Қылмсытық іс жүргізу
І Кіріспе
ІІ Негізгі бөлім
1. Азаматтық іс жүргізудегі сот шығындары.
Қорғаушының заң көмегіне ақы төлеуі.
1.2. Қылмыстық сот ісін жүргізуге қатысқан адамдардың шыққан
шығындарын өтеу.
1.3. Іс жүргізу шығындары
2. Қылмыстық іс жүргізудегі күштеу(мәжбүрлеу) шаралары
Сезіктіні ұстау
2.1. Азаматтардың қылмыс жасаған адамдарды ұстауға құқығы.
2.2. Қылмыс жасады деп сезік кетірген адамды ұстау тәртібі
2.3. Ұсталған адамды жеке тінту
2.4.Қылмыс іс жасады деген сезік бойынша ұсталғандарды қамауда
ұстаудың тәртібі.
3. Жеке тұлға азаматтық құқық субьектісі.
4. Экономикалық қызметті құқықтық реттеу.
4.1.Қаржылық құқықтық негіздері.
Қортынды
Қолданылған әдебиеттер.
ІІ Негізгі бөлім
1. Азаматтық іс жүргізудегі сот шығындары.
Қорғаушының заң көмегіне ақы төлеуі.
1.2. Қылмыстық сот ісін жүргізуге қатысқан адамдардың шыққан
шығындарын өтеу.
1.3. Іс жүргізу шығындары
2. Қылмыстық іс жүргізудегі күштеу(мәжбүрлеу) шаралары
Сезіктіні ұстау
2.1. Азаматтардың қылмыс жасаған адамдарды ұстауға құқығы.
2.2. Қылмыс жасады деп сезік кетірген адамды ұстау тәртібі
2.3. Ұсталған адамды жеке тінту
2.4.Қылмыс іс жасады деген сезік бойынша ұсталғандарды қамауда
ұстаудың тәртібі.
3. Жеке тұлға азаматтық құқық субьектісі.
4. Экономикалық қызметті құқықтық реттеу.
4.1.Қаржылық құқықтық негіздері.
Қортынды
Қолданылған әдебиеттер.
Қоғамда азаматтардың құқықтарын, мүдделерін - әртүрлі қылмыстық қиянаттардан қорғау, қоғамдық тәртіпті нығайту арқылы мемлекет асыратын әртүрлі іс-шараларды құқық қорғау органдары мен тағы да басқа арнайы орындар іске асырады.
Республикада жүгізіліп жатқан құқтық реформа сот билігін жетілдіруге “сот ” билігін күшейтуге оған мемілекттік заң шығарушы және атқарушы бөлікен қатар үш билік рөлін беруге бағытталған. Сот билігі Қазақстан Республикасының атынан жүзеге асырылады және өзіне азаматтар мен ұйымдардың құқықтары мен бостандықтарын заңды мүдделерін қорғауды Республика Конституциясының заңдарының өзге де құқықтарының нормативтік құқықтық актілері, халқықаралық шарттарының орындалуын қамтассыз етеуді мақсат етіп қояды .
Қылмсытық іс жүргізу түсінігі жөнінде айтқанда бұл қызметті сот , алдын-ала тегеу анықтау және прократура органдары атқарумен қатар жеке тұлғлардың да (азаматтардың) мұндай іс жүргізуге қатысқандықтарын ескеру қажет. Бұл жерде тұлғалардың іс жүргізуіне қатысуларына белгіленген құқықтары мен міндеттері заңда
көрсетілген.
Қылмыстық іс жүргізу деген – бұл заңмен реттелген соттың , алдын-ала тергеу, анықтау және прократура органдарының қоғам мен азаматтардың мүдделерін қылмысттық қиянатттардан қорғауға байланысты өз міндеттерін орындау мақсатында жеке тұлғаларды қатыстыра отырып атқаратын қызмет жүйесі, сондай- ақ осы қызмет саласында туындап қалыптасатын құқықтық қатынастар жүйесі болып табылады.
Республикада жүгізіліп жатқан құқтық реформа сот билігін жетілдіруге “сот ” билігін күшейтуге оған мемілекттік заң шығарушы және атқарушы бөлікен қатар үш билік рөлін беруге бағытталған. Сот билігі Қазақстан Республикасының атынан жүзеге асырылады және өзіне азаматтар мен ұйымдардың құқықтары мен бостандықтарын заңды мүдделерін қорғауды Республика Конституциясының заңдарының өзге де құқықтарының нормативтік құқықтық актілері, халқықаралық шарттарының орындалуын қамтассыз етеуді мақсат етіп қояды .
Қылмсытық іс жүргізу түсінігі жөнінде айтқанда бұл қызметті сот , алдын-ала тегеу анықтау және прократура органдары атқарумен қатар жеке тұлғлардың да (азаматтардың) мұндай іс жүргізуге қатысқандықтарын ескеру қажет. Бұл жерде тұлғалардың іс жүргізуіне қатысуларына белгіленген құқықтары мен міндеттері заңда
көрсетілген.
Қылмыстық іс жүргізу деген – бұл заңмен реттелген соттың , алдын-ала тергеу, анықтау және прократура органдарының қоғам мен азаматтардың мүдделерін қылмысттық қиянатттардан қорғауға байланысты өз міндеттерін орындау мақсатында жеке тұлғаларды қатыстыра отырып атқаратын қызмет жүйесі, сондай- ақ осы қызмет саласында туындап қалыптасатын құқықтық қатынастар жүйесі болып табылады.
1. Сапарғалиев Ғ. Қазақстан Республикасының Конституциялық құқығы. Оқулық, Алматы, 1995 ж.
2. С.Баққұлов /Құқық негіздері/ Оқулық, 2-басылым. Аламаты. 2004.-
248-бет
3. Қазақстан Республикасының мемлекеті менқұқық негіздері. Құрастырған Е.Баянов. Алматы, 2003.
4. Қазақстан Республикасының Қылмыстық іс жүргізу кодексі. Алматы,2004 ж.
5. Қазақстан Республикасының Азаматтық іс жүргізу кодексі. Алматы,2004 ж.
2. С.Баққұлов /Құқық негіздері/ Оқулық, 2-басылым. Аламаты. 2004.-
248-бет
3. Қазақстан Республикасының мемлекеті менқұқық негіздері. Құрастырған Е.Баянов. Алматы, 2003.
4. Қазақстан Республикасының Қылмыстық іс жүргізу кодексі. Алматы,2004 ж.
5. Қазақстан Республикасының Азаматтық іс жүргізу кодексі. Алматы,2004 ж.
Жоспар
І Кіріспе
ІІ Негізгі бөлім
1. Азаматтық іс жүргізудегі сот шығындары.
Қорғаушының заң көмегіне ақы төлеуі.
1.2. Қылмыстық сот ісін жүргізуге қатысқан адамдардың шыққан
шығындарын өтеу.
1.3. Іс жүргізу шығындары
2. Қылмыстық іс жүргізудегі күштеу(мәжбүрлеу) шаралары
Сезіктіні ұстау
2.1. Азаматтардың қылмыс жасаған адамдарды ұстауға құқығы.
2.2. Қылмыс жасады деп сезік кетірген адамды ұстау тәртібі
2.3. Ұсталған адамды жеке тінту
2.4.Қылмыс іс жасады деген сезік бойынша ұсталғандарды қамауда
ұстаудың тәртібі.
3. Жеке тұлға азаматтық құқық субьектісі.
4. Экономикалық қызметті құқықтық реттеу.
4.1.Қаржылық құқықтық негіздері.
Қортынды
Қолданылған әдебиеттер.
Кіріспе
Қоғамда азаматтардың құқықтарын, мүдделерін - әртүрлі қылмыстық
қиянаттардан қорғау, қоғамдық тәртіпті нығайту арқылы мемлекет асыратын
әртүрлі іс-шараларды құқық қорғау органдары мен тағы да басқа арнайы
орындар іске асырады.
Республикада жүгізіліп жатқан құқтық реформа сот билігін жетілдіруге
“сот ” билігін күшейтуге оған мемілекттік заң шығарушы және атқарушы
бөлікен қатар үш билік рөлін беруге бағытталған. Сот билігі Қазақстан
Республикасының атынан жүзеге асырылады және өзіне азаматтар мен
ұйымдардың құқықтары мен бостандықтарын заңды мүдделерін қорғауды
Республика Конституциясының заңдарының өзге де құқықтарының нормативтік
құқықтық актілері, халқықаралық шарттарының орындалуын қамтассыз етеуді
мақсат етіп қояды .
Қылмсытық іс жүргізу түсінігі жөнінде айтқанда бұл қызметті сот ,
алдын-ала тегеу анықтау және прократура органдары атқарумен қатар жеке
тұлғлардың да (азаматтардың) мұндай іс жүргізуге қатысқандықтарын ескеру
қажет. Бұл жерде тұлғалардың іс жүргізуіне қатысуларына белгіленген
құқықтары мен міндеттері заңда
көрсетілген.
Қылмыстық іс жүргізу деген – бұл заңмен реттелген соттың , алдын-ала
тергеу, анықтау және прократура органдарының қоғам мен азаматтардың
мүдделерін қылмысттық қиянатттардан қорғауға байланысты өз міндеттерін
орындау мақсатында жеке тұлғаларды қатыстыра отырып атқаратын қызмет
жүйесі, сондай- ақ осы қызмет саласында туындап қалыптасатын құқықтық
қатынастар жүйесі болып табылады.
1 Азаматтық іс жүргізудегі сот шығындары.
Қорғаушының заң көмегіне ақы төлеуі.
Қорғаушының заң көмегіне ақы төлеу қолданылып жүрген заңдарға сәйкес
жүргізіледі.
Қылмыстық рпоцесті жүргізетін орган, бұған негіз болған жағдайда
сезіктіні, айыпталушыны заң көмегіне ақы төлеуден толық немесе ішнанра
босатуға құқылы. Бұл ретте адвокаттың еңбегіне ақы төлеу республикалық
бюджет қаражатының есебінен жүргізіледі. Адвокаттардың кңбегіне қаы төлеу
алдын ала тергеуге немесе сотқа клиентпен келісім жасамай, тағайындау
бойынша қатысқан жағдайда да республикалық бюджет қаражатының есебінен
жатқызылуы мүмкін.
1.1 Қылмыстық сот ісін жүргізуге қатысқан адамдардың
шыққан шығындарын өтеу.
1. Қылмыстық сот сін жүргізу тәртібімен жәбірленушінің, азаматтық
талапкердің, азаматтық жауапкердің, олардың заңды өкілдерінің,
қорғалушы мен сеніп тапсырушы, үшін тегін заң көмегін көрсететін
қорғаушы мен жеке айыпталушы өкілінің , куәнің, аудармашының,
маманның, сарапшының, куәгердің мынадай шығындары республикалық
бюджет қаражатының есебінен өтелуге жатады:
Қылмыстық істі жүргізу органының шақыртуы бойынша келген
байланысты шығындар:
- темір жол, аитомобиль (таксиді қоспағанда) көлкгі мен және сол
жерде бар басқа да көлік түрлерімен жол жүру құны, ал
қылмыстық процесті жүргізуші органның келісуімен - әуе көлігімен жол
жүру құны;
- қызметтік іссапарларға ақы төлеу үшін қабылданған норма бойынша бұл
шығындарды ұйым, жұмыс беруші өтемейтін реттегі тұрғын үйдің жалдауы.
Бұл адамдар үшін қылмыстық процесті жүргізуші органның талап
етуі бойынша тұрғылықты тұратын жерінен тысқары жерде тұруы
қажет болған кезде және тәуліктік ақыны ұйым, жұмыс беруші
өтемейтін реттегі тұрғын үйді жалдау құны; сондай-ақ қылмыстық
іс жүргізуде сапасынан немесе жоғалған мүлікті қалпына келтіруге
не болмаса сатып алуға кететін шығындар.
2. Мемілекеттік органдар мен ұйымдар жәбірленушінің, оның заңды
өкілінің, куәнің, аудармашының, маманның, сарапшының, куәгердің
қылмыстық процесті жүргізуші органның талап етуі бойынша қылмыстық
сот ісін жүргізуге қатысуға кеткен барлық уақыты ішіндегі орташа
жалақысын сақтауға тиісті.
3. Маман мен сарапшыға сондай-ақ оларға тиесілі химялық реактивтер мен
тапсырылған жұмысты орындау кезінде жұмсалған басқа да шығыс
материалдардың құны сондай-ақ жұмысты орындау үшін
оларддың құрал жабдықты пайдаланғаны үшін коммуналдық қызмет
көрсетулер және машина уақытын тұтынғаны үшін төленген ақысы
өтеледі.
4. Қылмыстық іс бойынша іс жүргізу кезінде шыққан шығындар осы баптың
бірінші бөлігінде көсетілген адамдардың өтініші бойынша, қылмыстық
процесті жүргізуші органның қаулысының негізінде, заңдарда
белгіленген мөлшерде өтелуге жатады.(174-бап)
1.2 Іс жүргізу шығындары
1) куәларға,жәбірленушілерге және олардың өкілдеріне,сарапшыларға,
мамандарға, аудармашыларға, куәларға төленетінсомалардан;
2) тұрақты жарақысы жоқ куәларға, жәбірленушілерге және олардың
өкілдеріне куәгерлерге олардың қалыпты жұмыстарынан қол үздіргені үшін
төленетін сомалардан;
3) жұмыс істейтін және тұрақты жалақысы бар куәларға, жәбірленушілерге
және олардың заңды өкілдеріне, куәгерлерге олардың қылмыстық істі жүргізуші
органға шақыртылуына байланысты кеткен барлық уақыты үшінтолық алмаған
жалақысын өтеу үшін төленетін сомалар;
4) міндеттер қызметтік тапсырма тәртібімен орындалған басқа жағдайлар
сарапшыларға, аудармашыларға, мамандарға және олардың анықтауға, алдын ала
тергшеу процесінде немесе сотта өз міндеттерін орындағаны үшін төленетін
сомалар;
5) қорғаушының заң көмегімен көрсеткені үшін төленетін сомалардан,
айыпталушы немесе сотталушы адам оны төлеуден босатылған не адвокат
анықтауға, алдын ала тергеуге немесе сотқа клиентпен келісім жасамай,
тағайындауы бойынша қатысқан жағдайда;
6) заттай дәлелдемелерді сақтау мен жөнелтуге жұмсалған сомалардан;
7) сот сараптамасы органдарда сараптама жүргізуге жұмсалған
сомалардан;
8) тергеуден немесе соттан жасырынған айыпталушыны іздестіруге
жұмсалған сомалардан;
9) айыпталушыны тергеушіге немесе сотқа ол дәлелсіз себептермен
келмеген жағдайда алып келуге байланысты, сондай-ақ сотталушының дәлелсіз
себептермен кемеуіне не оның сотқа мас болып келуіне байланысты сот қарауын
басқа уақытқа қалдыруға байланысты жұмсалған сомалардан;
10) қылмыстық іс бойынша іс жүргізу кезінде келтірілген өзге де
шығындардан құралады.(175-бап)
2 Қылмыстық іс жүргізудегі күштеу(мәжбүрлеу) шаралары
Сезіктіні ұстау
Қылмыс жасады деп сезік келтірілген адамдды ұстау – оның қылмысқа
қатыстылығын анықтау және оған қамауға алу жөніндегі бұлтартпау шарасын
қолдану туралы мәселені шешу мақсатында қолданылатын іс жүргізулік
міжбүрлеу шарасы.
Қылмыстық ізге түсуді жүзеге асырушы орган мына негіздердің бірі
болған жағдайда:
1. адам қылмыс жасау кезінде немесе оны жасағаннан кейін ұсталғанда;
2. көрген адамдар оның ішінде жәбірленушілер қылмыс жасаушы ретінде ол
адамды тура көрсетсе не ол адам қылмыстық кодексте көрсетілген заңға
сәйкес ұсталса;
3. ол адамда не оның киімінде, өзінде немесе оның тұрғылықты жерінде
қылмыстың анық ізі табылса;
4. жедел іздестіру қызметінің заңға сәйкес алынған материалдарында
оладамға қтысты ол жасаған немесе дайындап жатқан ауыр қылмыс туралы
анық деректер болған кезде бас бостандығынан айыру түрінде жаза
қолданылуы мүмкін болатын қылмыс жасағандығына күдік келтірген адамды
ұстауға құқылы;
3. Адамның қылмыс жасағандығына сезіктенуге негіз беретін өзге де
деректер болған кезде ол адам жасырынуға әрекет жасаған не оның
тұрақты тұратын жері болмаған, немесе сезіктінің жеке басы
анықталмаған жағдайларда ғана ұсталады.(123-бап)
2.1 Азаматтардың қылмыс жасаған адамдарды
ұстауға құқығы.
1. Жәбірленушінің және өзге де азаматтың жаңа қол сұғушылық жасау
мүмкіндігінің жолын кесу мақсатымен қылмыс жасаған адамды ұстауға
құқығы бар.
2. Көзделген жағдайларда ұсталған адамға ол қарсылық көрсеткен кезде ҚР-
ның Қылмыстық кодекісінің 33-бабында көзделген шекте дене күшімен
басқа да құралдар қолдана алады. Егер ұсталған адамда қару немесе өзге
де қауіпті құралдар(заттар) немесе қылмыстық іс үшін мәні бар заттар
бар деп ұйғаруға негіз бар болса, ноы ұстаған азамат ұсталушының
киімін тексеруге және құқық қорғау органдарына немесе өзге дле
мемлекеттік өкімет органдарына беру үшін ондағы заттарды алуға
құқылы..
2.2 Қылмыс жасады деп сезік кетірген адамды
ұстау тәртібі
1. ұсталған адамды анықтау органына немесе алдын ала тергеу органына
әкелгеннен кейін үш сағаттан саспайтын мерзімде тергеуші немесе
анықтаушы ұстаудың негізі мен дәлелдері, жері мен уақыты жеке тінтудің
нәтижелері, және сондай-ақ хаттама жасалған уақыт көрсетілетін хаттама
жасалынады. Хатама ұсталған адамға жарияланады және бұл ретте оған
көзделген сезік келтірген адамның құқықтары, соның ішінде оның қорғаушы
шақыру және соның қатысуымен жауап беру құқығы түсіндіріліп, бұлар
хаттамада көрсетіледі. Ұстау хаттамасына оны жасаған адам мен ұсталған
адам қол қояды. Жүгізілген ұстау туралы анықтаушы мен тергеуші ұстау
хаттамасы жасалған сәттен бастап он екі сағаттың іәшінде прокурорға
жазбаша хабарлауға міндетті.
2. Ұсалған адамнан заңға сәйкес жауап алынуы тиіс.
2.3 Ұсталған адамды жеке тінту
Ұстауды жүзеге асырған адам ұсталған адамда қару бар деп ұйғаруға
негіз болған не ол өзінің қылмыс жасағандығын айғақтайтын дәлелдемелерден
құтылуға тырысқан жағдайларда немесе өзге де қажетті жағдайларда көзделген
ережелерді(233-бап) сақтай отырып , ұсталған адамға дереу жеке тінту
жүргізуге құқылы.
2.4 Қылмыс іс жасады деген сезік бойынша ұсталғандарды қамауда
ұстаудың тәртібі.
Қылмыс жасады деген сезік бойынша ұсталғандар уақытша ұстау
изоляторларында ұсталады. Қылмыс жасады деген сезікпен ұсталған әсери
қызметшілер мен жазасын бас бостандығынан айру түрінде өтеп жүрген адамдар
тиісінше абақтыларда және Қазақстан Республикасы Әділет министрлгнің бас
бостандығынан айыру түріндегі жазаны орындайтын қылмыстық атқару жүйесінің
мекемелерінде де ұсталуы мүмкін .
Мәжбүрлеу шарасы қолданылмаған сезікті, айыпталушы, сонда-ақ куә немесе
жәбірленуші тергеу іс-әрекеттеріне немесе сотта іс қарауға қатысудан
жалтаруы мүмкін деп ұйғаруға жеткілікті негіздемелер болған жағдайда не
олар дәлелсіз себептермен шақыруы бойынша іс жүзінде келмеген аталған
адамдардан анықтаушының, тергеушінің немесе соттың шақыруы бойынша
уақытылы келуге жазбаша міндеттеме қайтарып алынуй мүмкін, ал тұратын
жері өзгерген жағдайда бұл туралы кешіктірмей хабарлауы керек.
3 Жеке тұлға азаматтық құқық субьектісі.
Азаматтық құқық қатынастардың элементтері субьектілері,
обьектілері мен мазмұны, ал негізгі бастаулары Қазақстан
Республикасының Конституциясы , Азаматтық Кодексі, оған сәйкес
қабылданған өзге де заңдар және заңға тәуелді кесімдер болып табылады.
Азаматтық заңдармен реттелетін қатнастардың субьектілеріне: жеке
және заңды тұлғалар, мемлекет, сондай-ақ әкімшілік аумақтық, бөліністер
жатады.
Жеке тұлға - Қазақстан Респуликасының азаматтары, басқа
мемлекеттің азаматтары, сондай-ақ азаматтығы жоқ адамдар. Азаматтарда өз
құқықтары мен іс-әрекеттерімен жүзеге асыру үшін құқықтық және
әрекеттік қабілеті болуыкерек. Азаматтық құқықтың қабілеттілігі деп –
бұл азаматтық құқық пен азаматтық міндеттемелерге ие болу
қабілеттілігі. Ол адам туылғанда пайда болып және адам өлгенде барып
тоқталады.
Құқықтың қабілеттілігінің негізінде азаматтар:
- өзінің меншігіндегі мүлікке ие бола алады;
- мүлікті мұрагерлікке беріп және өсиет е,те алады;
- заңмен шектелмеген кез келген кәсіпкерлікпен шұғылдана алады;
- заңды тұлға құра алады;
- заңмен тыйым салынбаған кез келген мәмілелер жасап міндеттемелерге қатыса
алады;
- тұрғылықты тұратын жер таңдап ала алады,
- әдебиет пен өнер, ғылыми еңбек авторы, өнертапқыштық және тағы басқа да
заңмен қорғалатын интелектуалдық қызметке авторлық құқығы болуға;
- басқа да мүліктік және мүліктік емес құқықтарға ие бола алады;
Азамат өз фамилиясы мен есімін , сондай-ақ қалса, әкесінің
атын қоса, өз атымен құқықтар мен міндеттерге ие болып, оны жүзеге
асыра алады. Тұрақты немесе көбінесе тұратын елді мекен оның тұрғылықты
жері деп танылады.
Азаматтық әрекет қабілеттілігі – азаматтыңөз әрекеттерімен
азаматтық құқықтарға ие болуға және оны жүзеге асыруға өзі үшін азаматтық
міндеттемелер жасап, оларды орындауға қабілеттілігі кәмелекке толғанда,
яғни 18 жасқа толғанда пайда болады.
Жасы 18 – ге ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
І Кіріспе
ІІ Негізгі бөлім
1. Азаматтық іс жүргізудегі сот шығындары.
Қорғаушының заң көмегіне ақы төлеуі.
1.2. Қылмыстық сот ісін жүргізуге қатысқан адамдардың шыққан
шығындарын өтеу.
1.3. Іс жүргізу шығындары
2. Қылмыстық іс жүргізудегі күштеу(мәжбүрлеу) шаралары
Сезіктіні ұстау
2.1. Азаматтардың қылмыс жасаған адамдарды ұстауға құқығы.
2.2. Қылмыс жасады деп сезік кетірген адамды ұстау тәртібі
2.3. Ұсталған адамды жеке тінту
2.4.Қылмыс іс жасады деген сезік бойынша ұсталғандарды қамауда
ұстаудың тәртібі.
3. Жеке тұлға азаматтық құқық субьектісі.
4. Экономикалық қызметті құқықтық реттеу.
4.1.Қаржылық құқықтық негіздері.
Қортынды
Қолданылған әдебиеттер.
Кіріспе
Қоғамда азаматтардың құқықтарын, мүдделерін - әртүрлі қылмыстық
қиянаттардан қорғау, қоғамдық тәртіпті нығайту арқылы мемлекет асыратын
әртүрлі іс-шараларды құқық қорғау органдары мен тағы да басқа арнайы
орындар іске асырады.
Республикада жүгізіліп жатқан құқтық реформа сот билігін жетілдіруге
“сот ” билігін күшейтуге оған мемілекттік заң шығарушы және атқарушы
бөлікен қатар үш билік рөлін беруге бағытталған. Сот билігі Қазақстан
Республикасының атынан жүзеге асырылады және өзіне азаматтар мен
ұйымдардың құқықтары мен бостандықтарын заңды мүдделерін қорғауды
Республика Конституциясының заңдарының өзге де құқықтарының нормативтік
құқықтық актілері, халқықаралық шарттарының орындалуын қамтассыз етеуді
мақсат етіп қояды .
Қылмсытық іс жүргізу түсінігі жөнінде айтқанда бұл қызметті сот ,
алдын-ала тегеу анықтау және прократура органдары атқарумен қатар жеке
тұлғлардың да (азаматтардың) мұндай іс жүргізуге қатысқандықтарын ескеру
қажет. Бұл жерде тұлғалардың іс жүргізуіне қатысуларына белгіленген
құқықтары мен міндеттері заңда
көрсетілген.
Қылмыстық іс жүргізу деген – бұл заңмен реттелген соттың , алдын-ала
тергеу, анықтау және прократура органдарының қоғам мен азаматтардың
мүдделерін қылмысттық қиянатттардан қорғауға байланысты өз міндеттерін
орындау мақсатында жеке тұлғаларды қатыстыра отырып атқаратын қызмет
жүйесі, сондай- ақ осы қызмет саласында туындап қалыптасатын құқықтық
қатынастар жүйесі болып табылады.
1 Азаматтық іс жүргізудегі сот шығындары.
Қорғаушының заң көмегіне ақы төлеуі.
Қорғаушының заң көмегіне ақы төлеу қолданылып жүрген заңдарға сәйкес
жүргізіледі.
Қылмыстық рпоцесті жүргізетін орган, бұған негіз болған жағдайда
сезіктіні, айыпталушыны заң көмегіне ақы төлеуден толық немесе ішнанра
босатуға құқылы. Бұл ретте адвокаттың еңбегіне ақы төлеу республикалық
бюджет қаражатының есебінен жүргізіледі. Адвокаттардың кңбегіне қаы төлеу
алдын ала тергеуге немесе сотқа клиентпен келісім жасамай, тағайындау
бойынша қатысқан жағдайда да республикалық бюджет қаражатының есебінен
жатқызылуы мүмкін.
1.1 Қылмыстық сот ісін жүргізуге қатысқан адамдардың
шыққан шығындарын өтеу.
1. Қылмыстық сот сін жүргізу тәртібімен жәбірленушінің, азаматтық
талапкердің, азаматтық жауапкердің, олардың заңды өкілдерінің,
қорғалушы мен сеніп тапсырушы, үшін тегін заң көмегін көрсететін
қорғаушы мен жеке айыпталушы өкілінің , куәнің, аудармашының,
маманның, сарапшының, куәгердің мынадай шығындары республикалық
бюджет қаражатының есебінен өтелуге жатады:
Қылмыстық істі жүргізу органының шақыртуы бойынша келген
байланысты шығындар:
- темір жол, аитомобиль (таксиді қоспағанда) көлкгі мен және сол
жерде бар басқа да көлік түрлерімен жол жүру құны, ал
қылмыстық процесті жүргізуші органның келісуімен - әуе көлігімен жол
жүру құны;
- қызметтік іссапарларға ақы төлеу үшін қабылданған норма бойынша бұл
шығындарды ұйым, жұмыс беруші өтемейтін реттегі тұрғын үйдің жалдауы.
Бұл адамдар үшін қылмыстық процесті жүргізуші органның талап
етуі бойынша тұрғылықты тұратын жерінен тысқары жерде тұруы
қажет болған кезде және тәуліктік ақыны ұйым, жұмыс беруші
өтемейтін реттегі тұрғын үйді жалдау құны; сондай-ақ қылмыстық
іс жүргізуде сапасынан немесе жоғалған мүлікті қалпына келтіруге
не болмаса сатып алуға кететін шығындар.
2. Мемілекеттік органдар мен ұйымдар жәбірленушінің, оның заңды
өкілінің, куәнің, аудармашының, маманның, сарапшының, куәгердің
қылмыстық процесті жүргізуші органның талап етуі бойынша қылмыстық
сот ісін жүргізуге қатысуға кеткен барлық уақыты ішіндегі орташа
жалақысын сақтауға тиісті.
3. Маман мен сарапшыға сондай-ақ оларға тиесілі химялық реактивтер мен
тапсырылған жұмысты орындау кезінде жұмсалған басқа да шығыс
материалдардың құны сондай-ақ жұмысты орындау үшін
оларддың құрал жабдықты пайдаланғаны үшін коммуналдық қызмет
көрсетулер және машина уақытын тұтынғаны үшін төленген ақысы
өтеледі.
4. Қылмыстық іс бойынша іс жүргізу кезінде шыққан шығындар осы баптың
бірінші бөлігінде көсетілген адамдардың өтініші бойынша, қылмыстық
процесті жүргізуші органның қаулысының негізінде, заңдарда
белгіленген мөлшерде өтелуге жатады.(174-бап)
1.2 Іс жүргізу шығындары
1) куәларға,жәбірленушілерге және олардың өкілдеріне,сарапшыларға,
мамандарға, аудармашыларға, куәларға төленетінсомалардан;
2) тұрақты жарақысы жоқ куәларға, жәбірленушілерге және олардың
өкілдеріне куәгерлерге олардың қалыпты жұмыстарынан қол үздіргені үшін
төленетін сомалардан;
3) жұмыс істейтін және тұрақты жалақысы бар куәларға, жәбірленушілерге
және олардың заңды өкілдеріне, куәгерлерге олардың қылмыстық істі жүргізуші
органға шақыртылуына байланысты кеткен барлық уақыты үшінтолық алмаған
жалақысын өтеу үшін төленетін сомалар;
4) міндеттер қызметтік тапсырма тәртібімен орындалған басқа жағдайлар
сарапшыларға, аудармашыларға, мамандарға және олардың анықтауға, алдын ала
тергшеу процесінде немесе сотта өз міндеттерін орындағаны үшін төленетін
сомалар;
5) қорғаушының заң көмегімен көрсеткені үшін төленетін сомалардан,
айыпталушы немесе сотталушы адам оны төлеуден босатылған не адвокат
анықтауға, алдын ала тергеуге немесе сотқа клиентпен келісім жасамай,
тағайындауы бойынша қатысқан жағдайда;
6) заттай дәлелдемелерді сақтау мен жөнелтуге жұмсалған сомалардан;
7) сот сараптамасы органдарда сараптама жүргізуге жұмсалған
сомалардан;
8) тергеуден немесе соттан жасырынған айыпталушыны іздестіруге
жұмсалған сомалардан;
9) айыпталушыны тергеушіге немесе сотқа ол дәлелсіз себептермен
келмеген жағдайда алып келуге байланысты, сондай-ақ сотталушының дәлелсіз
себептермен кемеуіне не оның сотқа мас болып келуіне байланысты сот қарауын
басқа уақытқа қалдыруға байланысты жұмсалған сомалардан;
10) қылмыстық іс бойынша іс жүргізу кезінде келтірілген өзге де
шығындардан құралады.(175-бап)
2 Қылмыстық іс жүргізудегі күштеу(мәжбүрлеу) шаралары
Сезіктіні ұстау
Қылмыс жасады деп сезік келтірілген адамдды ұстау – оның қылмысқа
қатыстылығын анықтау және оған қамауға алу жөніндегі бұлтартпау шарасын
қолдану туралы мәселені шешу мақсатында қолданылатын іс жүргізулік
міжбүрлеу шарасы.
Қылмыстық ізге түсуді жүзеге асырушы орган мына негіздердің бірі
болған жағдайда:
1. адам қылмыс жасау кезінде немесе оны жасағаннан кейін ұсталғанда;
2. көрген адамдар оның ішінде жәбірленушілер қылмыс жасаушы ретінде ол
адамды тура көрсетсе не ол адам қылмыстық кодексте көрсетілген заңға
сәйкес ұсталса;
3. ол адамда не оның киімінде, өзінде немесе оның тұрғылықты жерінде
қылмыстың анық ізі табылса;
4. жедел іздестіру қызметінің заңға сәйкес алынған материалдарында
оладамға қтысты ол жасаған немесе дайындап жатқан ауыр қылмыс туралы
анық деректер болған кезде бас бостандығынан айыру түрінде жаза
қолданылуы мүмкін болатын қылмыс жасағандығына күдік келтірген адамды
ұстауға құқылы;
3. Адамның қылмыс жасағандығына сезіктенуге негіз беретін өзге де
деректер болған кезде ол адам жасырынуға әрекет жасаған не оның
тұрақты тұратын жері болмаған, немесе сезіктінің жеке басы
анықталмаған жағдайларда ғана ұсталады.(123-бап)
2.1 Азаматтардың қылмыс жасаған адамдарды
ұстауға құқығы.
1. Жәбірленушінің және өзге де азаматтың жаңа қол сұғушылық жасау
мүмкіндігінің жолын кесу мақсатымен қылмыс жасаған адамды ұстауға
құқығы бар.
2. Көзделген жағдайларда ұсталған адамға ол қарсылық көрсеткен кезде ҚР-
ның Қылмыстық кодекісінің 33-бабында көзделген шекте дене күшімен
басқа да құралдар қолдана алады. Егер ұсталған адамда қару немесе өзге
де қауіпті құралдар(заттар) немесе қылмыстық іс үшін мәні бар заттар
бар деп ұйғаруға негіз бар болса, ноы ұстаған азамат ұсталушының
киімін тексеруге және құқық қорғау органдарына немесе өзге дле
мемлекеттік өкімет органдарына беру үшін ондағы заттарды алуға
құқылы..
2.2 Қылмыс жасады деп сезік кетірген адамды
ұстау тәртібі
1. ұсталған адамды анықтау органына немесе алдын ала тергеу органына
әкелгеннен кейін үш сағаттан саспайтын мерзімде тергеуші немесе
анықтаушы ұстаудың негізі мен дәлелдері, жері мен уақыты жеке тінтудің
нәтижелері, және сондай-ақ хаттама жасалған уақыт көрсетілетін хаттама
жасалынады. Хатама ұсталған адамға жарияланады және бұл ретте оған
көзделген сезік келтірген адамның құқықтары, соның ішінде оның қорғаушы
шақыру және соның қатысуымен жауап беру құқығы түсіндіріліп, бұлар
хаттамада көрсетіледі. Ұстау хаттамасына оны жасаған адам мен ұсталған
адам қол қояды. Жүгізілген ұстау туралы анықтаушы мен тергеуші ұстау
хаттамасы жасалған сәттен бастап он екі сағаттың іәшінде прокурорға
жазбаша хабарлауға міндетті.
2. Ұсалған адамнан заңға сәйкес жауап алынуы тиіс.
2.3 Ұсталған адамды жеке тінту
Ұстауды жүзеге асырған адам ұсталған адамда қару бар деп ұйғаруға
негіз болған не ол өзінің қылмыс жасағандығын айғақтайтын дәлелдемелерден
құтылуға тырысқан жағдайларда немесе өзге де қажетті жағдайларда көзделген
ережелерді(233-бап) сақтай отырып , ұсталған адамға дереу жеке тінту
жүргізуге құқылы.
2.4 Қылмыс іс жасады деген сезік бойынша ұсталғандарды қамауда
ұстаудың тәртібі.
Қылмыс жасады деген сезік бойынша ұсталғандар уақытша ұстау
изоляторларында ұсталады. Қылмыс жасады деген сезікпен ұсталған әсери
қызметшілер мен жазасын бас бостандығынан айру түрінде өтеп жүрген адамдар
тиісінше абақтыларда және Қазақстан Республикасы Әділет министрлгнің бас
бостандығынан айыру түріндегі жазаны орындайтын қылмыстық атқару жүйесінің
мекемелерінде де ұсталуы мүмкін .
Мәжбүрлеу шарасы қолданылмаған сезікті, айыпталушы, сонда-ақ куә немесе
жәбірленуші тергеу іс-әрекеттеріне немесе сотта іс қарауға қатысудан
жалтаруы мүмкін деп ұйғаруға жеткілікті негіздемелер болған жағдайда не
олар дәлелсіз себептермен шақыруы бойынша іс жүзінде келмеген аталған
адамдардан анықтаушының, тергеушінің немесе соттың шақыруы бойынша
уақытылы келуге жазбаша міндеттеме қайтарып алынуй мүмкін, ал тұратын
жері өзгерген жағдайда бұл туралы кешіктірмей хабарлауы керек.
3 Жеке тұлға азаматтық құқық субьектісі.
Азаматтық құқық қатынастардың элементтері субьектілері,
обьектілері мен мазмұны, ал негізгі бастаулары Қазақстан
Республикасының Конституциясы , Азаматтық Кодексі, оған сәйкес
қабылданған өзге де заңдар және заңға тәуелді кесімдер болып табылады.
Азаматтық заңдармен реттелетін қатнастардың субьектілеріне: жеке
және заңды тұлғалар, мемлекет, сондай-ақ әкімшілік аумақтық, бөліністер
жатады.
Жеке тұлға - Қазақстан Респуликасының азаматтары, басқа
мемлекеттің азаматтары, сондай-ақ азаматтығы жоқ адамдар. Азаматтарда өз
құқықтары мен іс-әрекеттерімен жүзеге асыру үшін құқықтық және
әрекеттік қабілеті болуыкерек. Азаматтық құқықтың қабілеттілігі деп –
бұл азаматтық құқық пен азаматтық міндеттемелерге ие болу
қабілеттілігі. Ол адам туылғанда пайда болып және адам өлгенде барып
тоқталады.
Құқықтың қабілеттілігінің негізінде азаматтар:
- өзінің меншігіндегі мүлікке ие бола алады;
- мүлікті мұрагерлікке беріп және өсиет е,те алады;
- заңмен шектелмеген кез келген кәсіпкерлікпен шұғылдана алады;
- заңды тұлға құра алады;
- заңмен тыйым салынбаған кез келген мәмілелер жасап міндеттемелерге қатыса
алады;
- тұрғылықты тұратын жер таңдап ала алады,
- әдебиет пен өнер, ғылыми еңбек авторы, өнертапқыштық және тағы басқа да
заңмен қорғалатын интелектуалдық қызметке авторлық құқығы болуға;
- басқа да мүліктік және мүліктік емес құқықтарға ие бола алады;
Азамат өз фамилиясы мен есімін , сондай-ақ қалса, әкесінің
атын қоса, өз атымен құқықтар мен міндеттерге ие болып, оны жүзеге
асыра алады. Тұрақты немесе көбінесе тұратын елді мекен оның тұрғылықты
жері деп танылады.
Азаматтық әрекет қабілеттілігі – азаматтыңөз әрекеттерімен
азаматтық құқықтарға ие болуға және оны жүзеге асыруға өзі үшін азаматтық
міндеттемелер жасап, оларды орындауға қабілеттілігі кәмелекке толғанда,
яғни 18 жасқа толғанда пайда болады.
Жасы 18 – ге ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz