы 2000 жылмен салыстырғанда 1 жасқа дейінгі халық саны 1,5%-
ға, 1-4 жас аралығындағы халық саны 3,4%-ға, 5-9 жас аралығындағы халық
саны 1,3%-ға, 30-34 жас аралығындағы халық саны 0,6%-ға, 35-39 жас
аралығындағы халық саны 0,4%-ға, 55-59 жас аралығындағы халық саны 2,2%-ға,
65-69 жас аралығындағы халық саны 0,7% -ға кеміді.
Ал, 10-14 жас аралығындағы халық саны 0,4%-ға, 15-19 жас аралығындағы
халық саны 0,6%-ға, 20-24 жас аралығындағы халық саны 0,4%-ға, 40-44 жас
аралығындағы халық саны 1,1%-ға, 45-49 жас аралығындағы халық саны 1,6%-ға,
50-54 жас аралығындағы халық саны 2,1%-ға, 60-64 жас аралығындағы халық
саны 1,1%-ға және 70 жастан жоғары жастағы халық саны 0,5%-ға 2008 жылы
2000 жылмен салыстырғанда ұлғайған. Және де осы кестеден көріп отырғандай
халықтар арасындағы ең үлкен өсім 10-14 жас аралығында байқалады.
Қазір Қазақстан Республикасы аумағында 3527000 отбасы тұрады.
Еліміздегі қазіргі жағдай отбасы жағдайын шиеленістірді. Көптеген
отбастарында әлеуметтік қызметтерді іске асыру шарты – репродуктивті,
экзизтенциалды мәндегі және балаларды алғашқы әлеуметтендіру күрт
төмендеді. Алаңдатушылықтың басқа бір себебі аборт процентінің жоғары
болуы. Аборттан кейінгі өлім – ана өлімінің жоғарғы коэффициентіне қатысты
негізгі себептердің бірі.
Тек орыс әйелдері емес, сондай-ақ қазақ әйелдері арасында да жас
айырмашылығына байланысты бала туу деңгейінің нақты төмендеуі байқалады.
2007 ж. мәліметтері бойынша қазақ әйелдерінің бала туу жасының мөлшері
нақты алғанда, 35 жасқа дейін ақталады: бала туудың 90,9% 35 жасқа дейінгі
аналар. Орыс әйелдерінің бала туу жасының мөлшері негізінен, 30 жасқа таман
аяқталады. (барлық туудың 84,1% 30 жасқа дейінгі).
Қазіргі кезде қазақстандық әйелдері көпшілік жағдайда, бір екі бала
туумен ғана шектеледі, сондықтан халық санын көбейту үшін отбасы жалпы
санының жартысынан көбі үш және одан да көп балалы болуы керек. Тек қаланың
емес, сондай-ақ ауылдық жердегі әйелдер де баланы аз туатын болды. Бала
тууды саналы түрде шектеу, негізінен бала туу барынша қабілетті жастағы
әйелдерде байқалады. Осыған байланысты әйелдер мен балалардың денсаулығы
мен өмірін қорғау аса өзекті проблема болып қалады.
2005 жылы неке саны 145686, ал ажырасу саны 41567 болса, 2008 жылы
неке саны 96048, ажырасулар 35460, яғни халықтың неке-6,4, ажырасу-2,4
болған. Яғни, 4 жыл ішінде неке саны қысқарған, егер жылдармен салыстырсақ,
онда ажырасудар саны қарқынды өсуде.
Некеге тұрушылар санының қысқаруы байқалады. 2000 жылы халықтың 1000
адамына 6,4 неке, 2006 жылы 9,8 неке қиылған, яғни осы мерзім ішінде
некелік 1,7 есе кеміген.
Әрине, әлеуметтік қызметкер жеке отбасы мен оның мүшелерінің барлық
мәселесін шешпейді, ол әлеуметтік топқа туындаған қиыншылықтарды өз бетінше
