Дәрігердің кәсіби деформациясы туралы

Кіріспе

Дәрігерлік практаканың бай қазынасының медициналық психологиялық бағасы дәрігер болып табылады. Дәрігерлік маман иесі басқа мамандықтардан ерекше. Бірінші жағдайда дәрігердің науқастармен жұмысы, психологиялық түр келбеті қалыптасқаннан адамды индивид түрде қалыптастыратын көп түрлі қоғамдық байланыста болуы. Осыған орай дәрігер медициналық маман ғана емес, ол алдымен азамат және қоғамдық қызметкер, ол тек медицинада ғана емес мемлекеттің барлық қоғамдық өңірінде науқастың қызығушылығы мен ажырамас сұрақтарында да терең білімді болуы міндетті. Ғылыми және медициналық міндеті азаматтықтан тыс ғылымды және медициналық қызметті мойындамаған Повлов: “не істесемде күшім жеткенше ең алдымен өз Отаныма қызмет етемін”, - дейді. Осыған байланысты дәрігердің кең білімі әлдеқайда толық және терең болуы керек.
Нағыз дәрігердің ауруға көмек беруге тырысуы ауру адамды толық емдегенде ғана жүзеге асады. Емдеуші дәрігер өз үшін аурудың даму ерекшеліктерін тереңірек және толығырақ ашып қоймай, ауру адамның тұлғалық сапаларын анықтайды. Қорытындылап келгенде, ауру адамды болжауға, сонымен қатар емдеуге көзқарастардың жүйесі құрылады. Ауру адамның жазылып кетуіне сенімі көптеген жағдайларда өз тиімділігін тигізеді және дәрігерге деген сенімі науқастың тез жазуылуына үлкен септігін тигізеді.

Кәсіби қызмет және тұлғалық аймақта деформация көрінісін арасында,байланыстардың алуан түрлі болуы, кәсіптік деформацияның табиғи құрылымын ашуда көптеген қиындықтар әкелді.
Кәсіптік деформация даму барысында, тұлғаның спецификалық өзгеріс міселесін зерттей келе, негативті қоғамдық психологиялық көріністердің орны ерекше екені анықталды. Ол тұрақтылықпен сипатталып, түрлі жағдайлардың құрылымына кіре алады. Оларға: адамдарға деген ашу ыза,қатулық, басқа адамның ауыртпашылығын қабылдағысы келмеу, адамгершілік пен мейірімділік болмауы, коммуникабельділіктің төмен болуы, басқа адамды түсінгісі келмеу, сыпайылықтың болмауы, өтірік айту, жауапсыздық, дөрекілік жатады.
Қоғамға кері әсерін тигізетін көріністер, қоғамдық қалыптарды бұзып, социумға зияндық әкеледі. Оларға:түрлі бюрократикалық өзгерістер, кек алу, саяси және құқықтық талаптардың бұзылуы жатады.Қоғамдық қалыптардан туындайтын өзгерісті "Қоғамдық патология" деп атайды. Қоғамдық патология, қоғам мен тұлғалардың көзқарасына зиян тигізеді. Аталған көріністер арасындағы шекара кей жағдайда салыстырмалы екені баршаға мәлім. Әдебиеттерді талқылай келе, кәсіби қызмет, тұлғаға талаптар қою арқылы, оған арнайы бір білім беріледі. Соның нәтижесінде, ұзақ жылдарға созылған типтік есептерді шығару кәсіби білімді, сұхбат стилін қалыптастырумен қатар, кәсіби қылықтарды да орнатуға ықпал жасайды.

Пән: Валеология
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 9 бет
Таңдаулыға:

Дәрігердің кәсіби деформациясы
Дәрігерлік практаканың бай қазынасының медициналық психологиялық бағасы дәрігер болып табылады. Дәрігерлік маман иесі басқа мамандықтардан ерекше. Бірінші жағдайда дәрігердің науқастармен жұмысы, психологиялық түр келбеті қалыптасқаннан адамды индивид түрде қалыптастыратын көп түрлі қоғамдық байланыста болуы. Осыған орай дәрігер медициналық маман ғана емес, ол алдымен азамат және қоғамдық қызметкер, ол тек медицинада ғана емес мемлекеттің барлық қоғамдық өңірінде науқастың қызығушылығы мен ажырамас сұрақтарында да терең білімді болуы міндетті. Ғылыми және медициналық міндеті азаматтықтан тыс ғылымды және медициналық қызметті мойындамаған Повлов: "не істесемде күшім жеткенше ең алдымен өз Отаныма қызмет етемін", - дейді. Осыған байланысты дәрігердің кең білімі әлдеқайда толық және терең болуы керек.
