Банк жүйесінің мәні,белгілері және түрлері

Пән: Банк ісі
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 3 бет
Таңдаулыға:

Банк жүйесінің мәні, белгілері және түрлері.

Банк жүйесі несие жүйесінің негізгі буыны, нарықтық экономиканың маңызды құрамдас бөлігі болып табылады. Ол несие және қаржы операцияларының негізгі массасын шоғырландырады.

Кез келген жүйе барлық қажетті элементтер мен қажетті пропорцияларды қамтуы керек, онда олар өзара әректтесіп, бір-бірін толықтыруы қажет, әдеттегіше, бір жүйе өзінен де ауқымды жүйеге енеді.

Банк жүйесіне бұл принцптердің де тікелей қатысы бар. Мәселен, кез келген елдің банк жүйесінде оның негізгі элеметтері кездеседі:әр түрлі тұрпаттағы банктер, банктік емес мекемелер, банктік инфақұрылым, банктердің бірлестігі және т. б.

Банк элементтер бір-бірімен өзара әрекеттеседі, бір-бірін органикалық тұрғыдан толықтырады және белгілі бір тұтастықты құрайды.

Банк жүйесі құрамдық бөлік ретінде үлкен жүйе-елдің несие жүйесіне кіреді. Ал, несие жүйесі-елдің экономикалық жүйесіне кіреді. Сол себепті де банктің қызметі мен дамуын қоғамның ұдайы өндірістік процесімен тығыз байланыстырып қарау қажет. Банктер мен банк жүйесі өзінің нақты қызметінде бюджеттік-салықтық және басқа да жүйелермен өзара тығыз әрекеттесіп, эконмикалық өмірді басқару мен реттеудің жалпы тетігімен шектеліп сабақтасады.

Әр түрлі белгілер мен банктер:аймақтық, аймақаралық, ұлттық, халықаралық, көп бөлімшелі, бөлімшесіз, ірі, орта және шағын болып та бөлінеді. Меншіктің нысанына қарай банктер:мемлекеттік, акционерлік, кооперативтік, жеке меншіктік және бірлескен банк болып бөлінеді. Қазақстандық банктерге тән ерекшелік, олардың бәрі, мемлекттік банктерден басқалары, ашық не жабық түрдег акционерлік қоғам болып қалыптасқан.

Әр түрлі банктің жиынтығы, осы елге тән өзара байланыстылығы мен банк жүйесін құрады.

Банк жүйесі белгілі бір өзгешеліктер мен белгілерге ие. Басқа жүйелерден айрықшалап көрсететін банк жүйесінің белгілері мынандай:

1 . Банк жүйесіне кейбір банк операцияларына қатынасы бар, бірақ «банк»деген мәртебесі жоқ элементтер де кіреді. Мысалы, кейбір банк операциял ар ын жүргізуге рұқсат алған арнаулы қаржы институттері, басқа да банктің инфроқұрылымын құратын, және оның жұмыс істеуіне әсер ететінмекемелер.

2 . Банк жүйесінің өзінше ерекшеліктері бар. Бұл жүйе тек өзіне тән қасиеттерді көрсетеді. Оның ерекшелігі өзін құрайтын элементермен және олардың арасында қалыптасқан қарым-қатынастарымен анықталады, әрине, банк жүйесін зерттегенде алдымен осы жүйенің басты элементі банктер көзге түседі. Өйткені,

Олар банк жүйесіне банктік мәнер береді. Дегенмен, банк жүйесінің мазмұны оның элементтер мазмұндарының қосындысы деп түсіну керек. Банк жүйесінің мазмұны, тек оның жеке элементтерінің мазмұнына ғана емес, оны құрастыратын элементтердің өзара байланыстарына да көңіл аударады.

3 . Банк жүйесін бір тұтас жүйе деп ұғыну керек. Өйткені, жеке бөліктерінің өзара байланыстары, керек болған күнде бірін-бірі ауыстыруға бейімделген. Басқаша айтқанда, егер бір банк жұмысын тоқтатса, оның клиенттері басқа банктерден бұрынғы қызметтерін,

Бұрынғы көлемде ала алады (пайдалана алады) .

4. Банк жүйесі әр уақытта өсу және жетілдіру жолында. Олай деуге себеп, ол күн сайын жаңа компоненттермен толықтырылады, банкаралық және Ұлттық банк пен немесе Шетелдік банктер араларында жаңа қатынастар пайда болады.

5. Банк жүйесі жабық жүйе. Өйткені, банктердің кейбір ақпараттары банкілік құпия болып есептелінеді. Мысалы, банкідегі шоттағы қаржының қозғалысы, немесе қалдығы жөніндегі деректерді банк тек сол шоттың иесіне, немесе оның сенім хаты бар өкіліне ғана береді. Клинеттің құпиясын сақтай алмаған банк, банкілік операцияларды жүргізуге алған лицензиясынан айырылады, ал, жеке қызметкерлер қатаң жазаға тартылады.

6. Банк жүйесі өзін-зі басқара алады. Егер елде саяси ахуал, экономикалық жағдацлар, және т. б. ахуалдар өзгеріп жатса, осыған орай, банктер өздерінің саясатынөз бетінше, оралымдылықпен өзгерте алады.

7. Банк жүйесі басқарылатын жүйе. Дербес заңды тұлға бола тұра банктер өз қызметтерін жалпы мемлекеттік және арнайы банктік заңдардың шегінен шығармайды. Олардың қызметтерін Ұлттық банк реттеп отырады. Ол үшін Ұлттық банк екінщі дәрежелі банктер үшін экономикалық (пруденциалдық) мөлшерліктер белгілейді, оларды бұзғаны үшін банктер, банк операциясын жүргізуге берілген рұқсат қағазынан (лицензия) айырылуы мүмкін.

8. Қазіргі ұрпаққа банк жүйесінің екі тұрпаты (үлгісі) белгілі:

-орталықтандырылған тарату жүйесі;

-нарық экономикасына лайықты банк жүйесі

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.