жеке білуге көмектесу мақсатында, иек ынталандырып немесе оңтайландырады.
Бұл жағдайда отбасы мәселелерін шешуде отбасы мүшелерінің шын мүдделілігі,
сол сияқты әлеуметтік қызметкер ықпал етуге қабілетті өз бетінше шешім
қабылдауға дайындығы орасан зор роль атқарады.
Қазақстанда Республикасында жастарды әлеуметтік қолдау мақсатында
әлеуметтік қызметтер жұмыс атқарады.
Әлеуметтік қызметтер жұмысының бағыттары:
- психологиялық-педагогикалық, медициналық-әлеумеметтік, заңдық көмекті
жүзеге асыру және кәмілетке толмағандар мен басқа да жастар өкілдеріне
консультациялар беру;
- өздерінің тәни кемістіктеріне байланысты ерекше қолайсыз жағдайларда
қалған адамдарға әлеуметтік көмек;
- жас отбасыларына әлеуметтік көмек;
- еңбек және оқу ұжымдарында жастарды құқықтық қорғау;
- мінез-құлқы девиантты кәмелетке толмағандарға, қадағалаусыз және
панасыз қалған кәмелетке толмаған азаматтарға әлеуметтік көмек;
- құқықтық насихат, жастардың жұмысқа орналасу, білім беру және кәсіптік
даярлау, бос уақытын өткізу, туризм және спорт салаларындағы
құқықтарын іске асыру мүмкіндігі туралы оларды хабардар ету;
- жастардың жұмысқа орналасуына және жұмыспен қамтылуына жәрдемдесу
болып табылады.
Мелекеттік органдар Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес жастарға
арналған әлеуметтік инфрақұрылым объектілерін құруды және оның жұмыс
істеуін қамтамасыз етеді.
Қазақстан Республикасында жастардың әлеуметтік құқықтары:
1) заңдарына сәйкес мемлекеттік медициналық мекемелерде тегін
медициналық қызмет көрсетілуіне;
2) мемлекеттік оқу орындарында тегін жалпы орта білім және бастауыш
кәсіптік білім алуға, сондай-ақ мемлекеттік білім беру тапсырысы
негізінде тегін жоғары және орта кәсіптік білім алуға;
3) жергілікті мемлекеттік басқару органдарының шешімі бойынша
жеңілдікті жағдайларда мемлекеттік спорттық-сауықтыру және мәдени-
ағарту ұйымдарына баруға;
4) құқықтық, психологиялық, педагогикалық мәселелері, сондай-ақ
отбасылық және жыныстық тәрбие мәселелері бойынша консультациялар
түрінде әлеуметтік қызмет көрсетулерді; мүгедектерді, әскери
қызметтен босатылған әскери қызметшілерді, бас бостандығынан айыру
орындарынан босатылған және т.с.с. оңалту жөніндегі қызмет
көрсетулерді тұтынуға;
5) Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес мемлекеттік атаулы
әлеуметтік көмек алуға әлеуметтік құқықтары бар.
Қазақстан Республикасындағы мемлекеттік жастар саясаты жастардың рухани,
мәдени, білім алуы, кәсіби қалыптасуы мен дене тәрибиесін дамытуы үшін
әлеуметтік-экономикалық, құқықтық, ұйымдастырушылық жағдайлар мен
кепілдіктер жасау, бүкіл қоғам мүддесі үшін олардың шығармашылық әлуетін
ашу мақсатында жүзеге асырылады.