Нағыз дәрігердің ауруға көмек беруге тырысуы ауру адамды толық емдегенде ғана жүзеге асады. Емдеуші дәрігер өз үшін аурудың даму ерекшеліктерін тереңірек және толығырақ ашып қоймай, ауру адамның тұлғалық сапаларын анықтайды. Қорытындылап келгенде, ауру адамды болжауға, сонымен қатар емдеуге көзқарастардың жүйесі құрылады. Ауру адамның жазылып кетуіне сенімі көптеген жағдайларда өз тиімділігін тигізеді және дәрігерге деген сенімі науқастың тез жазуылуына үлкен септігін тигізеді.

Кәсіби қызмет және тұлғалық аймақта деформация көрінісін арасында,байланыстардың алуан түрлі болуы, кәсіптік деформацияның табиғи құрылымын ашуда көптеген қиындықтар әкелді.
Кәсіптік деформация даму барысында, тұлғаның спецификалық өзгеріс міселесін зерттей келе, негативті қоғамдық психологиялық көріністердің орны ерекше екені анықталды. Ол тұрақтылықпен сипатталып, түрлі жағдайлардың құрылымына кіре алады. Оларға: адамдарға деген ашу ыза,қатулық, басқа адамның ауыртпашылығын қабылдағысы келмеу, адамгершілік пен мейірімділік болмауы, коммуникабельділіктің төмен болуы, басқа адамды түсінгісі келмеу, сыпайылықтың болмауы, өтірік айту, жауапсыздық, дөрекілік жатады.
Қоғамға кері әсерін тигізетін көріністер, қоғамдық қалыптарды бұзып, социумға зияндық әкеледі. Оларға:түрлі бюрократикалық өзгерістер, кек алу, саяси және құқықтық талаптардың бұзылуы жатады.Қоғамдық қалыптардан туындайтын өзгерісті "Қоғамдық патология" деп атайды. Қоғамдық патология, қоғам мен тұлғалардың көзқарасына зиян тигізеді. Аталған көріністер арасындағы шекара кей жағдайда салыстырмалы екені баршаға мәлім. Әдебиеттерді талқылай келе, кәсіби қызмет, тұлғаға талаптар қою арқылы, оған арнайы бір білім беріледі. Соның нәтижесінде, ұзақ жылдарға созылған типтік есептерді шығару кәсіби білімді, сұхбат стилін қалыптастырумен қатар, кәсіби қылықтарды да орнатуға ықпал жасайды.

Адам басқа бір тұлғамен танысқанда, ең алдымен тұлға ретінде бағаласа, оның мамандығы жаңа танысқан адам жөнінде арнайы түсінік қалыптастыруға өз ізін қалдырады. Рольдік позицияны түсіну барысында, адам өзін сұхбат жүргізуші адамның орнына қойып, өзінің өрекетін жоспарлай алады. Егер төлға рольдік арақатынасты өмірдің барлық саласына араластыратын бола, онда оның әрекеті адекватсыз болып, онымен тіл табысу қиындыққа соғады.
Деформацияның көрініс беруін бірнеше мысалдармен келтіруге болады. Көптеген ұстаздар, сөйлеу мәнері мен дидактикалығымен ерекшеленеді. Жоғары оқу орындағы әрекеттер, оның тұлғалық және сұхбат барысында да өз көрінісін береді. Сонымен қатар, автолитарлықтың артық байқалуы, ұжымның қалыптасуын тежеп, студенттердің өз-өзін адекватты емес бағалауына және невроздың дамуына әкеледі. Мұндай ұстаздар, студентті тек "типтік көрініс беруші" ретінде қабылдап, жеке ерекшеліктеріне назар аудармай,оған эффективті әсер етуін төмендетеді.
Жоғарғы оқу орындарындағы оқытушылардың кәсіби деформациясы, берілетін ақпараттардың көптілігіне байланысты. Лекция барысында көптеген сөздік штамптардың қолданылуымен байланысты. Бір жағынан,бұл жылдар барысында оқытушының жұмысын жеңілдетеді, бірақ дәрістің мазмұнына кері әсерін тигізіп, бір типтілікке әкеледі.
Дәрігерлер үшін, науқаспен сұхбаттасу барысында, оны аса ынтамен тыңдау, ауру жөніндегі нақты түсінік қалыптастыру, сырқаттың жазылып кетуі жөнінде нақасты тыныштандыру, уайымын басу, оны сендіру маңызды. Бірақ, кейде дәрігер-хирургтардың қажет емес жердегі спецификалыќ әзілдері, олардың адамдармен қарым-қатынасын қиындатады. Дәрігерлерде кәсіптік деформация, уақытты үнемдеуге бағытталған, кәсіби термин сөздерді қолдану ретінде корінеді.
Деформация ерекшеліктерін мамандықпен қатар, адамның қызметтегі лауазымы анықтайды. Үнемі бұйрық беретін кісіпкерде өркөкіректілік байқалып, шындақты адекватты қабылдау мен өзіне сын көзбен қарау әлсірейді.
Мамандық, уақыт адамның мінезін өзгертеді. Ал мамандықты таңдау о бастан тұлғаның өзіне байланысты.
Мына сұраққа жауап алу аса маңызды: "Кәсіптік деформация ненің әсерінен дамиды?" Онтогенез бойынша мынадай жолдар белгілі: жетілу, оқу, субъекттің шығармашылығы. Бұл жағдайда жетілуге, жеке дамудың жалғасы ретінде, кәсіптік деформациясының дамуы жатады. Аналогы болып, түрлі адамдардың, басшылардың қызметтік қасиеттері мен сапалықты талап ету мақсатындағы психологиялық әсері табылады. Субъекттің шығармашылықтың белсенділігі, тұлға деформациясын тудыратын психологиялық тәжірибе аспектісінің қалыптасуы, кейбір жағымды және жағымсыз мүмкінділіктердің жоғалуы мен психологиялық дамуына әкеледі. Зерттеулердің қорытындысы бойынша, адамдар психологиялық тұрғыдан әлсіз болғанша, күшті болуға ұмтылатыны анықталған.
Кәсіптік деформацияның қазіргі таңда дамуының заңдылыќтарын зерттеу үшін, ең алдымен оны тудыратын жағдайлар мен шарттарды, даму үдісін анықтау керек. Ол деформацияның себебін, табиғатын, ерекшеліктерін ашуға мүмкіндік береді.

Дәрігердің қарапайымдылығы - ең көп қажеттіліктің болып табылады. Қазіргі таңда медицина көптеген таңғажайып табыстарға жетті. Бірақ осы шақта біз көбін білмейміз білгенімізге қарағанда, біз әр уақытта барлық науқасқа көмек бере алмаймыз, көмектесуімізге қарағанда, бірақ шындығында біз ардайым ұмтылып талаптанамыз және осыны игеруді қалаймыз.
Дәрігердің өмірі - бұл әрдайым университет және ешқашан аяқталмайды. Әрбіраялдамадаөмірдітану, әдейібілімменкөмкерілген
Қоғамныңпайдасыүшінөмірбойыоқубұл дәрігерліктіңбелгісі, клиницист А.А. Остроумовтыңжазуыбойынша.
Дәрігердіңоптимистілігіоныңнауқаста рғакөмектескендепарасатты, саналыжәнееңбастысыөзініңбілімінежә нефактикалықтәжірибесінентұрады. Бұлдәрігердіңқарапайымдылығы мен сырт келбетінбайланыстылығы. Кезкелгенжақсыдәрігердіңабыройыәрқа шандаоныңқарапайымдылығындасақталад ы, оларөзін-өзіжарнамаетудіталапетпейд іжәнекерісінше, кезкелгенпайдаболғандарменменсуқара пайымемес. Кейбірдәрігерлердіалыпқарауғаболады , мысалыолардыңбілімдәрежесініңтөменд ігінауқастарменқарым-қатынасындатуы ндайтынмәселелердібайқатпасүшінолар өздерініңкөкіректігін, менмендігінпайдаланады.
