Түйсік және қабылдауға жалпы сипаттама

Кіріспе
Психологиялық процестер (танымдық процестер) деп – сыртқы дүние заттарымен құбылыстардың миымызда әр түрлі бейнеленуі.Танымдық процестерге: түйсік, қабылдау, ес, ойлау, қиял. Қабылдау – аса көп талдап, біріктіру қызметін керек ететін құрылмды әрі белсенді психикалық әрекет. Бұл күрделілікпен белсенділік келесі жәйттерден көрінеді. Ең алдымен, ақпарат ағымы – бұл сезім мүшелері жәй тітіркенуінің нәтижесінде қозуладың шеткі қабылдаушы мүшелерден миға жетуі ғана емес. Қабылдау қызметіне қозғалыс әрекеттері де қосылады (мәнді тетіктерін байқастыру үшін) заттарды түртіп көру мен көзбен шолып шығу; дауыс ағымындағы мәнді ерекшеліктерді анықтау мақсатында тиісті дыбыстарды әуендеп не күбірлей қайталау. Сондықтан да, психикалық қабылдау процесін субъекттің затты тануға бағытталған тікелей іс-әректі деп қарастырған жөн. Түйсік қарапайым бейнеленудің жеке формаларың шеңберінен шыға алмайды.Ал сыртқы дүниені бейнелеудің шындықтың процесі бұл формалардан анағұрлым бай келеді.Адам бірінен бірі бөлектеніп, дербес оқшауланған түр не түс, дыбыс не иіс сезімдерімен шектелмей, заттар мен формалар, күрделі құрылымдар мен жағдайлар әлемінде жасайды, субъект нендей затты қабылдамасын, оны түйсіктер жиынтығы демей, тұтас бейне (образ) деп таниды. Бұл бейнелерде қабылдауда адам бөлектенген түйсіктер шегінен асып, сезім мүшелерінің бірлікті қызметіне арқа сүйеумен біртұтас күрделі жүйеге өтеді. Егер қабылдау дара затты оның сыртқы сезіммен қабылданататын сипаттарымен бейнелендіру болса, ойлау-дарадағы жалпылықты, кездей соқтықтағы елеуліні бейнелендіру.Қабылдау, яғни сезімдік тану дара заттың бейнесін тек оның өзіне тән сапалары, заттарға ортақ белгілерімен береді. Түйсіктердің қарқындылығы тек қана нақты тітіркендіргіштердің күші мен икемделу мүшелігіне әсер етіп жатқан басқада тітіркендіргіштерге байланысты. Басқа сезу мүшелерін түсіп жатқан әсерлерден түйсік анализаторларыны өзгріске келуі-түйсіктердің өзара ықпалы деп аталады.Сонымен, қабылдау барысындағы іс - әрекет ешқашан да бір сезім қызметінің аймағымен

Пайдаланылған әдебиеттер
1.Қ. Жарықбаев, Ө. Озғанбаев Жантануға кіріспе. Алматы, 2000ж
2.Т. Тәжібаев Жалпы психология. Алматы « Қазақ университеті», 1993ж
3. Қ. Жарықбаев. Жалпы психология. Алматы « Мектеп» 1980ж
4. Қ. Жарықбаев Жантануға кіріспе хрестоматия Алматы « Дарын»
2005ж
5.С. Бап- баба « Жантану негіздері» Алматы , Дәнекери

Пән: Психология
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 20 бет
Таңдаулыға:

Мазмұны
І. Кіріспе . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3
ІІ.Негізгі бөлім
2.1 Түйсік және қабылдауға жалпы сипаттама . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . 4
2.2 Түйсіктің және қабылдаудың түрлері . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . .9
2.3 Қабылдау мен түйсіктің айырмашылықтары мен ұқсастықтары. . . . 17
ІІІ. Қорытынды. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . .19
IV.Пайдаланған әдебиеттер . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . 21
V.Глоссарий . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . .22

Кіріспе
Психологиялық процестер (танымдық процестер) деп – сыртқы дүние
заттарымен құбылыстардың миымызда әр түрлі бейнеленуі.Танымдық процестерге:
түйсік, қабылдау, ес, ойлау, қиял. Қабылдау – аса көп талдап, біріктіру