2.2 Мүгедектерге әлеуметтік қызмет көрсету жүйесін талдау

Еліміздегі мүгектер мен мүмкіндігі шектелген адамдар мемлекет
тарапынан арнайы көмекті қажет етеді, себебі олардың физикалық, психикалық,
интеллектуалдық мүмкіндіктері олардың қоғамда дұрыс өмір сүруіне кедергі
жасайды. Осы мәселелерге байланысты Қазақстанда мүгедектерді оңалту
мәселесі қолға алынды.
Қазақстанда 388,7 мың мүгедектердің барлық категориялары, соның ішінде
211 мыңы әйелдер, 49,1 мыңы 16 жасқа дейінгі балалар, 58,8 мың бала
күнінен мүгедектерді құрайды. Соңғы жылдары мүгедектердің санының өсуі
тенденциясы байқалады, алғашқы мүгедектік төмендеген. Бұл ерте мүгедек
реабилитациялау төменгі деңгейде екенін көрсетеді.

2-сурет 1999-2006 жылдар аралығындағы мүгедектер динамикасы

Сонымен бірге бірінші рет мүгедек көрсеткіш ішінде еңбекке қабілетті
жастағы мүгедектер үлесі тұрақты түрде өсіп келеді. 2006 жылы бұл сан 86 %-
ды құрады, 1999 жылмен салыстырғанда 4,9%-ға өскен (4-ші кестеде
көрсетілген).
4-кесте Бірінші рет мүгедектік көрсеткіштері (жылдың басына)
1999ж 2000ж 2005ж 2006ж
1 2 3 4 5
Бірінші рет мүгедек болып танылғандардың 55,1 49,7 46,1 40,8
жалпы саны, мың адам
1000 адамға шаққандағы мүгедектер саны 3,5 3,3 3,1 2,8

1 2 3 4 5
Алғашқы мүгедектік топтар бойынша, мың адам
- І топ мүгедектер саны 5,9 4,9 4,8 4,6
- ІІ топ мүгедектер саны 33,1 27,5 25,3 23,8
-ІІІ топ мүгедектер саны 16,1 17,3 16,0 12,4
1 2 3 4 5
Алғашқы мүгедектік жынысы боынша бөлу, мың
адам 22,5 20,5 18,9 -
әйелдер 32,6 29,1 27,2 -
ерлер
Алғашқы мүгедектікті тұрғылықты жеріне
байланысты бөлу, мың адам 32,1 28,5 26,1 -
қалалық жер 23,1 21,1 19,9 -
ауылдық жер
Мүгедектердің еңбекке қабілеттігіне 44,7 41,6 39,6 35,14
байланысты саны, мың адам
Жұмыс істеуші мүгедектердің саны, мың адам 14,7 10,9 8,9 8,7
Алғашқы мүгедектер үлесіндегі еңбекке жарамды81,1 83,7 85,9 86,0
жастағы мүгедектердің саны, %-бен

*Көздері: Қазақстан Республикасының статистика жөніндегі агенттігі, ҚР
әлеуметтік қорғау мен еңбек министрлігі
Берілген сандар мүгедектер санының ары қарай өсуі халықтың дені сау
өсімінің әлеуметтік қауіпті төмендеуге, елдің еңбек ресурстарының өсуіне
әкеліп соғуы мүмкін.
Мүгедектің еңбекке жарамды халық ішінде дамуы әлеуметтік-экономикалық,
медициналық-демографиялық және экологиялық факторлар өсуіне әсер етеді,
еңбекті қорғаудың томен деңгейі, сонымен бірге медициналық қызметтің жоғары
құны мен төмен сапасы өз үлесін тигізуде.

3-сурет Мүгедектіктің негізгі себебтері
Мүгедектің негізгі себептері – 18,6 %-ы қанайналым органдарының
ауруына байланысты, екінші жаман сапалы пайда болулар – 14,1%, үшіншіден
психикалық шалдығулар 12,1%, төртінші әртүрлі жарақаттар – 11,9%-ды
құрайды, мамандық жарақаттары мен еңбек салдарынан сырқауға ұшырау
мүгедектіктің ел бойынша 1,3%-себебі болып табылады.

5-кесте Алғашқы мүгедектік себебтерінің динамикасы (жыл басына)

Мүгедектік себебтер 2006ж. 2007ж. 2008ж.
Жалпы ауру-сырқаулар 46417 41560 38118
Еңбектегі жарақаттану 656 516 479
Профессионалды сырқау 163 111 111
Жастайынан мүгедектік 6424 6518 5524

Қазақстандағы мүгедектердің жылдамдығы 13%-ын 16 жасқа дейінгі мүгедек
балалар құрайды. Республикада қазіргі 49,1 мың мүгедек-балалар тұрады, олар
16 жасқа дейінгілер және 58,8 мыңы жастайынан мүгедектер.
Мүгедектіктіктіңбалалардың арасында күрт өсуі елдегі экологиялық
жағдайдың төмендеуіне байланысты, яғни өндірістік қоқыстардың ана мен бала
денсаулығына әсері, сонымен бірге медициналық қанағаттарлықсыз бақылау
болып отыр.

6-кесте Мүгедектерге берілетін мемелекеттік жәрдемақылардың
көлемі,теңге

Мүгедектер категориясы І-топ ІІ-топ ІІІ-топ
1 2 3 4
Жалпы сырқаттан, еңбек және профессионалдық
жарақаттан болған мүгедектік 7АЕК 4,5АЕК 3АЕК
Әскери қызметкерлер, ішкі істер 7210 4635 3090
органдарындағылардың төтенше жағдайдан
қызметін атқаруғу байланысты мүгедек болғандар
Жастайынан мүгедектер 7АЕК 5АЕК 4АЕК
7210 5150 4120
Жедел әскери қызмет өтушілер ішінен
мұгедектер, жаралану, контузия, жарақаттану,
сырқаттану әсерінен болғандар
Ядролық объектілерде қауіп-қатерге, авария,
жағдайында қатерді жою кезінде мүгедек болған
тұлғалар
Төтенше экологиялық жағдайларда, соның ішінде 9АЕК 6,5АЕК 5АЕК
радиациалық әсер, ядролық жарылыс сынақтар 9270 6695 5150
кезінде мүгедек болғандар
әскери қызметкерлер ішінен мүгедектер
жаралану, контузия, сырқат алу әсерінен 16АЕК 10,5АЕК 7АЕК
мүгедек болу және ішкі істер органдарында 16480 10815 7210
қызмет бабында мүгедек болғандар
16 жасқа дейінгі мүгедек балалар 4АЕК 4АЕК 4АЕК
4120 4120 4120

Мемлекеттік жәрдемақылардан бөлек мүгедектер жергілікті
өкілеттіліктер мен атқарушы органдардан жергілікті бюджет есебінен қосымша
алуы мүмкін:
- мемлекеттік жәрдемақыларға қосымша тұтынушылар бағасын индексі өсуіне
сәйкес;
- жалғыз басты мүгедектерге басқа біреудің көмегін қажет ететіндерге
қосымшалар;
- демалыс емделу органдарда емделуге жеңілдіктер.

4-сурет 1999-2006 жылдар арасындағы мүгедектер динамикасы

Мүгедектердің 8%-ы ғана жұмыс істейтіндер екенін ескерсек (6-кесте)
қалған жұмысқа қабілетсіздер мен жұмыссыздар қазіргі күнгі жеткілікті түрде
ауыр жағдайда екен.
Барлығы І-топ ІІ-топ ІІІ-топ
Бірінші рет мүгедек болып 4820 ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Инфляцияның даму факторлары және оның әлеуметтік - экономикалық салдарлары
Әлеуметтік жұмыстағы жастар саясаты
Мемлекеттік жастар саясатының мақсаты
Қазақстан Республикасындағы еңбек нарығы туралы
Жастар саясатын қалыптастыруда және жүзеге асыруда мемлекеттің араласу деңгейі
Қазақстан халқының өсу динамикасы мен қазіргі кезеңдегі түйінді мәселелері
Мемлекеттік жастар саясатының 2020 жылға дейінгі тұжырымдамасы
ЭТНИКАЛЫҚ ҚАТЫНАСТАРДЫ ҚҰҚЫҚТЫҚ РЕТТЕУДІҢ ҒЫЛЫМИ НЕГІЗДЕРІ
Қазақстан Республикасындағы инфляция саясаты
АТҚАРУШЫ БИЛІКТІ ЖЕТІЛДІРУ МЕН БИЛІКТІҢ ҚАЙТА БӨЛІНУ ТӘЖІРИБЕСІ
Пәндер