Дәрігердіңәділеттілігі - маңыздымәселелердіңбіріболыптабылад ы. Оныңқашаалмайтынерекшеіс-әрекетінің бірі, әрбір медицина қызметкерініңнегізгіміндетінауқасты ңжағдайытуралы, туыстарынынаоныңтағдырыжайлынауқасқ ашындықтыайтукерек. Қазіргідәрігерлердіңойларынша медицина барлығынақұдіреттісекілдібірақтәжір ибесі аз дәрігерлероптимизмніңшексізтууынаже ңіскедегенсенімісәйкескелмейді. Әрқашандәрігердіңжағдайы, ауру туралышындықтыайтуоңайемес. Бірақнауқасқажалғанайтуғарұхсатжоқ. Олболмайтынкезкелгенмәселеде де болмайтынжағдай, сондай-ақуайымға толы қарым-қатынастаерекшемәнгеие. Бұлжағдайдашындықтыжасырмайдәрігерн ауқастың психологиясынақарамайбарлықшындықты айтуғаміндетті. Оләрқашаннауқастыңтағдырыжайлыбелгі лердіайтуғаміндеттіемес, бірақол хабар береалмайды, маманретіндежәнеазаматретіндеде, Бұлшынмәніндеісжүзіндеболуыкерек, тек сөзжүзіндеғанаемес - депПиролов жазған, "әрбіротанынсүйушіазаматтынжүрегінд е"
Дәрігердің әділеттілігі - дәрігердіңеңжоғарғықасиеттерініңбір і. Осыданкелеоныңарманы, өміргедегенқұштарлығыоянады, тағы да Цицеронныңсөзінеоралайық "ешкімгежамандықжасамайдыжәнеқоғамғ акөмекәкеледі"
Дәрігердің жұмысыешқашаноңайболмаған. Дәрігердіңпратикалықжұмысыныңқиынша рттарынсипаттайотырып, С:П.Боткин былайдеген дәрігерлерпрактикалықжұмыскезінде жеңіскежетедіжәнежеңілістергеұшырай ды осы кездеөмірдің жағдайынашарлапкетпесүшіншынжүрекпе н ісәрекетіндеатағы болу керек.
Дәрігердің атағы - оныңбарлықөмірінің идеалы ретіндеқалыптасқан. Оның идеалы ерекшетамаша. Ол адамның қуаныштыэнтузиазмадан, өмірлікденсаулықтан, бағыттантұрады. Дәл осы идиалдәрігердіңмедициналықжәнежанды қстимулыныңжүргізушісіболыптабылады . Дәрігерөзініңбарлықидеалдарынкөтеру арқылықолынанкелмейтіншаруаларынбіт іреді, емдей алмайтынаурулардыемдейді. Дәрігердіңадалдығыбіржүйелітолықеме сболғанда, парасаттымаманныңқимыләрекетінешекқ ою. Адалдықдегентүсінісөлшемсіз, шексіз. Кезінентарағанхалықтыңденсаулығыүші ндайынболуыкерек. Кезіндеқанорталықинститутыныңнегізі нсалушы, совет одағыныңдәрігері Богданов (1873-1928)өзініңөмірі, тағдырыжайлыойланбастанауыржағдайда жатқанстуденттіңөмірінсақтапқалуүші ннауқаспенқанауыстырады. Нәтижесінде, студенттіңөмірісақталыпқұтқарылады, ал өзіА.А.Богдановқайтысболды. Оладамныңөмірінсақтаперлікпенқайтыс болады. Мұндайжағдайдағыкөріністернағызмама нғатәнжанқиярлық қасиет.
Жанқиярлық дәрігероныңіс-әрекетіндекөрінеді, жанқиярлықісәрекеттербатырлықты алым арқылыкөрсетуемес, оларнауқастыңжағдайын, өмірінқұтқарудамаңыздықадамболыптаб ылады.Медицинақызметініңмаңыздымәсе лерініңбірібәрімізгебелгілі, аурудыңпайдаболудағыбелгілері, науқастыңтолықжазылыпкетуіішінде. Қауіптіинфекциялықаурулардыңдамуықа рқындықұштарлықпенбілімніңдамуықазі ргітаңдағы медицина саласыныңдамуыныңкөрінісі.Осыныды 200-жыл бұрындәрігерС.Н.Андриевскийсібірлік жараныңпайда болу себебінанықтауүшінөзінетәжірибежина ды.
Атақтыорысжәне Совет одағыныңғалымыН.Ф.Гамамея (1859-1949) XIX ғ-дыңаяғындаөзінеқұтырғанғақарсыдәр іегіптәжірибежасапкөрді. Ал, З.В.Ермальева (1898-1975) халерлівивриондардыөзінетәжірибежас апкөрді,және әрқашандабұл жанқиярлық істер науқас қатаң жауапкершілікпен қарауда дәрігерлікте өтірік айтпа
Дәрігердің сөзі тез айығудың үлкен себептігін тигізеді және дұрыс сөйлемеген жағдайда науқас жағдайының нашарлауына әсеретеді.Бұл жерде еске салатын бір жайторыспсихоневрологыжәненейрофизи ологыВ.М.Бехтерева: Егернауқасдәрігерменсөйлескенненк ейінөзінжеңілсезінбесе - ондаолдәрігеремес,- дейді.
