Бала асырап алудың түсінігі,тәртібі
Бала асырап алу бұл дегеніміз- тегі жағынан бір-бірімен ешқандай байланысы жоқ адамдарадың арасында ата-аналар мен балалардың арасында болатынд құқықтық қатынастар орнату болып табылады.
Бала асырап алудағы мақсат – ата-анасы жоқ, отбасының қамқорлығынсыз қалған, материалдық жағынан қамқорлықты қажет ететін балаларды қамтамасыз ету. Өз кезегінде балаларыжоқ адамдар бала асырап алу арқылы өздерінің әкелік және аналық табиғи сезімдерін қанағаттандырады .
Бала асырап алу асырап алушының сотқа берген арызы бойынша жузеге асырылады . Баланы асырап алу үшін баланың туған ата-анасының келісімі қажет. Заң ата-аналардың екеуінің де және ажырасуларына байланысты балалармен бірге тұрмайтындарының да келісімінің болуын талап етеді. Бала асырап алу үшін «Неке және отбасы туралы» Заңның 82-бабында көрсетілген басқа да адамдардың келісімі қажет.Бала асырап алу үшін. Заң ата-аналардың екеуінің де және ажарасуларына байланысты баларамен бірге тұрматындарынынң де келесімінің болуын талап етеді. Бала асырап алу үшін «Неке және отбасы туралы» Заңының 82-бабында көрсетілген басқа да адамдардың келісімі қажет.
Бала асырап алу үшін ата-аналық құқықтарынан айырылған немесе белгілі бір тәртіп бойынша әрекетке қабілетсіздігі анықталған,сондай-ақ бала асырап алудың алдында бір жыл бойы олардың тұрағы туралы еш хабар болмасаб ата-аналардың келісісмі талап етілмейді. Сондай-ақ бала асырап алу үшін алты айдан астам уақыт балаларымен бірге тұрмаған және ешқандай негісіз балаларын бағып күтуге, тәрбиелеуге араласпай отырған ата-аналардың келісімі де міндетті емес(«Неке және отбасы туралы заңның 83-бабы)
Бала асырап алушының отбасында баланың өсуіне, тәрбиеленуіне және білім алуына жағдайлар болғанда ғана бала асырап алуға рұқсат етіледі
«Неке және отбасы туралы» заңның 80-бабына сәйкес екі жыныстың да кәмелетке толғандары бала асырап алуға құқылы,бала асырап алуға тек мыналарға тыйым салынады:
• Сот әрекетке қабілетсіз немесе әрекет қабілеттілігі шектеулі деп таныған адамдар;
• Сот біреуін әрекетке қабілетсіз немесе әрекет қабілеттілігі шектеулі деп таныған ерлі-зайыптылар;
• сот арқылы ата-аналық құқықтарынан айырылған немесе сот ана-аналық құқықтарын шектеген адамдар;
• өзіне заңмен жүктелген міндеттерді тисінше орындамағаны үшін қорғаншылы (қамқоршылық) міндеттерден шеттетілген адамдар
• егер өз кінәләрі бойынша сот шешімімен бала асырап алудың күші жойылса, бұрынғы бала асырап алушы адамдар;
кәмелетке толмаған балаларға қатысты жағдайда ғана солардың мүддесі толған баланы асырап алу үшін оның келісімі қажет
бала асырап алынатын баланың аты, әкесінің аты тегі жөнінде мәліметтер болуы тиіс. Сонымен балаға жаңа есім беру асырап алушының еркімен жүзеге асырылады, ал оның әкесінің аты алушының еркімен жүзеге асырылады
Бала асырап алудағы мақсат – ата-анасы жоқ, отбасының қамқорлығынсыз қалған, материалдық жағынан қамқорлықты қажет ететін балаларды қамтамасыз ету. Өз кезегінде балаларыжоқ адамдар бала асырап алу арқылы өздерінің әкелік және аналық табиғи сезімдерін қанағаттандырады .
Бала асырап алу асырап алушының сотқа берген арызы бойынша жузеге асырылады . Баланы асырап алу үшін баланың туған ата-анасының келісімі қажет. Заң ата-аналардың екеуінің де және ажырасуларына байланысты балалармен бірге тұрмайтындарының да келісімінің болуын талап етеді. Бала асырап алу үшін «Неке және отбасы туралы» Заңның 82-бабында көрсетілген басқа да адамдардың келісімі қажет.Бала асырап алу үшін. Заң ата-аналардың екеуінің де және ажарасуларына байланысты баларамен бірге тұрматындарынынң де келесімінің болуын талап етеді. Бала асырап алу үшін «Неке және отбасы туралы» Заңының 82-бабында көрсетілген басқа да адамдардың келісімі қажет.
Бала асырап алу үшін ата-аналық құқықтарынан айырылған немесе белгілі бір тәртіп бойынша әрекетке қабілетсіздігі анықталған,сондай-ақ бала асырап алудың алдында бір жыл бойы олардың тұрағы туралы еш хабар болмасаб ата-аналардың келісісмі талап етілмейді. Сондай-ақ бала асырап алу үшін алты айдан астам уақыт балаларымен бірге тұрмаған және ешқандай негісіз балаларын бағып күтуге, тәрбиелеуге араласпай отырған ата-аналардың келісімі де міндетті емес(«Неке және отбасы туралы заңның 83-бабы)
Бала асырап алушының отбасында баланың өсуіне, тәрбиеленуіне және білім алуына жағдайлар болғанда ғана бала асырап алуға рұқсат етіледі
«Неке және отбасы туралы» заңның 80-бабына сәйкес екі жыныстың да кәмелетке толғандары бала асырап алуға құқылы,бала асырап алуға тек мыналарға тыйым салынады:
• Сот әрекетке қабілетсіз немесе әрекет қабілеттілігі шектеулі деп таныған адамдар;
• Сот біреуін әрекетке қабілетсіз немесе әрекет қабілеттілігі шектеулі деп таныған ерлі-зайыптылар;
• сот арқылы ата-аналық құқықтарынан айырылған немесе сот ана-аналық құқықтарын шектеген адамдар;
• өзіне заңмен жүктелген міндеттерді тисінше орындамағаны үшін қорғаншылы (қамқоршылық) міндеттерден шеттетілген адамдар
• егер өз кінәләрі бойынша сот шешімімен бала асырап алудың күші жойылса, бұрынғы бала асырап алушы адамдар;
кәмелетке толмаған балаларға қатысты жағдайда ғана солардың мүддесі толған баланы асырап алу үшін оның келісімі қажет
бала асырап алынатын баланың аты, әкесінің аты тегі жөнінде мәліметтер болуы тиіс. Сонымен балаға жаңа есім беру асырап алушының еркімен жүзеге асырылады, ал оның әкесінің аты алушының еркімен жүзеге асырылады
Бала асырап алудың түсінігі,тәртібі
Бала асырап алу бұл дегеніміз- тегі жағынан бір-бірімен
ешқандай байланысы жоқ адамдарадың арасында ата-аналар мен балалардың
арасында болатынд құқықтық қатынастар орнату болып табылады.
Бала асырап алудағы мақсат – ата-анасы жоқ, отбасының
қамқорлығынсыз қалған, материалдық жағынан қамқорлықты қажет ететін
балаларды қамтамасыз ету. Өз кезегінде балаларыжоқ адамдар бала асырап алу
арқылы өздерінің әкелік және аналық табиғи сезімдерін қанағаттандырады .
Бала асырап алу асырап алушының сотқа берген арызы бойынша
жузеге асырылады . Баланы асырап алу үшін баланың туған ата-анасының
келісімі қажет. Заң ата-аналардың екеуінің де және ажырасуларына
байланысты балалармен бірге тұрмайтындарының да келісімінің болуын талап
етеді. Бала асырап алу үшін Неке және отбасы туралы Заңның 82-бабында
көрсетілген басқа да адамдардың келісімі қажет.Бала асырап алу үшін. Заң
ата-аналардың екеуінің де және ажарасуларына байланысты баларамен бірге
тұрматындарынынң де келесімінің болуын талап етеді. Бала асырап алу үшін
Неке және отбасы туралы Заңының 82-бабында көрсетілген басқа да
адамдардың келісімі қажет.