қызметін керек ететін құрылмды әрі белсенді психикалық әрекет. Бұл
күрделілікпен белсенділік келесі жәйттерден көрінеді. Ең алдымен, ақпарат
ағымы – бұл сезім мүшелері жәй тітіркенуінің нәтижесінде қозуладың шеткі
қабылдаушы мүшелерден миға жетуі ғана емес. Қабылдау қызметіне қозғалыс
әрекеттері де қосылады (мәнді тетіктерін байқастыру үшін) заттарды түртіп
көру мен көзбен шолып шығу; дауыс ағымындағы мәнді ерекшеліктерді анықтау
мақсатында тиісті дыбыстарды әуендеп не күбірлей қайталау. Сондықтан да,
психикалық қабылдау процесін субъекттің затты тануға бағытталған тікелей іс-
әректі деп қарастырған жөн. Түйсік қарапайым бейнеленудің жеке формаларың
шеңберінен шыға алмайды.Ал сыртқы дүниені бейнелеудің шындықтың процесі бұл
формалардан анағұрлым бай келеді.Адам бірінен бірі бөлектеніп, дербес
оқшауланған түр не түс, дыбыс не иіс сезімдерімен шектелмей, заттар мен
формалар, күрделі құрылымдар мен жағдайлар әлемінде жасайды, субъект нендей
затты қабылдамасын, оны түйсіктер жиынтығы демей, тұтас бейне (образ) деп
таниды. Бұл бейнелерде қабылдауда адам бөлектенген түйсіктер шегінен асып,
сезім мүшелерінің бірлікті қызметіне арқа сүйеумен біртұтас күрделі жүйеге
өтеді. Егер қабылдау дара затты оның сыртқы сезіммен қабылданататын
сипаттарымен бейнелендіру болса, ойлау-дарадағы жалпылықты, кездей
соқтықтағы елеуліні бейнелендіру.Қабылдау, яғни сезімдік тану дара заттың
бейнесін тек оның өзіне тән сапалары, заттарға ортақ белгілерімен береді.
Түйсіктердің қарқындылығы тек қана нақты тітіркендіргіштердің күші мен
икемделу мүшелігіне әсер етіп жатқан басқада тітіркендіргіштерге
байланысты. Басқа сезу мүшелерін түсіп жатқан әсерлерден түйсік
анализаторларыны өзгріске келуі-түйсіктердің өзара ықпалы деп
аталады.Сонымен, қабылдау барысындағы іс - әрекет ешқашан да бір сезім
қызметінің аймағымен шектелмей, бірнеше сезім мүшелерінің жұмысы
нәтижесінде қалыптасады.
2.1.Түйсік және қабылдауға жалпы сипаттама
Түйсік тірі материяның жалпы биологиялық қасиеті – сезгіштіктің ең
маңызды көрінісі.Ол, организмнің ортамен психикалық байланысы орнығатын
бастапқы форма болып табылады.Түйсікте психиканың танымдық, эмоциялық және
реттегіштік жақтары ажырамастай тығыз байланысқан.
Жануарлар дүниесінің (филогенез) және баладағы (онтогенез) таным
әрекетінің эволюциялық дамуын зерттей отырып, түйсік организмнің айнала
қоршаған дүниені бағдарлауының бастапқы формасы екенін көре аламыз.Заттар
мен құбылыстардың өздерінің өмір әрекеті үшін тікелей маңызы бар жеке
қасиеттерін ғана бейнелейтін жануарлар болады.Жаңа туған нәрестеде де
жағдай осындай.Өмірінің алғашқы апталарында ол заттардың жеке қасиеттерін
ғана түсінеді.Бұл жайттар түйсіктің таным әрекетінің бастапқы формасы
екенін көрсетеді.
Сонымен сезімдік тану негізінде түйсік жатыр.Түйсіктің өмірлік мәні
оның әрқашан сезімдік, эмоциялық реңктегі сипатта болатындығымен
байланысты.Түстердің адамға әр түрлі психофизиологиялық әсер ететіні (жасыл
түс жайбарақаттандырады, қызыл түс қоздырады) тәжірибеде дәлелденген.Ақ
және қара түсті бояулармен боялған, салмағы бірдей екі жәшіктің – алғашқысы
жеңілірек, екіншісі ауырырақ болып көрінеді.Ерекше түйсіктер (органикалық)
адамның көңіл күйін, оның эмоциялық реңкін анықтайды.Тіліміздегі сезгіштік
(түйсіктің танымдық қызметінің сипаты айтылып отыр) және сезім деген
сөздердің түбірінің бір болуы тегін емес.