Ғалымдар-дәрігердіңсөзінауқастыемде удемаңыздырөлатқаратынындәлелдеді. Егердәрігернемесебасқада медицина қызметкерлерісөздердідұрысқолданбас а,науқаспенқарым-қатынастаүлкенкеде ргігеұшырайдыжәнебұлжағдайнауқастың жағдайынтөмендетіпжіберуіәбденмүмкі н.
Көптегенситуациялық жағдайлардәрігердің жұмысындаөтекөпкездеседі. Медицина қызметкерініңәбігергетүсуі, басқадаәрекетер ,мазасыздануы ,науқастыңмедицинағадегенсенімінтөм ендетеді.
Науқасдәрігерден не күтеді? Науқас не болғанынбілмейді, өзіне не болғанынбілгісікеледі, яғнидәрігердиогнозқоятынынкүтеді.
Және де науқас тез тәуірболуыүшін не істеукерек, дәрініқаймезгілдеішіп, прцедуранықаймезгілдеқабылдаукерек, қандай диета сақтау, тағамішутәртібі, емдеушараларықаншауақытқасозылатыны н, науқастыңжазылумүмкіндіктеріжәне де болашақеңбеккежарамдылығықаншалықты екенінбілгісікеледі.
Науқасөзінің тез арадажазылыпкетуітуралыауруысоншалы қтықауіптіемесекеннінестігісікеледі . Солкездедәрігердиогноздыжеткізгенде оғанкүшқайратберіпжеткізутиіс.
Диогноздыжеткізгенкезде, түсініктіжәнеқарапайымтілдеайтып, терминдердіқолданбауғатырысып, өрескелсөздердіқолданбауқажет.
БелгіліағылшынхирургіКэланжазғандай : Кез-келгентәсілменадамғажаманесті летіндиогноздыайтуданқашпаңыз, әринекейбірнауқастарбарлықшындықтыа йтуынталапетеді, дегенмендиогноздықарапайымтүрденауқ асқақаттыәсертигізбейтіндейқылыпайт уқажет.
Дәрігердиогноздыайтаркездеоныңдәріг ерлікміндетінемес, адамгершілігібіріншіорындатұруыкере к. Мысалы, Науқасқа гипертония айтудыңорнынақанқысымыжоғарыдепайтқ анжөн, Рак депайтқаннан, жаңаданпайдаболыпкележатқанісікдеге нжұмсақтауестіледі. Әсіресе, емделмейтін ауру туралыжеткізуқиын, ол Рак, СПИД.
Кейбіреулердіөзініңқатерліауруытура лыбіліптұрып, оны сезінбейдәрі-дәрмектіқабылдап, ауыратынынұмытқысыкеледі. Ал кейбіреуікерісінше, сәлауырыпқалса, қаттыұайымдапжүреді. Дүниеденкетейіндепжатқаннауқаспенқа рым-қатынасжүргізудіңмәніжоқсияқты, бірақоладаммен де моральдіқарым-қатынаскөрсетукерек.
Дәрігер науқастың туыстарына белгілі бір уақытты бөлуі қажет.Егер уақыт бостан-босқа өткізеді деп саналса науқас белгілі бір ауруын асқындыруы мүмкін.Науқас уақытында емін қабылдаса,ауруын жеңуіне мүмкіндігі болады.Сөйтіп отбасына, туысқандарына және достарына оралады және өзінің қалаған арманына жетеді. Қоршаған ортамен қарым-қатынаста болады.
Аурудың отбасы ішінде қалыпты қарымқатынас болса,онда оның сауығуына мүмкіндігі зор.Сондайақ отбасының ішінде ұрыс жағдай болма,науқастың сауығуын жоққа
шығарады.
Көп жағдайда туғантуысқандарына, отбасыларына,достарына психологиялық жағынан демеу көрсету қажет бұл дәрігердің борышы. Дәрігер-науқастың туған туысқандарында қарымқатынаста өзін сенімді ұстауы керек,науқасқа қарағанда оның туыстарына қауіпті жағдайды ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.