Бала асырап алу үшін ата-аналық құқықтарынан айырылған немесе
белгілі бір тәртіп бойынша әрекетке қабілетсіздігі анықталған,сондай-ақ
бала асырап алудың алдында бір жыл бойы олардың тұрағы туралы еш хабар
болмасаб ата-аналардың келісісмі талап етілмейді. Сондай-ақ бала асырап алу
үшін алты айдан астам уақыт балаларымен бірге тұрмаған және ешқандай
негісіз балаларын бағып күтуге, тәрбиелеуге араласпай отырған ата-аналардың
келісімі де міндетті емес(Неке және отбасы туралы заңның 83-бабы)
Бала асырап алушының отбасында баланың өсуіне, тәрбиеленуіне
және білім алуына жағдайлар болғанда ғана бала асырап алуға рұқсат етіледі
Неке және отбасы туралы заңның 80-бабына сәйкес екі жыныстың
да кәмелетке толғандары бала асырап алуға құқылы,бала асырап алуға тек
мыналарға тыйым салынады:
• Сот әрекетке қабілетсіз немесе әрекет қабілеттілігі шектеулі деп таныған
адамдар;
• Сот біреуін әрекетке қабілетсіз немесе әрекет қабілеттілігі шектеулі деп
таныған ерлі-зайыптылар;
• сот арқылы ата-аналық құқықтарынан айырылған немесе сот ана-аналық
құқықтарын шектеген адамдар;
• өзіне заңмен жүктелген міндеттерді тисінше орындамағаны үшін қорғаншылы
(қамқоршылық) міндеттерден шеттетілген адамдар
• егер өз кінәләрі бойынша сот шешімімен бала асырап алудың күші жойылса,
бұрынғы бала асырап алушы адамдар;
кәмелетке толмаған балаларға қатысты жағдайда ғана солардың мүддесі
толған баланы асырап алу үшін оның келісімі қажет
бала асырап алынатын баланың аты, әкесінің аты тегі жөнінде
мәліметтер болуы тиіс. Сонымен балаға жаңа есім беру асырап алушының
еркімен жүзеге асырылады, ал оның әкесінің аты алушының еркімен жүзеге
асырылады
Бала ретінде асырап алуға жол берілетін балалар
• Кәмелетке толмаған балаларға қатысты және солардың мүдделеріне
сәйкес қана ұл асырап алуға немесе қыз асырап алуға жол беріледі.
• Қазақстан Республикасының азаматы болып табылатын бұл балаларды
Қазақстан Республикасының аумағында тұрақты тұратын Қазақстан
Республикасының азаматтарына тәрбиелеуге беру мүмкін болмаған
жағдайларда ғана шетелдіктерге асырап алуға, не балалардың
туыстарына осы туыстарының азаматтығы мен тұрғылықты жеріне
қарамастан асырап алуға берілуі мүмкін.
Балалар Қазақстан Республикасының аумағынан тыс жерлерде тұрақты тұратын
Қазақстан Республикасының азаматтарына, балалардың туысы емес шетелдіктерге
аталған балалар осы Заңның 3-тармағына сәйкес орталықтандырылған есепке
қойылған күннен үш ай өткеннен соң асырап алуға берілуі мүмкін.
• Бала асырап алғысы келетін шетелдіктер баланы жеке өзі таңдап
алуға, онымен кемінде екі апта бойы тікелей жақын араласуға,
қорғаншы және қамқоршы органға баланы асырап алғысы келетіні туралы
жазбаша арыз, сондай-ақ мемлекеттік лицензиялар негізінде осындай
қызметті жүзеге асыратын агенттіктер беретін ықтимал ата-аналардың
қаржы жағынан әл-ауқаты, отбасы жағдайы, денсаулық жағдайы, жеке
басының адамгершілік қасиеттері туралы анықтама беруге міндетті.
Баланы асырап алу тәртібі
1. Баланы асырап алуды бала асырап алуға тілек білдірген адамдардың
(адамның) арызы бойынша сот жүргізеді. Бала асырап алу туралы істерді сот
азаматтық іс жүргізу заңдарында көзделген ережелер бойынша ерекше іс
жүргізу тәртібімен жүргізеді.
Балаларды асырап алу туралы істерді сот қорғаншы және қамқоршы
органдардың қатысуымен қарайды.
2. Бала асырап алушының және асырап алынған баланың құқықтары мен
міндеттері (осы заңның 89-бабы) баланы асырап алу туралы сот шешімі заңды
күшіне енген күннен бастап туындайды.
Сот баланы асырап алу туралы соттың шешімі заңды күшіне енген күннен
бастап үш күн ішінде осы шешімнің көшірмесін шешім шығарған орны бойынша
азаматтық хал актілерін жазатын орган мен қорғаншы және қамқоршы органға
жіберуге міндетті.
Бала асырап алу азаматтық хал актілерінің мемлекеттік тіркеуі үшін
белгіленген тәртіппен мемлекеттік тіркелуге тиіс.
Асырап алынуға тиісті балаларды және бала асырап алуға тілек білдірген
адамдарды есепке алу
• Асырап алынуға тиісті балаларды есепке алу осы Заңның 101-бабының 3-
тармағында белгіленген тәртіппен жүзеге асырылады.
• Бала асырап алуға тілек білдірген адамдарды есепке алу облыстық
(республикалық маңызы бар қалалық, астаналық) атқарушы органдар
белгілеген тәртіппен жүзеге асырылады.