Ішкі және сыртқы әсер түйсіктері бас қосып, тілек туғызады, ерік
импульсінің бастауы болады. Мақсатқа жетуге бағытталған қимылдар мен
әрекеттер түйсіктер арқылы реттеліп отырады. Қимыл-қозғалыс түйсіктері
әрекет акцепторының ең қажетті элементі. Сөйтіп түйсіктер адамның тіршілік
әрекетімен кең мағыналы байланыста.
Сезімдік және логикалық таным. Адамның объективтік дүниені тану процесі
күрделі де диалектикалық құбылыс. Оны сипаттай келе В.И.Ленин: нақты
пайымдаудан абстракты ойлауға және одан практикаға көшу ақиқатты танудың
объективтік реалдықты тануды диалектикалық жолы осындай - деп жазды.
Түйсік, қабылдау және солардың негізінде пайда болатын елес бейнелері
В.И.Ленин нақты пайымдау деп атаған таным сатысына жатады. Бұл әлем
жөніндегі білімнің заттардың сезім мүшелеріне әсер етуімен тікелей
байланысты болып келетін кезде шындықтың сезімдік бейнелену сатысы. Іс-
әрекет, өмір тәжірибесі үстінде адам қоршаған заттар, олардың қасиеттері,
өз тәні жөнінде алғашқы сезімдік білімдер алып отырады. Физиологиялық
жағынан бұл білімдер бірінші сигналдық жүйенің қызметі арқылы қамтамасыз
етіледі. Сондықтан бейнелеудің сезімдік формасы адам мен жануарға ортақ.
Түйсік, қабылдау, елестердің жануарларда да адамдарда да болатынын айта
отырып, сезімдік бейнеленудің бұл формаларының оларда бірдей болмайтындығын
ерекше ескерткен жөн. Антропогенез процесіндегі еңбек пен сөз адамға тән
түйсік, қабылдау, елестерді қалыптастырады. Олар жануарлардағы осы тәріздес
бейнеленулерден мазмұны (адам, қоғам өмірінің әлеуметтік жағдайларын, еңбек
процесінде жасалған заттарды және солар арқылы өзі белсене әсер ететін
табиғатты бейнелендіреді); физиологиялық механизмдері (адамның түйсік,
қабылдау, елестері адамдық бірінші сигналдық жүйеде бейне мен сөздің, өзара
әрекеті үстінде пайда болады) таным процесіндегі рөлі (бірқатар жануарларда
бұл айнала қоршаған дүниеде бағдар анықтаудың жоғарғы формасы, адамда –
танымның бастапқы сатысы) жағынан өзгеше болып келеді. Танымның екінші
сатысы – абстрактылы теориялық ой адамға ғана тән. Ой сезімдік танымға
негізделеді, бейнелерге сүйенеді, бірақ бейнелермен емес, мазмұны адамның
көптеген ұрпақтарының еңбек әрекеті нәтижесінде қалыптасқан ұғымдармен
операция жасайды.
Таным практикалық әрекет үстінде туып, үнемі практика арқылы тексеріліп
отырады: практика біздің бір немесе екінші бейнені яки ұғымды ақиқат
(объективтік шындыққа сай келетін) немесе жалған (дүниенің қате бейнеленуі)
деп есептеуіміздің белгісі (өлшемі, негізі) болып саналады.
Түйсіктің анықтамасы. Түйсіктер заттардың жеке қаситеттерін
сәулелендіретін бейнелер ретінде пайда болады. Заттардың жеке қасиеттері
жөніндегі білім кез-келген сезім мүшелерінің қызметі үстінде пайда болады.
Мәселен зат бір минут ішінде адамның көз алдынан өте шықса, ол жалт еткен
жарықты немесе белгілі бір түстегі таңбаны көрдім деп айта алады, бірақ
оның қандай зат екенін дәл айтып бере алмайды.
Түйсік дегеніміз – заттар сезім мүшелеріне тікелей әсер еткенде олардың
жеке қасиеттерінің бейнеленуі.
Түйсік арқылы болмаса, деп жазды В.И.Ленин, біз басқа жолмен заттың
ешқандай формалары туралы да, қозғалыстың ешқандай формалары туралы да.
Осы қысқа тұжырымында В.И.Ленин таным әрекетіндегі рөлін терең ашып берді.
Түйсік дүниенің бейнелеудің жалғыз ғана формасы емес. Сезімдік танудың
біршама жоғары формаларын ешқашанда түйсіктердің қосындысы немесе
қисындасуы деп түсінуге болмайды. Бейнеленудің әр формасының өзіндік
сапалық ерекшелігі бар, бірақ бейнеленуінің алғашқы формасы болып саналатын
түйсіксіз ешқандай таным әрекетінің өмір сүруі мүмкін емес. Тіпті ересек
адамның рухани өмір белсенділігінің өзінде түйсіктің ерекше маңызы бар.
Қазіргі кезде космос пен дүниежүзілік мұхит түбін игеру міндетіне
байланысты сенсорлық оқшауланудың (толық немесе жартылай) адамның психикасы
мен организіміне тигізер әсерін анықтайтын көптеген тәжірибелер жасалуда.
Тәжірибелер толық сенсорлық оқшаулану барысында, тәулікке жетпей-ақ адам
психикасында өзгерістер болатындығы: галлюцинациялар, бастан кетпей тұрып
алатын идеялар туатынын көрсетіп отыр. Сонымен, түйсіктерде жүзеге асатын,
сыртқы тітіркендіргіш қуатының сана фактісіне айналуының үнемі болып тұруы,
психиканың дұрыс жұмыс істеуінің қажетті шарты болып табылады.
Айнала қоршаған дүние туралы білімді біз олармен тікелей қатысты
түйсіктер арқылы ғана емес, қабылдау арқылы да аламыз. Бейнелендірудің бұл
екі түрі сезімдік танудың тұтас процесінің звенолары болып саналады. Олар
өзара ажырамастай байланыста, бірақ әрқайсысының өзіне тән өзегеше
ерекшеліктері бар. Егер түйсіктер нәтижесінде адам заттың жеке қасиеттері,
сапалары туралы (маған суық бір нәрсе жанасты, аяғымнан жылпылдап бір нәрсе
жорғалап өтті, алдымнан бір нәрсе жалт етті) білім алатын болсақ, қабылдау
зат немесе құбылыстың тұтас бейнесін (жарық кең класс, ойнап жүрген сәби)
береді.
Қабылдау дегеніміз – заттар мен құбылыстардың өз қасиеттері және
бөлшектері жиынтығымен қосылып сезім мүшелеріне тікелей әсер ету кезінде
бейнеленуі.
Қабылдау–ақиқат дүниедегі заттар мен құбылыстардың сезім мүшелеріне
тікелей әсер ету, тұтастай заттық түрде бейнеленуі. Қабылдау түйсінулерде
негізделініп құралады.
Қабылдау түйсінуге қарағанда, неғұрлым күрделірек және жоғарырақ сатыда
тұрған психикалық процесс болып табылады. Қабылдау түйсінулердің жай ғана
қосындысы емес, ол сонымен қатар заттың жеке қасиеттерін тұтас бейнелеуден
пайда болатын күрделі процесс. Мысалы, адамды алсақ, адам өзінің
мүшелерінің жай ғана қосындысы емес, адамның мүшелерін бір-біріне қоса
салғаннан адам құралмайды. Адам жоғары сатыға шыққан, дене құрылысы жағынан
да, психикалық әрекеттері жағынан да хайуандардан сапалы айырмашылығы бар,
аса күрделі организм. Қабылдауда сол сияқты жекелеген түйсіктердің
қосындысынан жоғарырақ тұрған жан қуатының бірі.
Қабылдауда адам қабылдамайтын заттар мен құбылыстардың жағымды, ия
жағымсыз екенінде сезіп отырады. Адамда алдымен қарапайым түйсіктер мен
қабылдаулар пайда болып, біртіндеп еңбек процесінде, қоғамда өмір сүру
арқылы күрделі психикалық процестерде пайда болды. Түйсіну мен қабылдау
процестері болмайынша, дүниедегі заттарда мүмкін емес. Дүние танудың қай
түрін қай формасын алсақ та, олар қарапайым қабылдаудан басталады. Адам
дүниедегі заттарды қабылдай отырып ,оларды сипаттайды, бірімен-бірін
саластырады, олардың арасындағы ұқсастығын, айырмашылығын, олардың жалпы
қасиеттерін ажыратып отырады. Осының нәтижесінде ғана адам қабылдау
процесінен жоғары сатыда тұрған ойлау сияқты күрделі психикалық процестерге
көшіп отырады.
Хайуаннаттарда да қабылдау бар, бірақ олардың қабылдауы санасыз
қабылдау. Ал адамның қабылдауында заттар мен нәрселерге кісі өзінің
қатынасын білгілеп отырады, өйткені оның қабылдауы саналы қабылдау болып
табылады. Адам заттардың мазмұны мен мағынасын біліп, түсініп, оны ой
елегінен өткізіп отырады. Сондықтан адам баласының қабылдауың,
хайуанннаттардың қабылдауына қарағанда анағұрлым күрделі қабылдау
екенін,олардың арасында жалғыз ғана сана жағынан емес, сапа жағынан да
айырмашылығы бар екенін көреміз.
Қабылдау процесінде адам өзінің ойы мен ақылын бір мақсат көздеп, соған
жұмсап отырады. Зейінің қабылдайтын затына бағыштайды. Бұл адамның қабылдау
процесінің белсенді екенін көрсетеді. Қабылдау жай ой процесінің қатысуы
арқылы жалпылау элементтері де ұшырайды. Қабылдаған заттарды жалпылағанда
кей-кезде адам оларды да бір-біріне қосып, бір әрекет етіп отырады. Бұл
жөнінде Л.Фейербах ойлаудың барлық сезімдерімізге қатысымы барлығын тап-
таза көру процесінде де ойдын қатысып отырғандығын, егер көретін заттарға
адам зейінін бұрмаса, оларды айналасындағы басқа заттардан бөліп,
бөлшектеп, даралап қарамаса, адамның оларды жақсылап көре алмайтындығын
сезе алмайтындығын айтады.

2.2.Түйсіктің және қабылдаудың түрлері
Ежелгі гректердің өздері бес сезім мүшесін және соларға сәйкес көру,
есту, сипау, иіс және дәм түйсіктерін ажырата білген.Қазіргі кездегі ғылым
адам түйсіктерінің түрлері туралы түсінікті едәуір кеңейтті. Қазіргі кезде
сыртқы және ішкі ортаның әсерін рецепторда бейнелендіретін жиырма шақты әр
түрлі талдағыштар бар деп есептелінеді. Түйсіктерді жіктеуді бірнеше негіз
бойынша жүргізеді.
Түйсік туғызатын тітіркендіргіш пен рецептордың тікелей жанасуының
болатындығы немесе болмайтындығына қарай дистанттық және түйісу
рецепциялары ажыратылады. Түйсіктің бұл түрлері жақын ортада бағдар жасауды
қамтамасыз етеді.
Дәм, ауырсыну, тактильді түйсіктер – түйісу рецепсиясына жатады.
Рецепторладың дененің беткі қабатында, бұлшық ет пен сіңірлерде немесе
организм ішінде орналасуына қарай тиісті экстероцепция, пропприоцепция және
интероцепция түрлерін бөліп шығарады.
Жіктеу үшін ұсынылған негіздер түйсік түрлерін жүйелей топтастыруға
және олардың байланысы мен өзара тәуелділігін елестетуге мүмкіндік береді.
Көру түйсіктері. Көру аппараты болып табылатын көз – анатомиялық
құрылысы күрделі сезім мүшесі. Заттарға шағылысқан сәуле толқындары көз
бұршағынан өткенде сынады да, тор қабықта кескін түрінде шоғырланады. Көз
дистанттық рецоптарға жатады, өйткені ол сезім мүшелерінен біршама
қашықтықта жатқан заттар мен сыртқы дүниеде болып жатқан құбылыстар жөнінде
білім береді.
Көздің тор қабығы жарық толқыны әсерімен қозу күйіне түсетін көру
нервінің ондаған мың талшықтарының ұштарынан тұрады. Көру нерві ұштарының
формалары мен қызметтері түрлі – түрлі болып келеді. Түрі жағынан колбаға
ұқсайтын рецепторлар түрлі–түсті шағылыстыруға ыңғайланған. Олар тор
қабықтың ортасында орналасқан және күндіз көру аппараты болып есептелінеді.
Таяқша түріндегі нерв ұштары жарықты шағылыстырады. Олар колбалардың
айналасында тор қабықтың жиегіне тақау орналасады. Бұл – ымыртта көру
аппараты. Таяқшалар зақымданғанда колбалық көру сау қалады және керісінше
де болады.
Айтылып өткен жайттан көру түйсігінің екі үлкен тобын:ақтың сұр түстің
саналуан реңкі арқылы қараға ауысып бейнелендіретін ахроматикалық
түйсіктерді және көптеген реңтегі түрлі түс гаммасымен түстердің бір –
біріне ауысуын бейнелендіретін хроматикалық түйсіктерді ажыратып айтуға
болатындығы түсінікті.
Түстерді бейнелендіру адамның танымдық мүмкіншілігін едәуір байытады.
Адамның эмоциялық күйіне түрлі түстің тигізетін әсері жұмыс жасау
бөлмелерін бояуда жиі-жиі ескеріле бастады.
Көру талдағышының түрлі түс ашықтығын айыра білу қабілеті затты фоннан
бөліп шығаруға жәрдемдеседі. Ақ бетіндегі қара немесе қара бетіндегі ақ түс
өте жақсы байқалады. Осы контраст заңы жазықтықта бейнеленетін ақ – қара
кескіндердің бәрін айырудың негізіне алынады. Затқа түсетін сәуле неғұрлым
аз және зат көрерменнен неғұрлым алыс болса, тітіркендіргішті қатесіз
ажырату үшін контраст соғұрлым айқын болуы қажет. Контраст заңы
ахроматикалық, сондай-ақ хроматикалық түрлі түстерге жасалынған схема,
плакат, көрнекті құралдарға белгілі талаптар қойылады.
Есту түйсіктері. Дистанттық түйсіктерге есту түйсіктері де жатады. Есту
түйсігін – сөздік, музыкалық және шуылдық деп үш түрге бөледі.
Сөз дыбыстарын ажырата естушілік фонематикалық есту деп аталынады. Ол
өмір барысында бала тәрбиеленген тілдік ортаға қарай қалыптасады. Шет тілін
игеру фонематикалық естудің жаңа жүйесінің жасалуына әкеледі. Шетел
тілдерін оқып үйрену қабілеті көбіне дамыған фонематикалық естумен
анықталады. Ол сөзді қатесіз жазуға әсерін тигізеді.
Музыкалық естігіштің әлеуметтік қажеттілігі сөзді естігіштіктен кем
емес. Музыкадан эстетикалық ләззат алу мүмкіндігі дыбыспен байланысып
жатқан эмоциялық реңтің бойына сіңірілген. Жеке дыбыстың ұнамды немесе
ұнамсыз болып келетіні әркімге жақсы белгілі. Бірақ осы қарапайым эмоциялық
күй мен музыкалық шығармадан ләззат ала білу қабілеті арасында адамзаттық
музыкалық мәдениеті дамыған ғасырлар жатыр. Баланың музыкалық естігіштігі
оның сөзді естіп қабылдауы тәрізді тәрбиеленіп, қалыптасады.
Дыбыстық түйсіктің үшінші түрі шуылдың адам үшін әлеуметтегі және мәні
аздау. Шуыл белгілі бір эмоциялық күйге түсіреді., кейде қауіптің хабаршысы
болады. Мектеп тәжірибесінде шуылдың ұнамсыз әсерімен ұщырасуға тура
келеді:ол санадан пайдалы сигналдар – сөздерді бөліп шығаруға бөгет
жасайды, нерв жүйесін қалжыратады.
Діріл түйсіктері. Есту түйсігіне діріл сезгіштігі шектеседі, олардың
бейнелендіретін физикалық құбылыстардың табиғаты ортақ. Діріл түйсіктері
серіппелі ортадағы ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.