Қазақстан Республикасының азаматы болып табылатын балаларды асырап алуға
тілек білдірген шетелдіктерді есепке алу Қазақстан Республикасының Сыртқы
істер министрлігі белгілейтін тәртіппен жүргізіледі.
Бірнеше бала асырап алу
• Бір адамның ағалы-інілі және апалы-сіңлілі (қарындасты) болып
табылатын немесе өзара туыстық қатынасы жоқ бірнеше баланы асырап
алуына болады.
Өзара туыстық қатынасы жоқ асырап алынған балалардың арасында ағалыінілі
және апалы-сіңлілі (қарындасты) сияқты құқықтар мен міндеттер пайда болады.
• Асырап алу балалардың мүдделеріне сай келетін жағдайларды
қоспағанда, ағалы-інілер мен апалы-сіңлілерді (қарындастарын)
әртүрлі адамдардың асырап алуына жол берілмейді.
Бала асырап алуға құқығы бар адамдар
1. Бала асырап алуға бала асырап алушы адамның отбасында баланың қалыпты
дамуы, тәрбиеленуі және білім алуы үшін жағдайлар болған кезде рұқсат
етіледі.
2. Мыналарды:
1) сот әрекетке қабілетсіз немесе әрекет қабілеттілігі шектеулі деп
таныған адамдарды;
2) сот біреуін әрекетке қабілетсіз немесе әрекет қабілеттілігі шектеулі
деп таныған ерлі-зайыптыларды;
3) сот арқылы ата-ана құқықтарынан айырылған немесе сот ата-ана
құқықтарын шектеген адамдарды;
4) өзіне заңмен жүктелген міндеттерді тиісінше орындамағаны үшін
қорғаншылық (қамқоршылық) міндеттерден шеттетілген адамдарды;
5) егер өз кінәлары бойынша сот шешімімен бала асырап алудың күші
жойылса, бұрынғы бала асырап алушы адамдарды;
6) денсаулық жағдайы бойынша ата-ана құқықтарын жүзеге асыра алмайтын
адамдарды қоспағанда, қай жыныстан болса да кәмелетке толған адамдар бала
асырап алушылар бола алады. Баланы асырап алуға, оны қорғаншылығына
(қамқоршылығына) алуға, патронатқа алуға болмайтын адамның бойындағы
ауруларының тізбесін Қазақстан Республикасының Үкіметі белгілейді.
3. Бір-бірімен некеде тұрмайтын адамдардың белгілі бір баланы бірлесіп
асырап алуына болмайды.
Бала асырап алушы мен асырап алынушы баланың арасындағы жас айырмасы
Некеде тұрмайтын асырап алушы мен асырап алынушы баланың жас айырмасы
кем дегенде он алты жас болуы тиіс. Сот дәлелді деп таныған себептер
бойынша жас айырмасы қысқартылуы мүмкін.
Өгей әкесі (өгей шешесі) бала асырап алғанда, осы баптың 1-тармағында
белгіленген жас айырмасы талап етілмейді.
Бала асырап алуға ата-аналардың, қорғаншылар мен қамқоршылардың келісімі
• Баланы асырап алу үшін оның ата-аналарының келісімі қажет. Жасы он
алтыға жетпеген, кәмелетке толмаған ата-аналардың баласын асырап
алғанда, сондай-ақ олардың ата-аналарының немесе қорғаншыларының
(қамқоршыларының), патронат тәрбиешілерінің келісімі, ал ата-
аналары немесе қорғаншылары (қамқоршылары) болмаған жағдайда -
қорғаншы және қамқоршы органның келісімі қажет.
• Бала асырап алуға ата-аналардың келісімі нотариат куәландырған
немесе ата-анасының қамқорлығынсыз қалған бала тұратын мекеменің
басшысы растаған не бала асырап алу жүргізілген орындағы немесе ата-
ананың тұрғылықты жеріндегі қорғаншы және қамқоршы орган бекіткен
арызда көрсетілуге тиіс, сондай-ақ бала асырап алу ісін жүргізу
кезінде сотта тікелей білдірілуі мүмкін.
Бала асырап алу туралы сот шешімі шығарылғанға дейін ата-аналар бала асырап
алуға өздері берген келісімінің күшін жоюға құқылы.
Ата-аналар нақты адамдарға не нақты адамды көрсетпей-ақ баланы асырап
алуына келісім беруі мүмкін. Қорғаншы және қамқоршы органдар сотқа баланы
асырап алудың бала мүдделеріне сай келетіні туралы қорытынды береді. Мұндай
қорытынды баланы оның өгей әкесі (өгей шешесі) асырап алған кезде талап
етілмейді.
Қорғаншылықта (қамқоршылықта) тұрған балаларды асырап алу үшін олардың
қорғаншыларының (қамқоршыларының) жазбаша түрдегі келісімі қажет. Патронат
туралы шарт бойынша тәрбиеленіп жатқан балаларды асырап алу үшін патронат
тәрбиешілерінің жазбаша түрдегі келісімі қажет.
Ата-аналарының қамқорлығынсыз қалған және тәрбие, емдеу мекемелері мен
басқа да мекемелердегі балаларды асырап алу үшін осы мекемелер басшыларының
жазбаша түрдегі келісімі қажет.
Сот баланың мүдделерін көздей отырып, оны асырап алу туралы осы баптың 1, 4-
6-тармақтарында аталған адамдардың келісімінсіз шешім шығаруға құқылы.
Баланы ата-аналарының келісімінсіз асырап алу
Егер ата-аналарын:
1) сот белгісіз немесе өлген, хабар-ошарсыз кеткен деп таныса;
2) сот әрекетке қабілетсіз деп таныса;
3) сот ата-ана құқықтарынан айырса (осы Заңның 69-бабының 7-тармағындағы
талаптар сақталған жағдайда);
4) баламен бірге тұрмайтын және сот дәлелсіз деп таныған себептер
бойынша алты айдан астам уақыт бойы оны тәрбиелеу мен асыраудан жалтарып
жүрсе, олардың баланы асырап алуға келісімі талап етілмейді. Асырап алуға
баланың келісімі Он жасқа толған баланы асырап алу үшін оның келісімі
қажет. Баланың асырап алынуға келісімін сот белгілейді. Егер бала асырап
алу туралы арыз берілгенге дейін бала асырап алушының үйінде тұрып, оны
өзінің ата-анасы деп есептейтін болса, асырап алуға баланың келісімі бар
деп ұйғарылады.Бала асырап алуға ерлі-зайыптылардың біреуінің келісімі
• Егер баланы ерлі-зайыптылардың екеуі бірдей асырап алмаса, баланы
ерлі-зайыптылардың біреуі асырап алған кезде бала асырап алуға
ерлізайыптылардың екіншісінің жазбаша келісімі талап етіледі.
• Егер ерлі-зайыптылар отбасылық қатынастарды іс жүзінде тоқтатып,
бір жылдан астам уақыт бөлек тұрып жатса және екінші жұбайының
тұрғылықты жері белгісіз болса, бала асырап алу үшін екінші
жұбайдың келісімі талап етілмейді.
• Асырап алынған баланың аты, әкесінің аты және тегі
Асырап алынған баланың өз аты, әкесінің аты және тегі сақталады.
Бала асырап алушының өтініші бойынша, егер бұл баланың мүдделеріне қайшы
келмейтін болса, асырап алынған балаға бала асырап алушының тегі, сондай-ақ
ол ұсынған ат беріледі. Асырап алынған баланың әкесінің аты болып, егер
бала асырап алушы еркек болса, асырап алушының аты, ал егер асырап алушы
әйел болса, асырап алынған баланың әкесі ретінде сол әйел ұсынған адамның
аты танылады. Егер бала асырап алушы ерлі-зайыптылардың тектері әртүрлі
болса, бала асырап алушы ерлі-зайыптылардың келісімдері бойынша, асырап
алынған балаға олардың біреуінің тегі беріледі.
Баланы некеде тұрмайтын ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Бала асырап алу бұл дегеніміз- тегі жағынан бір-бірімен
ешқандай байланысы жоқ адамдарадың арасында ата-аналар мен балалардың
арасында болатынд құқықтық қатынастар орнату болып табылады.
Бала асырап алудағы мақсат – ата-анасы жоқ, отбасының
қамқорлығынсыз қалған, материалдық жағынан қамқорлықты қажет ететін
балаларды қамтамасыз ету. Өз кезегінде балаларыжоқ адамдар бала асырап алу
арқылы өздерінің әкелік және аналық табиғи сезімдерін қанағаттандырады .
Бала асырап алу асырап алушының сотқа берген арызы бойынша
жузеге асырылады . Баланы асырап алу үшін баланың туған ата-анасының
келісімі қажет. Заң ата-аналардың екеуінің де және ажырасуларына
байланысты балалармен бірге тұрмайтындарының да келісімінің болуын талап
етеді. Бала асырап алу үшін Неке және отбасы туралы Заңның 82-бабында
көрсетілген басқа да адамдардың келісімі қажет.Бала асырап алу үшін. Заң
ата-аналардың екеуінің де және ажарасуларына байланысты баларамен бірге
тұрматындарынынң де келесімінің болуын талап етеді. Бала асырап алу үшін
Неке және отбасы туралы Заңының 82-бабында көрсетілген басқа да
адамдардың келісімі қажет.
Бала асырап алу үшін ата-аналық құқықтарынан айырылған немесе
белгілі бір тәртіп бойынша әрекетке қабілетсіздігі анықталған,сондай-ақ
бала асырап алудың алдында бір жыл бойы олардың тұрағы туралы еш хабар
болмасаб ата-аналардың келісісмі талап етілмейді. Сондай-ақ бала асырап алу
үшін алты айдан астам уақыт балаларымен бірге тұрмаған және ешқандай
негісіз балаларын бағып күтуге, тәрбиелеуге араласпай отырған ата-аналардың
келісімі де міндетті емес(Неке және отбасы туралы заңның 83-бабы)
Бала асырап алушының отбасында баланың өсуіне, тәрбиеленуіне
және білім алуына жағдайлар болғанда ғана бала асырап алуға рұқсат етіледі
Неке және отбасы туралы заңның 80-бабына сәйкес екі жыныстың
да кәмелетке толғандары бала асырап алуға құқылы,бала асырап алуға тек
мыналарға тыйым салынады:
• Сот әрекетке қабілетсіз немесе әрекет қабілеттілігі шектеулі деп таныған
адамдар;
• Сот біреуін әрекетке қабілетсіз немесе әрекет қабілеттілігі шектеулі деп
таныған ерлі-зайыптылар;
• сот арқылы ата-аналық құқықтарынан айырылған немесе сот ана-аналық
құқықтарын шектеген адамдар;
• өзіне заңмен жүктелген міндеттерді тисінше орындамағаны үшін қорғаншылы
(қамқоршылық) міндеттерден шеттетілген адамдар
• егер өз кінәләрі бойынша сот шешімімен бала асырап алудың күші жойылса,
бұрынғы бала асырап алушы адамдар;
кәмелетке толмаған балаларға қатысты жағдайда ғана солардың мүддесі
толған баланы асырап алу үшін оның келісімі қажет
бала асырап алынатын баланың аты, әкесінің аты тегі жөнінде
мәліметтер болуы тиіс. Сонымен балаға жаңа есім беру асырап алушының
еркімен жүзеге асырылады, ал оның әкесінің аты алушының еркімен жүзеге
асырылады
Бала ретінде асырап алуға жол берілетін балалар
• Кәмелетке толмаған балаларға қатысты және солардың мүдделеріне
сәйкес қана ұл асырап алуға немесе қыз асырап алуға жол беріледі.
• Қазақстан Республикасының азаматы болып табылатын бұл балаларды
Қазақстан Республикасының аумағында тұрақты тұратын Қазақстан
Республикасының азаматтарына тәрбиелеуге беру мүмкін болмаған
жағдайларда ғана шетелдіктерге асырап алуға, не балалардың
туыстарына осы туыстарының азаматтығы мен тұрғылықты жеріне
қарамастан асырап алуға берілуі мүмкін.
Балалар Қазақстан Республикасының аумағынан тыс жерлерде тұрақты тұратын
Қазақстан Республикасының азаматтарына, балалардың туысы емес шетелдіктерге
аталған балалар осы Заңның 3-тармағына сәйкес орталықтандырылған есепке
қойылған күннен үш ай өткеннен соң асырап алуға берілуі мүмкін.
• Бала асырап алғысы келетін шетелдіктер баланы жеке өзі таңдап
алуға, онымен кемінде екі апта бойы тікелей жақын араласуға,
қорғаншы және қамқоршы органға баланы асырап алғысы келетіні туралы
жазбаша арыз, сондай-ақ мемлекеттік лицензиялар негізінде осындай
қызметті жүзеге асыратын агенттіктер беретін ықтимал ата-аналардың
қаржы жағынан әл-ауқаты, отбасы жағдайы, денсаулық жағдайы, жеке
басының адамгершілік қасиеттері туралы анықтама беруге міндетті.
Баланы асырап алу тәртібі
1. Баланы асырап алуды бала асырап алуға тілек білдірген адамдардың
(адамның) арызы бойынша сот жүргізеді. Бала асырап алу туралы істерді сот
азаматтық іс жүргізу заңдарында көзделген ережелер бойынша ерекше іс
жүргізу тәртібімен жүргізеді.
Балаларды асырап алу туралы істерді сот қорғаншы және қамқоршы
органдардың қатысуымен қарайды.
2. Бала асырап алушының және асырап алынған баланың құқықтары мен
міндеттері (осы заңның 89-бабы) баланы асырап алу туралы сот шешімі заңды
күшіне енген күннен бастап туындайды.
Сот баланы асырап алу туралы соттың шешімі заңды күшіне енген күннен
бастап үш күн ішінде осы шешімнің көшірмесін шешім шығарған орны бойынша
азаматтық хал актілерін жазатын орган мен қорғаншы және қамқоршы органға
жіберуге міндетті.
Бала асырап алу азаматтық хал актілерінің мемлекеттік тіркеуі үшін
белгіленген тәртіппен мемлекеттік тіркелуге тиіс.
Асырап алынуға тиісті балаларды және бала асырап алуға тілек білдірген
адамдарды есепке алу
• Асырап алынуға тиісті балаларды есепке алу осы Заңның 101-бабының 3-
тармағында белгіленген тәртіппен жүзеге асырылады.
• Бала асырап алуға тілек білдірген адамдарды есепке алу облыстық
(республикалық маңызы бар қалалық, астаналық) атқарушы органдар
белгілеген тәртіппен жүзеге асырылады.
Қазақстан Республикасының азаматы болып табылатын балаларды асырап алуға
тілек білдірген шетелдіктерді есепке алу Қазақстан Республикасының Сыртқы
істер министрлігі белгілейтін тәртіппен жүргізіледі.
Бірнеше бала асырап алу
• Бір адамның ағалы-інілі және апалы-сіңлілі (қарындасты) болып
табылатын немесе өзара туыстық қатынасы жоқ бірнеше баланы асырап
алуына болады.
Өзара туыстық қатынасы жоқ асырап алынған балалардың арасында ағалыінілі
және апалы-сіңлілі (қарындасты) сияқты құқықтар мен міндеттер пайда болады.
• Асырап алу балалардың мүдделеріне сай келетін жағдайларды
қоспағанда, ағалы-інілер мен апалы-сіңлілерді (қарындастарын)
әртүрлі адамдардың асырап алуына жол берілмейді.
Бала асырап алуға құқығы бар адамдар
1. Бала асырап алуға бала асырап алушы адамның отбасында баланың қалыпты
дамуы, тәрбиеленуі және білім алуы үшін жағдайлар болған кезде рұқсат
етіледі.
2. Мыналарды:
1) сот әрекетке қабілетсіз немесе әрекет қабілеттілігі шектеулі деп
таныған адамдарды;
2) сот біреуін әрекетке қабілетсіз немесе әрекет қабілеттілігі шектеулі
деп таныған ерлі-зайыптыларды;
3) сот арқылы ата-ана құқықтарынан айырылған немесе сот ата-ана
құқықтарын шектеген адамдарды;
4) өзіне заңмен жүктелген міндеттерді тиісінше орындамағаны үшін
қорғаншылық (қамқоршылық) міндеттерден шеттетілген адамдарды;
5) егер өз кінәлары бойынша сот шешімімен бала асырап алудың күші
жойылса, бұрынғы бала асырап алушы адамдарды;
6) денсаулық жағдайы бойынша ата-ана құқықтарын жүзеге асыра алмайтын
адамдарды қоспағанда, қай жыныстан болса да кәмелетке толған адамдар бала
асырап алушылар бола алады. Баланы асырап алуға, оны қорғаншылығына
(қамқоршылығына) алуға, патронатқа алуға болмайтын адамның бойындағы
ауруларының тізбесін Қазақстан Республикасының Үкіметі белгілейді.
3. Бір-бірімен некеде тұрмайтын адамдардың белгілі бір баланы бірлесіп
асырап алуына болмайды.
Бала асырап алушы мен асырап алынушы баланың арасындағы жас айырмасы
Некеде тұрмайтын асырап алушы мен асырап алынушы баланың жас айырмасы
кем дегенде он алты жас болуы тиіс. Сот дәлелді деп таныған себептер
бойынша жас айырмасы қысқартылуы мүмкін.
Өгей әкесі (өгей шешесі) бала асырап алғанда, осы баптың 1-тармағында
белгіленген жас айырмасы талап етілмейді.
Бала асырап алуға ата-аналардың, қорғаншылар мен қамқоршылардың келісімі
• Баланы асырап алу үшін оның ата-аналарының келісімі қажет. Жасы он
алтыға жетпеген, кәмелетке толмаған ата-аналардың баласын асырап
алғанда, сондай-ақ олардың ата-аналарының немесе қорғаншыларының
(қамқоршыларының), патронат тәрбиешілерінің келісімі, ал ата-
аналары немесе қорғаншылары (қамқоршылары) болмаған жағдайда -
қорғаншы және қамқоршы органның келісімі қажет.
• Бала асырап алуға ата-аналардың келісімі нотариат куәландырған
немесе ата-анасының қамқорлығынсыз қалған бала тұратын мекеменің
басшысы растаған не бала асырап алу жүргізілген орындағы немесе ата-
ананың тұрғылықты жеріндегі қорғаншы және қамқоршы орган бекіткен
арызда көрсетілуге тиіс, сондай-ақ бала асырап алу ісін жүргізу
кезінде сотта тікелей білдірілуі мүмкін.
Бала асырап алу туралы сот шешімі шығарылғанға дейін ата-аналар бала асырап
алуға өздері берген келісімінің күшін жоюға құқылы.
Ата-аналар нақты адамдарға не нақты адамды көрсетпей-ақ баланы асырап
алуына келісім беруі мүмкін. Қорғаншы және қамқоршы органдар сотқа баланы
асырап алудың бала мүдделеріне сай келетіні туралы қорытынды береді. Мұндай
қорытынды баланы оның өгей әкесі (өгей шешесі) асырап алған кезде талап
етілмейді.
Қорғаншылықта (қамқоршылықта) тұрған балаларды асырап алу үшін олардың
қорғаншыларының (қамқоршыларының) жазбаша түрдегі келісімі қажет. Патронат
туралы шарт бойынша тәрбиеленіп жатқан балаларды асырап алу үшін патронат
тәрбиешілерінің жазбаша түрдегі келісімі қажет.
Ата-аналарының қамқорлығынсыз қалған және тәрбие, емдеу мекемелері мен
басқа да мекемелердегі балаларды асырап алу үшін осы мекемелер басшыларының
жазбаша түрдегі келісімі қажет.
Сот баланың мүдделерін көздей отырып, оны асырап алу туралы осы баптың 1, 4-
6-тармақтарында аталған адамдардың келісімінсіз шешім шығаруға құқылы.
Баланы ата-аналарының келісімінсіз асырап алу
Егер ата-аналарын:
1) сот белгісіз немесе өлген, хабар-ошарсыз кеткен деп таныса;
2) сот әрекетке қабілетсіз деп таныса;
3) сот ата-ана құқықтарынан айырса (осы Заңның 69-бабының 7-тармағындағы
талаптар сақталған жағдайда);
4) баламен бірге тұрмайтын және сот дәлелсіз деп таныған себептер
бойынша алты айдан астам уақыт бойы оны тәрбиелеу мен асыраудан жалтарып
жүрсе, олардың баланы асырап алуға келісімі талап етілмейді. Асырап алуға
баланың келісімі Он жасқа толған баланы асырап алу үшін оның келісімі
қажет. Баланың асырап алынуға келісімін сот белгілейді. Егер бала асырап
алу туралы арыз берілгенге дейін бала асырап алушының үйінде тұрып, оны
өзінің ата-анасы деп есептейтін болса, асырап алуға баланың келісімі бар
деп ұйғарылады.Бала асырап алуға ерлі-зайыптылардың біреуінің келісімі
• Егер баланы ерлі-зайыптылардың екеуі бірдей асырап алмаса, баланы
ерлі-зайыптылардың біреуі асырап алған кезде бала асырап алуға
ерлізайыптылардың екіншісінің жазбаша келісімі талап етіледі.
• Егер ерлі-зайыптылар отбасылық қатынастарды іс жүзінде тоқтатып,
бір жылдан астам уақыт бөлек тұрып жатса және екінші жұбайының
тұрғылықты жері белгісіз болса, бала асырап алу үшін екінші
жұбайдың келісімі талап етілмейді.
• Асырап алынған баланың аты, әкесінің аты және тегі
Асырап алынған баланың өз аты, әкесінің аты және тегі сақталады.
Бала асырап алушының өтініші бойынша, егер бұл баланың мүдделеріне қайшы
келмейтін болса, асырап алынған балаға бала асырап алушының тегі, сондай-ақ
ол ұсынған ат беріледі. Асырап алынған баланың әкесінің аты болып, егер
бала асырап алушы еркек болса, асырап алушының аты, ал егер асырап алушы
әйел болса, асырап алынған баланың әкесі ретінде сол әйел ұсынған адамның
аты танылады. Егер бала асырап алушы ерлі-зайыптылардың тектері әртүрлі
болса, бала асырап алушы ерлі-зайыптылардың келісімдері бойынша, асырап
алынған балаға олардың біреуінің тегі беріледі.
Баланы некеде тұрмайтын ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz